سیاست های منفی در تبلیغ غدیر
در كنار بايدهايى كه در سياست هاى تبليغ غدير شمرديم، نبايدهايى هم وجود دارد كه بايد در سر تا سر مسير آنها را مراعات كنيم و از آنها پرهيز نماييم.
۶ مورد از اين شيوه هاى انكارى كه از آنها به عنوان سياست هاى منفى ياد مى نماييم چنين است:
تبليغ با رفع موانع
سياست رفع موانع براى درک غدير بايد هميشه مد نظر يک مُبلّغ غدير باشد. از آنجا كه هدف تبليغ، فهماندن غدير به مخاطب است، اگر فراموشى يا جهل يا غفلت باعث فاصله گرفتن او از مطلب شده، وظيفه ما رفع موانع و آماده سازى زمينه براى فهم درست است.
گاهى با يادآورى فراموش شده هاى غدير، و گاهى ديگر با نشان دادن صندوقچه هاى معارف غدير كه مخاطب تاكنون از آن اطلاع نداشته، و گاهى با تلنگرهايى كه او را از خواب غفلت بيدار مى كند، مى توانيم غدير را تبليغ كنيم بدون آنكه نامى از غدير ببريم.
اصلاح تخريب هاى گذشته بر ضد غدير
مبارزه و ترميم و اصلاحِ آنچه تا امروز باعث تخريب غدير شده، يک سياست ضرورى براى تبليغ غدير به حساب مى آيد. نسلى كه با فاصله كمى از غدير سقيفه را در مقابل آن مى بيند و با مسيرى رو به رو مى شود كه چهارده قرن سقيفه بر غدير تاخته است، فكرش به هزاران تخريب دشمن آلوده گشته تا جايى كه گاهى غدير را خوب مى فهمد اما نمى داند با سقيفه اى كه در مقابل آن قرار دارد جه بايد كند! در چنين مواردى به جاى تبليغ غدير كافى است شبهه ها و تشكيكات مخالفين غدير را نابود كنيم و از ذهن مخاطب بزداييم، تا بستر مناسبى براى پذيرش غدير ايجاد شود.
اگر از روزى كه پيامبرصلى الله عليه وآله دستور دادند بدون هيچ سد و مانعى براى تبليغ غدير برنامه ريزى مى كرديم، شرايط براى پذيرش مخاطبين بسيار متفاوت بود از شرايطى كه مسئله صد در صد رو به عقب رفته و بر ضد آن اقدام هاى اساسى و گام هاى مؤثر برداشته شده و تا حد لعنت و برائت از غدير پيش رفته و صورت مسئله كلاً پاک شده است. امروز ما به فكر باز سازى اين همه تخريب هستيم، تا به نقطه صفر برسيم و بتوانيم تبليغ عادى غدير را آغاز كنيم.
پرهيز از تبليغ مسائل غير مستقيم در ارتباط با غدير
تمركز بر تبليغ مستقيم غدير و نپرداختن به هزاران فرع منتهى به آن بايد به عنوان سياست هميشگى در نظر مُبلّغ باشد. براى درک اين ضرورت بايد بدانيم كه همه ابعاد دين ما به نوعى مرتبط با غدير و برخاسته از آن است، زيرا صدور آنها از لسان امامانى است كه در غدير معرفى شده اند.
عبادات ما از قبيل نماز و روزه و حج و خمس و زكات، و اعتقادات ما همانند توحيد و نبوت و امامت و معاد، و اخلاقيات ما از قبيل صدق و وفا به عهد و امثال آن، همگى بعد از پيامبرصلى الله عليه وآله از لسان دوازده امام عليهم السلام به ما رسيده است.
بنابراين ما اگر نماز را هم تبليغ كنيم مى توانيم بگوييم يكى از مظاهر غدير است.
اما اين شيوه اشتباه است و نبايد به بهانه تبليغ غدير از مواضع اصلى آن خارج شويم و همه جاى دين الهى را به نام غدير تبليغ كنيم، بلكه بايد مقيد باشيم كه از آنچه اصالتاً و ذاتاً مربوط به غدير است خارج نشويم، و تبليغ موضوعات مرتبط با غدير را به محيط خودش واگذار كنيم.
۴ دليلى كه ما را به اين نتيجه مى رساند چنين است:
اولاً: شيوه هاى مخصوص تبليغ غدير با شيوه هاى تبليغ كل ولايت يا كل اسلام يا كل انسانيت متفاوت است، و نبايد مخلوط يا يک كاسه شود.
ثانياً: لقمه را بزرگ برداشتن منجر به عدم عمل مى شود، زيرا قدرت هر مُبلّغ محدود است، و اگر بخواهد همه آنچه به غدير مرتبط است را داخل اين مجموعه تبليغ نمايد، نه از نظر زمان و نه حوصله مخاطب و نه قدرت خودش بر انجام وظيفه قادر نخواهد بود، ولى اگر به خود غدير اكتفا كند تطبيق زمان و مخاطب و مُبلّغ با آن آسان خواهد بود.
ثالثاً: تجربه ثابت كرده كه تبليغ بر روى هر موضوع خاص بيشتر بر مخاطب اثر مى گذارد، تا كلى گويى يا ورود به كليات، يا وسعت دادنِ موضوع تبليغ.
رابعاً: تمركز فكر بر موضوع خاص غدير نتايج قوى تر و مؤثر ترى مى دهد، و هر قدر دايره تبليغ گسترده تر باشد فكر ضعيف تر تصميم گيرى مى نمايد.
