سوره هل اتی و غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها

→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر

سوره هل اتی و غدیر (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲ مارس ۲۰۲۵، ساعت ۱۲:۲۹

۲٬۶۴۶ بایت اضافه‌شده ، ۲ مارس

جز

removed Category:قرآن و غدیر using HotCat

Shamloo

دیوان‌سالاران، مدیران

۴٬۲۶۹

ویرایش

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
+'''سوره هَلْ اَتی''' یا سوره انسان یا سوره دهر از جمله سوره‌هایی است که در شأن اهل بیت علیهم السلام نازل شده و بر این اساس در [[خطبه غدیر]] به طور کامل مورد تفسیر قرار گرفته است.
+[[حضرت محمّد صلی الله علیه و آله|پيامبر صلی الله علیه و آله]] در قسمتی از بخش چهارم خطبه غدير سوره انسان را مطرح كرد و نزول اين سوره را درباره على‏ عليه السلام دانست: خداوند در سوره «هل اتی» شهادت به بهشت نداده مگر براى على، و اين سوره را دربارۀ غير او نازل نكرده و با اين سوره غير او را مدح ننموده است.
+درباره تحلیل سوره هل اتی از سوی برخی محققان مطالبی ارائه شده است: يک گروه نيكوكار در اول اين سوره با عنوان «ابرار» معرفی شده‌اند كه خداوند داستان اخلاص در عمل و ايثار آنان را با عظمت تمام بيان فرموده و [[بهشت]] و نعمت‏‌هاى آن را به‌عنوان سپاس به آنان ارزانى داشته است. از سوى ديگر، در ضمن اين داستان به دو جهت مهم اشاره فرموده است: يكى قبولى اين ايثار و اخلاص به درگاه خداوند و ديگرى شهادت به بهشت براى اهل اين آيه.
 ==یک سورۀ كامل تفسیرشده در غدير==
-سوره هل اتی (سوره انسان) از جمله سوره‌هایی است که به طور کامل در [[خطبه غدیر]] مورد تفسیر قرار گرفته است.<ref>سخنرانى استثنائى غدير، ص۱۷۹-۱۸۶؛ غدير در قرآن، ج۲، ص۴۱-۴۴.</ref> در آن زمانِ محدود در [[خطبه غدیر]]، سه سوره [[ارتباط غدیر با قرآن|قرآن]] به‌طور كامل مورد [[مفسّرین|تفسیر]] قرار گرفته است. اين نشانه [[اهمیت]] اين سوره‏‌ها در ارتباط با [[ولایت ائمه علیهم السلام|ولايت]] است. از سوى ديگر گوياى حضور گسترده قرآن در [[غدیر]] است. يكى از آنها سوره هل ‏اتى است.<ref>غدیر در قرآن، ج۲، ص۳۵.</ref>
+سوره هل اتی (سوره انسان یا سوره دهر) از جمله سوره‌هایی است که به طور کامل در [[خطبه غدیر]] مورد تفسیر قرار گرفته است.<ref>سخنرانى استثنائى غدير، ص۱۷۹-۱۸۶؛ غدير در قرآن، ج۲، ص۴۱-۴۴.</ref> در آن زمانِ محدود در [[خطبه غدیر]]، سه سوره [[ارتباط غدیر با قرآن|قرآن]] به‌طور كامل مورد [[مفسّرین|تفسیر]] قرار گرفته است. اين نشانه [[اهمیت]] اين سوره‏‌ها در ارتباط با [[ولایت ائمه علیهم السلام|ولايت]] است. از سوى ديگر گوياى حضور گسترده قرآن در [[غدیر]] است. يكى از آنها سوره هل ‏اتى است.<ref>غدیر در قرآن، ج۲، ص۳۵.</ref>
 [[حضرت محمّد صلی الله علیه و آله|پيامبر صلی الله علیه و آله]] در قسمتی از بخش چهارم خطبه غدير سوره انسان را مطرح كرد و نزول اين سوره را درباره على‏ عليه السلام دانست. او با اشاره به مهم‌‏ترين آیه اين سوره كه مى‏‌فرمايد: {{قرآن|وَ جَزاهُمْ بِما صَبَرُوا جَنَّةً وَ حَريراً|ترجمه=و در برابر صبرشان، بهشت و لباس‌های حریر بهشتی را به آنها پاداش می‌دهد}}: {{متن عربی|وَ لا شَهِدَ اللَّه بِالْجَنَّةِ فى «هَلْ أَتى عَلَى الْإِنْسانِ» الاّ لَهُ، وَ لا انْزَلَها فى سِواهُ وَ لا مَدَحَ بِها غَيْرَهُ|ترجمه=خداوند در سوره «هل اتی» شهادت به بهشت نداده مگر براى على، و اين سوره را دربارۀ غير او نازل نكرده و با اين سوره غير او را مدح ننموده است}}.
