تجلی غدیر در عصر ظهور
تجلّى خطبه غدير در عصر ظهور[۱]
سه خطبه تاريخى براى روز غدير خم در تاريخ ثبت شده، كه هر يک داراى فرازهاى مهمى است و همه آنها در عصر ظهور تجلى خواهد نمود.
خطبه رسول اكرم صلى الله عليه و آله در سرزمين غدير خمخطبه اميرالمؤمنين عليه السلام در يكى از سال هاى خلافت ظاهرى آن حضرت، كه روز غدير با روز جمعه مصادف شده بود.
خطبه حضرت امام رضا عليه السلام به نقل سيد بن طاووس. در اينجا گوشه اى از جلوه هاى خطبه پيامبر صلى الله عليه و آله در غدير در عصر ظهور را بيان مى كنيم:
الف) جلوه هايى از خطبه غدير در عصر ظهور جالب ترين و جذاب ترين و جامع ترين خطبه از خطبه هاى غدير خطبه پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله است، كه آن را در سرزمين غدير خم و در حضور بيش از ۱۲۰۰۰۰ نفر ايراد كرده، و به معارف والاى اسلام به تفصيل اشاره نموده است. شمارى از حقايق والاى طرح شده در خطبه غدير به شرح زير است:
۱. بررسى صفات جلالى و جمالى پروردگار: ۱۱۰ مورد.
۲. سخن از ولايت مولاى متقيان عليه السلام: ۵۰ مورد.
۳. گفتگو از فضائل اميرالمؤمنين عليه السلام: ۲۰ مورد.
۴. سخن از جايگاه شيعيان: ۲۵ مورد.
۵ . گفتگو از حلال و حرام: ۲۰ مورد.
۶ . نام نامى و ياد گرامى اميرالمؤمنين عليه السلام: ۴۰ مورد.
۷. سخن از جايگاه پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله: ۱۰ مورد.
۸ . گفتگو از بيعت با امامان عليهم السلام: ۱۰ مورد.
۹. سخن از قرآن و تفسير آن: ۱۲ مورد.
۱۰. گفتگو از حضرت ولى عصر عليه السلام: ۲۰ مورد.
ب) سيماى موعود در خطبه غدير
۱. آگاه باشيد كه پايان بخش امامان عليهم السلام، مهدى قائم عليه السلام از ماست.
۲. آگاه باشيد كه او بر همه اديان پيروز مى گردد.
۳. آگاه باشيد كه او از ستمگران انتقام مى گيرد.
۴. آگاه باشيد كه او قلعه ها را مى گشايد و از بين مى برد.
۵ . آگاه باشيد كه او بر هر تيرهاى از مشركان پيروز مى شود و آنها را هدايت مى كند.
۶ . آگاه باشيد كه او انتقام خون همه اولياى خدا را مى گيرد.
۷. آگاه باشيد كه او ياور دين خداست.
۸ . آگاه باشيد كه او جرعه نوش درياى بيكران است.
۹. آگاه باشيد كه او هر صاحب فضيلتى را با فضيلتش نشانه مى گذارد.
۱۰. آگاه باشيد كه او برگزيده خداست.
۱۱. آگاه باشيد كه او وارث همه علوم و محيط به همه بينش هاست.
۱۲. آگاه باشيد كه او از پروردگارش خبر مى دهد و به آيات او هشدار مى دهد.
۱۳. آگاه باشيد كه او هدايت يافته و استوار است.
۱۴. آگاه باشيد كه امور همگان به او تفويض شده است.
۱۵. آگاه باشيد كه همه پيشينيان به ظهور او بشارت داده اند.
۱۶. آگاه باشيد كه او تنها حجت باز مانده از حجج الهى است، و پس از او حجتى نيست، و هيچ حقى جز با او و هيچ نورى جز در نزد او نيست.
۱۷. آگاه باشيد كه هرگز احدى بر او چيره نمى شود.
۱۸. آگاه باشيد كه او ولىّ خدا در روى زمين، داور خدا در ميان مردمان و امين خدا در آشكار و نهان است.
