شواهد التنزیل (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه غدیر
جز (اصلاح ارقام)
 
(۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''«شَواهِدُ ألتَّنزیل لِقَواعِد ألتّفضیل»''' تألیف حاکم حسکانی (متوفای ۴۹۰ق)، عالم اهل سنت. این کتاب با توجه به ۲۱۰ آیه قرآنی که در شأن اهل بیت پیامبر نازل شده، به بیان مناقب و فضائل امیرالمؤمنین و خاندان وی پرداخته است. از جمله مباحثی که در این اثر مطرح شده این است که آیه شریفه{{متن قرآن|يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ...}} <ref>مائده /  ۶۷ .</ref> در مورد غدیر و در شأن امیرالمؤمنین علی علیه السلام نازل شده است. شواهد التنزیل از منابع معتبر تفسیر روایی اهل سنت به شمار می‌رود.
{{جعبه اطلاعات کتاب
| عنوان = شواهد التنزیل لقواعد التفضیل
| تصویر =  شواهد .jpg
| توضیح_تصویر =
| نام‌های دیگر =
| نویسنده = حاكم حسكانى
| شاعر =
| مذهب = اهل سنت
| تاریخ نگارش =
| زبان =
| مترجم =
| تحقیق و تدوین = محمدباقر محمودی
| موضوع =
| تعداد جلد = ۲
| قطع =
| مذهب =
| ناشر = مؤسسه الاعلمی
| محل نشر = بیروت
| سال نشر =
| تعداد صفحه =
| شابک =
| شماره ملی =
| نسخه الکترونیکی =
| نام ترجمه فارسی = سيماى امام على عليه السلام در قرآن
| مترجم فارسی =  یعقوب جعفری
}}
'''«شَواهِدُ ألتَّنزیل لِقَواعِد ألتّفضیل في الآيات النازلة في أهل‌البيت»''' تألیف حاکم حسکانی (متوفای ۴۹۰ق)، عالم اهل سنت است. این کتاب با توجه به ۲۱۰ آیه قرآنی که در شأن اهل بیت پیامبر صلی الله علیه و آله نازل شده، به بیان مناقب و فضائل امیرالمؤمنین علیه السلام و خاندان وی پرداخته است. از جمله مباحثی که در این اثر مطرح شده این است که آیه شریفه{{متن قرآن|يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ...}} <ref>مائده /  ۶۷ .</ref> در مورد غدیر و در شأن امیرالمؤمنین علی علیه السلام نازل شده است. شواهد التنزیل از منابع معتبر تفسیر روایی اهل سنت به شمار می‌رود. این کتاب با عنوان «سیمای امام علی علیه اسلام در قرآن» توسط یعقوب جعفری ترجمه شده است.


== نویسنده ==
== نویسنده ==
'''ابوالقاسم عبیدالله عبدالله حسکانی نیشابوری''' (متوفای 490ق- نیشابور)، معروف به «حاکم حسکانی» و ابن حذاء (ابن حداد)، از علماى بزرگ قرن پنجم هجرى است. حاكم حسكانى از علماى مشهور دوران خود بود. بسيارى از روات حديث پاى درس او مى‌آمدند تا از او روايت بشنوند و يا اجازۀ روايت بگيرند. برخى او را از علماى اهل تسنن و پيرو مذهب حنفى مى‌دانند. و برخى ديگر او را از علماى شيعه مى‌دانند كه تقيه مى‌كرده است. حسکانی از جمله کسانی است که آیه تبلیغ را برای غدیر نقل کرده و معقتد است این آیه اختصاص به غدیر دارد.<ref>غدير در قرآن: ج ۱ ص ۸۷ .</ref> برای ایشان حدود صد اثر نقل کرده اند. برخی از آثار وی عبارتند از:
'''ابوالقاسم عبیدالله عبدالله حسکانی نیشابوری (متوفای ۴۹۰ق'''- نیشابور)، معروف به «حاکم حسکانی» و ابن حذاء (ابن حداد)، از علماى بزرگ قرن پنجم هجرى است. حاكم حسكانى از علماى مشهور دوران خود بود به طوری که بسيارى از راویان حديث پاى درس او مى‌آمدند تا از او روايت بشنوند و يا اجازۀ روايت بگيرند. برخى او را از علماى اهل تسنن و پيرو مذهب حنفى مى‌دانند و برخى ديگر او را از علماى شيعه مى‌دانند كه تقيه مى‌كرده است. حسکانی از جمله کسانی است که آیه تبلیغ را برای غدیر نقل کرده و معتقد است این آیه اختصاص به غدیر دارد.<ref>غدير در قرآن: ج ۱ ص ۸۷؛شواهد التنزيل: ج ۱ ص ۱۸۷؛ نفحات الازهار: ج ۸ ص ۱۹۵ - ۲۵۷.</ref> برای ایشان حدود صد اثر نقل کرده اند. برخی از آثار وی عبارتند از: «شواهد التنزيل لقواعد التفضيل في الآيات النازلة في أهل‌البيت صلوات الله و سلامه عليهم»؛ «خصائص علي بن أبي‌طالب‌ عليه‌السلام في القرآن»؛ «فضائل شهر رجب»؛ «تصحيح خبر ردّ الشَّمس و ترغيم النواصب الشُّمُس».


