پتنه (هند)
«پَتنه یا پتنا»، مرکز ایالت بیهار و بزرگترین شهر آن، در ساحل جنوبی رود گنگ قرار دارد. این شهر باستانی که زمانی به نام‌های "عظیم‌آباد" و "پَتلیپوترا" شناخته می‌شد، یکی از قدیمی‌ترین شهرهای جهان به شمار می‌رود.
پیشینه تاریخی
این شهر با جمعیتی بالغ بر 2.35 میلیون نفر در سال 2018، پتنه نوزدهمین شهر پرجمعیت هند محسوب می‌شود. این شهر با مساحت 250 کیلومتر مربع، هجدهمین رتبه را از نظر تراکم جمعیت در میان شهرهای هند دارد.
پتنه در طول تاریخ، پایتخت سلسله‌های مهمی چون ناندا، مئوریه، سونگا، گوپتا و پالا بوده که نشان‌دهنده جایگاه برجسته سیاسی و فرهنگی این شهر در تاریخ هند است.
همچنین این شهر دارای اهمیت تاریخی و مذهبی، و بناهای متعددی می باشد. از جمله مساجد مشهور آن می‌توان به مسجد میرزا معصوم (مسجد جامع شهر) و مسجد پَتهارکی (معروف به مسجد سیف‌خان یا چِمی‌گات) اشاره کرد که در دوره حکمرانی شاهزاده پرویز، پسر جهانگیر، ساخته شد.
از دوره شاه‌جهان نیز آثاری در پتنه باقی مانده که برجسته‌ترین آن مسجد حاجی تاتار است. همچنین از دوره حضور انگلیسی‌ها، باولی‌هال، اقامتگاه نواب لطفعلی‌خان در قرن 19 میلادی، با تأثیرپذیری از معماری انگلیسی ساخته شد، هرچند مسجد آن از معماری اسلامی پیروی می‌کند.
كتاب هاى خطى غدير[۱]
كتاب هاى خطى كه در موضوع غدير تألیف شده اند - كه در كتاب «غدير در آئينه كتاب» جمع آورى شده است[۲]- به حسب محل نگهدارى ۴۶ کتاب در كتابخانه هاى خطى در كشورهاى مختلف است، كه یک کتابخانه در شهر پتنه (هند) و به شرح زير است:
كتابخانه خدابخش (پتنه)، ۱ كتاب.
منبع
دانشنامه غدیر،جلد ۵،صفحه ۲۷۷