روزه عید غدیر

يكى از اعمال مستحب در اين روز شريف روزه گرفتن است، كه در روايات فراوان به اين عمل تأكيد شده و ثواب بسيارى به آن اختصاص يافته است. در اينجا به چند روايت در فضيلت روزه روز غدير اشاره مى‏ كنيم:

۱.«سمعت اباعبداللَّه الصادق‏ عليه السلام يقول: صيام يوم غدير خم يعدل صيام عمر الدنيا؛ لو عاش انسان ثم صام ما عمرت الدنيا، لكان له ثواب ذلك. و صيامه يعدل عند اللَّه عزوجل فى كل عام مائة حجة، و مائة عمرة مبررات متقبّلات. و هو عيد اللَّه الاكبر» التهذيب: ج ۳ ص ۱۴۳ ح ۳۱۷.</ref> از امام صادق‏ عليه السلام شنيدم كه مى‏ فرمود:)ثوابروزه روز غدير خم با)ثواب)روزه عمر دنيا برابر است؛ اگر انسان به اندازه عمر دنيا زندگى كند و روزه بگيرد،(ثواب آن)معادل (ثواب)روزه غدير است. روزه روز غدير نزد خداى عزوجل برابر است با ثواب يكصد حج و يكصد عمره مقبول. و آن بزرگ‏ترين عيد خداست... .

2. حضرت اميرالمؤمنين على‏عليه السلام در خطبه‏اى طولانى در وصف روزه غدير فرمود: ... و صوم هذا اليوم ممّا ندب اللَّه تعالى اليه، و جعل الجزاء العظيم كفاءاً له عنه. حتى لو تعبّد له عبد من العبيد فى الشبيبة من ابتداء الدنيا الى تقضّيها؛ صائماً نهارهاً، قائماً ليلها. اذا اخلص المخلص فى صومه لقصرت اليه ايام الدنيا عن كفائه... ××× 2 وسائل الشيعة: ج 7 ص 326 ح 11، به نقل از »مصباح المتهجد« . ×××:

و روزه اين روز از امورى است كه خداى تعالى به سوى آن فرا خوانده و پاداش بزرگى -  كه در خور آن باشد -  برايش قرار داده است، تا جايى كه اگر بنده‏اى از بندگان از آغاز تا پايان عمر دنيا خدا را عبادت كند؛ به طورى كه روزها را روزه بدارد و شب‏ها را به نماز بايستد، روزهاى تمام دنيا از هم‏سنگ بودن با روزه غدير ناتوان هستند. اگر روزه‏دار خالصانه روزه بگيرد.

3. حضرت امام صادق‏عليه السلام فرمود: و صوم يوم غدير خم كفارة ستين سنة××× 1 من لا يحضره الفقيه: ج 2 ص 90 ح 1817. ×××: روزه روز غدير خم كفاره گناه شصت سال است.

4. مفضّل از حضرت امام صادق‏عليه السلام درباره آداب روز غدير پرسيد: ... ما يجب علينا فى ذلك اليوم؟ قال: يحب عليكم صيامه شكراً للَّه و حمداً له، مع انه اهل ان يشكر كل ساعة. و كذلك امرت الانبياءعليهم السلام اوصيائها ان يصوموا اليوم الذى يقام فيه الوصى يتّخذونه عيداً. و من صامه كان افضل من عمل ستين سنة××× 2 وسائل الشيعة: ج 2 ص 325 ح 7، به نقل از: الخصال. ×××:

در آن روز چه وظيفه‏اى داريم؟ فرمود: شما براى شكر و ستايش خداوند اين روز را روزه بگيريد، با اينكه شايسته است خداوند هر لحظه سپاسگزارى شود. و همين گونه پيامبران‏عليهم السلام به جانشينان خود فرمان داده‏اند تا روزه بدارند؛ روزى را كه وصى )خاتم پيامبران‏صلى الله عليه وآله( به جانشينى معرفى مى‏شود، و آن را عيد مى‏گيرند. و هر كس اين روز را روزه بدارد، ثوابش برتر از عبادت شصت سال است.

5 . عمّار بن حريز عبدى نقل مى‏كند: دخلت على ابى‏عبداللَّه‏عليه السلام فى اليوم الثامن‏عشر من ذى‏الحجة فوجدته صائماً. فقال لى: هذا يوم عظيم عظّم اللَّه حرمته -  الى ان قال  : -  فقيل له: ما ثواب صوم هذا اليوم؟ قال: انه يوم عيد و فرح و سرور، و يوم صوم شكراً للَّه، و ان صومه يعدل ستين شهراً من اشهر الحرم××× 3 وسائل الشيعة: ج 7 ص 326 ح 10، به نقل از: مصباح المتهجد. ×××:

روز هجدهم ذى‏الحجه بر امام صادق‏عليه السلام وارد شدم، ايشان روزه‏دار بود. به من فرمود: اين روز روز بزرگى است. خدا حرمت آن را بزرگ داشته است. به آن حضرت عرض شد: روزه اين روز چه ثوابى دارد؟ فرمود: غدير روز عيد و شادى و شادمانى است، و روز روزه گرفتن جهت سپاسگزارى از خداوند است، و ثواب روزه‏اش برابر است با عبادت شصت ماه از ماه‏هاى حرام... .××× 4 ماه‏هايى كه از احترام خاصى برخوردارند، ماه‏هاى: محرم، رجب، ذى‏القعده و ذى‏الحجه. ×××

الف. استحباب روزه غدير

روزه اين روز با سندهاى مختلف ذكر شده××× 1 الاقبال: ص 472 466 463. وسائل: ج 7 ب 14، از ابواب بقية الصوم المندوب. من لا يحضره الفقيه. لوامع صاحبقرانى. جواهر الكلام. بحار الانوار: ج 97 ص 112 و ج 98، اعمال يوم غدير. مصباح المتهجد: اعمال يوم غدير. بشارة المصطفى‏صلى الله عليه وآله: ص 323. مرآة الكمال: ج 1 ص 525 ، از مصباح المتهجد. الفقيه: ج 2 ص 55 ب 25. ×××، و علماى شيعه فتوا به آن داده‏اند.

