امور عبادی در عید غدیر
الف. صلوات و لعن و برائت
- امام صادقعليه السلام فرمود: در اين روز بر محمد و آل محمدعليهم السلام بسيار صلوات بفرست، و از ظالمان بر آنان برائت بجوى.××× 2 بحار الانوار: ج 37 ص 171. ×××
- امام صادقعليه السلام فرمود: در اين روز بسيار بگو: اللَّهُمَّ الْعَنِ الْجاحِدِيْنَ وَ النّاكِثينَ وَ الْمُغَيِّرينَ وَ الْمُبْدِلينَ وَ الْمُكَذِّبينَ الَّذينَ يُكَذِّبُونَ بِيَوْمِ الدّينِ مِنَ الْأَوَّلينَ وَ الْآخِرينَ: خداوندا، منكران و عهدشكنان و تغييردهندگان و تبديلكنندگان )بدعتگذاران( و تكذيب كنندگانِ روز قيامت، از اولين و آخرين را لعنت فرما.××× 1 عوالم العلوم: ج 3 / 15 ص 217. ×××
- امام رضاعليه السلام فرمود: اين روز، روزِ بسيار صلوات فرستادن بر محمد و آل محمدعليهم السلام است.××× 2 عوالم العلوم: ج 3 / 15 ص 223. ×××
ب. شكر و حمد الهى
- اميرالمؤمنينعليه السلام فرمود: در اين روز خداوند را بر اين نعمت )ولايت( كه بر شما ارزانى داشته شكر كنيد.××× 3 عوالم العلوم: ج 3 / 15 ص 209. ×××
- امام صادقعليه السلام فرمود: اين روز، روزِ شكر خداوند و حمد اوست بر آنچه خداوند از امر ولايت بر شما ارزانى داشته است.××× 4 بحار الانوار: ج 37 ص 170. ×××
- ادعيه مفصلى درباره چگونگى شكرگزارى در اين روز وارد شده است كه مضمون يكى از آنها چنين است: شكر خدا را كه فضيلتِ اين روز را به ما شناسانيد و حرمت آن را به ما فهمانيد، و با معرفت آن به ما شرافت داد.××× 5 عوالم العلوم: ج 3 / 15 ص 220 - 215. ×××
ج. زيارت اميرالمؤمنين عليه السلام
يكى از مراسم خاص روز غدير، زيارت بارگاه مطهر و حريم ملائك پاسبانِ صاحب اين روز يعنى اميرالمؤمنينعليه السلام است. چه بسا بتوان اين معنى را در زيارتش در نظر گرفت كه چون ما موفق نشدهايم در صحراى غدير حضور يابيم تا به حضرتش تبريك و تهنيت بگوئيم، اينك در چنين روزى - پس از قرنها - به زيارت قبر او مىرويم.
پس با اين اعتقاد كه امام معصومعليه السلام هميشه زنده است و صداى ما را مىشنود، به ساحت اقدس او تبريك و تهنيت مىگوئيم و با او تجديد بيعت مىنمائيم.
- امام صادقعليه السلام مىفرمايد: اگر در روز عيد غدير در مشهد اميرالمؤمنينعليه السلام )يعنى نجف( بودى كنار قبر آن حضرت برو و نماز و دعا بخوان، و اگر در شهرهاى دور دست بودى به سوى او اشاره كن و اين دعا را بخوان... .××× 1 عوالم العلوم: ج 3 / 15 ص 220. ×××
- امام رضاعليه السلام فرمود: هر جا كه باشى در روز غدير خود را كنار قبر اميرالمؤمنينعليه السلام برسان، كه خداوند در اين روز گناهان شصت ساله را از مؤمنان مىآمرزد، و دو برابر ماه رمضان و شب قدر و شب فطر از آتش جهنم آزاد مىكند.××× 2 مفاتيح الجنان: باب زيارات اميرالمؤمنينعليه السلام، زيارت غدير. ×××
- امام على النقىعليه السلام زيارت مفصلى مخصوص روز غدير دستور فرمودهاند كه از نظر مضامين و محتوا، دوره كامل عقايد مربوط به ولايت و فضائل و سوابق و محنتهاى اميرالمؤمنينعليه السلام را بيان مىكند.××× 3 بحار الانوار: ج 97 ص 360. ×××
د. نماز و عبادت و احياء
- امام صادقعليه السلام فرمود: اين روز، روز عبادت و نماز است.××× 4 بحار الانوار: ص 37 ص 170. ×××
- امام صادقعليه السلام فرمود: نيم ساعت قبل از ظهر - به عنوان شكر خداوند - دو ركعت نماز بخوان. در هر ركعت سوره حمد ده مرتبه، سوره توحيد ده مرتبه، سوره قدر ده مرتبه، آيةالكرسى ده مرتبه.
