آيه ۱۴۰ بقره و غدیر
آیه ۱۴۰ سوره بقره آیه‌ای که کتمان‌کنندگان توطئه‌های علیه غدیر در آن مورد سرزنش قرار گرفته‌اند.
 | |
| مشخصات آیه | |
|---|---|
| نام سوره | بقره |
| شماره آیه | ۱۴۰ |
| جزء | ۱ |
| محتوای آیه | |
| مکان نزول | مدینه |
| موضوع | ظلم کسانی کتمان شهادت می‌کنند. |
برخی محققان بستر استفاده از آیه ۱۴۰ سوره بقره را در جریان رخداد غدیر چنین ترسیم کرده‌اند: پس از ترور نافرجام پيامبر صلى الله عليه و آله توسط منافقان در عقبه هَرشى، كاروان غدیر به منزل بعدى رسيد و نماز صبح را به‌پا داشتند. پيامبر صلى الله عليه و آله گروه توطئه‌گران را ديد كه مشغول نجوا هستند. با اينكه حضرت در طول سه روزه مراسم غدير تمام حركات منافقين را تحمل مىكرد تا آسيبى به برنامه اعلام ولايت و بيعت وارد نشود، بعد از حركت از غدير به‌قدرى ارتباطات توطئهآميز آنان شدت يافت كه احساس خطرى علنى و فتنهاى مخرب مشهود بود.
پس حضرت دستور دادند تا منادى ندا كند: «لا تَجْتَمِعْ ثَلاثَةُ نَفَرٍ مِنَ النّاسِ يَتَناجُونَ فيما بَيْنَهُمْ بِسِرٍّ؛ هيچ سه‌نفرى حق ندارند بر سر سخنان سِرّى با هم اجتماع كنند».[۱] منظور پیامبر جلوگيرى از بروز آشوب و درگيرى بود كه ضربه به غدير مىزد. اين دستور حضرت توطئهها را خنثى كرد و تا ورود به مدينه دشمنان ولايت نتوانستند تماس اساسى با يكديگر بگیرند، جز چند مورد كه در يكى از آنها ابوبكر، عمر و سالم مولی ابی‌حذیفه با یکدیگر نجوى مىكردند.
این چند تن نجواکننده وقتى خواستند از آنجا بروند پيامبر صلى الله عليه و آله از آنان پرسيد: درباره چه چيزى نجوى مىكرديد؟ گفتند: ما اصلاً با يكديگر ارتباطى نداشتهايم و فقط اكنون يكديگر را ديدهايم. حضرت نگاهی به آنان كرد و آيه ۱۴۰ سوره بقره را براى آنان خواند: 
اَنْتُمْ اَعْلَمُ اَمِ اللَّهُ، وَ مَنْ اَظْلَمُ مِمَّنْ كَتَمَ شَهادَةً عِنْدَهُ مِنَ اللَّهِ، وَ ما اللَّهُ بِغافِلٍ عَمّا تَعْمَلُونَ؛ آيا شما آگاه‌تريد يا خدا؟ چه كسى ظالم‌تر است از كسى كه شهادتى نزد خود را از خدا كتمان مىكند و خداوند از آنچه شما انجام مى‌دهيد غافل نيست 
؛ سپس چهار آيه ديگر به دنبال اين آيه نازل شد.[۲]
پانویس
منابع
- بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار؛ محمدباقر بن محمدتقی مجلسی، بیروت: دار إحياء التراث العربی، ۱۴۰۳ق.
- واقعه قرآنی غدیر: گزارش سفر یک‌ماهه پیامبر برای اعلان ولایت در سایه آیات قرآنی؛ محمدباقر انصاری، قم: انتشارات دلیل ما، ۱۳۸۶ش.