@@ خط ۷: / خط ۱۲: @@
 آن حضرت در دنباله سخن نتيجه گرفت كه خداوند بهترين‏‌ها را براى شما انتخاب كرده است: «پيامبرتان بهترين پيامبر، و وصى شما بهترين وصى و فرزندان او بهترين اوصياء هستند» و ادامه داد كه ذريه من از نسل على‏ عليه السلام است.<ref>اسرار غدير، ص۱۴۷، بخش۵.</ref>
-=== موقعيت تاريخى ===
+== موقعيت تاريخى تفسیر سوره ==
-در اواسط خطبه كه پيامبر صلى الله عليه و آله فضايل عظيم على‏ عليه السلام را بر مى‏ شمرد بر نقطه‏ اى بلند از آن توقف كرد تا به شرح بيشتر آن بپردازد.
+موقعيت تاريخى تفسیر سوره انسان از سوی برخی محققان چنین ترسیم شده است: در اواسط [[خطبه غدیر]] كه پيامبر صلى الله عليه و آله فضايل عظيم على‏ عليه السلام را بر مى‏‌شمرد بر نقطه‏‌اى برجسته از آن توقف كرد تا به شرح بيشتر آن بپردازد.
-آن قُله فضيلت رضاى خدا و رسول از على‏ عليه السلام بود، كه يكى از شواهد آن را سوره هل اتى مطرح نمود و در جملاتى كوتاه سوره ‏اى با ۳۱ آيه را در دو جهت
-تفسير فرمود: اول شأن نزول آن است، و دوم شهادت پروردگار به بهشت.
-=== موقعيت قرآنى ===
-از آيه ۵ تا ۲۲ سوره دهر مربوط به اصل داستان است كه [[امیرالمؤمنین علی علیه السلام|على بن ابى‏ طالب ‏عليه السلام]] و خانواده‏ اش براى شفاى دو فرزند خود [[امام حسن مجتبی علیه السلام|امام حسن]] و [[امام حسین علیه السلام|امام حسین ‏علیهما السلام]]، سه روز [[روزه]] نذر كردند.
-پس از شفاى فرزندان همه اهل خانه سه روز روزه گرفتند، و هر روز هنگام افطار مستمندى بر در خانه از آنان كمكى خواست. روز اول [[مسکین]] و روز دوم [[یتیم]] و روز سوم اسیرى بود.
-همه اهل خانه تنها افطارشان را كه قرص ‏هاى نان بود به [[فقیر]] دادند و با آب [[افطار]] كردند.
-روز سوم كه [[ایثار]] اهل اين خانه به اوج خود رسيد و جز آب خوراک ديگرى نداشتند، ذات الهى سوره ‏اى را با ثنايى بلند براى آنان نازل كرد:
-«إِنَّ الْأَبْرارَ يَشْرَبُونَ مِنْ كَأْسٍ كانَ مِزاجُها كافُوراً . عَيْناً يَشْرَبُ بِها عِبادُ اللَّه يُفَجِّرُونَها تَفْجِيراً . يُوفُونَ بِالنَّذْرِ وَ يَخافُونَ يَوْماً كانَ شَرُّهُ مُسْتَطِيراً . وَ يُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلى حُبِّهِ مِسْكِيناً وَ يَتِيماً وَ أَسِيراً . إِنَّما نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّه لا نُرِيدُ مِنْكُمْ جَزاءً وَ لا شُكُوراً . إِنَّا نَخافُ مِنْ رَبِّنا يَوْماً عَبُوساً قَمْطَرِيراً . فَوَقاهُمُ اللَّه شَرَّ ذلِكَ الْيَوْمِ وَ لَقَّاهُمْ نَضْرَةً وَ سُرُوراً . وَ جَزاهُمْ بِما صَبَرُوا جَنَّةً وَ حَرِيراً . مُتَّكِئِينَ فِيها عَلَى الْأَرائِكِ لا يَرَوْنَ فِيها شَمْساً وَ لا زَمْهَرِيراً . وَ دانِيَةً عَلَيْهِمْ ظِلالُها وَ ذُلِّلَتْ قُطُوفُها تَذْلِيلاً . وَ يُطافُ عَلَيْهِمْ بِآنِيَةٍ مِنْ فِضَّةٍ وَ أَكْوابٍ كانَتْ قَوارِيرَا . قَوارِيرَا مِنْ فِضَّةٍ قَدَّرُوها تَقْدِيراً . وَ يُسْقَوْنَ فِيها كَأْساً كانَ مِزاجُها زَنْجَبِيلاً . عَيْناً فِيها تُسَمَّى سَلْسَبِيلاً، وَ يَطُوفُ عَلَيْهِمْ وِلْدانٌ مُخَلَّدُونَ إِذا رَأَيْتَهُمْ حَسِبْتَهُمْ لُؤْلُؤاً مَنْثُوراً . وَ إِذا رَأَيْتَ ثَمَّ رَأَيْتَ نَعِيماً وَ مُلْكاً كَبِيراً . عالِيَهُمْ ثِيابُ سُندُسٍ خُضْرٌ وَ إِسْتَبْرَقٌ وَ حُلُّوا أَساوِرَ مِنْ فِضَّةٍ وَ سَقاهُمْ رَبُّهُمْ شَراباً طَهُوراً . إِنَّ هذا كانَ لَكُمْ جَزاءً وَ كانَ سَعْيُكُمْ مَشْكُوراً»<ref>انسان / ۵ - ۲۲.</ref>:
-«نيكان از كاسه ‏اى خواهند نوشيد كه با عطر كافور ممزوج است. چشمه‏اى كه بندگان خدا از آن مى ‏آشامند و آن را به اختيار خود باز مى ‏كنند.
-آنان به نذر خويش وفا مى‏ نمايند و از روزى كه سختيش همه را فرا مى ‏گيرد مى‏ ترسند. آنان به خاطر حب الهى به فقير و اسير و يتيم غذا مى ‏دهند و مى‏ گويند ما به خاطر خدا به شما طعام مى‏ دهيم و از شما انتظار پاداش و سپاسى نداريم. ما از قهر پروردگار در روزى كه از رنج و سختى آن رخسار خلق درهم و غمگين است مى ‏ترسيم.
-خدا هم آنان را از شر و فتنه آن روز محفوظ داشته و به آنان روى خندان و دل شادان عطا نمود. جزاى آنان در برابر آنچه صبر كردند باغ [[بهشت]] و حرير بهشتى است، كه در آن بهشت بر تخت‏ ها تكيه زنند.
-و در آنجا نه آفتاب سوزان و نه سرماى سخت بينند بلكه در هوايى خوش و باغى دلكش تفريح كنند.
-سايه درختان بهشتى بر سر آنان و ميوه ‏هايش در دسترس و اختيار آنان است. با جام‏ هاى سيمين و كوزه ‏هاى بلورين بر آنان دور زنند. بلورهايى كه به رنگ نقره و به اندازه اهلش مقدر كرده ‏اند.
-در آنجا از كاسه‏ هايى به آنان مى ‏نوشانند كه طبعش از زنجبيل است. در آنجا چشمه ‏اى است كه نامش «سلسبيل» است.
-اطراف آن بهشتيان پسرانى كه هميشه نوجوانند در طوافند كه هر گاه آنان را بنگرى گمان مى ‏كنى مرواريدهاى منتشر شده ‏اند. و چون آن جايگاه نيكو را تماشا كنى عالمى پر نعمت و كشورى بى ‏نهايت بزرگ خواهى يافت.
-بر قامت بهشتيان لباسى از سندس سبز و استبرق و بر دست هايشان دستبندى از نقره است و پروردگارشان شرابى پاكيزه به آنان مى‏ نوشاند. اين بهشت پاداش شماست و سعيتان مشكور و مقبول است.
+آن نقطه برجسته فضيلت رضاى خدا و رسول از على‏ عليه السلام بود. پيامبر صلى الله عليه و آله يكى از شواهد آن فضیلت را سوره هل اتى دانست و در جملاتى كوتاه سوره‌‏اى با ۳۱ آيه را در دو جهت تفسير فرمود: اول شأن نزول آن و دوم شهادت پروردگار به [[بهشت]].<ref>غدیر در قرآن، ج۲، ص۴۱.</ref>
-=== تحليل اعتقادى ===
+== موقعيت قرآنى سوره ==
-يک گروه نيكوكار در اول اين سوره با عنوان «ابرار» مطرح شده كه خداوند داستان اخلاص در عمل و ايثار كامل عيار آنان را با عظمت تمام بيان فرموده و بهشت و نعمت‏ هاى آن را به عنوان سپاس به آنان ارزانى داشته است.
