آيات ۳۴ تا ۳۶ مطفّفین و غدیر

آیات ۳۴ تا ۳۶ سوره مطففین

مشخصات آیه
نام سوره	مطففین
شماره آیه	۳۴ تا ۳۶
جزء	۳۰
محتوای آیه
مکان نزول	مکه
موضوع	سزای دشمنان غدیر در قیامت

آیات ۳۴ تا ۳۶ سوره مطففین آیاتی درباره توصیف وضعیت دشمنان غدیر در قیامت که مورد مسخره مؤمنان به غدیر قرار می‌گیرند.

بستر تفسیر آیات ۳۴ تا ۳۶ سوره مطففین درباره وضعیت دشمنان غدیر در قیامت دانسته شده است. در حديثى، امام كاظم ‏عليه السلام توطئه‏‌هاى منافقان در غدير را بيان كردند و اشاره به جزاى اين رفتار آنان در روز قيامت نمودند. قسمتى از اين حديث چنين است: آنگاه كه پيامبر صلى الله عليه و آله على‏ عليه السلام را در روز غدير خم منصوب كرد و به بزرگان مهاجران و انصار دستور داد تا با او بيعت كنند، آنان در ظاهر بيعت كردند ولى بين خود توطئه كردند كه دو كار انجام دهند: يكى امر خلافت را پس از پيامبر صلى الله عليه و آله از على ‏عليه السلام بگيرند و ديگر اينكه در صورت امكان هر دو را به‌قتل برسانند.

خداوند به پيامبرش خبر داد كه اينان حيله‏‌گرند و شما را مسخره مى‏‌كنند. در آخرت هم خداوند آنان را به استهزاء خواهد گرفت، به‌جزاى مسخره‌ای كه در اين دنيا كردند و خدا در دنيا به آنان مهلت داد. روز قيامت منافقان از جهنم مقامات شيعيان اميرالمؤمنين‏ عليه السلام را در بهشت مى‏‌بينند. مؤمنان آن منافقان را به اسم صدا مى‏‌زنند و به آنان مى‏‌گويند: چرا در آن عذاب و خوارى معطل مانده‏‌ايد، نزد ما بياييد تا درهاى بهشت را به روى شما باز كنيم و از آتش جهنم نجات يابيد. آنان در جهنمْ خود را به‌سوى بهشت مى‌كشانند و در همان حال مأموران عذابْ خود را به آنان مى‏‌رسانند و با عمودها و تازيانه‏‌هاى خود بر آنان مى‌زنند. وقتى نزديک درهاى بهشت مى‏‌رسند مى‌‏بينند درها به روى آنان بسته شده است. اينجاست كه بار ديگر به اعماق جهنم كشيده مى‌شوند، و مؤمنان از ديدن اين منظره مى‏‌خندند و آنان را مسخره مى‏‌كنند كه خداوند هم در قرآن فرموده: فاليوم الذين آمنوا من الكفار يضحكون على الأرائك ينظرون؛ و امروز مؤمنان به كافران مى‌خندند بر تختها تكيه زده‌اند و مى‌نگرند .

در تفسیر این آیه گفته شده که خداوند منظره حسرت ابوبكر و عمر را در قيامت تدارک ديده كه بايد شيعيان آن را از بهشت ببينند و از حسرت آنان لذت ببرند. امام سجاد عليه السلام اين منظره را با اشاره به آيات ۳۴ تا ۳۶ سوره مطفّفين چنين توصيف کرده است: در روز قيامت دو تخت از بهشت بيرون آورده مُشرف بر جهنم قرار داده مى‏‌شود. سپس على‏ عليه السلام مى‌‏آيد و بر روى آن مى‏‌نشيند. آنگاه كه مى‏‌نشيند خنده‏‌اى مى‌‏نمايد و از خنده او جهنم زير و رو مى‏‌شود و طبقه پايين آن بالا مى‏‌آيد. سپس ابوبكر و عمر را از جهنم بيرون مى‌آورند و در مقابل آن حضرت نگاه مى‌دارند. آن دو مى‌گويند: يا اميرالمؤمنين! اى وصى رسول ‏اللَّه! آيا به ما رحم نمى‏‌كنى؟ آيا نزد پروردگارت شفاعت ما را نمى‏‌نمايى؟ اميرالمؤمنين‏ عليه السلام (از روى استهزا) به آنان مى‏‌خندد و (بدون پاسخ به آنان) برمى‏‌خيزد و وارد بهشت مى‌‏شود و آن دو تخت را بر مى‌دارند و به‌جاى خود باز مى‏‌گردانند. و اين است معناى كلام خداوند عزوجل: فَالْيَوْمَ الَّذِينَ آمَنُوا مِنَ الْكُفَّارِ يَضْحَكُونَ . عَلَى الْأَرائِكِ يَنْظُرُونَ . هَلْ ثُوِّبَ الْكُفَّارُ ما كانُوا يَفْعَلُونَ؛ امروز كسانى كه ايمان آوردند به كفار مى‏‌خندند، در حالى كه از روى تخت‏‌ها تماشا مى‏‌كنند. آيا پاداشى كه به كافران مى‌دهند جز نتيجه اعمال زشت آنان است .

منابع

• اسرار غدیر؛ محمدباقر انصاری، تهران: نشر تک، ۱۳۸۴ش.
• بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار؛ محمدباقر بن محمدتقی مجلسی، بیروت: دار إحياء التراث العربی، ۱۴۰۳ق.
• چهارده قرن با غدير (اتمام حجت‌ها، بحث‌های علمی، مناظرات، ميراث مکتوب، شعر و ادب، يادگارها و يادبودها)؛ محمدباقر انصاری،‌‌ قم: انتشارات دلیل ما، ۱۳۷۹ش.
• غدیر در قرآن، قرآن در غدیر؛ محمدباقر انصاری، قم: انتشارات دلیل ما، ۱۳۸۷ش.