خطبه غدیر امیرالمؤمنین علیه السلام: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۵۴۶: خط ۵۴۶:
<big>البته گروهى از گمراهان و اراذل و اوباش باقى مانده اند، كه از هيچ ظلم و ستمى در حق مردم كوتاهى نمى‏ كنند. خداوند آنان را نيز در سرزمينشان عذاب و آثارشان را نابود خواهد ساخت. نشانه‏ هايشان را تباه، و به زودى حسرت را بدرقه كاروان زندگيشان مى‏ نمايد، و به كسانى ملحق مى‏ كند كه دست به جنايت گشودند و گردن‏كشى كردند، و در دين خدا دست بردند و احكام الهى را دگرگون ساختند. بدون ترديد نصرت الهى نازل مى‏ شود و طومار دشمنان خدا را درهم مى‏ پيچد، و خداوند لطيف و آگاه است.</big>
<big>البته گروهى از گمراهان و اراذل و اوباش باقى مانده اند، كه از هيچ ظلم و ستمى در حق مردم كوتاهى نمى‏ كنند. خداوند آنان را نيز در سرزمينشان عذاب و آثارشان را نابود خواهد ساخت. نشانه‏ هايشان را تباه، و به زودى حسرت را بدرقه كاروان زندگيشان مى‏ نمايد، و به كسانى ملحق مى‏ كند كه دست به جنايت گشودند و گردن‏كشى كردند، و در دين خدا دست بردند و احكام الهى را دگرگون ساختند. بدون ترديد نصرت الهى نازل مى‏ شود و طومار دشمنان خدا را درهم مى‏ پيچد، و خداوند لطيف و آگاه است.</big>


<big>آنچه شنيديد براى شما كفايت مى‏ كند، پس  خداوند شما را مورد لطف ورحمت خود قرار دهد. تأمل و تدبر كنيد در آنچه خداوند شما را به سوى آن دعوت نموده و براى آن تشويق كرده است. تصميم بر پيمودن راه خدا بگيريد، و راه روشن او را بپيماييد، و به راه ‏هاى ديگر كه شما را از راه او متفرق مى‏ سازد وارد نشويد</big>.
<big>آنچه شنيديد براى شما كفايت مى‏ كند، پس  خداوند شما را مورد لطف ورحمت خود قرار دهد. تأمل و تدبر كنيد در آنچه خداوند شما را به سوى آن دعوت نموده و براى آن تشويق كرده است. تصميم بر پيمودن راه خدا بگيريد، و راه روشن او را بپيماييد، و به راه ‏هاى ديگر كه شما را از راه او متفرق مى‏ سازد وارد نشويد.</big>


امروز )غدير( روز با عظمت و مهمى است، كه در آن گشايش رخ داده، و نردبان ترقى برافراشته شده، و حجّت‏ها آشكار گشته است.
<big>امروز )غدير( روز با عظمت و مهمى است، كه در آن گشايش رخ داده، و نردبان ترقى برافراشته شده، و حجّت‏ها آشكار گشته است.</big>