۱۹. هان اى مردمان! نور خدا با من، سپس با على بن ابى طالب عليه السلام، سپس در تبار او تا قائم مهدى عليه السلام است. همان قائم كه همه حقوق خدا و حقوق ما را باز مى ستاند.
۲۰. من مأمور هستم كه از شما بيعت بگيرم، در مورد آنچه از خداوند درباره على اميرالمؤمنين و امامان پس از او عليهم السلام بگيرم، كه مهدى قائم عليه السلام از آنهاست، تا روز قيامت كه او داورى به حق مى كند.
ج) سيماى امير در خطبه غدير بيشترين پيام خطبه غدير در مورد اميرالمؤمنين عليه السلام است، كه پنجاه بار از ولايتش سخن رفته، چهل بار نامش بر زبان پيامبر صلى الله عليه و آله جارى شده، بيست مورد از فضائل بيكرانش سخن به ميان آمده است.پيامبر رحمت صلى الله عليه و آله در نخستين پيام غدير مى فرمايد:
سه بار جبريل امين بر من نازل شده، و از سوى خداوند جليل فرمان آورده كه من در اين جايگاه بايستم و به سياه و سفيد اعلام كنم كه على بن ابى طالب عليه السلام برادر من، وصى من، جانشين من و امام پس از من است.
جايگاه او نسبت به من همانند جايگاه هارون نسبت به موسى است، جز اينكه پس از من پيامبرى نخواهد بود. او پس از خدا و رسول خدا، ولىّ شماست.
دقيقاً هفتاد روز پس از ايراد اين خطبه پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله به شهادت رسيد، و غاصبان فدک همه فضايل مولا را انكار كردند و حق او را غصب نمودند.
پس از ۲۵ سال كه حق به حقدار رسيد، تلاش فراوان براى تضعيف حقوق آن حضرت از هر سو به عمل آمد، و جنگ هاى جمل و صفين و نهروان به وقوع پيوست؛ و آن جايگاه رفيع اعلام شده هرگز براى آن حضرت فراهم نشد. در عصر ظهور، مولاى متقيان رجعت مى كند و به مدت ۴۴۰۰۰ سال بر سراسر جهان فرمانروايى مى كند.[۲]
د) جايگاه رفيع مولا در خطبه غدير پيامبر عظيم الشأن صلى الله عليه و آله در فرازهايى از خطبه غدير به جايگاه رفيع حضرت امير عليه السلام اشاره كرده مى فرمايد:
هان اى مردمان! على عليه السلام را مقدم بداريد، كه خداوند او را برترى داده است.در ادامه مى فرمايد:
هان اى مردمان! على عليه السلام را مقدم بداريد، كه او پس از من از هر مرد و زنى برتر است. خداوند به وسيله ما بر مردمان روزى نازل مى كند، و مردمان به وسيله ما زنده اند. هر كس اين سخن مرا ردّ كند از رحمت خدا به دور است و مورد غضب خداست.
عقيده قطعى ما اين است كه مولاى متقيان از همه انبياى پيشين برتر است. در اين رابطه كتاب هاى مستقلى نيز تأليف شده است.[۳]
ولى غاصبان فدک همه اوصاف آن حضرت را غصب كردند، و پيروان مكتب خلافت ديگران را بر آن حضرت مقدم داشتند، اما جايگاه واقعى آن حضرت در عصر ظهور بر همگان روشن خواهد شد.ه . سپاه سفيانى در خطبه غدير پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله در ضمن فرازى از خطبه غدير اين آيه كريمه را تلاوت فرمودند: معاشر الناس، «آمنوا باللَّه و رسوله»[۴] و «النور الذى اُنزل معه»[۵] «من قبل ان نَطمِس وجوهاً فنردّها على ادبارها»[۶]:
هان اى مردمان، به خدا و رسول خدا و نورى كه همراه او نازل شده ايمان بياوريد، پيش از آنكه بر چهره ها بزنيم و آنها را به پشت سرشان برگردانيم.
