آمار کتاب های غدیر
آمار کتاب های غدیر[۱]
با در دست داشتن تعداد زياد و اطلاعات وسيع از كتاب هاى تأليف شده درباره غدير - كه در كتاب «غدير در آئينه كتاب» جمع آورى شده - مى توان آمارهاى سودمند و متعددى در مورد آن ها تهيه كرد.
اين آمارها در محاسبات مذهبى نسبت به مكان ها و زمان ها و ملت ها بسيار مؤثر است، و بيانگر عظمت كارهاى انجام شده در موضوع غدير خواهد بود.
در اينجا فقط به پنج جهت در مورد كتب غدير اشاره مى شود: كتاب هاى چاپى و خطى و محل چاپ يا نگهدارى كتب خطى، مؤلفين، زبان هاى مختلف، موضوعات، گرايش هاى تحقيقى[۲]:
آمار کتب چاپی و خطی
كتب چاپى غدير ۸۸۶ كتاب است. با توجه به چاپ بعضى كتاب ها در چند شهر و يا چند كشور، آمار محل چاپ كتاب هاى غدير۹۲۶ مورد به اين تفصيل است:
ايران: ۷۲۰ كتاب، شهرهاى: تهران: ۲۲۸ كتاب، قم: ۲۹۷ كتاب، اصفهان: ۲۰ كتاب، تبريز: ۹ كتاب، كرمانشاه: ۱ كتاب، مشهد: ۵۳ كتاب، كاشان: ۲ كتاب، يزد: ۱ كتاب، شيراز: ۳ كتاب، اهواز: ۱ كتاب، سارى: ۳ كتاب، جهرم: ۲ كتاب، بوشهر: ۱ كتاب، مسجد سليمان: ۱ كتاب، زنجان: ۱ كتاب، خرم آباد: ۱ كتاب، كيش: ۱ كتاب، و ۹۵ كتاب كه شهر آن ها مشخص نيست.
هند: ۵۰ كتاب، شهرهاى: دهلى: ۱۰ كتاب، لكنهو: ۱۸ كتاب، كلكته: ۲ كتاب، بنارس: ۱ كتاب، عليگره: ۲ كتاب، محمودآباد: ۱ كتاب، بمبئى: ۶ كتاب، بيهار: ۱ كتاب، گجرات: ۱ كتاب، حيدرآباد: ۱ كتاب، جلال پور: ۱ كتاب، كشمير: ۲ كتاب، و ۳ كتاب كه شهر آنها مشخص نيست.
پاكستان: ۲۷ كتاب، شهرهاى: لاهور: ۱۷ كتاب، كراچى: ۷كتاب، پيشاور: ۱ كتاب، سيالكوت: ۱ كتاب، راولپندى: ۱ كتاب.
عراق: ۲۵كتاب، شهرهاى: نجف: ۱۸ كتاب، كربلا: ۲ كتاب، عماره: ۱ كتاب، بغداد: ۴ كتاب.
لبنان: ۴۷ كتاب: شهرهاى: بيروت: ۴۳ كتاب، صيدا: ۲ كتاب، صور: ۱ كتاب، و ۱كتاب كه شهر آن مشخص نيست.
سوريه: ۳ كتاب، شهر: دمشق ۲ كتاب، و ۱ كتاب ديگر كه نام شهر آن مشخص نيست.
بحرين: ۱ كتاب.
تركيه: ۱ كتاب، شهر آدانا.
آذربايجان (شوروى سابق) : ۱ كتاب.
بنگلادش: ۲كتاب، شهر داكا: ۱ كتاب، و ۱ كتاب ديگر كه نام شهر آن مشخص نيست.
تانز انيا: ۵ كتاب: شهرهاى: دارالسلام: ۲كتاب، دودوما: ۳ كتاب.
انگلستان: ۳كتاب: شهر لندن.
مصر: ۳ كتاب: شهر قاهره.
نروژ: ۱ كتاب، كه نام شهر آن مشخص نيست.
كويت: ۵ كتاب.
گرجستان: ۲ كتاب: شهر تفليس: ۱ كتاب، و ۱ كتاب ديگر كه نام شهر آن مشخص نيست.
اندونزى:: ۱ كتاب: شهر جاكارتا.
سريلانكا: ۲ كتاب، كه نام شهر آن مشخص نيست.
آمريكا: ۱كتاب، شهر واشنگتن.
عربستان: ۳ كتاب: شهر قطيف: ۱ كتاب، رياض: ۱ كتاب، و ۱ كتاب كه نام شهر آن مشخص نيست.
همچنين در ۳۳ كتاب چاپى، محل نشر و يا چاپ آنها مشخص نيست.
كتاب هايى كه چاپ نشده باشند خطى تلقى شده اند، اگر چه به عنوان دستنويس نزد مؤلف باشد، كه مجموعاً۲۴۴ كتاب خطى است. كتاب هاى خطى اين مجموعه به حسب محل نگهدارى ۴۶ كتاب است، زيرا بعضى كتاب ها چندين نسخه دارند و نيز بعضى كتاب ها خطى به چاپ رسيده و تعدادى از كتب مفقود است.
اين تعداد كتاب به جز دستنويس مؤلفان كه ۱۴۷ كتاب است و ۵۱ كتاب كه محل نگهدارى آنها مشخص نيست و يا امروزه مفقود است، بدين شرح در مراكز زير نگهدارى مى شود:
ايران
كتابخانه دانشگاه تهران، ۴ كتاب.
كتابخانه گوهرشاد (مشهد) ، ۱ كتاب.
كتابخانه شاهچراغ عليه السلام (شيراز) ، ۲ كتاب.
كتابخانه آستان قدس رضوى، ۴ كتاب.
كتابخانه مجلس شورى (تهران) ، ۱ كتاب.
كتابخانه آقاى مرعشى نجفى (قم) ، ۸ كتاب.
كتابخانه آقاى گلپايگانى (قم) ، ۲ كتاب.
كتابخانه وزيرى (يزد) ، ۱ كتاب.
كتابخانه سيد محمدعلى روضاتى (اصفهان) ، ۲ كتاب.
كتابخانه مدرسه سپهسالار (تهران) ، ۱ كتاب.
كتابخانه دانشكده الهيات تهران، ۱ كتاب.
كتابخانه نوربخش (تهران) ، ۱ كتاب.
كتابخانه مجلس سابق، ۱ كتاب.
كتابخانه ملى ايران (تهران) ، ۱ كتاب.
كتابخانه جلال الدين ارموى (تهران) ، ۱ كتاب.
كتابخانه شيخ على خيابانى، ۱ كتاب.
كتابخانه مركزى و اسناد، ۱ كتاب.
مكتبة الإمام الرضاعليه السلام، ۱ كتاب.
سوريه
كتابخانه ظاهريّه (دمشق) ، ۱ كتاب.
يمن
المكتبة العربية فى الجامع الكبير (صنعاء) ، ۱ كتاب.
هند
كتابخانه فيضى (بمبئى) ، ۱ كتاب.
كتابخانه خدابخش (پتنه) ، ۱ كتاب.
كتابخانه شيخ عبدالقيوم (بمبئى) ، ۱ كتاب.
پاكستان
كتابخانه الجمعية الإسماعيلية (كراچى) ، ۱ كتاب.
آلمان
كتابخانه سلطنتى برلين، ۳ كتاب.
انگلستان
انستيتو اسماعيليه (لندن) ، ۱ كتاب.
عراق
كتابخانه سيد حسن صدر (كاظمين) ، ۱ كتاب.
كتابخانه حاج آقا بزرگ تهرانى(نجف) ، ۱ كتاب.
آمار زبان هاى مختلف
تأليفات مستقل درباره غدير تا كنون به۲۰ زبان دنيا به دست آمده است. اكثريت كتاب هاى اين مجموعه به زبان هاى فارسى، عربى و اردو هستند و اين دقيقاً به علت گسترش مذهب تشيع در اهل اين زبان هاست. اكثر كتاب هايى كه به غير اين سه زبان هستند ترجمه از فارسى يا عربى و يا اردو است.
مخاطبين خاص اين كتاب ها يا مسلمانانى هستند كه به يكى از اين زبان ها سخن مى گويند، و يا از اديان و ملل غير مسلمانند كه چنين كتاب هايى به عنوان هدايت و راهنمايى آنان تأليف شده است. به همين جهت در آنها رعايت اختصار و پرداختن به مسائل كلى مشهود است.
تعداد كتابها در هر زبانى چنين است:
- فارسی: ۶۶۳ کتاب.
- عربی: ۲۵۹ کتاب.
- اردو: ۱۰۴ کتاب.
- انگلیسی: ۲۵ کتاب.
