آیه ۱ قلم و غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها
(←پانویس) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
= | |||
{{متن آیه | |||
| متن آیه = وَ إِنَّ لَكَ لَأَجْراً غَيْرَ مَمْنُونٍ | |||
| ترجمه = «و بی تردید برای تو پاداشی دایم و همیشگی است» | |||
}} | |||
{{جعبه اطلاعات آیه | |||
| شماره آیه = ۳ | |||
| سوره = قلم | |||
| تصویر = | |||
| اندازه تصویر = | |||
| توضیح_تصویر = | |||
| شماره سوره = ۶۸ | |||
| جزء = ۲۹ | |||
| نزول = | |||
| شأن نزول = | |||
| مکان نزول = مکه | |||
| موضوع = دائمی بودن پاداش رسالت | |||
}} | |||
يكى از آياتى كه در ماجراى غدير و پس از اعلان ولايت در غدير بر پيامبر صلى الله عليه و آله نازل شد اين آيه بود: | يكى از آياتى كه در ماجراى غدير و پس از اعلان ولايت در غدير بر پيامبر صلى الله عليه و آله نازل شد اين آيه بود: | ||
{{متن قرآن|وَ إِنَّ لَكَ لَأَجْراً غَيْرَ مَمْنُونٍ}}: | {{متن قرآن|وَ إِنَّ لَكَ لَأَجْراً غَيْرَ مَمْنُونٍ}}: «و بی تردید برای تو پاداشی دایم و همیشگی است»<ref>قلم/۳؛ غدير در قرآن: ج ۱ ص ۲۰۸،۲۰۷؛ واقعه قرآنى غدير: ص ۱۱۷،۱۱۶.</ref> | ||
اين آيه از دو بُعد قابل بررسى است: | اين آيه از دو بُعد قابل بررسى است: | ||
| خط ۲۳: | خط ۴۱: | ||
جبرئيل نازل شد و آيه ۳ سوره قلم را به عنوان رضايت خداوند از كيفيت عمل به آيه {{متن قرآن|يا اَيُّهَا الرَّسُولُ}}براى پيامبر صلى الله عليه و آله آورد، آنجا كه مى فرمايد: | جبرئيل نازل شد و آيه ۳ سوره قلم را به عنوان رضايت خداوند از كيفيت عمل به آيه {{متن قرآن|يا اَيُّهَا الرَّسُولُ}}براى پيامبر صلى الله عليه و آله آورد، آنجا كه مى فرمايد: | ||
{{متن قرآن|وَ اِنَّ لَكَ لاَجْراً غَيْرَ مَمْنُونٍ}}: | {{متن قرآن|وَ اِنَّ لَكَ لاَجْراً غَيْرَ مَمْنُونٍ}}: «و بی تردید برای تو پاداشی دایم و همیشگی است»؛ و منظور خدا آن بود كه اين اجر به خاطر تبليغى است كه درباره على عليه السلام به انجام رساندى.<ref>تفسير فرات: ص ۴۹۵ ح ۶۴۸ .</ref> | ||
=== تحليل اعتقادى === | === تحليل اعتقادى === | ||
| خط ۲۹: | خط ۴۷: | ||
==== نكته اول: اجر و مزد پيامبر صلى الله عليه و آله ==== | ==== نكته اول: اجر و مزد پيامبر صلى الله عليه و آله ==== | ||
خداوند در هيچ جاى قرآن براى پيامبرش اجر و مزدى اعلام نفرموده، و فقط در يک جمله از قول پيامبر صلى الله عليه و آله مى فرمايد: {{متن قرآن|إِنْ | خداوند در هيچ جاى قرآن براى پيامبرش اجر و مزدى اعلام نفرموده، و فقط در يک جمله از قول پيامبر صلى الله عليه و آله مى فرمايد: {{متن قرآن|قُلْ مَا سَأَلْتُكُمْ مِنْ أَجْرٍ فَهُوَ لَكُمْ ۖ إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَلَى اللَّهِ ۖ وَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ}}<ref>سبأ / ۴۷.</ref>: | ||
«بگو: هر گونه پاداشی که از شما خواستم، آن پاداش برای خودتان، پاداش من فقط بر عهده خداست، و او بر همه چیز گواه است.» | |||
اما در اين آيه خداوند بدون آنكه پرده از اين اجر و مزد بردارد مى فرمايد: «براى تو اجر بى منّتى است». | اما در اين آيه خداوند بدون آنكه پرده از اين اجر و مزد بردارد مى فرمايد: «براى تو اجر بى منّتى است». | ||
نسخهٔ کنونی تا ۷ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۵۵
| مشخصات آیه | |
|---|---|
| سوره | سوره قلم (۶۸) |
| آیه | ۳ |
| جزء | ۲۹ |
| محتوای آیه | |
| مکان نزول | مکه |
| موضوع | دائمی بودن پاداش رسالت |
يكى از آياتى كه در ماجراى غدير و پس از اعلان ولايت در غدير بر پيامبر صلى الله عليه و آله نازل شد اين آيه بود:
وَ إِنَّ لَكَ لَأَجْراً غَيْرَ مَمْنُونٍ 
: «و بی تردید برای تو پاداشی دایم و همیشگی است»[۱]
اين آيه از دو بُعد قابل بررسى است:
موقعيت تاريخى
پس از اتمام خطبه غدير، تجلى نبوت و ولايت آرامش روح نوازى را بر غدير خم حاكم كرده بود و رسالتى كه به عنوان اعلان ولايت بر دوش پيامبر صلى الله عليه و آله قرار داده شد طى مراحلى به انجام رساند.
