ظهور حضرت مهدی علیه‌السلام تجلی غلبه حق بر باطل‌ها

چکیده

۱ . اهداف غدیر: تعیین سرنوشت مردم بعد از پیامبرصلی الله علیه وآله با ولایت، تعیین تکلیف رسالت با ولایت، اتحاد ملت اسلام با ولایت.

۲ . موانع تحقق غدیر: کینه های بدر و احد، اخذ به آراء، پیروی از شهوات.

۳ . عصر ظهور زمان تحقق غدیر: غلبه حق بر باطل، بیداری و آگاهی و تکامل عقل ها، حاکمیت حق و خاتمه دادن به حاکمیت ظلم، تجلی ارزش های انسانی، استخلاف مؤمنین به وعده الهی

عصر ظهور عصر غلبه حق بر باطل و از ميان رفتن باطل است، كه «جاء الحق و زهق الباطل ان الباطل كان زهوقاً» .

دگرگونى‏ هاى عصر ظهور

عصر ظهور عصر بيدارى، آگاهى، تكامل خردها و عقول بشرى است. چنانچه عصر ظهور عصر حاكميت حق و خاتمه دادن به حاكميت ظلم و بيدادگرى است.

عصر ظهور عصر نويدِ عدل و داد، امن و امان و برچيده شدن بساط ظلم و جور و عدوان است. عصر ظهور عصرِ تجلى ارزش‏ هاى انسانى، پديدار شدن مدينه فاضله و سقوط استكبار و مستكبران است.

عصر ظهور عصر حكومت شايستگان و صالحين است: «و لقد كتبنا فى الزبور من بعد الذكر ان الارض يرثها عبادى الصالحون» . عصر ظهور عصر به قدرت رسيدن مستضعفان خواهد بود: «و نريد ان نمنّ على الذين استُضعفوا فى الارض و نجعلهم ائمة و نجعلهم الوارثين» .

عصر ظهور عصر تحقق وعده الهى به مؤمنان خواهد بود: «وعد اللَّه الذين آمنوا منكم و عملوا الصالحات ليستخلفنّهم فى الارض كما استخلف الذين من قبلهم» .

غدير براى پاسدارى و حفاظت از دين

دين اسلام شريعتى هماهنگ با سرشت و فطرت آدمى است. قرآن كريم در اين رابطه مى ‏فرمايد: «فطرة اللَّه التى فطر الناس عليها لا تبديل لخلق اللَّه ذلك الدين القيّم و لكن اكثر الناس لا يعلمون» : «فطرت خدايى كه انسان‏ ها را بر آن فطرت آفريد و در آفرينش تغييرى نيست و اين است دين حق و درست و لكن بيشتر انسان‏ها نمى‏ دانند» .

هنگامى كه دين هماهنگ با فطرت باشد و فطرت آدمى تغيير ناپذير، آئين ديگرى نمى ‏تواند جاى اسلام را بگيرد. مگر اينكه فطرت آدمى تغيير يابد و آئينِ مطابق با فطرتِ تغيير يافته جايگزين آن شود. بديهى است كه تغيير فطرت آدمى امرى محال و غير ممكن است، و دين هماهنگ با فطرت نيز تغيير نخواهد يافت. همان طور كه در روايات آمده كه امام صادق ‏عليه السلام فرموده ‏اند: حلال محمد حلال ابداً الى يوم القيامة، و حرامه حرام ابداً الى يوم القيامة.

بر اين اساس، حفاظت و پاسدارى از حريم دين و نگه دارى آن شؤونى مى ‏طلبد. از جمله رهبر و پيشوايى مى‏ خواهد كه اين رهبرى با شهادت پيامبر اكرم ‏صلى الله عليه وآله پايان پذيرفت و آن بزرگوار آنچه را لازم بود ابلاغ كرد. اما حراست و نگه دارى از آنچه حضرت آورده بود نيازمند به وجود پيشوايى داشت، كه هم تبيين و توضيح دين و تفسير آن را به ديگران ارائه دهد، و هم حدود شريعت را از دستبرد زدن به آن پاسدارى نمايد. اين امر تنها در صلاحيت پيشوايى بود كه داراى مقام عصمت بوده و از نظر علم و ساير شرايط شايستگى لازم را دارا باشد.

بدون غدير رهبرى امكان ندارد

با توجه به اين ويژگى‏ها كه لازمه پيشوايى و جانشينى پيامبرصلى الله عليه وآله است، امكان نداشت كه تعيين رهبر با انتخاب مردم صورت گيرد. لذا پيامبر اكرم ‏صلى الله عليه وآله با ماجراى غدير اين رسالت عظمى را به انجام رساند.

سؤال اين است: با توجه به اينكه اسلام يک دين ابدى است، حكومت اسلامى كه تشكيل شده بود آيا بايستى بماند يا نماند؟ در پاسخ بايد گفت: گر چه طلوع اسلام با بعثت پيامبرصلى الله عليه وآله آغاز شد، اما اين دين هميشگى و فراگير و براى همه ملل است، و از نظر عمود زمان هم تا روز قيامت ادامه دارد. چنانكه امام صادق ‏عليه السلام فرمود: حلال محمد حلال ابداً الى يوم القيامة و حرامه حرام ابداً الى يوم القيامة. لا يكون غيره و لا يجى‏ء غيره. در آيه شريفه هم مى‏ فرمايد: «و من يبتغ غير الاسلام ديناً فلن يُقبَل منه و هو فى الآخرة من الخاسرين» .