# شواهد التنزيل لقواعد التفضيل في الآيات النازلة في أهل‌البيت صلوات الله و سلامه عليهم
== محتوای کتاب ==
# خصائص علي بن أبي‌طالب‌ عليه‌السلام في القرآن
حَسْکانی کتاب را در هفت فصل تدوین کرده است که شش فصل اول مقدمه به حساب می‌آیند. مؤلف در بخش اصلی کتاب که در واقع فصل هفتم آن است، به ترتیب، سوره‌های قرآن و هر آیه‌ای را که در شأن نزول ویژه اهل‌بیت پیامبر وارد شده، طرح کرده است و به نقل اسباب نزول و روایات آن از طریق عامه و خاصه می‌پردازد. در این کتاب ۲۱۰ آیه را به ترتیب سوره‌های قرآن آورده و در ذیل هر کدام روایاتی را از مشایخ خود نقل کرده است. مجموع روایاتی که در تفسیر این آیات ذکر شده بیش از ۱۲۰۰ روایت است.
# فضائل شهر رجب
# تصحيح خبر ردّ الشَّمس و ترغيم النواصب الشُّمُس


== نقل آيه تبليغ براى غدير ==
== فهرست مطالب ==
از جمله مشهورترين [[آيات غدیر]] آيه«يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ...» است.
{{کشویی}}
 
* مقدّمة التحقیق
اختصاص آن به غدير هم نزد [[شیعه]] و غير شيعه از مسلمات است، و بين مفسرين و [[محدثین]] اهل‏ سنت مشهور است، اگر چه بعضى از آنان در صدد انحراف شأن نزول آيه بوده‏ اند.
* المقدمة
 
* '''الفصل الأول: في كثرة خصائص أمير المؤمنين من قول السلف المتقدمين'''
از جمله عده ‏اى از بزرگان علماى [[اهل‏ سنت]] هستند، و يكى از آنها كه نزول آيه «بَلِّغْ» را در غدير ذكر كرده ‏اند، عبداللَّه بن عبيداللَّه [[حسکانی]] است.<ref>شواهد التنزيل: ج ۱ ص ۱۸۷. نفحات الازهار: ج ۸ ص ۱۹۵ - ۲۵۷.</ref>
** اشارة
 
** قول عبد الله بن عباس
محتوای کتاب
** قول مجاهد بن جبر
 
** قول سليمان بن طرخان التيمي
حَسْکانی کتاب را در هفت فصل تدوین کرده است که شش فصل اول مقدمه به حساب می‌آیند:
** قول بعض الصحابة رضي الله عنهم
 