خالى نكردن صحنه به خاطر مشكلات
دست و پنجه نرم كردن با مشكلات براى تبليغ غدير از سياست هاى كلى اين ابلاغ است. تبليغ غدير در روزگار طولانى غصب حق آن كه وارد پانزدهمين قرن خود شده، لازمه اش درگيرى با مشكلات بسيارى براى تحقق اين هدف مقدس است.
راهى كه با اين همه مشقت به امروزش رسيده، به ما مى گويد: با سخت شدن شرايط نبايد صحنه را خالى كرد و نتيجه زحمات گذشته را بر باد داد؛ بلكه بايد در جستجوى راه هاى جديد براى تبليغ آن مطابق با شرايط روز بود.
اين طرز تفكر ۳ نتيجه دارد:
الف . دوران دشمن غدير روزى به سر خواهد رسيد، اما نسل هايى كه در اين ميان آمده اند بى اطلاع از غدير نمى روند و بدون اعتقاد به آن نمى ميرند، و اين اتفاقى مبارک است كه با تبليغ غدير مى افتد.
ب . در زمان ظهور غدير فكرهايى كه در زمان غيبتش با غدير آشنا بوده پخته تر مى شود، و گرنه بايد در روزگار ظهور از صفر شروع كرد!
ج . در زمان هايى كه چراغ عمر دشمن غدير هر چه بيشتر افول كند، مى توان به بالا بردن فكر و اصلاح مردم درباره غدير با زمينه قبلى پرداخت.
پرهيز و جلوگيرى از هرگونه تحريف
سياستى كه بايد به عنوان يک نگرانى و چراغ احتياط در نظر يک مُبلّغ غدير باشد، مواظبت نسبت به تحريف است. از آنجا كه غدير يک امر الهى است و ما به عنوان كارگزاران خدا آن را تبليغ مى كنيم، بايد بدانيم كه از اركان اين تبليغ عدم تحريف و دست كارى نكردن محتواى آن است.
مبادا اقتضائات زمان و مكان و مخاطب و غير آن، براى رفع موانع تبليغ يا جذاب تر كردن آن و يا به خاطر حرص و طمعى كه به قبول مخاطب و يا بيشتر شدن تعداد مخاطبين داريم، ما را وسوسه كند كه گوشه اى مؤثر از غدير را حذف كنيم يا چيزى به آن بيفزاييم يا در ارائه به مخاطب آن را دگرگونه مطرح كنيم يا از خودمان تفسيرى غلط به آن بيفزاييم! اين قول را پيامبرصلى الله عليه وآله در غدير از ما گرفته آنجا كه فرموده اند:
فَقولوا بِاَجمَعِكُم: «... لانُغَيِّرُ وَ لانُبَدِّلُ ... وَ لا نَبتَغى بِذلِكَ بَدَلاً وَ لا يَرَى اللَّهُ مِن اَنفُسِنا حِوَلاً».
همگى بگوييد: «... تغيير نخواهيم داد و تبديل نمىكنيم ... هرگز در پى تغيير اين عهد نيستيم و خداوند در اين باره از نفس هايمان دگرگونى نبيند».[۱]
تقيد به خطوط قرمز دين در تبليغ غدير
مُبلّغ غدير هر قدر هم كه موفق باشد بايد خود را در معرض امتحانى عظيم ببيند، و آن مواظبت بر حرام و حلال خدا به عنوان يک سياست در راه اين تبليغ است. اين بدان جهت است كه غدير را همان خدايى فرستاده كه بقيه احكام دين را فرستاده است. پس بايد همه اوامرش در كنار هم و با هم اطاعت شود.
چه بسيار مواردى پيش مى آيد كه براى تبليغ گسترده تر و رساتر ابزارى و امكاناتى و پشتيبانى هاى مالى وجود دارد كه مورد رضاى خدا نيست! آنجاست كه گاهى با ناديده گرفتن حرام خدا و يا توجيهات شيطانى آن دست به كار تبليغ غدير مى شويم، در حالى كه نداى بلند صاحب غدير را نمى شنويم كه «غدير را با غير رضاى خدا نمى توان تبليغ كرد»!!
مسائلى از قبيل مراعات حجاب، دورى از تحريكات شهوانى، اجتناب از موسيقى، فرار از حيله هاى تبليغاتى، حفظ آبروى محترم، حفظ حقوق ديگران، مراعات تقيه، تأمين هزينه ها از راه حلال و ده ها حكم الهى، همه شرط قطعى در تبليغ غدير است؛ كه به محض از دست دادن يكى از آنها بايد تبليغ غدير را كنار بگذاريم. همان گونه كه خود صاحبان غدير در حكومت هاى ظالمان به راحتى مى توانستند با چشم پوشى از مسائل بسيارى غدير را بسيار گسترده تر تبليغ كنند، اما عطاى آن را به لقايش بخشيدند.
در كنار مراعات حلال و حرام، در تبليغ غدير بايد ابعاد اعتقادى و تاريخى و فقهى و اخلاقى در كنار هم ملاحظه شود و با هم پيش برود و با هم تنافى پيدا نكند. اين يعنى ما مُبلّغ يک دين به صورت يک مجموعه هستيم، و هرگز نبايد با تقويت و تبليغ يكى از ابعاد دين بُعدهاى ديگر آن تضعيف شود يا مورد بى توجهى قرار بگيرد.
پانویس
- ↑ خطبه غدير: بخش ۱۱ .