امروز، روز روشنايى و پرده‏بردارى از خالص‏ترين مقامات است. روز كامل شدن دين، روز عهد و پيمان بسته شده، روز شاهد و مشهود، روز آشكار گشتن عقده‏هاى نفاق و كفر، روز بيان ايمان، روز طرد شدن شيطان، روز دليل و برهان، روز جدايى )حق از باطل( كه وعده آن به شما داده شده، روز ملأ اعلى )فرشتگان عالم بالا( كه از آن روى بر مى‏گردانيد، روز ارشاد و هدايت، روز آزمون بندگان، روز راهنمايى پيشاهنگان قوم، روز آشكار گشتن آنچه در سينه‏ها پنهان و پوشيده بود، روز تصريح بر افراد خاص، روز شيث )وصى و جانشين حضرت آدم‏عليه السلام( ، روز ادريس )وصى يكى از پيامبران قبل از حضرت نوح‏عليه السلام( ، روز يوشع )وصى حضرت موسى‏عليه السلام( ، روز شمعون )وصى حضرت عيسى‏عليه السلام( ، روز امن و آسودگى، روز ظهور آنچه در نهان پاسدارى مى‏شد، و امروز، روز عيان شدن رازهاست.
<big>امروز، روز روشنايى و پرده‏بردارى از خالص‏ترين مقامات است. روز كامل شدن دين، روز عهد و پيمان بسته شده، روز شاهد و مشهود، روز آشكار گشتن عقده‏هاى نفاق و كفر، روز بيان ايمان، روز طرد شدن شيطان، روز دليل و برهان، روز جدايى )حق از باطل( كه وعده آن به شما داده شده، روز ملأ اعلى )فرشتگان عالم بالا( كه از آن روى بر مى‏گردانيد، روز ارشاد و هدايت، روز آزمون بندگان، روز راهنمايى پيشاهنگان قوم، روز آشكار گشتن آنچه در سينه‏ها پنهان و پوشيده بود، روز تصريح بر افراد خاص، روز شيث )وصى و جانشين حضرت آدم‏عليه السلام( ، روز ادريس )وصى يكى از پيامبران قبل از حضرت نوح‏عليه السلام( ، روز يوشع )وصى حضرت موسى‏عليه السلام( ، روز شمعون )وصى حضرت عيسى‏عليه السلام( ، روز امن و آسودگى، روز ظهور آنچه در نهان پاسدارى مى‏شد، و امروز، روز عيان شدن رازهاست.</big>


<big>اميرالمؤمنين‏ عليه السلام پيوسته مى ‏فرمود: امروز، روز... . سپس فرمود:</big>


اميرالمؤمنين‏عليه السلام پيوسته مى‏فرمود: امروز، روز... . سپس فرمود:
<big>پس خدا را در نظر داشته و مراقب باشيد، كه تقواى الهى را به دست آورده و فرمان خدا را گوش كنيد و اطاعتش نماييد. از مكر و نيرنگ بر حذر باشيد. در انديشه فريب دادن خدا نباشيد. درون خود را تفتيش كنيد، و با خدا مكر به كار نبريد.</big>


<big>تقرّب پيدا كنيد به خداوند با اقرار به وحدانيت او، و اطاعت از كسانى كه خدا به اطاعت آنان فرمان داده است. و به پيوند با كافران متمسّک نشويد، مبادا بدبختى و تباهى شما را بگيرد، و به اطاعت از گمراهان و گمراه كنندگان ميل و رغبت پيدا كنيد و بيراهه رويد. خداوند متعال گروهى را در قرآن مذمت مى‏ كند: «و مى ‏گويند پروردگارا ما از سران و بزرگان خود اطاعت كرديم و ما را گمراه ساختند پروردگارا آنان را عذاب دو چندان ده و آنها را لعن بزرگى فرما» .</big>


پس خدا را در نظر داشته و مراقب باشيد، كه تقواى الهى را به دست آورده و فرمان خدا را گوش كنيد و اطاعتش نماييد. از مكر و نيرنگ بر حذر باشيد. در انديشه فريب دادن خدا نباشيد. درون خود را تفتيش كنيد، و با خدا مكر به كار نبريد.
<big>و مى‏ فرمايد: «هنگامى كه در آتش دوزخ با هم محاجّه مى‏ كنند ضعيفان به مستكبران مى ‏گويند ما پيرو شما بوديم» . «آيا شما حاضريد سهمى از عذاب الهى را بپذيريد و از ما برداريد آنها مى‏ گويند اگر خدا ما را هدايت كرده بود ما نيز شما را هدايت مى ‏كرديم (ولى كار از اينها گذشته است)  » .</big>


<big>آيا مى ‏دانيد استكبار چيست؟ استكبار ترک اطاعت از كسى است كه مأمور به اطاعت از او هستيد، و برترى جستن بر كسى است كه به پيروى از او دعوت شده ‏ايد. قرآن در اين باره سخن فراوان گفته است. اگر كسى در آن آيات تدبر كند، از انحراف در امان مى ‏ماند و پند مى ‏گيرد.</big>