** قول أحمد بن حنبل البغدادي
# اقوال بزرگان و دانشمندان درباره خصائص امام علی(ع)شامل: دیدگاه اصحاب پیامبر(ص) در تفضیل علی بن ابیطالب(ع)، دیدگاه‌ ‌عبد‌الله ‌بن‌ عمر ‌بن‌ خطّاب‌ ‌در‌ تفضیل‌ ‌علی بن ابیطالب(ع)، نظر عکرمه‌ ‌در‌ تفضیل‌ ‌علی بن ابیطالب(ع)، نامه عایشه در فضائل علی بن ابی‌طالب(ع).
** قول عبد الله بن عمر بن الخطاب
# سابقه امام علی(ع) در دو حوزه تلاوت و حفظ قرآن؛
** قول عكرمة
# گردآوری قرآن برای نخستین بار توسط امام علی(ع) بعد از رحلت پیامبر(ص)؛
** قول مكاتب عائشة
# شناخت امام علی(ع) نسبت به معانی و حقائق قرآن و تخصص منحصر به فرد حضرت در علم به نزول قرآن؛
* '''الفصل الثاني : في تقدمه بالتلاوة و تفرده بحفظ القرآن'''
# فراوانی اسباب نزول مربوط به فضایل امام علی(ع) و اولاد او؛
* '''الفصل الثالث: في سبقه الأقران إلى جمع القرآن'''
# بیان این حدیث که '''یا ایها الذین آمنوا''' در ۹۰ آیه تکرار شده و منظور آن علی(ع) است.
* '''الفصل الرابع: في توحده بمعرفة القرآن و معانيه،و تفرده بالعلم بنزوله و ما فيه'''
** قول أنس بن مالك
** قول عبد اللهبن عمر
** قول علي(ع)
* '''الفصل الخامس: في كثرة ما نزل فيه و في أولاده و العترة من القرآن على الجملة'''
* '''الفصل السادس: في أنه المعني،بقوله تعالى: يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا في كل القرآن'''
** و قد نزل في قريب من تسعين موضعا من كتاب الله تعالى
* '''الفصل السابع: ذكر ما نزل فيهم من القرآن على التفصيل و(على)ترتيب السور'''
** اشارة
** فمن سورة الفاتحة
** و من سورة البقرة
** و من سورة آل عمران
** و من سورة النساء
** و من سورة المائدة
** و من سورة الأنعام
** و من سورة الأعراف
** و من سورة الأنفال
** و من سورة التوبة
** و من سورة يونس
** و من سورة هود
** و من سورة يوسف
** و من سورة الرعد
** و من سورة إبراهيم
** و من سورة الحجر
** و من سورة النحل
** و من سورة بني إسرائيل
** و من سورة الكهف
** و من سورة مريم
** و من سورة طه
** و من سورة الأنبياء
** و من سورة الحج
** و من سورة المؤمنون
** و من سورة النور
** و من سورة الفرقان
** و من سورة الشعراء
** و من سورة النمل
** و من سورة القصص
** و من سورة العنكبوت
** و من سورة الروم
** و من سورة لقمان
** و من سورة الم تنزيل السجدة
{{پایان}}


== منبع ==
== منبع ==

نسخهٔ کنونی تا ‏۶ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۱۰

شواهد التنزیل لقواعد التفضیل
شواهد التنزیل (کتاب)
اطلاعات کتاب
نویسندهحاكم حسكانى
تحقیق و تدوینمحمدباقر محمودی
تعداد جلد۲
اطلاعات نشر
ناشرمؤسسه الاعلمی
محل نشربیروت
ترجمه فارسی
نامسيماى امام على عليه السلام در قرآن
مترجمیعقوب جعفری

«شَواهِدُ ألتَّنزیل لِقَواعِد ألتّفضیل في الآيات النازلة في أهل‌البيت» تألیف حاکم حسکانی (متوفای ۴۹۰ق)، عالم اهل سنت است. این کتاب با توجه به ۲۱۰ آیه قرآنی که در شأن اهل بیت پیامبر صلی الله علیه و آله نازل شده، به بیان مناقب و فضائل امیرالمؤمنین علیه السلام و خاندان وی پرداخته است. از جمله مباحثی که در این اثر مطرح شده این است که آیه شریفهRa bracket.png يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ... La bracket.png [۱] در مورد غدیر و در شأن امیرالمؤمنین علی علیه السلام نازل شده است. شواهد التنزیل از منابع معتبر تفسیر روایی اهل سنت به شمار می‌رود. این کتاب با عنوان «سیمای امام علی علیه اسلام در قرآن» توسط یعقوب جعفری ترجمه شده است.

