۲۱٬۸۲۰
ویرایش
(صفحهای تازه حاوی «== آیه «الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْ...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
در بعضى روايات زمان آن روز غدير پس از منصوب كردن اميرالمؤمنين عليه السلام ياد شده است: | در بعضى روايات زمان آن روز غدير پس از منصوب كردن اميرالمؤمنين عليه السلام ياد شده است: | ||
۱. [[امام رضا علیه السلام]] در حالى كه فضايل روز غدير را بيان مى كرد فرمود: وَ فى هذَا الْيَوْمِ انْزِلَتْ هذِهِ الْآيَةِ: | ۱. [[امام رضا علیه السلام]] در حالى كه فضايل روز غدير را بيان مى كرد فرمود: وَ فى هذَا الْيَوْمِ انْزِلَتْ هذِهِ الْآيَةِ: «الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِى وَ رَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلامَ دِيناً»<ref>عوالم العلوم: ج ۳/۱۵ ص ۲۲۴. الاقبال: ص ۴۶۴.</ref>: در اين روز آيه نازل شد: ... . | ||
۲. اميرالمؤمنين عليه السلام داستان غدير را ذكر كرد تا فرمود: فَأَنْزَلَ اللَّه تَعالى ذِكْرُهُ: «الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ...»<ref>كتاب سليم: ص ۱۹۸. عوالم العلوم: ج ۳/۱۵ ص ۲۳۴. فرائد السمطين: ج ۱ ص ۳۱۲ ح ۲۵۰.</ref>: سپس خدا اين آيه را نازل كرد. | |||
۳. امام صادق عليه السلام نيز واقعه غدير را ذكر كرد تا فرمود: وَ نَزَلَ جَبْرَئيلُ بِقَوْلِ اللَّه عَزَّوَجَلَ «الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ...»<ref>اليقين: ص ۲۱۲.</ref>: پس جبرئيل كلام خداوند عزوجل را نازل كرد: «الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ...». | |||
در روايات ديگرى نزول آيه بر فراز منبر و پس از «من كنت مولاه...» ذكر شده است: | |||
۱. ابوسعيد خدرى كه در غدير حاضر بوده مى گويد: فَلَمْ يَنْزِلْ حَتّى نَزَلَتْ هذِهِ الْآيَةُ: «الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ ...»: هنوز پيامبر صلى الله عليه و آله از منبر پايين نيامده بود كه اين آيه نازل شد.<ref>كتاب سليم: ص ۲۲۸. بحار الانوار: ج ۳۷ ص ۱۹۵ ح ۷۸. عوالم العلوم: ج ۳/۱۵ ص ۹۸.</ref> | |||
در | ۲. پيامبر صلى الله عليه و آله در متن خطبه دقيقاً بعد از آنكه على عليه السلام را بر فراز دست خويش بلند كرد و او را معرفى نمود چنين فرمود: اللهمَّ انَّكَ انْزَلْتَ الْآيَةَ فى عَلِىٍّ وَلِيِّكَ عِنْدَ تَبْيينِ ذلِكَ وَ نَصْبِكَ ايّاهُ لِهذَا الْيَوْمِ: «الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ»: خدايا تو هنگام بيان ولايت على و منصوب نمودنت او را در اين روز، درباره او اين آيه را نازل كردى: «الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ...».<ref>مراجعه شود به كتاب: اسرار غدير: ص ۱۴۵ بخش ۲.</ref> | ||
در يک روايت هم «يوم الولاية» ذكر شده كه اميرالمؤمنين عليه السلام كيفيت نزول آيه را بيان مى كند و مى فرمايد: | |||