تقرّب پيدا كنيد به خداوند با اقرار به وحدانيت او، و اطاعت از كسانى كه خدا به اطاعت آنان فرمان داده است. و به پيوند با كافران متمسّك نشويد، مبادا بدبختى و تباهى شما را بگيرد، و به اطاعت از گمراهان و گمراه كنندگان ميل و رغبت پيدا كنيد و بيراهه رويد. خداوند متعال گروهى را در قرآن مذمت مى‏كند: »و مى‏گويند پروردگارا ما از سران و بزرگان خود اطاعت كرديم و ما را گمراه ساختند پروردگارا آنان را عذاب دو چندان ده و آنها را لعن بزرگى فرما« .
<big>اى مؤمنان بدانيد كه خداوند متعال مى‏ فرمايد: «خداوند كسانى را دوست دارد كه در راه او در صف جهاد پيكار مى‏ كنند مانند سدّ آهنين همدست و پايدار هستند» .</big>


و مى‏فرمايد: »هنگامى كه در آتش دوزخ با هم محاجّه مى‏كنند ضعيفان به مستكبران مى‏گويند ما پيرو شما بوديم« . »آيا شما حاضريد سهمى از عذاب الهى را بپذيريد و از ما برداريد آنها مى‏گويند اگر خدا ما را هدايت كرده بود ما نيز شما را هدايت مى‏كرديم )ولى كار از اينها گذشته است(  « .
<big>آيا مى ‏دانيد راه خدا چيست و چه كسى راه او است و چه كسى صراط خداست و چه كسى طريق خداست؟</big>


آيا مى‏دانيد استكبار چيست؟ استكبار ترك اطاعت از كسى است كه مأمور به اطاعت از او هستيد، و برترى جستن بر كسى است كه به پيروى از او دعوت شده‏ايد. قرآن در اين باره سخن فراوان گفته است. اگر كسى در آن آيات تدبر كند، از انحراف در امان مى‏ماند و پند مى‏گيرد.
<big>من صراط خدا هستم، كه اگر كسى براى اطاعت خدا آن را نپيمايد به آتش جهنم افكنده مى‏ شود. من راه خدا هستم، كه خداوند بعد از پيامبرش ‏صلى الله عليه وآله براى پيروى مردم مرا منصوب كرد. من تقسيم كننده بهشت و دوزخم. من حجت خدا بر تبهكارانم. من نورِ انوارم.</big>


اى مؤمنان بدانيد كه خداوند متعال مى‏فرمايد: »خداوند كسانى را دوست دارد كه در راه او در صف جهاد پيكار مى‏كنند مانند سدّ آهنين همدست و پايدار هستند« .
<big>پس از خواب غفلت بيدار شويد، و پيش از فرا رسيدن مرگ براى انجام كار بشتابيد، و براى كسب مغفرت خدا بر همديگر سبقت گيريد، پيش از آنكه ديوارى كشيده شود كه باطن آن رحمت و ظاهرش عذاب است. آنگاه فرياد مى ‏زنيد اما كسى گوش فرا نمى‏ دهد، ناله سر مى‏ دهيد و كسى به ناله ‏هاى شما اهميت نمى ‏دهد، استغاثه مى‏ كنيد و با تضرّع و زارى استمداد مى ‏كنيد و كسى به كمک شما نمى‏ آيد.</big>


آيا مى‏دانيد راه خدا چيست و چه كسى راه او است و چه كسى صراط خداست و چه كسى طريق خداست؟
<big>به سوى طاعت‏ ها بشتابيد، قبل از آنكه فرصت ‏ها را از دست دهيد. گويا مرگ به جانب شما رو نهاده است، مرگى كه تمامى لذايد را تباه مى‏ سازد.</big>


من صراط خدا هستم، كه اگر كسى براى اطاعت خدا آن را نپيمايد به آتش جهنم افكنده مى‏شود. من راه خدا هستم، كه خداوند بعد از پيامبرش‏صلى الله عليه وآله براى پيروى مردم مرا منصوب كرد. من تقسيم كننده بهشت و دوزخم. من حجت خدا بر تبهكارانم. من نورِ انوارم.
<big>خداوند رحمتتان كند. با پايان يافتن اين اجتماع كه به خانه‏ هايتان بر مى ‏گرديد، براى اهل و عيال خود گشايشى داشته باشيد، و در زندگى آنها توسعه ‏اى دهيد، به برادرانتان نيكى كنيد، و خدا را بر اين همه لطف واحسانش سپاسگزار و شاكر باشيد. به دور يكديگر جمع شويد تا خداوند الفت شما را بيشتر كند، و به همديگر احسان كنيد تا خداوند صميمت شما را افزون گرداند.</big>