اما هنوز مراسم غدير پايان نيافته بود و همه چشم انتظار برنامه هاى بعدى بودند.
آخرين پله هاى منبر غدير زير قدم هاى محمد صلى الله عليه و آله و على عليه السلام سبک شدند، در حالى كه جان بر كفان ولايت چشم بر لبان مبارک پيامبر صلى الله عليه و آله آماده اجراى فرامين حضرتش بودند.
يكى از مراحل جالب اين تبليغ هنگامى بود كه تشكر الهى از انجام چنين وظيفه خطير اعلام شد، كه به معناى تحقق اهداف از پيش تعيين شده غدير بود.
در روايت مربوط به اين فراز غدير چنين آمده است:
هنگامى كه دستور اعلان ولايت على عليه السلام نازل شد، پيامبر صلى الله عليه و آله آن حضرت را معرفى كرد و ولايت او را اعلام نمود و فرمود: «مَنْ كُنْتُ مَوْلاهُ فَعَلِىٌّ مَوْلاهُ»
در آن لحظات خداى محمد صلى الله عليه و آله سپاسى بلند براى آن مبلِّغ اعظم غدير فرستاد و از آن همه تلاش و فداكارى و تسليم محض او در برابر فرمانش تشكر كرد.
جبرئيل نازل شد و آيه ۳ سوره قلم را به عنوان رضايت خداوند از كيفيت عمل به آيه يا اَيُّهَا الرَّسُولُ براى پيامبر صلى الله عليه و آله آورد، آنجا كه مى فرمايد:
وَ اِنَّ لَكَ لاَجْراً غَيْرَ مَمْنُونٍ : «و بی تردید برای تو پاداشی دایم و همیشگی است»؛ و منظور خدا آن بود كه اين اجر به خاطر تبليغى است كه درباره على عليه السلام به انجام رساندى.[۲]
تحليل اعتقادى
از موقعيت نزول اين آيه سه نكته قابل استفاده است:
نكته اول: اجر و مزد پيامبر صلى الله عليه و آله
خداوند در هيچ جاى قرآن براى پيامبرش اجر و مزدى اعلام نفرموده، و فقط در يک جمله از قول پيامبر صلى الله عليه و آله مى فرمايد: قُلْ مَا سَأَلْتُكُمْ مِنْ أَجْرٍ فَهُوَ لَكُمْ ۖ إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَلَى اللَّهِ ۖ وَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ [۳]:
«بگو: هر گونه پاداشی که از شما خواستم، آن پاداش برای خودتان، پاداش من فقط بر عهده خداست، و او بر همه چیز گواه است.»
اما در اين آيه خداوند بدون آنكه پرده از اين اجر و مزد بردارد مى فرمايد: «براى تو اجر بى منّتى است».
دليل عظمت مسئله اعلان ولايت است كه تنها در اين مورد خدا نام اجر و مزد را به ميان مى آورد، و در جمله اى آكنده از تأكيد با استفاده از «انَّ»و «لام تأكيد» آن را بيان مى دارد.
نكته دوم: سند سپاس الهى
اين اجر و پاداش عنوان «مُزد» ندارد، بلكه به عنوان تشكر الهى از انجام كارى پر مخاطره و سنگين است. كلمه «غير ممنون» به عنوان صفت «اجر» دلالت بر اين مطلب دارد، و حاكى از آن است كه خداوند بى هيچ منّتى، و بدون آنكه اين پاداش را با عمل انجام شده مقايسه كند و در ميزان و ترازو قرار دهد، به عنوان سپاس و سند افتخار آن را تقديم پيامبرش مى نمايد.
نكته سوم: نشان تقدير در غدير
در حديثى كه شأن نزول اين آيه را بيان مى دارد تصريح شده كه اين پاداش بى منّت كه تقديمى پروردگار به خاتم پيامبران است، دقيقاً پس از اعلان«مَنْ كُنْتُ مَوْلاهُ فَعَلِىٌّ مَوْلاهُ»در غدير صورت گرفته است. اين نشان دهنده قله سر به فلک كشيده غدير است كه در اوج عظمتش نشان تقدير به پيامبر معظم صلى الله عليه و آله اعطا مى گردد.
از امام باقر علیه السلام روایت شده که فرمود: إِنَّ لَکَ لَأَجْراً غَیْرَ مَمْنُونٍ به خاطر آنچه که در مورد علی علیه السلام) ابلاغ نمودی.[۴]