آيه ۲۷ حج و غدیر
آیه ۲۷ سوره حج آیه‌ای درباره حجةالوداع و فراخوان مسلمانان برای شرکت در آن پیش از غدیر.
 | |
| مشخصات آیه | |
|---|---|
| نام سوره | حج |
| شماره آیه | ۲۷ |
| جزء | ۱۷ |
| محتوای آیه | |
| مکان نزول | مدینه |
| موضوع | آیه‌ای درباره حجةالوداع و فراخوان مسلمانان برای شرکت در آن پیش از غدیر |
| ترتیل آیه | |
درباره ارتباط آیه ۲۷ سوره حج و غدیر چنین گفته شده است: يكى از رخدادهاى مهم پيش از حجةالوداع و غدير نزول آيات حج از جمله آیه ۲۷ سوره حج است:
وَ اَذِّنْ فِى النّاسِ بِالْحَجِّ يَأْتُوكَ رِجالاً وَ عَلى كُلِّ ضامِرٍ يَأْتينَ مِنْ كُلِّ فَجٍّ عَميقٍ؛ و در ميان مردم براى حج بانگ زن تا پياده و سوار بر هر شتر باريک‌اندام [چابک و چالاک] كه از هر راه دور مىآيند، به‌سوى تو آيند 
.
در سال نهم هجرت، سال قبل از حجةالوداع، مسلمانان و مشرکان با هم حج به‌جا آوردند. در همان سال اميرالمؤمنين عليه السلام از طرف پيامبر صلى الله عليه و آله به فرمان آیه ۳ سوره توبه اعلام كرد: از سال آينده فقط مسلمانان حج به‌جا آورند و مشرکان حق حضور در حج را ندارند.[۱]
به‌دلیل دستور برائت، در سال دهم هجرى براى اولين بار خانه خدا از مشرکان خالى شد و حج ابراهيمى به دور از بدعت‌هاى جاهلى تحقق يافت. اينک مردم با دقت منتظر بودند تا ببينند فرق حج جاهلى با حج ابراهيمى چيست تا جزئيات آن را از پيامبر صلى الله عليه وآله بياموزند. با نزول آيه ۲۷ سوره حج، پيامبر صلى الله عليه وآله اعلان عمومى براى اين سفر روحانى داد و با ورود ماه ذى‌القعده دستور آمادگى مردم براى حركت به‌سوى حج را صادر کرد.[۲]
آن حضرت مردم را براى حج ترغيب نمود و فرمود: «هر كس قصد حج دارد عجله كند، چرا كه ممكن است مريض شود يا كارى برايش پيش آيد».[۳] از يک سو مناديانى را در مدينه و اطراف آن فرستاد تا تصميم حضرت براى اين سفر را به اطلاع همه برسانند. از سوى ديگر به مناطق دوردست از قلمرو اسلام نامه‌اى نوشتند كه پيامبر صلى الله عليه وآله قصد حج دارد و براى هر كس امكان دارد در اين سفر حضور داشته باشد. با اين روش، خبر اين سفر به همه رسید و مردم نيز آماده سفر شدند. از آبادى‌هاى دور و نزديک مدينه و چادرنشينان، جمعيت بسيارى براى همراهى حضرت در اين سفر وارد مدينه شدند تا اعمال حج را از نزديک ببينند و از خود حضرت بياموزند.[۴]
پانویس
- ↑ معانی الاخبار، ص۲۹۶؛ علل الشرائع، ج۲، ص۴۴۲؛ الصافی، ج۲، ص۳۲۱؛ کنز الدقائق، ج۵، ص۳۹۹؛ تفسیر نور الثقلین، ج۲، ص۱۸۴؛ الميزان فى تفسير القرآن، ج۹، ص۱۴۹.
- ↑ السیرة النبویه، ج۴، ص۲۴۸.
- ↑ مسند احمد، ج۳، ص۳۳۲، ح۱۸۳۳ و ۱۸۳۴؛ سنن ابن‌ماجه، ج۴، ص۳۹۲.
