ابان بن تغلب: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
اَبانِ بن | '''اَبانِ بن تَغْلِب'''، ابوسعید بن رُباح بَکری جُرَیری کِنْدی رَبَعی کوفی (د ۱۴۱ق/۷۵۸م)، ادیب، قاری، فقیه، مفسّر و از محدثان بنام امامیه است. <ref>نجاشی، احمد بن علی، رجال، ج۱، ص۱۰.. </ref>کنیه: ابوسعید، محل تولد: کوفه، ائمه معاصر: امام زین العابدین، امام باقر، امام صادق (علیهم السلام)، سخنان ائمه درباره او: "مرگ ابان قلبم را به درد آورد"، "در مسجد مدینه بنشین و برای مردم فتوا بده"، تألیفات: تفسیر غریب القرآن، کتاب الفضائل، کتاب صفین، وفات: ۱۴۱ هجری قمری. | ||
== وثاقت راوی == | |||
'''اَبانِ بن تَغْلِب'''، ابوسعید بن رُباح بَکری جُرَیری کِنْدی رَبَعی کوفی<ref>'''رجال العلامة الحلي ؛ ؛ ص21'''</ref> و کنیه‌اش ابوسعید می‌باشد. از موالی بنی جریر بود و به قبیله بکر بن وائل تعلق داشت.<ref>'''رجال النجاشي ؛ ؛ ص10'''</ref> از رشد و نمو او و قرائن دیگر بر می آید که ظاهرا در کوفه متولد شده و در زمان امام زین العابدین علیه السلام و امام باقر علیه السلام و امام صادق علیه السلام زندگی می‌کرد. | |||
'''جایگاه علمی''' | |||
ابان بن تغلب دانشمندی جامع‌الاطراف بود<ref>إبراهيم النخعي. و كان أبان رحمه الله مقدما في كل فن من العلم في القرآن و الفقه و الحديث و الأدب و اللغة و النحو - رجال النجاشي، ص: 11</ref> و در علوم مختلفی مانند فقه، حدیث، لغت<ref>و قد كان ابان بن تغلب بن رياح رض الفقيه اللّغوى - '''الرواشح السماوية في شرح الأحاديث الإمامية (ميرداماد) ؛ ؛ ص170'''</ref>، نحو و قرائت<ref>و كان قارئا من وجوه القراء، فقيها، لغويا، سمع من العرب و حكى عنهم. '''رجال النجاشي ؛ ؛ ص10 - رجال النجاشي، ص: 11'''</ref> تبحر داشت. فقیهی توانا<ref>فهرست كتب الشيعة و أصولهم و أسماء المصنفين و أصحاب الأصول (للطوسي) ( ط - الحديثة)، النص، ص: 45</ref>، محدثی مورد اعتماد<ref>'''رجال العلامة الحلي ؛ ؛ ص21'''</ref>، لغت‌شناسی فصیح و قاری متبحر بود. | |||
'''سخنان ائمه (علیهم السلام) درباره او:''' | |||
ابان بن تغلب از جایگاه والا و احترام زیادی نزد ائمه اهل بیت (علیهم السلام) برخوردار بود. | |||
امام باقر (علیه السلام) به او فرمود: "در مسجد مدینه بنشین و برای مردم فتوا بده، زیرا دوست دارم مانند تو در میان شیعیانم دیده شود."<ref>'''1 - رجال الكشي - اختيار معرفة الرجال (مع تعليقات مير داماد الأسترآبادي) ؛ ج2 ؛ ص622 - رجال النجاشي ؛ ؛ ص10 - فهرست كتب الشيعة و أصولهم و أسماء المصنفين و أصحاب الأصول (للطوسي) ( ط - الحديثة) ؛ النص ؛ ص44 - رجال العلامة الحلي ؛ ؛ ص21'''</ref> | |||