ما حق داريم اين سؤال را از خودمان داشته باشيم كه آيا اين دينى كه پيامبرصلى الله عليه وآله آورده و خود او خاتم الانبياء است، و اين دين بايستى براى هميشه بماند و نسل‏ ها بايستى از اين دين پيروى كنند، آيا حافظ و نگه دارنده مى‏خواهد يا نمى ‏خواهد؟

با كمترين انديشه و اندكى فكر پاسخ مثبت است؛ يعنى نمى‏ شود پيامبرخداصلى الله عليه وآله اين حكومت بيست و سه ساله را رها كند و بگويد: شما را هم به خدا سپردم، و شما هم هر كارى مى‏ خواهيد بكنيد!! دينى كه ده سال آن را در مدينه با شدائد و مشكلات پشت سر گذاشته، تا اين درخت تنومند اسلام را بارور كرده و اكنون موقع بازدهى اين درخت است.

ما اگر سراغ غدير هم نرويم و به خرد و عقل خود مراجعه كنيم، انسان نمى ‏تواند باور كند كه پيامبرصلى الله عليه وآله مردم را بلا تكليف گذاشته است.

اهداف غدير

الف. تعيين سرنوشت مردم بعد از رسول‏خداصلى الله عليه وآله

پيامبرصلى الله عليه وآله نور و هدايت است، و قرآن مجيد از ايشان تعبير به شمس و سراج منير مى‏ كند. آيا ممكن است مردم را در ابهام و شک و اضطراب و بلاتكليفى بگذارد و برود؟!

ب. تعيين تكليف رسالت كه تا روز قيامت بايستى ادامه پيدا كند.

ج. تعيين تكليف با مسئله ولايت، به معناى اكمال دين و اتمام نعمت.

د. دستيابى به اسلام راستين.

حضرت صديقه طاهره ‏عليها السلام در خطبه فدكيه مى‏ فرمايند: اسلام را دگرگون كردند. به اين معنى كه اسلام راستين را از منبع اسلام كه صاحب ولايت بود نگرفتند.

هـ . اتحاد امت.

حضرت زهراعليها السلام مى‏ فرمايند: و طاعتنا نظاماً للملّة، و امامتنا اماناً للفرقة : خداوند اطاعت ما را قرار داد تا امت نظم پيدا كنند، و امامت ما را امان از تفرقه قرار داد.

همچنين حضرت زهراعليها السلام در كلام ديگرى مى ‏فرمايند: و اللَّه لو تركوا الحق على اهله و اتبعوا عترة نبيه‏ عليهم السلام لما اختلف فى اللَّه اثنان، و لورثها سلف عن سلف و خلف بعد خلف، حتى يقوم قائمنا، التاسع من ولد الحسين. در اين حديث تصريح شده كه اگر حق به اهلش واگذار مى‏ شد، هرگز اين اختلاف در امت اسلامى به وجود نمى ‏آمد.

موانع تحقق غدير

بايد بدانيم كه ائمه معصومين‏ عليهم السلام چه نكات و مطالب دقيقى را فرموده ‏اند؟ چه چيزى باعث شد كه اهداف غدير تحقق پيدا نكند؟

در فرازى از دعاى ندبه -  كه از معصوم‏ عليه السلام رسيده -  مى‏ فرمايد: احقاداً بدريّة و خيبريّة و حنينيّة و غيرهنّ ؛ مانع تحقق غدير حقد و كينه ‏هايى بود كه در جنگ بدر و خيبر و حنين داشتند، و اينها بود كه نمى‏ گذاشت غدير تحقق پيدا كند.

حضرت زهراعليها السلام مى ‏فرمايد: و اللَّه لو تركوا الحق على اهله و اتبعوا عترة نبيّه، لما اختلف فى اللَّه اثنان. سپس در ذيل آن موانع تحقق اهداف غدير را بيان مى‏ فرمايند كه با صراحت كامل بيان نموده ‏اند: الم يسمعوا اللَّه يقول: «و ربك يخلق ما يشاء و يختار ما كان لهم الخيرة» ؟ بل سمعوا.

اينها شنيده و آگاه بودند. پس چه موانعى را به وجود آوردند كه اهداف غدير پياده نشد؟ مى ‏فرمايد: و لكن اخذوا بآرائهم و اتبعوا شهواتهم؛ اينها رأى خودشان برايشان ملاک بود.

متابعت از اميال و جاه ‏طلبى و قدرت و خود را مطرح كردن و علاقه به مقام بود. پس آنچه مانع تحقق اهداف غدير شد -  با استناد به دعاى ندبه -  حقد و كينه بود؛ آنجا كه مى‏ فرمايد:

احقاداً بدريّة و خيبريّة و حنينيّة و غيرهنّ. و با استناد به فرمايش حضرت صديقه طاهره‏ عليها السلام پيروى از شهوات بود.

منابع

۱ . الکافی، محمد بن یعقوب کلینی، ناشر اسلامیه، تهران، چاپ دوم، ۱۳۶۲ ش.

۲ . الانصاف فی النص علی الأئمه علیهم السلام، سید هاشم بحرانی، ترجمه سید هاشم رسولی محلاتی، ناشر: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، تهران، چاپ دوم، ۱۳۷۸ش.