معرفی قرآنی دشمنان غدیر

معرفى قرآنىِ دشمنان غدير××× 1 غدير در قرآن: ج 3 ص 313  - 307. ×××

  در موراد متعدد از اين عنوان )منافقين( معرفى قرآنىِ منافقين آمده است. ولى در اينجا عصاره همه آنها و نشان دادن جهات قرآنىِ غدير و اشاره مستقيم به آنها را مى‏آوريم.

اين روش بر گرفته از كلام پيامبر و اميرالمؤمنين و ائمه‏عليهم السلام است، كه غدير را اين گونه معرفى فرموده‏اند، و استناد غدير به قرآن را در موارد غير صريح با ارجاع به آيات نشان داده‏اند.

با قرار دادن عنوانى براى هر فراز و جمله‏اى در اشاره به آن، آيه مربوطه را ذكر مى‏نماييم، و سپس به ترجمه‏گونه‏اى از آن مى‏پردازيم. آدرس آيات را در پاورقى ذكر مى‏كنيم تا با مراجعه به موارد آن در كتاب حاضر تفصيل روايات وارده مطالعه گردد.

قبل از بيان موارد مورد نظر، به يك مورد كه از كلمات صريح معصومين‏عليهم السلام در معرفى قرآنى دشمنان غدير غدير وارد شده مى‏پردازيم:

امام رضاعليه السلام در معرفى قرآنىِ غدير با اشاره به آيه »وَ قَدِمْنا إِلى ما عَمِلُوا مِنْ عَمَلٍ فَجَعَلْناهُ هَباءً مَنْثُوراً«××× 1 فرقان /  23. ××× كه منظور از آن نابودى اعمال دشمنان غدير است، مى‏فرمايد: وَ انَّهُ لَيَوْمُ الْكَمالِ وَ يَوْمٌ مُرْغِمَةُ الشَّيْطانِ وَ يَوْمُ تَقَبُّلِ اعْمالِ الشّيعَةِ وَ مُحِبّى آلِ مُحَمَّدٍ، وَ هُوَ الْيَوْمُ الَّذى يَعْمُدُ اللَّهُ فيهِ الى ما عَمِلَهُ الْمُخالِفُونَ فَيَجْعَلُهُ هَباءً مَنْثُوراً، وَ ذلِكَ قَوْلُهُ تَعالى »فَجَعَلْناهُ هَباءً مَنْثُوراً« :

غدير روز كمال است، و روز به خاك ماليده شدن بينى شيطان است، و روز قبولى اعمال شيعيان و محبين آل محمد است، و آن روزى است كه خداوند سراغ اعمالى كه مخالفان انجام داده‏اند مى‏رود و آنها را غبار منتشر شده مى‏نمايد، و اين همان قول خداوند تعالى است كه مى‏فرمايد: »آن را غبار منتشر شده قرار مى‏دهيم« .××× 2 الاقبال: ص 464. عوالم العلوم: ج 3  / 15 ص 222 ح 305. ×××

اكنون نوبت آن است كه با الهام از آيات غدير به معرفى قرآنىِ روز غدير بپردازيم:

دشمنان غدير به طور جدى در آيات قرآن مطرح شده‏اند، و پيامبرصلى الله عليه وآله به صراحت آياتى از قرآن را به آنان تفسير كرده است. 21 عنوان در اين باره از آيات غدير استخراج شده كه به ترتيب از كلى تا جزئيات ذكر مى‏گردد.

عناوين بر گرفته از آيات غدير است كه به ترتيب از كليات آغاز مى‏شود و با در نظر گرفتن مراحل وقوع ماجراى غدير به دنبال يكديگر ذكر مى‏گردد:

1. روز امتحان نهايى مردم

غدير روز سخت‏ترين امتحان مردمان بود، كه با عبور از باب حطه و سوار شدن بر كشتى نجات بايد فكر رسيدن به بهشت را به نتيجه مى‏رساندند. دو ضربه هشدار دهنده مراحلِ غدير براى بيدار باش مردم كافى بود، كه در متن قرآن براى بيدارى نسل‏ها باقى ماند:

از يك سو با »أَ حَسِبَ النَّاسُ أَنْ يُتْرَكُوا أَنْ يَقُولُوا آمَنَّا وَ هُمْ لا يُفْتَنُونَ«××× 1 عنكبوت /  4  - 1. ××× شروع امتحان اعلام شد؛ و از سوى ديگر با »أَمْ حَسِبْتُمْ أَنْ تُتْرَكُوا وَ لَمَّا يَعْلَمِ اللَّهُ الَّذِينَ جاهَدُوا مِنْكُمْ وَ لَمْ يَتَّخِذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ وَ لا رَسُولِهِ وَ لا الْمُؤْمِنِينَ وَلِيجَةً«××× 2 توبه /  16. ××× جهت‏گيرى اين امتحان و كارنامه‏اى كه به قبول شدگان آن اعطا خواهد شد، تبيين گرديد.