اين آيات در مورد سپاه سفيانى و خسف سرزمين بيداء است، كه از علائم حتمى است. هنگامى كه سپاه سفيانى به سرزمين بيداء مى رسند، جبريل امين با پاى خود بر زمين مىكوبد و زمين دهان باز مىكند و همه آنها را در كام خود فرو مىبرد. به جز دو تن گزارشگر: يكى به نام بشير و ديگرى به نام نذير، كه هر دو از قبيله جهينه هستند××× ۲ جامع البيان )طبرى( : ج ۲۲ ص ۷۳. مجمع البيان: ج ۸ ص ۶۲۲ . ×××، كه خداوند صورتشان را به پشت سرشان بر مىگرداند.××× ۳ الاختصاص: ص ۲۵۶. تفسير العياشى: ج ۱ ص ۴۰۲. ××× طبق اين بيان، اين فراز از خطبه مربوط به عصر ظهور و خسف سرزمين بيداء است.و. اصحاب صحيفه در خطبه غديرروز عيد غدير پس از بيعت با اميرالمؤمنينعليه السلام، بشير بن سعيد و اسيد بن حضير و معاذ بن جبل با دو نفر ديگر از اصحاب سقيفه با يكديگر به رايزنى پرداختند و قرار گذاشتند كه پيش از ورود به مدينه پيامبر اكرم صلى الله عليه وآله را به قتل برسانند.××× ۴ اقبال الاعمال: ج ۲ ص ۲۴۹. ×××اين عده در طول اقامت سه روزه در صحراى غدير خم، نُه تن ديگر را با خود همراز كرده و براى قتل پيامبرصلى الله عليه وآله پيمان بستند و صحيفهاى را امضا كردند. اسامى اين ۱۴ نفر كه در تاريخ به »اصحاب صحيفه« شهرت يافتهاند، در »بحار الانوار« آمده است.××× ۵ بحار الانوار: ج ۲۸ ص ۱۲۴ ۱۱۷ ۱۱۱ ۱۰۰. ×××اين گروه در مسير خود به مكه بر فراز كوهى به نام »هرشى« كمين كردند، تا به هنگام عبور پيامبر اكرمصلى الله عليه وآله شتر آن حضرت را رم دهند. چون به پرتگاه رسيدند، يك لحظه برق زد و چهره توطئهگران مشاهده گرديد و پيامبر اكرمصلى الله عليه وآله آنها را با نامشان فرا خواندند.××× ۱ اقبال الاعمال: ج ۲ ص ۲۵۰. ××× جالب توجه است كه پيش از وقوع اين حادثه، پيامبر اكرمصلى الله عليه وآله در خطبه غدير آنها را به عنوان »اصحاب صحيفه« ياد كردند.ز. نور فراگيردر خطبه غدير از نور فراگير رسولخداصلى الله عليه وآله، اميرالمؤمنينعليه السلام، ساير امامانعليهم السلام، و سرانجام جان جانان حضرت صاحب الزمانعليه السلام سخن رفته است.اميرالمؤمنينعليه السلام در تفسير آيه: »يهدى اللَّه لنوره من يشاء«××× ۲ نور / ۳۵. ×××: خداوند هر كس را بخواهد به نور خود هدايت مىكند، فرمود: منظور از آن نور مهدى قائمعليه السلام است.××× ۳ البرهان: ج ۷ ص ۸۸ . ×××حضرت امام كاظمعليه السلام در تفسير آيه: »و اللَّه متمّ نوره«××× ۴ صفّ / ۸ . ×××: خداوند، نور خود را به اتمام خواهد رسانيد، فرمود: خداوند با ولايت قائمعليه السلام نور خود را به اتمام مىرساند.××× ۵ الكافى: ج ۱ ص ۴۳۲ ح ۹۱. ×××حضرت امام صادقعليه السلام در تفسير آيه: »و اشرقت الارض بنور ربها«××× ۶ زمر / ۶۹ . ×××،" زمين با نور صاحبش منوّر گرديد " فرمود: چون قائم ما قيام كند زمين با نور صاحبش منور مىگردد. مردم از نور خورشيد بى نياز مى شوند و تاريكى از بين مى رود.