- ترکی آذری: ۶ کتاب.
- ترکی استانبولی: ۳ کتاب.
- بنگالی: ۴ کتاب.
- نروژی: ۱ کتاب.
- سواحلی: ۲ کتاب.
- آلمانی: ۱ کتاب.
- روسی: ۳ کتاب.
- اسپانیایی: ۱ کتاب.
- فرانسوی: ۳ کتاب.
- ایتالیایی: ۱ کتاب.
- تایلندی: ۲ کتاب.
- تاجیکی: ۱ کتاب.
- مالایو: ۳ کتاب.
- کردی: ۱ کتاب.
- گرجستانی: ۱ کتاب.
- تامیلی: ۳ کتاب.
يادآورى مى شود فهرستى از مقالاتى كه مستقلاً در موضوع غدير تدوين شده و در نشريات و مجموعه هاى علمى به چاپ رسيده، طى ليستى نگهدارى مى شوند؛ كه بسيار ارزشمند و قابل استفاده است.
معرفى اين مقالات فرصت و كتابى ديگر مى طلبد و محققين مى توانند براى اطلاع بيشتر به مؤلف اين نگاشته و يا مركز اطلاع رسانى پارسا در قم مراجعه كنند.
در اينجا فقط آمارى از اين مقالات ارائه مى شود.
اين مقالات ۱۵۰ مقاله در دو گروه است:
- مقالاتى كه در نشريات به چاپ رسيده: بيش از ۱۲۰ مقاله.
- مقالاتى كه در مجموعه هاى علمى به چاپ رسيده: بيش از ۳۰ مقاله.
همچنين تعدادى بروشور و كتاب كارت در مورد غدير تدوين و به چاپ رسيده و هر ساله به مناسبت عيد غدير منتشر شده است.
آمار موضوعات کتاب ها
غدير در ظاهر يک عنوان و يك موضوع به نظر مى رسد، ولى در مراجعه به كتاب هاى غديرى مى بينيم دانشمندان و دلسوزان شمع ولايت موضوع هاى مختلفى از اين گلواژه تشيع انتخاب نموده اند؛ و گاه در يک موضوع از موضوعات غدير كتاب هاى متعدد و به شكل هاى متفاوت تأليف نموده اند.
در اينجا آمارى از موضوعاتى كه مؤلفين غدير درباره آن تأليف كرده اند و يا هر موضوعى كه مى توان از غدير استفاده نمود -حتى اگر در آن موضوع كتاب نوشته نشده باشد- تقديم مى شود:
خطبه پيامبر صلى الله عليه وآله در غدير:
در مورد خطبه تحقيقاتى از قبيل ترجمه خطبه، شرح و تفسير خطبه، شاهد آوردن براى فرازهاى خطبه از آيات و روايات، بررسى مدارک و مصادر و نسخه هاى خطبه انجام شده است.
خطبه اميرالمؤمنين عليه السلام در روز غدير:
خطبه اى كه اميرالمؤمنين عليه السلام در روز غدير در زمان خلافت ظاهرى خود بيان فرموده كه موضوع ديگرى در غدير است.
عيد غدير و اعمال آن:
اين موضوع در دو بخش ارائه شده است:
الف) جوانب روز عيد غدير از قبيل اهميت روز غدير و وقايعى كه در امم گذشته در اين روز اتفاق افتاده است و تطابق غدير با نوروز و ... .
ب) اعمال روز غدير از قبيل روزه و عقد اخوت و زيارت و ساير مستحبات اين روز.
خلافت و امامت:
از آنجا كه غدير مظهر خلافت و امامت است، اين دو موضوع در كتاب هاى غدير بسيار به چشم مى خورند؛ حتى امامت دوازده امام عليهم السلام و به خصوص امام زمان عجل اللَّه فرجه كه در خطبه غدير بارها اشاره به آن حضرت شده است.
آيات غدير:
تحقيق ديگر در مورد غدير آياتى است كه در غدير و يا در رابطه با غدير نازل گرديده كه عمده آنها سه آيه است: «يا أيها الرسول بلِّغ...» ، «اليوم أكلمت لكم دينكم...» ، «سأل سائل بعذاب واقع...».
واقعه غدير و حجةالوداع:
از موضوعات مربوط به غدير تحقيق در واقعه آن است كه در چند جنبه مى تواند باشد:
الف) ابتداى حركت پيامبرصلى الله عليه وآله براى سفر حجةالوداع و سپس مراسم حج.