2. روز شناخت ناراضيان از خدا

غدير روز شناسايى كسانى است كه با اطلاع از »رَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلامَ دِيناً«××× 3 مائده /  3. ×××، آگاهانه به دنبال سخط خدا رفتند و رضايت الهى را زير پا گذاشتند. خداوند هم با آيه »ذلِكَ بِأَنَّهُمُ اتَّبَعُوا ما أَسْخَطَ اللَّهَ وَ كَرِهُوا رِضْوانَهُ«××× 4 محمدصلى الله عليه وآله /  28. ××× آنان را معرفى كرد تا غديريان گول نخورند.

3. روز تبيين بى‏ارزشى اكثريت

غدير روزى است كه با انتخاب الهى، براى مردم اختيارى نماند تا چه رسد به اكثريت كه ارزشى داشته باشد. اعلام بى‏ارزشى اكثريت آنگاه به اوج خود رسيد كه با استناد به آيه »وَ لَقَدْ ضَلَّ قَبْلَهُمْ أَكْثَرُ الْأَوَّلِينَ«××× 5 صافات /  71. ××× بى‏ارزشى اكثريت تا گذشته‏هاى بسيار دور نيز به اثبات رسيد.

4. روز شناسايى امامان آتش!

غدير آن روزى است كه در كنار معرفى امامان جنّت، سوق دهندگان مردم به سوى دوزخ نيز به مردم معرفى شدند؛ تا با چشمانى باز به آينده خود بنگرند، و از كنار حوادث دينشان بى‏تفاوت نگذرند. در غدير با تفسير آيه »وَ جَعَلْناهُمْ أَئِمَّةً يَدْعُونَ إِلَى النَّارِ«××× 1 قصص /  41. ××× اين حقيقت تلخ براى همه تبيين گرديد.

5 . روز هشدار از عقبگرد امت

غدير روز بيدارباش امت از آينده‏اى پرحادثه و ظلمانى بود كه در آن فتنه مردم تا دَرّه »أَ فَإِنْ ماتَ أَوْ قُتِلَ انْقَلَبْتُمْ عَلى أَعْقابِكُمْ« سقوط مى‏كنند، اما بايد بدانند كه »وَ مَنْ يَنْقَلِبْ عَلى عَقِبَيْهِ فَلَنْ يَضُرَّ اللَّهَ شَيْئاً«××× 2 آل عمران /  144. ×××، و اين ناهوشيارانند كه خسارت مى‏كنند، و راه طى شده را باز مى‏گردند.

6 . روز عذاب بر دشمنان غدير

غدير روزى بود كه دشمنان غدير نشان دادند حاضرند ولايت را نپذيرند، اگر چه عذاب بر آنان نازل شود. همانطور كه شيطان حاضر شد آتش را بپذيرد ولى سخن خدا را نپذيرد. خداوند اين جلوه غدير را با »اللَّهُمَّ إِنْ كانَ هذا هُوَ الْحَقَّ مِنْ عِنْدِكَ فَأَمْطِرْ عَلَيْنا حِجارَةً مِنَ السَّماءِ أَوِ ائْتِنا بِعَذابٍ أَلِيمٍ«××× 3 انفال /  33. ××× از قول آنان در قرآن ثبت كرد، و با »سَأَلَ سائِلٌ بِعَذابٍ واقِعٍ«××× 4 معارج /  3  - 1. ××× نشان داد كه خدا براى دشمن ولايت تخفيفى قائل نمى‏شود.

7. روز شناخت شياطينِ انس

غدير آن روزى است كه شياطين در پوست انسان خود را نشان دادند، در حالى كه سعى در مخفى كارى حال خود داشتند و خود را به پيامبرصلى الله عليه وآله بسيار نزديك نشان مى‏دادند. آن روز با نزول آيه »وَ كَذلِكَ جَعَلْنا لِكُلِّ نَبِىٍّ عَدُوًّا شَياطِينَ الْإِنْسِ وَ الْجِنِّ يُوحِى بَعْضُهُمْ إِلى بَعْضٍ زُخْرُفَ الْقَوْلِ غُرُوراً«××× 5 انعام /  112. ××× بر همه معلوم شد كه چه آتشى زير خاكستر براى اسلام تدارك فتنه مى‏بيند.