××× ۷ الارشاد: ج ۲ ص ۳۸۱. ×××جالب توجه است كه اين مضمون در كتب عهدين نيز آمده است: ديگر شب نخواهد بود و احتياج به چراغ و نور آفتاب نخواهد بود، زيرا خداوند برايشان روشنايى مىبخشد.××× ۸ كتاب مقدس، عهد جديد، مكاشفه يوحنّا: ۲۴. ×××ح. ميراث پيامبرصلى الله عليه وآلهپيامبر اكرمصلى الله عليه وآله در ادامه مىفرمايد: معاشر الناس، انى ادَعها امامة و وراثة فى عَقِبى الى يوم القيامة: هان اى مردمان! من آن )پيمان( را به عنوان امامت و وراثت در فرزندان خود تا روز رستاخيز وديعه مىنهم.خداوند منّان در اين رابطه مىفرمايد: »و جعلها كلمة باقية فى عقبه«××× ۱ زخرف / ۲۸. ×××: خداوند آن را كلمه پايدار در نسل او قرار داد؛ يعنى خداوند امامت را عهدى پايدار در نسل حضرت ابراهيمعليه السلام قرار داد. سُدى مىگويد: منظور از نسل حضرت ابراهيمعليه السلام آل محمدعليهم السلام است.××× ۲ المناقب )ابنشهرآشوب( : ج ۱ ص ۳۰۷. ×××امام صادقعليه السلام در تفسير آيه فوق فرموده است: امامت تا روز قيامت در نسل حضرت ابراهيمعليه السلام قرار دارد.××× ۳ المناقب )ابنشهرآشوب( : ج ۱ ص ۳۰۷. ×××ط . ضرورت اطلاع رسانىرسول اكرمصلى الله عليه وآله در مورد لزوم تبليغ خطبه غدير خطاب به حاضران فرمود: فليبلّغ الحاضر الغائب و الوالد الولد الى يوم القيامة: حاضران به غايبان خبر دهند و هر پدرى تا روز قيامت به فرزند خود تبليغ نمايد.بسيار جالب توجه است كه مخاطب پيامبر اكرمصلى الله عليه وآله فقط حاضران نبودند و فقط نسل موجود نبود، بلكه اين اطلاع رسانى تا روز قيامت و به طور طبيعى تا عصر ظهور ادامه دارد.افراد ناآگاه خيال مىكنند مسئله امامت يك موضوع تاريخى است و در زمان ما نيازى به بازگو كردن ندارد! در حالى كه رسول عالميانصلى الله عليه وآله به همه جهانيان امر فرموده كه هر نسلى آن را به نسل بعدى ابلاغ نمايد.ى. بيعت با خداپيامبر اكرمصلى الله عليه وآله سه روز تمام حاضران را در سرزمين غدير خم نگه داشت، تا همگان با اميرالمؤمنينعليه السلام بيعت كنند. در ضمن براى ديگر امامانعليهم السلام نيز بيعت گرفتند. با شكوهترين بيعت جهانِ آفرينش نيز به هنگام ظهور حضرت بقيةاللَّهعليه السلام واقع خواهد شد.نخستين كسى كه با آن حضرت بيعت مىكند جبرئيل امين است.××× ۱ بحار الانوار: ج ۵۲ ص ۲۸۵. ××× آنگاه ياران حضرت بين ركن و مقام با آن حضرت بيعت مىكنند.××× ۲ البيان )گنجى( : ص ۲۱۰. ×××ك. امام هدايتگررسول اكرمصلى الله عليه وآله در اين خطبه از اميرالمؤمنينعليه السلام به عنوان »تقى« و »نقى« و »هادى« و »مهدى« ياد كرده است. همه اين صفات از القاب حضرت بقيةاللَّهعليه السلام است. به ويژه لقب »مهدى« كه براى آن حضرت عَلَم بالغلبه شده است