وقف

غدير و وقف

در اينجا نگاهى گذرا داريم به موقوفات مرتبط با حضرت امیرالمؤمنین على‏ عليه السلام و غدير در ايران:

در بررسى موقوفات كشور ایران و نوع نيات واقفين خيرانديش، نكات جالب توجهى مشاهده مى‏ شود، كه تأمل در آن مى ‏تواند بسيارى از زواياى اين سنت حسنه و نوع نگاه مردم را با آن نشان دهد.

همچنين پراكندگى نيات واقفين، به وضوح گوياى عمق اعتقادات و انگيزه‏ ها و دغدغه‏ هاى آنان است.

از ويژگى‏ هاى منحصر به فرد موقوفات ايران آن است كه با وجود تعدد نيات واقفين، بيشترين موقوفات در خصوص اهل‏ بیت عصمت و طهارت‏ علیهم السلام است. اين امر نشأت گرفته از ارادت خالصانه ايرانيان به ساحت مقدس پيامبر اعظم‏ صلى الله عليه وآله و خاندان پاكش مى ‏باشد.

در كتاب «خدمات متقابل اسلام و ايران» آمده است: ايرانيان از قديم الايام كه اسلام اختيار كردند، بيش از اقوام و ملل ديگر نسبت به خاندان نبوت علاقه و ارادت نشان دادند... . حقيقت اين است كه علت تشيع ايرانيان و علت مسلمان شدنشان يک چيز است: ايران روح خود را با اسلام سازگار ديد و گمگشته خويش را در اسلام يافت.

مردم ايران كه طبعاً مردمى باهوش بودند و بعلاوه سابقه فرهنگ و تمدن داشتند، بيش از هر ملت ديگر نسبت به اسلام شيفتگى نشان دادند و به آن خدمت كردند. مردم ايران بيش از هر ملت ديگر به روح و معنى اسلام توجه داشتند. به همين دليل توجه ايرانيان به خاندان رسالت‏ عليهم السلام از هر ملت ديگر بيشتر بود، و تشیع در ميان ايرانيان نفوذ بيشترى يافت.

ايرانيان روح اسلام و معنى اسلام را در نزد خاندان رسالت‏ عليهم السلام يافتند. فقط خاندان رسالت بودند كه پاسخگوى پرسش‏ ها و نيازهاى واقعى روح ايرانيان بودند. آن چيزى كه بيش از هر چيز ديگر روح تشنه ايرانى را به سوى اسلام مى‏ كشيد، عدل و مساوات اسلامى بود.

ايرانى قرن‏ها از اين نظر محروميت كشيده بود و انتظار چنين چيزى را داشت. ايرانيان مى‏ ديدند دست ه‏اى كه بدون هيچ گونه تعصبى عدل و مساوات اسلامى را اجرا مى‏ كنند و نسبت به آنها بى ‏نهايت حساسيت دارند خاندان رسالت‏ عليهم السلام هستند. خاندان رسالت‏ عليهم السلام پناهگاه عدل اسلامی مخصوصاً از نظر مسلمانان غير عرب بودند.

بديهى است كه در سايه اين اعتقاد راسخ به خاندان رسالت‏ عليهم السلام است كه موقوفات مرتبط با آن بزرگواران در ايران بالاترين آمار را به خود اختصاص مى‏ دهند.

بر اساس آمار موجود، ۴۸۹ موقوفه مرتبط با اميرالمؤمنين حضرت على‏ عليه السلام در ايران وجود دارد، كه ۱۱۸ مورد آن ويژه عید غدیر است. جالب آنكه بيشترين موقوفات مرتبط با آن حضرت، در استان خراسان رضوی مى‏ باشد.

در اينجا نمودارى اجمالى از موقوفات مرتبط با حضرت على‏ عليه السلام و غدير با ذكر نام استان -  طبق حروف الفبا -  و تعداد موقوفات در آن ارائه مى ‏شود، كه پراكندگى اين موقوفات را در استان‏ هاى مختلف نشان مى‏ دهد:

آذربايجان شرقى: ۶ موقوفه.

آذربايجان غربى: ۱۳ موقوفه.

اصفهان: ۲۸ موقوفه.

ایلام: ۶ موقوفه.

بوشهر: ۱ موقوفه

تهران: ۳۰ موقوفه

چهارمحال و بختيارى: ۱ موقوفه.

خراسان جنوبى: ۷ موقوفه.

خراسان رضوى: ۱۵۶ موقوفه.

خراسان شمالى: ۲ موقوفه.

خوزستان: ۲ موقوفه.

زنجان: ۲ موقوفه.

سمنان: ۱۹ موقوفه.

فارس: ۲۲ موقوفه.

قزوين: ۶ موقوفه.

قم: ۷ موقوفه.

كردستان: ۲ موقوفه.

كرمان: ۲۹ موقوفه.

گلستان: ۹ موقوفه.

گيلان: ۷ موقوفه.

لرستان: ۵ موقوفه.

مازندران: ۵۹ موقوفه.

مركزى: ۱۷ موقوفه.

همدان: ۱ موقوفه.

یزد: ۵۸ موقوفه.

جمع كل كشور: ۴۸۹ موقوفه.