امام صادق (علیه السلام) وقتی خبر مرگش را شنید، فرمود: "به خدا قسم مرگ ابان قلبم را به درد آورد."<ref>'''رجال الكشي - اختيار معرفة الرجال (مع تعليقات مير داماد الأسترآبادي) ؛ ج2 ؛ ص622 - رجال النجاشي ؛ ؛ ص10 - فهرست كتب الشيعة و أصولهم و أسماء المصنفين و أصحاب الأصول (للطوسي) ( ط - الحديثة) ؛ النص ؛ ص44'''</ref> | |||
'''روایات او''' | |||
از احادیث ابان بن تغلب احادیث بسیاری از ائمه اهل بیت (علیهم السلام) روایت کرده است<ref>عن سليم بن أبي حية قال: كنت عند أبي عبد الله عليه السلام، فلما أردت أن أفارقه ودعته و قلت: أحب أن تزودني، فقال: ايت أبان بن تغلب فإنه قد سمع مني حديثا كثيرا فما روى لك فاروه عني. رجال النجاشي، ص: 13</ref>، به طوری که گفته می‌شود سی هزار حدیث روایت کرده است.<ref>الرجال (لابن داود)، ص: 10</ref> علما در نقل و روایت احادیث به او اعتماد می‌کردند. | |||
'''تألیفات''' | |||
ابان بن تغلب آثار علمی ارزشمندی از خود به جای گذاشته است، از جمله: | |||
تفسیر غریب القرآن<ref>رجال النجاشي، ص: 11 - فهرست كتب الشيعة و أصولهم و أسماء المصنفين و أصحاب الأصول (للطوسي) ( ط - الحديثة)، النص، ص: 45 - الرواشح السماوية في شرح الأحاديث الإمامية (ميرداماد) ؛ ؛ ص170 - ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن ؛ ج1 ؛ ص42</ref> | |||
کتاب الفضائل<ref>رجال النجاشي، ص: 11 - فهرست كتب الشيعة و أصولهم و أسماء المصنفين و أصحاب الأصول (للطوسي) ( ط - الحديثة)، النص، ص: 46</ref> | |||
کتاب صفین | |||
'''وفات''' | |||
ابان بن تغلب در زمان حیات امام صادق (علیه السلام) در سال ۱۴۱ هجری قمری درگذشت<ref>رجال النجاشي، ص: 13</ref>. | |||
'''جایگاه او در کتاب‌های رجال''' | |||
نام ابان بن تغلب در بسیاری از کتاب‌های رجال آمده است و او را به عنوان فردی مورد اعتماد، جلیل‌القدر و با شأن و منزلت بالا توصیف کرده‌اند.<ref>'''1 - رجال الكشي - اختيار معرفة الرجال (مع تعليقات مير داماد الأسترآبادي) ؛ ج1 ؛ ص243 -''' | |||
'''2 - فهرست كتب الشيعة و أصولهم و أسماء المصنفين و أصحاب الأصول (للطوسي) ( ط - الحديثة) ؛ النص ؛ ص44'''</ref> | |||
=== معنی شناسی مولی در حدیث غدیر === | === معنی شناسی مولی در حدیث غدیر === | ||
نسخهٔ ۲۰ فوریهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۱۴:۰۷
اَبانِ بن تَغْلِب، ابوسعید بن رُباح بَکری جُرَیری کِنْدی رَبَعی کوفی (د ۱۴۱ق/۷۵۸م)، ادیب، قاری، فقیه، مفسّر و از محدثان بنام امامیه است. [۱]کنیه: ابوسعید، محل تولد: کوفه، ائمه معاصر: امام زین العابدین، امام باقر، امام صادق (علیهم السلام)، سخنان ائمه درباره او: "مرگ ابان قلبم را به درد آورد"، "در مسجد مدینه بنشین و برای مردم فتوا بده"، تألیفات: تفسیر غریب القرآن، کتاب الفضائل، کتاب صفین، وفات: ۱۴۱ هجری قمری.