ب) منتهى شدن آن به واقعه غدير كه در راه بازگشت از اين سفر در كنار غدير خم رخ داد و فرمان توقف توسط پيامبرصلى الله عليه وآله صادر گرديد.
ج) خطبه و مراسم پس از خطبه از بيعت مردان و زنان و سلام به اميرالمؤمنين عليه السلام كه تا سه روز به طول انجاميد.
د) منافقين در غدير، كه شامل ماجراى سنگ آسمانى و كلمات منافقين در غدير و نيز نقشه هاى آنان پس از واقعه غدير و نيز جريان عقبه و صحيفه معلونه دوم است.
هـ) مكان غدير كه بحث در مكان و محل واقع شدن واقعه غدير و تحقيق در تعيين موقعيت جغرافيايى آن در آن زمان و اين زمان است.
شعر غدير:
در مورد غدير شعرهاى بسيارى توسط شاعران عرب و فارس يا اردو زبان از شيعه و يا مذاهب ديگر سروده شده است.
اين اشعار - كه در اصطلاح «غديريه» ناميده مى شوند - بسيار مورد توجه بوده و كتاب هاى مستقلى براى جمع آورى اين اشعار در هر زبانى تأليف شده است.
حديث غدير:
در موضوع غدير كلام پيامبرصلى الله عليه وآله كه فرمود: «من كنت مولاه فهذا على مولاه» به طور خاص موضوع بحث و تحقيق قرار گرفته است كه به عبارات مختلف و در موارد متعدد بيان شده و عمده آن غدير است. بحث در حديث غدير در چند قسمت است:
الف) جمع آورى اسناد و طرق حديث غدير از صحابه و تابعين كه از صحابه نقل نموده اند و... .
ب) بحث در دلالت حديث غدير بر امامت و خلافت اميرالمؤمنين عليه السلام.
ج) جمعآورى عبارات مختلف حديث غدير.
د) جمع آورى ناقلين حديث غدير در كتاب هايشان از شيعه و غيرشيعه.
چهل حديث غدير:
جمع آورى چهل حديث از قديم يكى از روش هاى تأليفى علما بوده و در موضوعات مختلف چهل حديث تأليف گرديده است. از جمله در مورد غدير چهل حديث در مورد يک يا چند جنبه از غدير جمع آورى و اكثراً به زبان هاى ديگر ترجمه شده است.
هفته غدير:
بحث در رخدادهاى هفته غدير كه به غير از خود غدير چند واقعه است:
الف) خاتم بخشى اميرالمؤمنين عليه السلام و نزول آيه «إنما وليكم اللَّه ...».
ب) ازدواج اميرالمؤمنين عليه السلام با حضرت زهراعليها السلام.
ج) خطبه خلافت كه اميرالمؤمنين عليه السلام در روز اول خلافت ظاهرى خود كه مصادف با غدير بود ايراد فرمودند.
د) حديث بساط كه ماجرايى معروف است.
هـ) پيمان برادرى بين مهاجرين و انصار كه پيامبرصلى الله عليه وآله هم خود را با اميرالمؤمنين عليه السلام برادر نمود.
و) ماجراى مباهله پيامبرصلى الله عليه وآله همراه با اهل بيت عليهم السلام با نصاراى نجران.
ز) ماجراى روزه و صدقه دادن پيامبرصلى الله عليه وآله و اهلبيت عليهم السلام و نزول سوره «هل أتى».
احتجاج به غدير:
از جمله موضوعات بسيار مهم و ارزشمند در مورد غدير احتجاجات معصومين عليهم السلام به حديث غدير است. احتجاجاتى از اميرالمؤمنين و حضرت زهرا و ساير ائمه عليهم السلام و احتجاجهاى بعضى امامزادگان و نيز اصحاب ائمه عليهم السلام و علماى شيعه و ديگر افراد در طول تاريخ كه با استناد به غدير انجام شده، موضوع اين تحقيقات است.
رد شبهات:
از جمله امور تحقيقى در مورد غدير رد شبهاتى است كه دشمنان تشيع و علماى عامه در مسئله غدير و به خصوص حديث غدير ايراد نموده اند؛ شبهاتى كه امثال فخر رازى و دهلوى در مورد معناى حديث غدير و مفاد كلمه «مولى» و ساير موارد القاء نموده اند.