8 . روز افتضاح مكّاران

غدير روز آبروريزى دشمنان اسلام بود كه غدير را بزرگ‏ترين سد راه خود به حساب آوردند. خدا هم آنان را آماج حملات قرآنى قرار داد و گاهى با »وَ مَكَرُوا مَكْراً وَ مَكَرْنا مَكْراً«××× 1 نمل /  50 . ×××، و گاهى ديگر با »يُخادِعُونَ اللَّهَ وَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ ما يَخْدَعُونَ إِلا أَنْفُسَهُمْ«××× 2 بقره /  9. ×××، و گاهى ديگر با »أَمْ أَبْرَمُوا أَمْراً فَإِنَّا مُبْرِمُونَ«××× 3 زخرف /  80 . ××× به معرفى آنان پرداخت.

9. روز شناخت كينه‏توزان

غدير آن روزى بود كه دل‏هاى پر از كينه نسبت به اسلام و مبلّغ اعظم آن پيامبرصلى الله عليه وآله عداوت خود را با على‏عليه السلام ظاهر ساختند، و قرآن اعلام كرد كه هنوز كينه‏هاى بسيارى در سينه دارند، آنجا كه فرمود: »قَدْ بَدَتِ الْبَغْضاءُ مِنْ أَفْواهِهِمْ وَ ما تُخْفِى صُدُورُهُمْ أَكْبَرُ«××× 4 آل عمران /  115. ××× و آن كينه‏ها بود كه بعد از پيامبرصلى الله عليه وآله آتش بر در خانه على و زهراعليهما السلام زد.

10. روز معرفى آزار دهندگان رسول‏صلى الله عليه وآله

غدير روز شناسايى اذيت كنندگان مقام رسالت بود كه پيامبرصلى الله عليه وآله با آنان به ديده اغماض مى‏نگريست، اما متن قرآن با »وَ مِنْهُمُ الَّذِينَ يُؤْذُونَ النَّبِىَّ وَ يَقُولُونَ هُوَ أُذُنٌ«××× 5 توبه / 61 . ××× آنان را با صفتشان معرفى كرد.

11. روز معرفى افشاگران اسرار

غدير روزى بود كه امانتداران وحى از يك سو و افشاكنندگان اسرار رسول از سوى ديگر شناخته شدند، و با آيه »وَ إِذْ أَسَرَّ النَّبِىُّ إِلى بَعْضِ أَزْواجِهِ حَدِيثاً«××× 6 تحريم /  3. ××× معلوم گرديد كه آتش بسيارى از فتنه‏ها زير سر دو تن از همسران پيامبرصلى الله عليه وآله يعنى عايشه و حفصه است، و گردانندگان سقيفه از اين موقعيت حد اكثر استفاده را برده‏اند.

12. روز شناخت ياوران ابليس

غدير روز شناسايى كسانى بود كه ابليس چشم اميد بدانان داشت و در آرزوى يارى آنان لحظه‏شمارى مى‏كرد، تا آنجا كه گمان خود را بر آنان عملى كرد و مصداق »وَ لَقَدْ صَدَّقَ عَلَيْهِمْ إِبْلِيسُ ظَنَّهُ«××× 1 سبأ /  20. ××× شدند، در حالى كه گروه »إِنَّ عِبادِى لَيْسَ لَكَ عَلَيْهِمْ سُلْطانٌ«××× 2 حجر /  42. ××× همچنان ستبر و استوار راه خود را ادامه دادند.

13. روز شناخت ملحدين در لباس اسلام

غدير روز شناسايى ملحدين بدتر از كفارى بود كه با امضاى صحيفه ملعونه در كنار كعبه بى‏شرمى را به حد اعلا رساندند، تا آنجا كه خداوند با آيه »وَ مَنْ يُرِدْ فِيهِ بِإِلْحادٍ بِظُلْمٍ نُذِقْهُ مِنْ عَذابٍ أَلِيمٍ«××× 3 حج /  25. ××× پُتْك عذاب را بر سر آنان فرود آورد.

14. روز معرفى كفار بعد از اسلام

غدير روزى است پرده‏ها برداشته شد و گروهى با تابلوى »وَ لَقَدْ قالُوا كَلِمَةَ الْكُفْرِ بَعْدَ إِسْلامِهِمْ«××× 4 توبه /  74. ××× شناخته شدند، و گروهى ديگر با علامت »إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا ثُمَّ كَفَرُوا ثُمَّ آمَنُوا ثُمَّ كَفَرُوا«××× 5 نساء /  137. ××× شناسايى گرديدند.