وثاقت راوی
اَبانِ بن تَغْلِب، ابوسعید بن رُباح بَکری جُرَیری کِنْدی رَبَعی کوفی[۲] و کنیه‌اش ابوسعید می‌باشد. از موالی بنی جریر بود و به قبیله بکر بن وائل تعلق داشت.[۳] از رشد و نمو او و قرائن دیگر بر می آید که ظاهرا در کوفه متولد شده و در زمان امام زین العابدین علیه السلام و امام باقر علیه السلام و امام صادق علیه السلام زندگی می‌کرد.
جایگاه علمی
ابان بن تغلب دانشمندی جامع‌الاطراف بود[۴] و در علوم مختلفی مانند فقه، حدیث، لغت[۵]، نحو و قرائت[۶] تبحر داشت. فقیهی توانا[۷]، محدثی مورد اعتماد[۸]، لغت‌شناسی فصیح و قاری متبحر بود.
سخنان ائمه (علیهم السلام) درباره او:
ابان بن تغلب از جایگاه والا و احترام زیادی نزد ائمه اهل بیت (علیهم السلام) برخوردار بود.
امام باقر (علیه السلام) به او فرمود: "در مسجد مدینه بنشین و برای مردم فتوا بده، زیرا دوست دارم مانند تو در میان شیعیانم دیده شود."[۹]
امام صادق (علیه السلام) وقتی خبر مرگش را شنید، فرمود: "به خدا قسم مرگ ابان قلبم را به درد آورد."[۱۰]
روایات او
از احادیث ابان بن تغلب احادیث بسیاری از ائمه اهل بیت (علیهم السلام) روایت کرده است[۱۱]، به طوری که گفته می‌شود سی هزار حدیث روایت کرده است.[۱۲] علما در نقل و روایت احادیث به او اعتماد می‌کردند.
تألیفات
ابان بن تغلب آثار علمی ارزشمندی از خود به جای گذاشته است، از جمله:
تفسیر غریب القرآن[۱۳]
کتاب الفضائل[۱۴]
کتاب صفین
وفات
ابان بن تغلب در زمان حیات امام صادق (علیه السلام) در سال ۱۴۱ هجری قمری درگذشت[۱۵].
جایگاه او در کتاب‌های رجال
نام ابان بن تغلب در بسیاری از کتاب‌های رجال آمده است و او را به عنوان فردی مورد اعتماد، جلیل‌القدر و با شأن و منزلت بالا توصیف کرده‌اند.[۱۶]
معنی شناسی مولی در حدیث غدیر
کلمه «مولی» معانی یا کاربردهای مختلفی دارد که محب، ناصر و کسی که دارای حق تصرف در امور دیگری است از معانی یا کاربردهای آن است، از این رو، در این که مقصود از مولی در حدیث غدیر، یعنی در این سخن پیامبر صلی اللّه علیه وآله وسلم که فرمود: «من کنت مولاه فعلی مولاه» چیست؟ دو دیدگاه مطرح شده است: دیدگاه شیعه و عده ای از اهل سنت این است که مقصود از «مولی» در حدیث غدیر کسی است که دارای حق تصرف در امور مسلمانان است؛ یعنی رهبر و امام مسلمانان. بنابراین، پیامبر صلی اللّه علیه وآله وسلم در غدیر خم علی علیه السلام را به رهبری و امامت مسلمانان نصب کرده است.
سؤال از معنای مولی[۱۷]
ابان بن تغلب از امام باقر علیه السلام درباره «مَنْ كُنْتُ مَوْلاهُ...» سؤال كرد.
