ابن ابی داوود سجستانی: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه غدیر
خط ۱۵: خط ۱۵:
ابن ابی داوود حدیث غدیر را انکار نکرده است. حتی بعضی از علما گفته اند که محمد بن جریر طبری به ابن ابی داوود نسبت داده که او حدیث غدیر را انکار کرده ولی ابن ابی داوود خود را از این نسبت مبرا دانسته است. مرحوم میر حامد حسین در این مورد گفته است:  
ابن ابی داوود حدیث غدیر را انکار نکرده است. حتی بعضی از علما گفته اند که محمد بن جریر طبری به ابن ابی داوود نسبت داده که او حدیث غدیر را انکار کرده ولی ابن ابی داوود خود را از این نسبت مبرا دانسته است. مرحوم میر حامد حسین در این مورد گفته است:  


«وجه دوّم: آنكه از افادۀ سيّد اجلّ علم الهدى مرتضى(رضى اللّه عنه)-كه اكابر ائمه و اساطين سنيّه مادح آن جناب مى باشند- واضح است كه بعض علما گفته اند كه ابن ابى داوود، انكار نكرده اين حديث را. و ابن ابى داوود،از نسبت محمد بن جرير طبرى،اين انكار را به او، تبرىّ آغاز نهاده.
«وجه دوّم: آنكه از افادۀ سيّد اجلّ علم الهدى مرتضى(رضى اللّه عنه)-كه اكابر ائمه و اساطين سنيّه مادح آن جناب مى باشند- واضح است كه بعض علما گفته اند كه ابن ابى داوود، انكار نكرده اين حديث را. و ابن ابى داوود،از نسبت محمد بن جرير طبرى،اين انكار را به او، تبرىّ آغاز نهاده...»<ref>همان، ص۱۳۰.</ref>


در«شافى» بعد ذكر تواتر حديث غدير فرموده:
آنگاه برای تایید مدعای خود کلامی از سید مرتضی آورده است؛ سید مرتضی علم الهدی در کتاب الشافی فرموده است:  


{{متن عربی|فان قيل:أ ليس قد حكي عن ابن ابي داوود السجستاني في دفع الخبر،و حكي عن الخوارج مثله،و طعن الجاحظ فى كتاب«العثمانيه» فيه قيل له:اوّل ما نقوله:ان لا معتبر فى باب الاجماع بشذوذ كلّ شاذ عنه،بل الواجب ان يعلم انّ الّذى خرج عنه ممّن يعتبر قوله فى الاجماع،ثمّ يعلم انّ الاجماع لم يتقدّم خلافه،فانّ ابن ابى داوود و الجاحظ لو صرّحا بالخلاف،لسقط خلافهما،بما ذكرناه من الاجماع خصوصا بالّذى لا شبهة فيه من تقدّم الاجماع و فقد الخلاف،و قد سبقهما ثم تأخّر عنهما،على انّه قد قيل:انّ ابن ابي داوود لم ينكر الخبر و انّما انكر كون المسجد الّذى بغدير خم متقدّما،و قد حكى عنه التنصّل من القدح فى الخبر و التبري ممّا قرفه به محمد بن جرير الطبرى...}}
{{متن عربی|فان قيل: أ ليس قد حكي عن ابن ابي داوود السجستاني في دفع الخبر،و حكي عن الخوارج مثله،و طعن الجاحظ فى كتاب«العثمانيه» فيه قيل له:اوّل ما نقوله: ان لا معتبر فى باب الاجماع بشذوذ كلّ شاذ عنه، بل الواجب ان يعلم انّ الّذى خرج عنه ممّن يعتبر قوله فى الاجماع، ثمّ يعلم انّ الاجماع لم يتقدّم خلافه، فانّ ابن ابى داوود و الجاحظ لو صرّحا بالخلاف، لسقط خلافهما، بما ذكرناه من الاجماع خصوصا بالّذى لا شبهة فيه من تقدّم الاجماع و فقد الخلاف، و قد سبقهما ثم تأخّر عنهما، على انّه قد قيل: انّ ابن ابي داوود لم ينكر الخبر و انّما انكر كون المسجد الّذى بغدير خم متقدّما، و قد حكى عنه التنصّل من القدح فى الخبر و التبري ممّا قرفه به محمد بن جرير الطبرى...}}


،و امّا الجاحظ-


ص:130


فلم يتجاسر ايضا على التصريح بدفع الخبر،و انّما طعن على بعض رواته ...الخ.
این واقعیت را میتوان از بیان سید مرتضی علم الهدی در الشافی بدست آورد.