15. روز معرفى مفسدين

غدير آن روزى بود كه مفسدين فى الارض در اعلاترين مصداق آن شناسايى و معرفى شدند. آنان كه بزرگ‏ترين پيمان نامه را بر ضد خدا نوشتند، با نشان »أَلا إِنَّهُمْ هُمُ الْمُفْسِدُونَ«××× 6 بقره /  12. ××× شهره عالم شدند، و با تابلوى »فَهَلْ عَسَيْتُمْ إِنْ تَوَلَّيْتُمْ أَنْ تُفْسِدُوا فِى الْأَرْضِ«××× 7 محمدصلى الله عليه وآله /  22. ××× به همه معرفى گرديدند.

16. روز سقوط اعمال دشمن

غدير روزى بود كه دشمنان غدير به آن زن بنى‏اسرائيلى تشبيه شدند كه رشته‏هاى خود را پنبه مى‏كرد، و اينان با انكار ولايت همه پايه‏هاى ساخته عمر خود را ويران كردند تا آنجا كه مصداق اين آيه شدند: »كَالَّتِى نَقَضَتْ غَزْلَها مِنْ بَعْدِ قُوَّةٍ أَنْكاثاً« .××× 1 نحل /  92. ×××

17. روز بيزارى از دشمنان ولايت

غدير روز بيزارى از دشمنان آل محمدعليهم السلام است قبل از روزى كه حسرتِ اين بغض و برائت و لعن را نسبت به آنان بكشيم، و مصداق اين آيه غديرى شويم كه »وَ قالَ الَّذِينَ اتَّبَعُوا لَوْ أَنَّ لَنا كَرَّةً فَنَتَبَرَّأَ مِنْهُمْ كَما تَبَرَّؤُا مِنَّا« .××× 2 بقره /  167. ×××

18. روز معرفى حسرت‏كشان

غدير آن روز حسرت بار براى دشمنان ولايت در قيامت است كه شرم زدگى و تأسفِ »كَذلِكَ يُرِيهِمُ اللَّهُ أَعْمالَهُمْ حَسَراتٍ عَلَيْهِمْ« شوند، و به دنبال آن »ما هُمْ بِخارِجِينَ مِنَ النَّارِ«××× 3 بقره /  167. ××× نشانگر جايگاه ابدى آنان باشد.

19. روز تأسف بر منكرين

غدير روزى است كه پيامبرِ غدير تأسفِ بلندى همراه با دلسوزى درباره كسانى داشت كه به ولايت ايمان نياوردند و اين نعمت عظمى را از دست دادند، تا آنجا كه خداوند با آيه »فَلَعَلَّكَ باخِعٌ نَفْسَكَ عَلى آثارِهِمْ إِنْ لَمْ يُؤْمِنُوا بِهذَا الْحَدِيثِ أَسَفاً«××× 4 كهف / 6. ××× پيامبرش را مورد خطاب قرار داد.

20. روز يأس كفار

غدير روز مأيوس شدن كفار از رخنه در اسلام است، چرا كه قافله سالار آن تا ابد تعيين شده و هيچ كس را جرئت نگاهِ ناروا به آخرين دينِ الهى نيست، و چه زيبا اين امضاى الهى در غدير آمد كه »الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ دِينِكُمْ فَلا تَخْشَوْهُمْ وَ اخْشَوْنِ« .××× 1 مائده /  3. ×××

21. روز جداسازى حق و باطل

غدير روز جداسازى اصحاب يمين از كوردلان است، كه ثمره‏اش در قيامت آنگاه ظاهر مى‏شود كه »يَوْمَ نَدْعُوا كُلَّ أُناسٍ بِإِمامِهِمْ« ، پس گروهى خرسند مصداقِ »فَمَنْ أُوتِىَ كِتابَهُ بِيَمِينِهِ فَأُولئِكَ يَقْرَؤُنَ كِتابَهُمْ وَ لا يُظْلَمُونَ فَتِيلاً«××× 2 اسراء /  71. ××× مى‏شوند، همان گونه كه گروهى ديگر ناخشنود مصداق »مَنْ كانَ فِى هذِهِ أَعْمى فَهُوَ فِى الْآخِرَةِ أَعْمى وَ أَضَلُّ سَبِيلاً«××× 3 اسراء /  72 71. ××× خواهند بود؛ و آن روزى است كه راه‏هاى بازگشت بسته است.