هر كس اين نماز را بخواند نزد خداوند معادل صد هزار حج و صد هزار عمره است و هر حاجتى از حوائج دنيا و آخرت را از خدا بخواهد به آسانى و عافيت بر مىآورد.××× 5 عوالم العلوم: ج 3 / 15 ص 215 214. ×××
- امام صادقعليه السلام فرمود: مستحب است نماز در مسجد غدير××× 1 درباره سابقه و محل كنونى »مسجد غدير« مراجعه شود به كتاب: اسرار غدير: قسمت ششم از بخش دهم. ×××، چرا كه پيامبرصلى الله عليه وآله در آن مكان اميرالمؤمنينعليه السلام را منصوب فرموده و خداوند حق را در اين روز ظاهر نموده است.××× 2 بحار الانوار: ج 37 ص 173. ×××
ه . روزه گرفتن
- امام صادقعليه السلام فرمود: اين روز، روزى است كه اميرالمؤمنينعليه السلام به عنوان شكر خداوند روزه گرفت.××× 3 عوالم العلوم: ج 3 / 15 ص 213. ×××
- امام صادقعليه السلام فرمود: روزه اين روز معادل روزه شصت ماه است××× 4 عوالم العلوم: ج 3 / 15 ص 211. ×××، و در حديثى فرمود: كفاره شصت سال است××× 5 عوالم العلوم: ج 3 / 15 ص 213. ×××، و در حديثى فرمود: افضل از روزه شصت سال است.××× 6 عوالم العلوم: ج 3 / 15 ص 213. ×××
- امام صادقعليه السلام فرمود: روزه اين روز معادل صد حج و صد عمره مقبول است.××× 7 عوالم العلوم: ج 3 / 15 ص 211. ×××
- امام صادقعليه السلام فرمود: روزه گرفتن در روز غدير خم معادل روزه گرفتن به قدر عمر دنياست.××× 8 عوالم العلوم: ج 3 / 15 ص 211. ××× )يعنى: اگر انسانى به قدر عمر دنيا زنده بماند و همه را روزه بگيرد، چنين ثوابى به روزه گيرنده روز غدير داده مىشود( .
و. دعا (تجديد عهد و پيمان و بيعت)
دعاهاى مختصر و مفصلى براى روز غدير وارد شده است كه خواندن آنها نوعى تجديد عهد و پيمان با خدا و رسول و ائمهعليهم السلام به شمار مىآيد و مىتوان به عنوان »تجديد بيعت« از آن ياد كرد.
مضامين والاى اين دعاها، در قالب شكرگزارى و اظهار عقايد يك شيعه در ولايت و برائت و دعا براى آينده عقايد اوست كه مىتوان آنها را تحت سه عنوان »ولايت« ، »برائت« و »مباركى روز غدير« خلاصه كرد.
ذيلاً به مضامين بعضى از دعاهاى روز غدير اشاره مىشود××× 1 اين مضامين از دعاهايى كه در كتاب »الاقبال« سيد ابن طاووس: ص 460 به بعد مذكور است انتخاب شده است. در عوالم العلوم: ج 3 / 15 ص 220 - 215 نيز ذكر شده است. ×××:
- خدايا، همانگونه كه در ابتداى خلقت من )در عالم ذرّ( مرا از اجابت كنندگان »بلى« گويان قرار دادى، و پس از آن كرم ديگرى نمودى كه همان عهد را در غدير تجديد نمودى و مرا به امامان هدايت فرمودى، خدايا اين نعمت را كامل فرما و تا هنگام مرگ آن را از من مگير، و مرا طورى بميران كه از من راضى باشى.
- خداوندا، ما نداى منادى ايمان را اجابت كرديم، كه آن منادى پيامبرصلى الله عليه وآله بود و نداى او ولايت بود.
- خدايا، تو را شكر كه بعد از پيامبرصلى الله عليه وآله ما را به امامانعليهم السلام هدايت كردى كه آنان كمال دين و تمام نعمت بودند، و با اين هدايت بود كه اسلام را به عنوان دين ما پسنديدى.
- خدايا، ما تابع پيامبر و اميرالمؤمنين صلوات اللَّه عليهما و آلهما هستيم، و به جبت و طاغوت و بتهاى چهارگانه و تابعين آنها كفر مىورزيم، و از هر كس كه آنان را دوست بدارد از اول تا آخر روزگار بيزاريم. خدايا، ما را با امامانمان محشور فرما.
- خدايا، ما بريئ و بيزار هستيم از هر كس كه با امامان روى جنگ داشته باشد، از جن و انس از اولين و آخرين.
- خدايا، تو را شكر مىكنيم بر ولايت اميرالمؤمنينعليه السلام و بر اتمام نعمت و تجديد عهد و پيمان بر ولايت او، و اينكه ما را از اتباع تغيير دهندگان دين و تحريف كنندگان قرار ندادى.
- خدايا، در اين روز )غدير( چشم ما را روشن گردان، و پراكندگى ما را جمعگردان، و بعد از هدايت گمراهمان مگردان، و ما را از شكرگزاران نعمتت قرار ده.
- شكر خدا را كه ما را به اين روز گرامى داشته و ما را از وفاداران به عهد و پيمانش درباره واليان امرمان قرار داده است.
- خدايا، اين روزى كه ما را به آن گرامى داشتهاى مبارك فرما، و ما را در ولايت ثابت قدم فرما، و ايمان ما را مستودع و عاريه قرار مده، و ما را از برائت جويندگان از دعوت كنندگان به دوزخ قرار بده.
- خدايا، ما را توفيق همراهى با حضرت مهدىعليه السلام و حضور در تحت لوايش عنايت فرما.