آيه۱۳۷ نساء و غدیر

آيه«اِنَّ الَّذينَ آمَنوا ثُمَّ كَفَروا ثُمَّ آمَنوا ثُمَّ كَفَروا ثُمَّ ازدادوا كُفراً لَن تُقْبَل تَوبَتُهُم»

يكى از شاخص ‏هاى زندگى معصومين‏ عليهم السلام تبليغ غدير به شكل‏ هاى مختلف است.

از جمله تبليغ غدير با آيه ازْدَادُوا كُفْرًا درباره غاصبين حق غدير است كه ذيلاً به بيان آن مى ‏پردازيم:

امام صادق علیه السلام درباره آيه إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا ثُمَّ كَفَرُوا ثُمَّ آمَنُوا ثُمَّ كَفَرُوا ثُمَّ ازْدَادُوا كُفْرًا لَمْ يَكُنِ اللَّهُ لِيَغْفِرَ لَهُمْ وَلَا لِيَهْدِيَهُمْ سَبِيلًا

«كسانى كه ايمان آوردند و سپس کافر شدند؛ بعد از آن ايمان آوردند و دوباره كافر شدند و سپس بر كفر خود افزودند ...» آن را به اولين غاصبين حق غدير تفسير كرده چنين فرمود:

اين آيه درباره ابوبكر و عمر و عثمان است. اينان ابتدا (در ظاهر) به دين پيامبر صلى الله عليه و آله گرويدند، ولى آنگاه كه ولايت بر آنان عرضه شد و پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود:

«مَن كُنتُ مَولاهُ فَعَلِىٌّ مَولاهُ» كافر شدند. سپس به ولايت اميرالمؤمنين‏ عليه السلام «در ظاهر» اقرار كردند، ولى آنگاه كه پيامبر صلى الله عليه و آله از دنيا رفت کافر شدند و بر بیعت خود ثابت نماندند.

سپس كفر خود را بالاتر بردند و از آنان كه با على‏ عليه السلام بيعت كرده بودند براى خود بيعت گرفتند!! اينان كسانى ‏اند كه از ايمان براى آنان هيچ نمانده است.

علیّ‌بن‌ابراهیم رحمة الله علیه در تفسیر این آیه گفته است: این آیه در مورد افرادی نازل شد که با زبان به محمّد صلی الله علیه و آله ایمان آورده و اقرار کردند امّا [در دلشان] آن را تأیید نکردند بعد آن زمانی‌که در بین خود پیمانی نوشتند که نگذارند هیچ‌گاه امر ولایت به اهل بیت پیامبر صلی الله علیه و آله برسد، کافر شدند امّا وقتی امر ولایت نازل شد و رسول خدا صلی الله علیه و آله پیمان پذیرش ولایت امیرالمؤمنین علیه السلام را از آنان گرفت، به زبان ایمان آوردند و به آن اقرار کردند امّا [در دل] آن را تأیید نکردند. وقتی رسول خدا صلی الله علیه و آله از دنیا رفت کافر شدند و [کفرشان را آشکار کردند و] بر کفرشان افزودند؛ لَمْ یَکُنِ اللهُ لِیَغْفِرَ لَهُمْ وَ لا لِیَهْدِیَهُمْ طَرِیقاً إِلَّا طَرِیقَ جَهَنَّمَ.

امام صادق علیه السلام از پدرانش روایت می‌کند: امیرالمؤمنین علیه السلام از شخص مرتّد، سه‌بار پیاپی می‌خواست که توبه کند امّا اگر در مرتبه چهارم باز توبه نمی‌کرد او را می‌کشت. سپس این آیه را تلاوت فرمود: إِنَّ الَّذِینَ آمَنُواْ ثُمَّ کَفَرُواْ ثُمَّ آمَنُواْ ثُمَّ کَفَرُواْ ثُمَّ ازْدَادُواْ کُفْرًا لَّمْ یَکُنِ اللّهُ لِیَغْفِرَ لَهُمْ وَ لاَ لِیَهْدِیَهُمْ سَبِیلاً.