نسخهٔ ‏۲۵ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۰۶:۵۱

عدم نقل حديث غدير[۱]

فخر رازی در ردّ حدیث غدیر به عدم نقل آن توسط ابن‏ ابى‏ داوود سِجِستانى استدلال كرده، و اينكه چون او حديث غدير را نقل نكرده پس از اعتبار ساقط است.

مرحوم میرحامد حسین هفت پاسخ براى اين اشكال او گفته است.

پاسخ های میرحامد حسین به این ادعا

مرحوم میر حامد حسین در پاسخ به ادعای فخر رازی مبنی بر عدم نقل حدیث غدیر توسط ابن ابی داوود سجستانی گفته است: «امّا نسبت رازى قدح حديث غدير را به ابن ابى داوود، پس مخدوش و مردود است به چند وجه...»[۲] آنگاه پاسخ های خود را یکی پس از دیگری بیان میکند:

۱. پاسخ اول

فخر رازی صرفاً ادعای بدون دلیل را مطرح کرده است.

پاسخ دوم

ابن ابی داوود حدیث غدیر را انکار نکرده است. حتی بعضی از علما گفته اند که محمد بن جریر طبری به ابن ابی داوود نسبت داده که او حدیث غدیر را انکار کرده ولی ابن ابی داوود خود را از این نسبت مبرا دانسته است. مرحوم میر حامد حسین در این مورد گفته است:

«وجه دوّم: آنكه از افادۀ سيّد اجلّ علم الهدى مرتضى(رضى اللّه عنه)-كه اكابر ائمه و اساطين سنيّه مادح آن جناب مى باشند- واضح است كه بعض علما گفته اند كه ابن ابى داوود، انكار نكرده اين حديث را. و ابن ابى داوود،از نسبت محمد بن جرير طبرى،اين انكار را به او، تبرىّ آغاز نهاده...»[۳]

آنگاه برای تایید مدعای خود کلامی از سید مرتضی آورده است؛ سید مرتضی علم الهدی در کتاب الشافی فرموده است:

«فان قيل: أ ليس قد حكي عن ابن ابي داوود السجستاني في دفع الخبر،و حكي عن الخوارج مثله،و طعن الجاحظ فى كتاب«العثمانيه» فيه قيل له:اوّل ما نقوله: ان لا معتبر فى باب الاجماع بشذوذ كلّ شاذ عنه، بل الواجب ان يعلم انّ الّذى خرج عنه ممّن يعتبر قوله فى الاجماع، ثمّ يعلم انّ الاجماع لم يتقدّم خلافه، فانّ ابن ابى داوود و الجاحظ لو صرّحا بالخلاف، لسقط خلافهما، بما ذكرناه من الاجماع خصوصا بالّذى لا شبهة فيه من تقدّم الاجماع و فقد الخلاف، و قد سبقهما ثم تأخّر عنهما، على انّه قد قيل: انّ ابن ابي داوود لم ينكر الخبر و انّما انكر كون المسجد الّذى بغدير خم متقدّما، و قد حكى عنه التنصّل من القدح فى الخبر و التبري ممّا قرفه به محمد بن جرير الطبرى...»




پانویس

  1. چکیدۀ عبقات الانوار (حدیث غدیر)، ص۸۲-۸۵.
  2. خلاصه عبقات الانوار میرحامد حسین: پیرامون حدیث غدیر، ص۱۳۰.
  3. همان، ص۱۳۰.