احتجاج امام رضا علیه السلام با غدیر
عقل های مردم کجا ومقام بلند امامت[۱]
«كنت مع هرثمة بن أعين و في جملة حين خرج مع المأمون و مع مولانا الرضا (ع) من مرو الى طوس»[۲]
در فاصله‌ی تبعید امام رضا علیه‌السلام به خراسان زمینه‌های بسیار مناسبی برای تبیین معنای غدیر پیش آمد كه از نمونه‌های بارز آن در روزهای اول ورود حضرت بود.
عبدالعزیز می‌گوید: در روزهای اول ورود حضرت به شهر مرو، در روز جمعه مردم در مسجد جامع شهر جمع شده بودند و درباره‌ی مسئله‌ی امامت و اختلافاتی كه درباره‌ی آن مطرح است سخن می‌گفتند. من خدمت آقایم امام رضاعلیه‌السلام رفتم و این بحث های مسجد را به حضرت گزارش دادم. حضرت تبسمی كرد و فرمود:
این مردم نمی‌دانند و در آرائی كه می‌گویند مورد مكر و حیله قرار گرفته‌اند. خداوند تبارک و تعالی پیامبرش را از این جهان نبُرد مگر بعد از آنكه دین را برایش كامل فرمود. از یک سو قرآن را بر او نازل كرد … و از سوی دیگر در حجة الوداع كه آخر عمر او بود این آیه را فرستاد كه 
الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَ رَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلامَ دِينا 
. مسئله‌ی امامت كمال دین است؛ پیامبرصلی اللَّه علیه و آله از این جهان نرفت مگر آنكه برای امتش معارف دینشان را روشن ساخت و راهشان را مشخص فرمود و آنان را به قول حق سپرد و علی علیه‌السلام را عَلَم و امام برای آنان منصوب فرمود، و هرچه امت بدان نیاز دارند بیان فرمود. هر كس گمان كند كه خداوند دینش را كامل نكرده او كتاب خدا را رد نموده و به آن كافر است …
انتخاب امام بدست مردم و عقل های مردم كجا و مقام بلند امامت!؟ كجا می‌توان صاحب چنین مقامی را پیدا كرد؟ … می‌خواهند امامت را با عقل های حیران و بی‌ثمر و ناقص، و رأی های گمراه برپا كنند … انتخاب خدا و پیامبر و اهل‌بیتش را كنار گذارده و به انتخاب خود روی آورده‌اند، در حالیكه قرآن ندا داده است: «پروردگارت آنچه بخداهد خلق می‌كند و انتخاب می‌نماید، برای مردم حق انتخاب و اختیاری نیست …» و همچنین فرموده: «وقتی خدا و رسولش در مسئله‌ای حكم كنند برای هیچ زن و مرد مسلمانی حق اختیار نمی‌ماند» …
روایت غدیر به نقل از همه امامان[۳]
قال رسول اللّه صلّى اللّه عليه و آله و سلّم: خذوا بحجزة هذا الانزع يعني عليا، فإنه الصديق الأكبر و هو الفاروق يفرق بين الحق و الباطل
یكی از خصوصیات زمان امام رضا علیه‌السلام شرایط سخت تقیه بود، و لذا امام علیه‌السلام بسیاری از روایات را با ذكر سند از پدرانشان نقل می‌كردند. از جمله حدیث غدیر را حضرت از پدرشان حضرت موسی بن جعفر از امام صادق از امام باقر از امام سجاد از امام حسین از امیرالمؤمنین علیهم‌السلام از پیامبر صلی اللَّه علیه و آله نقل كردند كه فرمود:«مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِيٌّ مَوْلَاهُ اللَّهُمَّ وَالِ مَنْ وَالاهُ وَ عَادِ مَنْ عَادَاهُ وَ انْصُرْ مَنْ نَصَرَهُ وَ اخْذُلْ مَنْ خَذَلَه».
جشن غدیر توسط امام رضا «علیه السلام»[۴]
در روز عید غدیری امام رضا علیه‌السلام عده‌ای از خواص اصحابشان را- كه آن روز را روزه گرفته بودند- برای افطار دعوت كردند و هدایایی بعنوان عیدی به خانه‌هایشان فرستادند و همچنین درباره‌ی این روز فرمودند:
روز غدیر در آسمان مشهورتر از زمین است … و آن روزی است كه خداوند دین را كامل كرد … در روز غدیر خداوند ولایت را بر اهل آسمان های هفت گانه و زمین ها عرضه كرد. مَثَل مؤمنین در قبول ولایت امیرالمؤمنین علیه‌السلام در روز غدیر مَثَل ملائكه در سجودشان برای آدم است، و مثل آنان كه ولایت آن حضرت در روز غدیر را نپذیرفتند مثل ابلیس است.