- ↑ الکافی، ج۴، ص۲۴۵؛ تهذیب الاحکام، ج۵، ص۴۵۴؛ الوافی، ج۱۲، ص۱۷۰؛ التفسیر الاصفی، ج۲، ص۸۰۳؛ وسائل الشیعه، ج۱۱، ص۲۱۴؛ بحارالانوار، ج۲۱، ص۳۹۰ البرهان، ج۳، ص۸۷۱؛ الغدیر، ج۱، ص۹.
فهرست منابع
- الاصفی فی تفسیر القرآن؛ محمدمحسن فيض كاشانى، م ۱۰۹۱ق، محقق: محمدرضا نعمتی و محمدحسین درایتی، قم: مکتب الاعلام الاسلامی، بی‌تا.
- بحارالانوار؛ محمدباقر مجلسی، م ۱۱۱۰ق، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق.
- البرهان في تفسير القرآن؛ سيد هاشم بن سليمان بحرانى، م ۱۱۰۷ق، قم: مؤسسة البعثة، ۱۳۷۴ش.
- تفسير الصافی؛ محمدمحسن فيض كاشانى، م ۱۰۹۱ق، مصحح: حسين اعلمى، تهران: مكتبه الصدر، ۱۴۱۵ق.
- تفسير كنز الدقائق و بحر الغرائب؛ محمد بن محمدرضا قمی مشهدی، محقق: حسین درگاهی، تهران: وزارة الثقافة و الإرشاد الإسلامي (مؤسسة الطبع و النشر)، ۱۳۶۷ش.
- تفسير نور الثقلين؛ عبدعلى بن جمعة العروسى الحويزى، م ۱۱۱۲ق، تحقیق: هاشم رسولى محلاتى، قم: اسماعيليان، ۱۴۱۵ق.
- تهذيب الأحكام؛ محمد بن الحسن طوسى، م ۴۶۰ق، تحقیق: حسن الموسوى خرسان، تهران: دار الكتب الإسلامية، ۱۴۰۷ق.
- سنن ابن ماجه؛ محمد بن یزید ابن ماجه ، م ۲۷۳ق، محقق: بشار عواد معروف، بیروت: دار الجیل، ۱۴۱۸ق.
- السیرة النبویة؛ عبدالملک بن هشام، تحقیق: ابراهیم ابیاری و مصطفی سقا و عبدالحفیظ شبلی، بی‌جا: بی‌نا، ۱۳۵۵ق.
- علل الشرائع؛ محمد بن على بن بابويه قمی، م ۳۸۱ق، قم: داورى، ۱۳۸۵ش.
- الغدير في الكتاب و السنه و الادب؛ عبدالحسين اميني، م ۱۲۸۱ق، تحقيق: مركز الغدير للدراسات الاسلامي، قم: مركز الغدير للدراسات الاسلاميه، ۱۳۷۵ش.
- الكافي؛ محمد بن يعقوب بن اسحاق كلينى، م ۳۲۹ق، تحقیق: على‌اكبر غفارى و محمد آخوندى، تهران: دار الكتب الإسلامية، ۱۴۰۷ق.
- مسند احمد بن حنبل؛ احمد بن محمد حنبل، م ۲۴۱ق، بیروت: مؤسسة الرسالة، ۱۴۱۶ق.
- مناقب آل أبی‌طالب عليهم السلام؛ محمد بن على ابن شهرآشوب مازندرانى، م ۵۸۸ق، قم: علامه، ۱۳۷۹ق.
- المیزان فی تفسیر القرآن؛ سید محمدحسین طباطبایی، م ۱۳۶۰ش، بیروت: مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۳۹۲ق.
- وسائل الشيعة؛ محمد بن حسن حر عاملى، م ۱۱۰۴ق، مصحح: مؤسسة آل البيت عليهم السلام، قم: مؤسسة آل البيت عليهم السلام، ۱۴۰۹ق.