پس از خواب غفلت بيدار شويد، و پيش از فرا رسيدن مرگ براى انجام كار بشتابيد، و براى كسب مغفرت خدا بر همديگر سبقت گيريد، پيش از آنكه ديوارى كشيده شود كه باطن آن رحمت و ظاهرش عذاب است. آنگاه فرياد مى‏زنيد اما كسى گوش فرا نمى‏دهد، ناله سر مى‏دهيد و كسى به ناله‏هاى شما اهميت نمى‏دهد، استغاثه مى‏كنيد و با تضرّع و زارى استمداد مى‏كنيد و كسى به كمك شما نمى‏آيد.
<big>در اين عيد بزرگ نعمت ‏هايى را كه خداوند به شما ارزانى داشته است به يكديگر هديه دهيد، همانگونه كه خداوند در اين عيد چندين برابر عيدهاى ديگر به شما پاداش و ثواب مى‏ دهد.</big>


به سوى طاعت‏ها بشتابيد، قبل از آنكه فرصت‏ها را از دست دهيد. گويا مرگ به جانب شما رو نهاده است، مرگى كه تمامى لذايد را تباه مى‏سازد.
<big>در اين عيد بزرگ، احسان كردن ثروت را بركت مى‏ بخشد و عمر را زياد مى‏ كند. در اين روز، محبت به يكديگر و مهرورزى با بندگان خدا رحمت و عطوفت خداوندى را جلب مى كند.</big>


خداوند رحمتتان كند. با پايان يافتن اين اجتماع كه به خانه‏هايتان بر مى‏گرديد، براى اهل و عيال خود گشايشى داشته باشيد، و در زندگى آنها توسعه‏اى دهيد، به برادرانتان نيكى كنيد، و خدا را بر اين همه لطف واحسانش سپاسگزار و شاكر باشيد. به دور يكديگر جمع شويد تا خداوند الفت شما را بيشتر كند، و به همديگر احسان كنيد تا خداوند صميمت شما را افزون گرداند.
<big>در اين روز، هر آنچه در توان داريد از فضل و احسانى كه خداوند نصيب شما كرده است براى برادران و اهل و عيال خود هزينه كنيد و گشاده دستى نماييد و زمينه پذيرايى از آنها را فراهم كنيد. شادمانى خود را آشكار كنيد، و با لبخند و تبسم با يكديگر رو به رو شويد. شكر خدا را بر اين همه لطف و كرامتش بر زبان داشته باشيد، و به آنان كه با آرزومندى چشم به دستان شما دوخته ‏اند به ديدارشان بشتابيد، و بخشش فراوان كنيد.</big>


در اين عيد بزرگ نعمت‏هايى را كه خداوند به شما ارزانى داشته است به يكديگر هديه دهيد، همانگونه كه خداوند در اين عيد چندين برابر عيدهاى ديگر به شما پاداش و ثواب مى‏دهد.
<big>ضعيفان و ناتوانان را دريابيد، و هر آنچه در توان داريد و امكانات شما اجازه مى‏ دهد در خوراكى و بقيه نيازمندى ‏ها با آنان به مساوات رفتار نماييد. پاداش يک درهم احسان در اين روز برابر صد هزار درهم در روزهاى ديگر است، و اميد است خداوند بيشتر از اين هم پاداش دهد.</big>


در اين عيد بزرگ، احسان كردن ثروت را بركت مى‏بخشد و عمر را زياد مى‏كند. در اين روز، محبت به يكديگر و مهرورزى با بندگان خدا رحمت و عطوفت خداوندى را جلب مى‏كند.
<big>روزه اين روز مستحب است، و خداوند به آن دعوت نموده و پاداش عظيمى براى آن قرار داده است؛ به گونه ‏اى كه اگر بنده ‏اى از بندگان خدا تمام عمر دنيا، روزها را به روزه‏ دارى و شب‏ ها را به عبادت سپرى كند، همسان كسى كه با نيت خالصانه در روز غدير روزه گرفته است نمى ‏شود.</big>