حضرت فرمودند: اى ابوسعيد، چنين مطلبى هم جاى سؤال دارد!؟
پيامبر صلى الله عليه و آله به مردم فهمانيدند كه امیرالمؤمنین عليه السلام به جاى آن حضرت خواهند بود.[۱۸]
در فرازهایی از متن مفصل حدیث غدیر که از امام محمدباقر علیه السلام روایت شده، به امامت امیرالمؤمنین علیه السلام تصریح شده است.[۱۹]
پانویس
- ↑ نجاشی، احمد بن علی، رجال، ج۱، ص۱۰..
- ↑ رجال العلامة الحلي ؛ ؛ ص21
- ↑ رجال النجاشي ؛ ؛ ص10
- ↑ إبراهيم النخعي. و كان أبان رحمه الله مقدما في كل فن من العلم في القرآن و الفقه و الحديث و الأدب و اللغة و النحو - رجال النجاشي، ص: 11
- ↑ و قد كان ابان بن تغلب بن رياح رض الفقيه اللّغوى - الرواشح السماوية في شرح الأحاديث الإمامية (ميرداماد) ؛ ؛ ص170
- ↑ و كان قارئا من وجوه القراء، فقيها، لغويا، سمع من العرب و حكى عنهم. رجال النجاشي ؛ ؛ ص10 - رجال النجاشي، ص: 11
- ↑ فهرست كتب الشيعة و أصولهم و أسماء المصنفين و أصحاب الأصول (للطوسي) ( ط - الحديثة)، النص، ص: 45
- ↑ رجال العلامة الحلي ؛ ؛ ص21
- ↑ 1 - رجال الكشي - اختيار معرفة الرجال (مع تعليقات مير داماد الأسترآبادي) ؛ ج2 ؛ ص622 - رجال النجاشي ؛ ؛ ص10 - فهرست كتب الشيعة و أصولهم و أسماء المصنفين و أصحاب الأصول (للطوسي) ( ط - الحديثة) ؛ النص ؛ ص44 - رجال العلامة الحلي ؛ ؛ ص21
- ↑ رجال الكشي - اختيار معرفة الرجال (مع تعليقات مير داماد الأسترآبادي) ؛ ج2 ؛ ص622 - رجال النجاشي ؛ ؛ ص10 - فهرست كتب الشيعة و أصولهم و أسماء المصنفين و أصحاب الأصول (للطوسي) ( ط - الحديثة) ؛ النص ؛ ص44
- ↑ عن سليم بن أبي حية قال: كنت عند أبي عبد الله عليه السلام، فلما أردت أن أفارقه ودعته و قلت: أحب أن تزودني، فقال: ايت أبان بن تغلب فإنه قد سمع مني حديثا كثيرا فما روى لك فاروه عني. رجال النجاشي، ص: 13
- ↑ الرجال (لابن داود)، ص: 10
- ↑ رجال النجاشي، ص: 11 - فهرست كتب الشيعة و أصولهم و أسماء المصنفين و أصحاب الأصول (للطوسي) ( ط - الحديثة)، النص، ص: 45 - الرواشح السماوية في شرح الأحاديث الإمامية (ميرداماد) ؛ ؛ ص170 - ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن ؛ ج1 ؛ ص42
- ↑ رجال النجاشي، ص: 11 - فهرست كتب الشيعة و أصولهم و أسماء المصنفين و أصحاب الأصول (للطوسي) ( ط - الحديثة)، النص، ص: 46
- ↑ رجال النجاشي، ص: 13
- ↑ 1 - رجال الكشي - اختيار معرفة الرجال (مع تعليقات مير داماد الأسترآبادي) ؛ ج1 ؛ ص243 - 2 - فهرست كتب الشيعة و أصولهم و أسماء المصنفين و أصحاب الأصول (للطوسي) ( ط - الحديثة) ؛ النص ؛ ص44
- ↑ اسرار غدیر، ص۱۲۰.
- ↑ عوالم العلوم،ج۳/۱۵ ص۱۲۸، معانی الاخبار، ص۶۳.
- ↑ ر.ک: احتجاج طبرسی، روضة الواعظین، بحارالانوار.