در روايتى حضرت آدم، حضرت ابراهيم، حضرت موسى، حضرت عيسى‏عليهم السلام و حضرت رسول اكرم‏صلى الله عليه وآله در اين روز روزه بوده‏اند. حتى در روايتى در همان كتاب وارد شده است كه دلالت بر روزه بودن معصومين‏عليهم السلام در روز عيد غدير مى‏كند.××× 2 وسائل: ج 7 ب 14 ح 1. ×××

مثلاً راوى مى‏گويد: در روز هيجدهم ذى‏حجه خدمت امام صادق‏عليه السلام وارد شدم و آن حضرت را روزه‏دار يافتم. حضرت به من فرمود: امروز روز عظيمى است.××× 3 وسائل: ج 7 ب 14 ح 1. ×××

ب. نيت روزه غدير

در غالب روايات به نيت روزه شكر و سپاس بر نعمت ولايت آمده است.

ج. ثواب روزه عيد غدير

روزه روز غدير ثوابش برابر با روزه عمر دنياست، اگر زنده باشد تا زمانى كه دنيا باشد.××× 4 العدد القوية: ص 166. بحار الانوار: ج 98 ص 321 302. وسائل: ج 7 ب 14 ح 4. ××× همچنين روزه اين روز نزد خداوند متعال با صد حج و صد عمره مقبول و مبرور برابر است.××× 5 العدد القوية: ص 166. بحار الانوار: ج 98 ص 321 302. وسائل: ج 7 ب 14 ح 4. ××× در روايتى ديگر آمده كه روزه اين روز برابر با روزه 60 ماه است.××× 6 بحار الانوار: ج 98 ص 322 321 298. وسائل: ج 7 ب 14 ح 10. الفقيه: ج 2 ص 55 ب 25. الاقبال: ص 466 465. بحار الانوار: ج 97 ص 112. ×××

دوم: افطارى دادن

يكى از اعمال نيك در شرع مقدس اسلام افطار دادن به مؤمنين روزه‏دار است، كه در كتب فريقين ثواب‏هاى زيادى براى آن ذكر شده است، و معصومين‏عليهم السلام ما را امر به آن كرده و خود به آن عمل نموده‏اند، و بزرگان و خيرين و مؤمنين اين عمل صالح را ارج نهاده و مداومت نموده‏اند. به خصوص در ايام ماه مبارك رمضان و ليالى متبركه ديگر به اين سنت حسنه جامه عمل پوشانده‏اند.

از كارهاى مستحب در روز عيد غدير افطارى دادن به مؤمنان روزه‏دار است. همان طورى كه بسيارى از اعمال مستحب در روز غدير ثواب بيشترى دارند، طبعاً افطارى دادن در اين روز نيز از ثواب فزون‏ترى برخوردار است. چنانكه در برخى از روايات، اين روز را »يوم تفطير الصائمين« يعنى روزى افطارى دادن به روزه داران، نام نهاده‏اند.

حضرت امام صادق‏عليه السلام فرموده است: من فطّر فيه مؤمناً كان كمن اطعم فئاماً و فئاماً؛ فلم يزل يعد الى ان عقد بيده عشراً. ثم قال: اتدرى كم الفئام؟ قلت: لا. قال: مائة الف كل فئام. كان له ثواب من اطعم بعددها من النبيين‏عليهم السلام و الصديقين و الشهداء فى حرم اللَّه عزوجل و سقاهم فى يوم ذى مسغبة... ××× 1 التهذيب: ج 3 ص 144 ح 317. ×××:

كسى كه در آن شب مؤمنى را افطار دهد مانند كسى است كه اطعام كرده فئام و فئامى را، تا اينكه ده فئام را شمردند. سپس حضرت از راوى پرسيدند: آيا مى‏دانى »فئام« چيست؟ عرض كرد: خير. حضرت فرمود: صد هزار××× 2 در بحار: ج 97 ص 118، از امام رضاعليه السلام حديثى نقل كرده كه مى‏فرمايد: بعد از آنكه اميرالمؤمنين‏عليه السلام در خطبه روز غدير در كوفه ثواب افطار دادن را فرمودند و كلمه »فئام« ذكر شد، حضرت 10 بار فئام را تكرار كردند. شخصى از آن حضرت سؤال كرد: يا اميرالمؤمنين، فئام چيست؟ فرمودند: 200 هزار پيامبر و صديق و شهيد. چه كسى مى‏تواند اين عدد را كفالت كند از مؤمنين و مومنات؟ من ضامن هستم او را نزد خداوند متعال كه در امان باشد از كفر و فقر، و اگر بميرد در آن شب يا روز بميرد بدون اينكه مرتكب كبيره‏اى شود اجر او بر خداست. ×××، و براى شخص اطعام كننده ثواب كسى است كه به همان عدد از انبياعليهم السلام و صديقين و شهدا را در حرم خداوند متعال اطعام كند و سيراب نمايد.

حتى بعضى از معصومين‏عليهم السلام مانند حضرت رضاعليه السلام، در روز غدير مجلسى براى افطار دادن مى گرفتند.××× 1 الاقبال: ص 461. ××× آن حضرت فرمودند: كسى كه مؤمنى را در آن روز اطعام كند مانند كسى است كه جميع انبياءعليهم السلام و صديقين را اطعام كرده باشد.××× 2 الاقبال: ص 466 465. ×××