در اين روز، هر آنچه در توان داريد از فضل و احسانى كه خداوند نصيب شما كرده است براى برادران و اهل و عيال خود هزينه كنيد و گشاده دستى نماييد و زمينه پذيرايى از آنها را فراهم كنيد. شادمانى خود را آشكار كنيد، و با لبخند و تبسم با يكديگر رو به رو شويد. شكر خدا را بر اين همه لطف و كرامتش بر زبان داشته باشيد، و به آنان كه با آرزومندى چشم به دستان شما دوخته‏اند به ديدارشان بشتابيد، و بخشش فراوان كنيد.
<big>اما هر كسى در اين روز بدون اينكه برادر مؤمنش از او درخواستى كرده باشد از او كارگشايى كند و مشتاقانه براى او قدم خير بردارد همانند كسى است كه در اين روز روزه گرفته و شب آن را به عبادت گذرانده باشد، و كسى كه در غروب روز غدير به روزه‏دارى افطار دهد همانند كسى است كه ده فئام را افطارى داده باشد.</big>


ضعيفان و ناتوانان را دريابيد، و هر آنچه در توان داريد و امكانات شما اجازه مى‏دهد در خوراكى و بقيه نيازمندى‏ها با آنان به مساوات رفتار نماييد. پاداش يك درهم احسان در اين روز برابر صد هزار درهم در روزهاى ديگر است، و اميد است خداوند بيشتر از اين هم پاداش دهد.
<big>در اين هنگام كسى از جا برخاست و سؤال كرد: يا اميرالمؤمنين، فئام چيست؟</big>


روزه اين روز مستحب است، و خداوند به آن دعوت نموده و پاداش عظيمى براى آن قرار داده است؛ به گونه‏اى كه اگر بنده‏اى از بندگان خدا تمام عمر دنيا، روزها را به روزه‏دارى و شب‏ها را به عبادت سپرى كند، همسان كسى كه با نيت خالصانه در روز غدير روزه گرفته است نمى‏شود.
<big>اميرالمؤمنين‏ عليه السلام فرمود: فئام صد هزار پيامبر صلى الله عليه وآله و شهيد است. حال چگونه است پاداش كسى كه جمعى از مردان و زنان اهل ايمان را افطارى داده باشد؟ من ضمانت مى ‏دهم كه خداوند او را از كفر و فقر امان دهد، و اگر در همان شب يا همان روز يا پس از آن روز تا عيد غدير سال آينده بميرد، بدون اينكه گناه كبيره ‏اى مرتكب شده باشد اجر و پاداش او با خداوند مى‏ باشد.</big>


اما هر كسى در اين روز بدون اينكه برادر مؤمنش از او درخواستى كرده باشد از او كارگشايى كند و مشتاقانه براى او قدم خير بردارد همانند كسى است كه در اين روز روزه گرفته و شب آن را به عبادت گذرانده باشد، و كسى كه در غروب روز غدير به روزه‏دارى افطار دهد همانند كسى است كه ده فئام را افطارى داده باشد.
<big>و هر كس كه براى برادرانش قرض بگيرد (و براى حل مشكل آنها واسطه شود) و به آنها كمک كند، من ضمانت مى‏ دهم كه خداوند قرض او رابپردازد، اگر زنده بماند، و اگر جانش را بگيرد از طرف او بر عهده مى‏ گيرد و ادا مى‏ كند.</big>


در اين هنگام كسى از جا برخاست و سؤال كرد: يا اميرالمؤمنين، فئام چيست؟
<big>در اين روز، هنگامى كه با يكديگر ملاقات مى‏ كنيد، با همديگر دست دهيد و اين نعمت بزرگ را به همديگر تهنيت و تبريک بگوييد.</big>


