اخلاق
ابلاغ رسالت در سايه اخلاق عظيم پيامبرصلى الله عليه وآله[۱]
در لحظاتى كه خطابه پيامبرصلى الله عليه وآله به اوج خود رسيد و حضرت جمله معروف «مَنْ كُنْتُ مَوْلاهُ فَعَلِىٌّ مَوْلاهُ» را بر زبان جارى فرمود، منافقين و به خصوص اصحاب صحيفه طاقتشان تمام شد و از همان مقابل منبر سخنانى توهين آميز بين خود رد و بدل كردند. خداوند در پاسخ به اين اهانت ها اين آيات را نازل كرد:
«ن . وَ الْقَلَمِ وَ ما يَسْطُرُونَ. ما أَنْتَ بِنِعْمَةِ رَبِّكَ بِمَجْنُونٍ . وَ إِنَّ لَكَ لَأَجْراً غَيْرَ مَمْنُونٍ. وَ إِنَّكَ لَعَلى خُلُقٍ عَظِيمٍ. فَسَتُبْصِرُ وَ يُبْصِرُونَ . بِأَيِّكُمُ الْمَفْتُونُ . إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنْ ضَلَّ عَنْ سَبِيلِهِ وَ هُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ»[۲]
«ن. قسم به قلم و آنچه مى نگارند. تو به بركت نعمت پروردگارت ديوانه نيستى. و براى تو اجرى بى منت است، و تو صاحب اخلاقى عظيم هستى. به زودى مى بينى و آنان هم مى بينند كه كداميک از شما مغرور شدهايد. پروردگار تو به كسانى كه از راه او منحرف شده اند و به هدايت شدگان آگاهتر است».
نكته قابل توجه در آيه «وَ إِنَّكَ لَعَلى خُلُقٍ عَظِيمٍ» است كه اشاره به اخلاق و مدارا و صبر پيامبرصلى الله عليه وآله است، وقتى در ضمن آيات مربوط به غدير و تحركات منافقين قرار مى گيرد، معناى دقيق ترى را نشان مى دهد. آن نكته ظريف اين است كه يكى از علل و رموز اجراى دقيق و بى شائبه برنامه مفصل غدير، اخلاق عظيم و تحمل بيش از حدّ پيامبرصلى الله عليه وآله در برابر ناهنجارى ها و جسارت ها و تحركات مغرضانه منافقين بود.