نویسنده

ابوالقاسم عبیدالله عبدالله حسکانی نیشابوری (متوفای ۴۹۰ق- نیشابور)، معروف به «حاکم حسکانی» و ابن حذاء (ابن حداد)، از علماى بزرگ قرن پنجم هجرى است. حاكم حسكانى از علماى مشهور دوران خود بود به طوری که بسيارى از راویان حديث پاى درس او مى‌آمدند تا از او روايت بشنوند و يا اجازۀ روايت بگيرند. برخى او را از علماى اهل تسنن و پيرو مذهب حنفى مى‌دانند و برخى ديگر او را از علماى شيعه مى‌دانند كه تقيه مى‌كرده است. حسکانی از جمله کسانی است که آیه تبلیغ را برای غدیر نقل کرده و معتقد است این آیه اختصاص به غدیر دارد.[۲] برای ایشان حدود صد اثر نقل کرده اند. برخی از آثار وی عبارتند از: «شواهد التنزيل لقواعد التفضيل في الآيات النازلة في أهل‌البيت صلوات الله و سلامه عليهم»؛ «خصائص علي بن أبي‌طالب‌ عليه‌السلام في القرآن»؛ «فضائل شهر رجب»؛ «تصحيح خبر ردّ الشَّمس و ترغيم النواصب الشُّمُس».

محتوای کتاب

حَسْکانی کتاب را در هفت فصل تدوین کرده است که شش فصل اول مقدمه به حساب می‌آیند. مؤلف در بخش اصلی کتاب که در واقع فصل هفتم آن است، به ترتیب، سوره‌های قرآن و هر آیه‌ای را که در شأن نزول ویژه اهل‌بیت پیامبر وارد شده، طرح کرده است و به نقل اسباب نزول و روایات آن از طریق عامه و خاصه می‌پردازد. در این کتاب ۲۱۰ آیه را به ترتیب سوره‌های قرآن آورده و در ذیل هر کدام روایاتی را از مشایخ خود نقل کرده است. مجموع روایاتی که در تفسیر این آیات ذکر شده بیش از ۱۲۰۰ روایت است.

فهرست مطالب

  • مقدّمة التحقیق
  • المقدمة
  • الفصل الأول: في كثرة خصائص أمير المؤمنين من قول السلف المتقدمين
    • اشارة
    • قول عبد الله بن عباس
    • قول مجاهد بن جبر
    • قول سليمان بن طرخان التيمي
    • قول بعض الصحابة رضي الله عنهم
    • قول أحمد بن حنبل البغدادي
    • قول عبد الله بن عمر بن الخطاب
    • قول عكرمة
    • قول مكاتب عائشة
  • الفصل الثاني : في تقدمه بالتلاوة و تفرده بحفظ القرآن
  • الفصل الثالث: في سبقه الأقران إلى جمع القرآن
  • الفصل الرابع: في توحده بمعرفة القرآن و معانيه،و تفرده بالعلم بنزوله و ما فيه
    • قول أنس بن مالك
    • قول عبد اللهبن عمر
    • قول علي(ع)
  • الفصل الخامس: في كثرة ما نزل فيه و في أولاده و العترة من القرآن على الجملة
  • الفصل السادس: في أنه المعني،بقوله تعالى: يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا في كل القرآن
    • و قد نزل في قريب من تسعين موضعا من كتاب الله تعالى
  • الفصل السابع: ذكر ما نزل فيهم من القرآن على التفصيل و(على)ترتيب السور
    • اشارة
    • فمن سورة الفاتحة
    • و من سورة البقرة
    • و من سورة آل عمران
    • و من سورة النساء
    • و من سورة المائدة
    • و من سورة الأنعام
    • و من سورة الأعراف
    • و من سورة الأنفال
    • و من سورة التوبة
    • و من سورة يونس
    • و من سورة هود
    • و من سورة يوسف
    • و من سورة الرعد
    • و من سورة إبراهيم
    • و من سورة الحجر
    • و من سورة النحل
    • و من سورة بني إسرائيل
    • و من سورة الكهف
    • و من سورة مريم
    • و من سورة طه
    • و من سورة الأنبياء
    • و من سورة الحج
    • و من سورة المؤمنون
    • و من سورة النور
    • و من سورة الفرقان
    • و من سورة الشعراء
    • و من سورة النمل
    • و من سورة القصص
    • و من سورة العنكبوت
    • و من سورة الروم
    • و من سورة لقمان
    • و من سورة الم تنزيل السجدة


منبع

دانشنامه غدیر ،جلد ۱۳،صفحه ۳۵۸.

پانویس

  1. مائده /  ۶۷ .
  2. غدير در قرآن: ج ۱ ص ۸۷؛شواهد التنزيل: ج ۱ ص ۱۸۷؛ نفحات الازهار: ج ۸ ص ۱۹۵ - ۲۵۷.