در اين باره كتاب هايى از سوى مخالفين تأليف شده و علماى شيعه امثال سيد مرتضى و ديگران كتاب هايى در رد كلام مخالفين تأليف نموده اند.
كتابشناسى غدير:
از ديگر ابعاد تأليفى و فرهنگ مكتوب غدير موضوع كتابشناسى است كه به دو صورت متصور است:
الف) كتابشناسى به صورت جمع آورى كتاب ها و يا فهرست موضوعى براى كتاب هاى غدير، فهرست مؤلفين، فهرست زبان ها، آمارهاى مختلف در مورد كتاب ها غدير، و ... .
ب) كتابشناسى به صورت معرفى يك يا چند كتاب ارزشمند و عظيم و مهم در غدير.
يادآور مى شود موضوعاتى در رابطه با غدير وجود دارد كه در تحقيق و تأليف درباره غدير نبايد از آن ها غفلت شود، اگر چه از نظر تحقيقى از موضوعات غدير نيستند.
نمونه اى از اين موضوعات چنين است:
فضائل اميرالمؤمنين عليه السلام، شروع و دوران حكومت آن حضرت، مسئله سقيفه و جوانب آن، ماجراى شورى و جوانب آن، دعوت ذوالعشيرة از سوى پيامبرصلى الله عليه وآله در ابتداى رسالت و جوانب آن، مسئله شهادت ثالثه، اخوت و برادرى اميرالمؤمنين عليه السلام با پيامبرصلى الله عليه وآله، حديث منزلت، حديث سفينه، حديث ثقلين، حديث طير... .
آمار گرایش های تحقیقی
آمارى از گرايش هاى تحقيقى در مورد غدير از انواع راهكارها و تحقيقاتى كه محققان از طريق آنها در آستان غدير خدمت نموده اند و يا جا دارد كه خدمت نمايند چنين است:
كتاب كودک و نوجوان:
از موارد فرهنگى در مورد غدير تدوين و تنظيم مجموعه هاى تفريحى و سرگرمى و يا علمى و پرسش و پاسخ و يا داستان نويسى و قلم انشايى و عاميانه و مجموعه هاى مسابقه و پرسشنامه و ... ، براى كودكان و نوجوانان است.
تأثير اينگونه نگاشته ها بر ذهن كودكان و نوجوانان كه نسل آينده تشيع خواهند بود بسيار بالاست، و ساختار فكرى آنان را از كودكى طبق مبانى غدير تطابق خواهد داد و از ابتدا با اعتقادى راسخ به غدير پرورش خواهند يافت.
ترجمه كتاب هاى غدير:
از موارد بسيار لازم ترجمه كتاب هاى مفيد درباره غدير به زبان هاى مختلف است. اين روش باعث مى شود زحمتى كه مؤلفى طى مدتهاى طولانى كشيده منحصر به يک زبان و مملكت نباشد، و مخاطبان گسترده ترى پيدا كند و جهانى شود.
به عنوان مثال در زبان اردو به خصوص در كشور هند كتاب هاى بسيار ارزشمند علمى و تحقيقى به رشته تحرير درآمده، ولى به علت اردو بودن كتاب قدر آن ها ناشناخته مانده است. كتاب هايى نيز به زبان فارسى است كه اگر به عربى ترجمه شود در تمام كشورهاى عربى مورد استقبال قرار خواهد گرفت. همچنين ترجمه كتاب هاى غدير به زبان هاى اروپايى و به خصوص انگليسى و نيز به زبان هاى آفريقايى بسيار ارزشمند خواهد بود. گاهى متون قديمى به همراه بازنويسى و يا تأليفات مفيد جديد به زبان هاى ديگر برگردانده مى شود.
پيداست كه اشتياق فارسى زبانان و عرب زبانان و اردو زبانان به آثار يكديگر با توجه به يگانگى مذهب از نشاط خاصى برخوردار است. ترجمه به زبان هاى ديگر اكثراً جنبه تبليغى دارند، و يا براى كسانى است كه به آن زبان ها مأنوس هستند.
خلاصه نويسى غدير:
از ديگر كارهاى لازم درباره غدير خلاصه نمودن كتاب هاى مهم است. اين روش در واقع نوعى فهرست گويا و مفصل براى كتاب هاى مفصل است و موارد آن در كتاب هاى غدير بسيار به چشم مى خورد.