اميرالمؤمنين‏عليه السلام فرمود: فئام صد هزار پيامبرصلى الله عليه وآله و شهيد است. حال چگونه است پاداش كسى كه جمعى از مردان و زنان اهل ايمان را افطارى داده باشد؟ من ضمانت مى‏دهم كه خداوند او را از كفر و فقر امان دهد، و اگر در همان شب يا همان روز يا پس از آن روز تا عيد غدير سال آينده بميرد، بدون اينكه گناه كبيره‏اى مرتكب شده باشد اجر و پاداش او با خداوند مى‏باشد.
<big>مطالب مرا كه شنيديد، حاضران به غائبان برسانند، و آنها كه در مجلس حضور داشتند پيام مرا به كسانى كه به دليل دورى راه نتوانستند در اين اجتماع شركت كنند ابلاغ نمايند.</big>


و هر كس كه براى برادرانش قرض بگيرد )و براى حل مشكل آنها واسطه شود( و به آنها كمك كند، من ضمانت مى‏دهم كه خداوند قرض او رابپردازد، اگر زنده بماند، و اگر جانش را بگيرد از طرف او بر عهده مى‏گيرد و ادا مى‏كند.
<big>تأكيد مى‏ كنم كه افراد متمكّن و داراى امكانات از ناتوانان و ضعيفان دلجويى كنند، كه رسول‏خداصلى الله عليه وآله مرا اين چنين فرمان داده است.</big>


در اين روز، هنگامى كه با يكديگر ملاقات مى‏كنيد، با همديگر دست دهيد و اين نعمت بزرگ را به همديگر تهنيت و تبريك بگوييد.
<big>اميرالمؤمنين‏ عليه السلام بعد از اين سخنان خطبه جمعه را آغاز فرمود و نماز جمعه را اقامه كرد. حضرت پس از نماز با فرزندان و شيعيان خود به منزل امام حسن مجتبى ‏عليه السلام رفتند.</big>


مطالب مرا كه شنيديد، حاضران به غائبان برسانند، و آنها كه در مجلس حضور داشتند پيام مرا به كسانى كه به دليل دورى راه نتوانستند در اين اجتماع شركت كنند ابلاغ نمايند.
<big>آن حضرت غذايى را براى پذيرايى از مهمانان آماده كرده بود. همه مهمانان اعم از ثروتمند و فقير بر سر سفره حضرت نشستند، پس از صرف غذا همراه با هديه ‏اى به سوى خانه‏ هايشان بازگشتند.</big>
 
تأكيد مى‏كنم كه افراد متمكّن و داراى امكانات از ناتوانان و ضعيفان دلجويى كنند، كه رسول‏خداصلى الله عليه وآله مرا اين چنين فرمان داده است.
 
اميرالمؤمنين‏عليه السلام بعد از اين سخنان خطبه جمعه را آغاز فرمود و نماز جمعه را اقامه كرد. حضرت پس از نماز با فرزندان و شيعيان خود به منزل امام حسن مجتبى‏عليه السلام رفتند.
 
آن حضرت غذايى را براى پذيرايى از مهمانان آماده كرده بود. همه مهمانان اعم از ثروتمند و فقير بر سر سفره حضرت نشستند، پس از صرف غذا همراه با هديه‏اى به سوى خانه‏هايشان بازگشتند.
 
۸.  نكاتى در مورد خطبه غدير اميرالمؤمنين‏عليه السلام××× ۱ حماسه غدير )حكيمى( : ص ۷۸  - ۷۳. ×××


== <big>نكاتى در مورد خطبه غدير اميرالمؤمنين‏ عليه السلام <ref>حماسه غدير (حكيمى) : ص ۷۸  - ۷۳.</ref></big> ==
با دقت و مرور چند باره در خطبه اميرالمؤمنين‏عليه السلام در روز غدير در ايام خلافت ظاهرى خود، در اينجا به چند نكته در مورد اين خطبه اشاره مى‏شود:
با دقت و مرور چند باره در خطبه اميرالمؤمنين‏عليه السلام در روز غدير در ايام خلافت ظاهرى خود، در اينجا به چند نكته در مورد اين خطبه اشاره مى‏شود: