آیه ۶۷ ص و غدیر
 | |
| مشخصات آیه | |
|---|---|
| نام سوره | ص |
| شماره آیه | ۶۷ |
| جزء | ۲۳ |
| محتوای آیه | |
| مکان نزول | مکه |
| ترتیل آیه | |
آیه‌ای در یک دعای غدیری
به‌گفته برخی محققان آیه ۶۷ سوره ص آیه‌ای است که در متن یکی از ادعیه مربوط به غدیر آمده است. يكى از جلوههاى قرآنى غدير دعاها و زياراتى است كه در آنها به تبيين و تفسير آيات مربوط به واقعه غدیر پرداخته شده است. در بسيارى از دعاها و زيارات -به‌خصوص آنچه مربوط به شب و روز غدير است- ناگفتههايى از مسئله غدير به‌چشم مىخورد كه در هيچ روايت ديگرى يافت نمىشود. در مواردى شأن نزول آيات و در مواردى استشهاد به آيههاى قرآن و در مواردى مصداق قرار دادن غدير براى آيه مزبور مطرح شده است.[۱] از جمله اين موارد آیه ۶۷ سوره ص است[۲]
ج) «نَبَأٌ عَظِيمٌ»
«جَعَلْتَهُ النَّبَأَ الْعَظيمَ الَّذى هُمْ فيهِ مُخْتَلِفُونَ وَ النَّبَأَ الْعَظيمَ الَّذى هُمْ عَنْهُ مُعْرِضُونَ».
عنوان«نَبَأٌ عَظِيمٌ» در دو جاى قرآن مطرح شده و هر دو به اميرالمؤمنين عليه السلام تفسير شده است؛ يكى در سوره «ص» كه در پى آن مسئله اعراض مردم از اين نبأ عظيم مطرح شده است.
ديگرى در سوره «نبأ» كه در پى آن سخن از اختلاف مردم درباره آن به ميان آمده است.
در اين فراز از دعاى غدير با در نظر گرفتن اينكه مردم درباره اميرالمؤمنين عليه السلام اختلاف كرده اند و اكثريتى از او اعراض نموده اند، با صداى بلند اعلام مى كنيم كه خدايا؛«شَهِدْنا بِالْوِلايَةِ لِوَلِيِّنا وَ مَوْلَانَا»، و ما درباره او هيچ اختلافى نداريم و هرگز از او اعراض نكرده ايم؛ و اگر اختلاف داريم با كسانى است كه ولايت او را قبول نمى كنند و از آن حضرت روي گردانند.
در اينجا به ابعادى از مسئله «نَبَأٌ عَظِيمٌ» از لسان مبارک اميرالمؤمنين عليه السلام گوش مى سپاريم كه اسرارى از آن را براى ما نشان مى دهد.
۱-آن حضرت ارتباط مستقيم «نَبَأٌ عَظِيمٌ»را با غدير چنين بيان فرموده است:
«اَنَا النَّبَأُ الْعَظِيمُ، اَلَّذِى اَكْمَلَ اللَّهُ تَعَالَى بِهِ الدِّينَ يَوْمَ غَديرِ خُمٍّ. اَنَا الَّذِى قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيهِ وَ آلِه: مَنْ كُنْتُ مَوْلاهُ فَعَلِىٌّ مَوْلاهُ»:[۳]من هستم آن خبر عظيمى كه خداوند تعالى در روز غدير خم به وسيله آن دين را كامل كرد. من كسى هستم كه پيامبر صلى الله عليه و آله درباره ام فرمود:«هر كس من صاحب اختيار اويم على صاحب اختيار اوست».
۲-در كلامى ديگر آن حضرت به بيان «هُمْ فِيهِ مُخْتَلِفُونَ» مى پردازد و با اشاره به برنامه عظيم غدير سزاى اين اختلاف ناروا را به قيامت واگذار مى نمايد، آنجا كه مى فرمايد:
به خدا قسم منم آن نبأ عظيمى كه درباره آن اختلاف كرديد و بر سر ولايت من به نزاع پرداختيد، و پس از آنكه ولايت مرا پذيرفتيد از آن بازگشتيد، و با تجاوز خود هلاک شديد بعد از آنكه با شمشير من نجات يافتيد، و در روز غدير دانستيد، و روز قيامت نتيجه آنچه انجام داديد را خواهيد دانست.[۴]
۳-آن حضرت در سخنى ديگر به اعراض امت ها از ولايت خود«هُم عَنْهُ مُعْرِضُونَ» اشاره كرده مى فرمايد:
به خدا قسم من هستم آن نبأ عظيمى كه همه امت ها -به هر زبانى كه بودند- درباره آن اختلاف كردند؛ و فضيلت من بر امت هاى گذشته - با اختلاف زبان هاى آنان - عرضه شد، ولى به فضل من اقرار نكردند.[۵]
۴-همچنين در فرمايش ديگرى دامنه «نَبَأٌ عَظِيمٌ» را به قيامت كشانده مى فرمايد:
«اَنَا النَّبَأُ الْعَظيمُ؛ اَقِفُ بَيْنَ الْجَنَّةِ وَ النّارِ وَ اَقُولُ: هَذَا لِى وَ هَذَا لَكَ»:
من خبر عظيم هستم. بين بهشت و جهنم مى ايستم و (خطاب به آتش) مى گويم: اين شخص مربوط به من، و اين ديگرى متعلق به توست.[۶]
پانویس
منابع
- بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار؛ محمدباقر بن محمدتقی مجلسی، بیروت: دار إحياء التراث العربی، ۱۴۰۳ق.
- البلد الأمين و الدرع الحصين؛ تقى‌الدين ابراهيم بن على عاملى كفعمى، بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، ۱۴۱۸ق.
- غدیر در قرآن، قرآن در غدیر؛ محمدباقر انصاری، قم: انتشارات دلیل ما، ۱۳۸۷ش.