اذْ يَقُولُ يَوْمَ الْوِلايَةِ لِمُحَمَّدٍ صلى الله عليه و آله: يا مُحَمَّدُ، اخْبِرْهُمْ انِّى الْيَوْمَ اكْمَلْتُ لَهُمْ دينَهُمْ وَ اتْمَمْتُ عَلَيْهِمْ نِعْمَتى وَ رَضيتُ لَهُمُ الاسْلامَ ديناً: خداوند در روز ولايت به محمد صلى الله عليه و آله فرمود: اى محمد، به مردم خبر ده كه من امروز دينم را براى شما كامل كردم و نعمتم را بر شما تكميل نمودم و اسلام را به عنوان دين شما راضى شدم.<ref>بصائر الدرجات: ص ۲۲۱.</ref> | |||
در روايت ديگرى زمان و مكان با يک عبارت بيان شده كه سلمان و ابوذر و مقداد و عمار مى گويند: وَ اللَّه ما بَرِحْنَا الْعَرْصَةَ حَتّى نَزَلَتْ هذِهِ الْآيَةُ: به خدا قسم، از آن عرصه تكان نخورده بوديم كه اين آيه نازل شد.<ref>عوالم العلوم: ج ۳/۱۵ ص ۴۰. امالى الصدوق: ص ۲۹۰.</ref> | |||
در اين عبارت دو ظرافت ادبى و دقت تاريخى وجود دارد: يكى كلمه «عرصه» كه معناى كلى به اقتضاى سياق جمله پيدا مى كند مثل «صحنه»، «زمينه» و امثال آن. | |||
ديگرى كلمه «ما بَرِحْنا» است كه در اينجا به صورت افعال تامّه است - نه افعال ناقصه - و معنايش نظير كلام فرزند حضرت يعقوب عليه السلام است كه در قرآن آمده: «فَلَنْ أَبْرَحَ الْأَرْضَ حَتَّى يَأْذَنَ لِى أَبِى»: «من هرگز از زمين تكان نمى خورم تا پدرم اجازه دهد». | |||
در اينجا هم تركيب «ما بَرِحْنَا الْعَرْصَةَ» به اين معناست كه «هنوز از جايمان حركت نكرده بوديم» و يا «هنوز صحنه اعلام ولايت بر پا بود و كسى از جايش تكان نخورده كه آيه الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ ...» نازل شد. | |||
در اينجا هم تركيب | |||
از مجموع روايات به طور روشن استفاده مى شود كه نزول اين آيه در روز غدير بوده، و مى توان اذعان داشت كه پس از اعلان ولايت بر فراز منبر غدير جبرئيل اين آيه را از جانب خدا آورده كه مهر تأييدى بر انجام رسالت «بَلِّغْ» در آيه «يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ» باشد. | |||
سه نكته جالب درباره زمان و مكان آيه اكمال | سه نكته جالب درباره زمان و مكان آيه اكمال | ||
خط ۷۶: | خط ۶۵: | ||
در زمينه زمان و مكان نزول آيه اكمال سه نكته جالب قابل ذكر است: | در زمينه زمان و مكان نزول آيه اكمال سه نكته جالب قابل ذكر است: | ||
'''نكته اول: آن روزى كه دين كامل شد''' | |||
كلمه «اليوم» در آيه به تنهايى نشانگر زمان خاصى براى اين آيه است، زيرا «الف و لام» در چنين مواردى «الف و لامِ عهد» خوانده مى شود و به معناى روزى معهود بين مخاطِب و مخاطَب تلقى مى شود، و از همين جاست كه كلمه «اليوم» در زبان عربى به صورت يک اصطلاح به معناى «امروز» در آمده است. | |||
كلمه | |||
آنچه به اهميت كلمه | آنچه به اهميت كلمه «اليوم» مى افزايد جمله پشت سر آن است كه خبر از كامل شدن دين را مى دهد. اين تركيب خاص هر شنونده اى را به خود جلب مى كند كه اين كدامين روز است كه خداوند به حد كمال رسيدن دين را در آن اعلام مى فرمايد و در آن چه مسئله مهمى اعلام شده كه باعث كمال دين شده است؟ | ||