+برخی محققان موقعیت قرآنی سوره انسان را چنین ترسیم کرده‌اند: از آيه ۵ تا ۲۲ سوره دهر مربوط به اصل داستان است كه [[امیرالمؤمنین علی علیه السلام|امیرالمؤمنین علیه السلام]] و خانواده‏‌اش براى شفاى دو فرزند خود [[امام حسن مجتبی علیه السلام|امام حسن]] و [[امام حسین علیه السلام|امام حسین ‏علیهما السلام]]، سه روز [[روزه]] نذر كردند.
-از سوى ديگر در ضمن اين داستان به دو جهت مهم اشاره فرموده است: يكى قبولى اين ايثار و اخلاص به درگاه خداوند، و ديگرى شهادت به بهشت براى اهل اين آيه.
+پس از شفاى فرزندان همه اهل خانه سه روز روزه گرفتند. هر روز هنگام افطار نیازمندی بر در خانه از آنان كمكى خواست: روز اول مسکینی و روز دوم یتیمی و روز سوم اسیری. همه اهل خانه تنها افطارشان را كه قرص‌هاى نان بود به این نیازمندان دادند و با آب [[افطار]] كردند.<ref>غدیر در قرآن، ج۲، ص۴۱.</ref>
-پيامبر صلى الله عليه و آله در غدير هر سه نكته را زير ذره‏بين اعتقاد مردم مى‏ برد. از يک سو مى‏ فرمايد: خداوند در اين سوره بهشت را براى على بن ابى ‏طالب ضمانت كرده و فرموده است:
+روز سوم كه [[ایثار]] اهل اين خانه به اوج خود رسيد و جز آب خوراک ديگرى نداشتند، ذات الهى سوره‌‏اى را با ثنايى بلند براى آنان نازل كرد:
-«وَ جَزاهُمْ بِما صَبَرُوا جَنَّةً وَ حَرِيراً». يعنى اى مردمى كه با گروه ضد على‏ عليه السلام روبرو خواهيد شد و اهل [[سقیفه]] او را به طناب خواهند كشيد، بدانيد كه حق با اهل بهشت است كه بهشت به بركت آنان خلق شده است.
+{{قرآن|إِنَّ الْأَبْرارَ يَشْرَبُونَ مِنْ كَأْسٍ كانَ مِزاجُها كافُوراً . عَيْناً يَشْرَبُ بِها عِبادُ اللَّه يُفَجِّرُونَها تَفْجِيراً . يُوفُونَ بِالنَّذْرِ وَ يَخافُونَ يَوْماً كانَ شَرُّهُ مُسْتَطِيراً . وَ يُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلى حُبِّهِ مِسْكِيناً وَ يَتِيماً وَ أَسِيراً . إِنَّما نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّه لا نُرِيدُ مِنْكُمْ جَزاءً وَ لا شُكُوراً . إِنَّا نَخافُ مِنْ رَبِّنا يَوْماً عَبُوساً قَمْطَرِيراً . فَوَقاهُمُ اللَّه شَرَّ ذلِكَ الْيَوْمِ وَ لَقَّاهُمْ نَضْرَةً وَ سُرُوراً . وَ جَزاهُمْ بِما صَبَرُوا جَنَّةً وَ حَرِيراً . مُتَّكِئِينَ فِيها عَلَى الْأَرائِكِ لا يَرَوْنَ فِيها شَمْساً وَ لا زَمْهَرِيراً . وَ دانِيَةً عَلَيْهِمْ ظِلالُها وَ ذُلِّلَتْ قُطُوفُها تَذْلِيلاً . وَ يُطافُ عَلَيْهِمْ بِآنِيَةٍ مِنْ فِضَّةٍ وَ أَكْوابٍ كانَتْ قَوارِيرَا . قَوارِيرَا مِنْ فِضَّةٍ قَدَّرُوها تَقْدِيراً . وَ يُسْقَوْنَ فِيها كَأْساً كانَ مِزاجُها زَنْجَبِيلاً . عَيْناً فِيها تُسَمَّى سَلْسَبِيلاً، وَ يَطُوفُ عَلَيْهِمْ وِلْدانٌ مُخَلَّدُونَ إِذا رَأَيْتَهُمْ حَسِبْتَهُمْ لُؤْلُؤاً مَنْثُوراً . وَ إِذا رَأَيْتَ ثَمَّ رَأَيْتَ نَعِيماً وَ مُلْكاً كَبِيراً . عالِيَهُمْ ثِيابُ سُندُسٍ خُضْرٌ وَ إِسْتَبْرَقٌ وَ حُلُّوا أَساوِرَ مِنْ فِضَّةٍ وَ سَقاهُمْ رَبُّهُمْ شَراباً طَهُوراً . إِنَّ هذا كانَ لَكُمْ جَزاءً وَ كانَ سَعْيُكُمْ مَشْكُوراً|ترجمه=نيكان از كاسه‌‏اى خواهند نوشيد كه با عطر كافور ممزوج است. چشمه‏‌اى كه بندگان خدا از آن مى‌‏آشامند و آن را به اختيار خود باز مى‌كنند. آنان به نذر خويش وفا مى‏‌نمايند و از روزى كه سختيش همه را فرا مى‌‏گيرد مى‏‌ترسند. آنان به‌خاطر حب الهى به فقير و اسير و يتيم غذا مى‌دهند و مى‏‌گويند ما به خاطر خدا به شما طعام مى‏‌دهيم و از شما انتظار پاداش و سپاسى نداريم. ما از قهر پروردگار در روزى كه از رنج و سختى آن رخسار خلق درهم و غمگين است مى‌‏ترسيم. خدا هم آنان را از شر و فتنه آن روز محفوظ داشته و به آنان روى خندان و دل شادان عطا نمود. جزاى آنان در برابر آنچه صبر كردند باغ بهشت و حرير بهشتى است، كه در آن بهشت بر تخت‏‌ها تكيه زنند. و در آنجا نه آفتاب سوزان و نه سرماى سخت بينند، بلكه در هوايى خوش و باغى دلكش تفريح كنند. سايه درختان بهشتى بر سر آنان و ميوه‌هايش در دسترس و اختيار آنان است. با جام‏‌هاى سيمين و كوزه‌هاى بلورين بر آنان دور زنند. بلورهايى كه به رنگ نقره و به اندازه اهلش مقدر كرده‌اند. در آنجا از كاسه‏‌هايى به آنان مى‌نوشانند كه طبعش از زنجبيل است. در آنجا چشمه‌‏اى است كه نامش «سلسبيل» است. اطراف آن بهشتيان پسرانى كه هميشه نوجوانند در طوافند كه هرگاه آنان را بنگرى گمان مى‌كنى مرواريدهاى منتشرشده‌‏اند. و چون آن جايگاه نيكو را تماشا كنى عالمى پر نعمت و كشورى بى‌نهايت بزرگ خواهى يافت. بر قامت بهشتيان لباسى از سندس سبز و استبرق و بر دست‌هايشان دستبندى از نقره است و پروردگارشان شرابى پاكيزه به آنان مى‏‌نوشاند. اين بهشت پاداش شماست و سعيتان مشكور و مقبول است}}.
-اگر دشمنانش گفتند: «خلافت و نبوت در يک خانواده جمع نمى‏ شود»، بدانيد كه آنان دروغ مى‏ گويند، چرا كه على اهل بهشت است و جز راست نمى‏ گويد. اگر كسى با على مخالفت كرد بدانيد راه على راه بهشت است، و اگر با على بوديد شما را به بهشت رهنمون مى ‏گردد.
+== تحليل اعتقادى سوره ==
+درباره تحلیل سوره هل اتی از سوی برخی محققان مطالبی ارائه شده است: يک گروه نيكوكار در اول اين سوره با عنوان «ابرار» معرفی شده‌اند كه خداوند داستان اخلاص در عمل و ايثار آنان را با عظمت تمام بيان فرموده و [[بهشت]] و نعمت‏‌هاى آن را به‌عنوان سپاس به آنان ارزانى داشته است.
-از جهت ديگرى تصريح مى‏كند كه شأن نزول اين سوره على و خاندان اوست، و اين همه فضيلت و اين همه مديحه الهى در شأن او نازل شده است.
+از سوى ديگر، در ضمن اين داستان به دو جهت مهم اشاره فرموده است: يكى قبولى اين ايثار و اخلاص به درگاه خداوند و ديگرى شهادت به بهشت براى اهل اين آيه.
-مبادا به صاحبان چنين فضيلتى بى‏ حرمتى شود و آتش بر در خانه آنان به پا شود، و نعره ‏هاى مهاجمين بانوى «هَلْ أَتى» را دچار سقط جنين نمايد و با ضرباتى مهلک مجروح شود و كار به شهادتش بيانجامد!
+پيامبر صلى الله عليه و آله در غدير هر سه نكته را زير ذره‌‏بين اعتقاد مردم مى‏‌برد: از يک سو مى‌‌فرمايد: خداوند در اين سوره بهشت را براى على بن ابى‌‏طالب علیه السلام ضمانت كرده و فرموده است: «و در برابر صبرشان، بهشت و لباس‌های حریر بهشتی را به آنها پاداش می‌دهد»؛ يعنى اى مردم شما با گروهی ضد على‏ عليه السلام روبه‌رو خواهيد شد که او را به طناب خواهند كشيد؛ شما بدانيد كه حق با اهل بهشت است كه بهشت به بركت آنان خلق شده است.
-دريغا كه چه زود مردم حرمت خاندانِ «لا نُرِيدُ مِنْكُمْ جَزاءً وَ لا شُكُوراً» را شكستند، و از اين فراز غدير هشتاد روز نگذشته بر خانه «جَنَّةً وَ حَرِيراً» حمله آوردند و بسته ‏هاى هيزم را اطراف ديوار آن چيدند و آتشگيره آوردند و آن را آتش زدند و درِ خانه را شكستند و سينه و پهلوى بانوى خانه را بين در و ديوار خُرد كردند!!
+اگر دشمنانش گفتند: «خلافت و نبوت در يک خانواده جمع نمى‏‌شود»، بدانيد كه آنان دروغ مى‏‌گويند؛ چرا كه على اهل بهشت است و جز راست نمى‏‌گويد. اگر كسى با على مخالفت كرد، بدانيد راه على راه بهشت است، و اگر با على بوديد، شما را به بهشت رهنمون مى‌‏گردد.
-سپس طناب بر گردن بزرگِ خانه انداختند و او را براى [[بیعت]] با سركرده سقيفه با شمشيرهاى آخته بردند، و تا مرز قتل او پيش رفتند، و تا او را خانه ‏نشين نكردند دست بر نداشتند.
+از جهت ديگر، تصريح می‌کند كه شأن نزول اين سوره امیرالمؤمنین علیه السلام و خاندان اوست و اين همه فضيلت و اين همه مديحه الهى در شأن او نازل شده است. مبادا به صاحبان چنين فضيلتى بى‏‌حرمتى شود و آتش بر در خانه آنان به‌پا شود و نعره‌‏هاى مهاجمين بانوى «هَلْ أَتى» را دچار سقط جنين نمايد و با ضرباتى مهلک مجروح شود و كار به شهادتش بيانجامد!
-گويا اين پاسخى به مدح خداوند و شهادت او به بهشت براى اين خاندان بود!
+دريغا كه چه زود مردم حرمت این خاندان را شكستند. از اين کلمات در غدير هشتاد روز نگذشته بر خانه آنان حمله آوردند و بسته‌‏هاى هيزم را اطراف ديوار آن چيدند و آتش‌گيره آوردند و آن را آتش زدند و درِ خانه را شكستند و سينه و پهلوى بانوى خانه را بين در و ديوار خُرد كردند. سپس طناب بر گردن بزرگِ خانه انداختند و او را براى [[بیعت]] با سركرده سقيفه با شمشيرهاى آخته بردند. آنان تا مرز قتل او پيش رفتند و تا او را خانه‌‏نشين نكردند دست بر نداشتند. گويا اين پاسخى به مدح خداوند و شهادت او به بهشتی بودن اين خاندان بود.<ref>غدیر در قرآن، ج۲، ص۴۳.</ref>
 == پانویس ==
@@ خط ۶۷: / خط ۴۴: @@
 ==منابع==
 {{منابع}}
+* '''اسرار غدیر'''؛ محمدباقر انصاری، تهران: نشر تک، ۱۳۸۴ش.
+* '''سخنرانی استثنائی غدیر'''؛ محمدباقر انصاری، قم: انتشارات دلیل ما، ۱۳۸۶ش.
+* '''غدیر در قرآن، قرآن در غدیر'''؛ محمدباقر انصاری، قم: انتشارات دلیل ما، ۱۳۸۷ش.
 {{پایان منابع}}
-[[رده:قرآن و غدیر]]
+[[رده:تفسير یک سورۀ کامل در غدير]]