ارتباط امامت ائمّه علیهم السلام با غدیر
امامت امامان دوازده گانه توسط پيامبر صلى الله عليه وآله با عبارت ها و بيان هاى مختلف ابلاغ شده است. رواياتى را كه از رسول گرامى اسلام صلى الله عليه وآله در اين باره نقل شده است، مى توان در شش دسته جاى داد[۱]:
- در يک دسته از اين روايات، عناوينى مانند اهل بيت، عترت، ذريه و ذوی القربى آمده است. هم چنين صفات كلى امامانِ شايسته و تداوم امامت در نسل حضرت زهرا عليها السلام به صورتى كلى بيان شده است. شمار اين روايات فراوان است و در كتب صحاح و جوامع اهل سنت نقل شده است؛ در كتاب هايى مانند: عبقات الانوار، الغدير، المراجعات و احقاق الحق، اين روايات به طور مبسوط گردآورى شده است.
- رواياتى كه در آنها از انتقال امامت به امام حسن و امام حسين عليهما السلام سخن رفته، كه بخشى از اين روايات در جلد نوزدهم «احقاق الحق» گردآورى شده است.
- گروه سوم رواياتى است كه بدون ذكر نام، تعداد امامان را منحصر در دوازده امام دانسته است. در اين زمينه متجاوز از ۱۳۰ حديث نقل شده است، و نيز ۴۰حديث به اين مضمون نقل شده است كه خلفاء و امامان پس از رسول خدا صلى الله عليه وآله به تعداد نقباى موسى عليه السلام مى باشد.
- در بيش از ۹۱ حديث، ضمن بيان تعداد امامان، نام اولين و آخرين آن ها ذكر شده است. و در بيش از ۹۴حديث تنها نام آخرين آن ها آمده است.
- در ۱۳۹ حديث آمده است كه تعداد ائمّه دوازده تن است، و تصريح شده است كه نه تن از آنان از فرزندان حسين عليه السلام مى باشد، و در ۱۰۷ حديث از نام آخرين آنها ياد مى شود.
- در ۵۰ حديث نام يكايک امامان عليهم السلام به طور كامل ذكر شده است. براى نمونه يكى از اين احاديث را از نظر مى گذرانيم: جابر بن عبداللَّه انصارى مى گويد: هنگامى كه آيه «اطيعوا اللَّه و اطيعوا الرسول و اولى الامر منكم» نازل شد، به رسول خداصلى الله عليه وآله عرض كردم: ما خدا و رسولش صلى الله عليه وآله را شناخته ايم، اما اولى الامر كه اطاعت آنها بر ما واجب شده چه كسانى هستند؟ فرمود: آنان جانشينان من و امامان پس از من هستند؛ نخستين آنها على عليه السلام و سپس به ترتيب حسن بن على عليه السلام، حسين بن على عليه السلام، على بن الحسين عليه السلام، محمد بن على عليه السلام، كه در تورات به «باقر» معروف است و تو زمان او را درک خواهى كرد. هر وقت او را ديدى سلام مرا به او برسان. و پس از او به ترتيب: جعفر بن محمد عليه السلام، موسى بن جعفرعليه السلام، على بن موسى عليه السلام، محمد بن على عليه السلام، على بن محمد عليه السلام، حسن بن على عليه السلام، و پس از او فرزندش كه نام و كنيه او با نام و كنيه من يكى است. خداوند او را بر همه جهان حاكم مى سازد، و او است كه از نظرها پنهان مى شود و غيبتش طولانى خواهد شد؛ تا آنجا كه تنها كسانى كه ايمانشان استوار و آزموده و عميق است بر عقيده خود به امامت او باقى مى مانند.
همچنين چند نمونه از احاديث ائمه اثنى عشر را از كتب اهل سنت يادآور مى شويم:
- بخارى از جابر بن سمره نقل مى كند: از پيامبر صلى الله عليه وآله شنيدم كه فرمود: پس از من دوازده امير خواهد بود. آنگاه جمله اى فرمود كه من آن را نشنيدم. پدرم گفت: پيامبر صلى الله عليه وآله فرمود: همه آنان از قريش هستند.
- مسلم از جابر بن سمره نقل مى كند: از رسول خدا صلى الله عليه وآله شنيدم كه فرمود: اسلام تا دوازده خليفه عزيز خواهد بود. و سپس كلمه اى فرمود كه آن را نفهميدم. از پدرم پرسيدم: پيامبر صلى الله عليه وآله چه فرمود؟ پدرم گفت: فرمود: همه آنان از قريش هستند.
- مسلم از جابر بن سمره نقل مى كند كه جابر گفت: با پدرم همراه رسول خدا صلى الله عليه وآله مى رفتيم كه پيامبر صلى الله عليه وآله فرمود: اين دين تا دوازده خليفه عزيز و گرانقدر خواهد بود، و همه آنها از قريش هستند. همچنين مسلم از جابر بن سمره نقل مى كند: از رسول خدا صلى الله عليه وآله شنيدم كه فرمود: اين دين تا بر پا شدن قيامت پايدار خواهد بود، تا آنكه دوازده خليفه بر شما خلافت كند كه همه آنها از قريش هستند.[۲]