خلاصه نمودن آثار بزرگان و كتاب هاى مرجع و تأليفات قديم به چند صورت ديده مى شود:
تلخيص كتاب هاى بزرگ، تلخيص احاديث و قطعه هاى تاريخى. داستان پردازى تلفيقى كه با برداشت از چند متن به دست مى آيد، تدوين چهل حديث ها، انتخاب يک قطعه از كتاب ها مؤلفين و نشر جداگانه آن به خاطر اهميت محتواى آن.
تنظيم سخنرانى هاى غدير:
تنظيم سخنرانى ها و بيانات بزرگان كه در غدير ايراد مى كنند نيز از ديگر مسائل مهم در كتاب غدير است، چرا كه علماى شيعه سخنرانى ها و بيانيه هايى ايراد مى نمايند كه شامل نكات و ظرائف بسيار است.
اين گونه گفتارها اگر ثبت نشود با گذشت زمان از اذهان نيز پاک خواهد شد، ولى اگر به صورت مكتوب در آمده و چاپ و نشر گردد اثرى جاودان در فرهنگ غدير خواهد بود.
جمع آورى مقالات و قصايد:
تنظيم چندين مقاله و آنها را به صورت مجموعه اى درباره غدير چاپ و نشر نمودن به صورت كتاب و يا شمارهاى از مجله از ديگر گرايش هاى تأليفى غدير است. اين روش -همانند تنظيم سخنرانى ها- باعث مى شود نكات و تحقيقات افراد در لابلاى نوشته ها و كتابخانه هاى شخصى نمانده و به زيور طبع آراسته و منتشر گردد. نمونه اى از اين دست كتاب ها «غدير در احساس ملت ها» و «افق روشن» است.
جواب سؤالات:
بسيار به جاست مجموعه هايى تدوين شود كه در آنها جواب سؤالات به خصوص براى جوانان داده شود، چه سؤالاتى كه تا كنون مطرح شده و چه سؤالات پيشفرضى كه ممكن است مطرح گردد.
تحقيقات علمى:
كه درباره غدير در دو جهت جلوه بيشترى دارد: مقابله و تنظيم و ويرايش نسخ خطى مربوط به غدير، بحث هاى سندى و رجالى درباره متون مرتبط با غدير.
اقتباس از آثار بزرگان:
اين كار اكثراً به صورت برداشت از كتاب هاى مرجع و تأليفات علماى بزرگ انجام شده است.
شرح و توضيح متون:
اين مهم درباره خطبه مفصل غدير بارها به انجام رسيده و آثار بسيار پرارزشى در زمينه شرح و توضيح ادبى، اعتقادى، اخلاقى و اجتماعى آن در دست است.
ادبيات، تأليفاتى هستند كه به گردآورى اشعار نغز درباره غدير از شعراى مختلف پرداخته اند. در نثر فارسى و عربى هم -به خصوص در سال هاى اخير- شاهد آثار زيبايى هستيم كه به حق عظمت غدير را همچون زلالى از خمخانه غدير و كوثر ولايت در قلب خوانندگان جاى مى دهد. جلوه ديگر ادبى انتخاب نام هاى زيبا و پرمحتواى كتاب هاست كه به تنهايى يک دنيا معناى اعتقادى به همراه دارد و وقايع غدير را تداعى مى كند و روح شنونده را به حقيقت غدير نزديک مى نمايد.
نمونه هايى از اين نامهاى روحبخش چنين است: انوار ولايت در خطبه غدير، افق روشن، بر كرانه غدير، بركه آفتاب، بيعت با خورشيد، پيامى بزرگ از بزرگ پيامبران، جرعه اى از چشمه سار غدير، جرعه اى از خمخانه غدير، خم غدير، خورشيد غدير، در ساحل غدير، دريا در غدير، روزى كه محبت گل كرد، زلالى از كوثر غدير، صهباى غدير، غدير تا ابديت مى درخشد، غدير چشمه زلال طهارت توحيدى، كوثر غدير، گلبانگ غدير، مهر آب خم، يك جرعه از غدير.
جواب مخالفان:
در طول تاريخ دشمنان درباره مسائل مختلف مربوط به غدير اقدام به تحريف و حذف حقايق نموده اند و با فكر كوتاه خود به جنگ حقيقت آمده اند، كه امامان معصوم عليهم السلام و به پيروى از ايشان اصحاب ائمه عليهم السلام و علماى بزرگ در طول چهارده قرن در مقابل آنان ايستاده اند و پاسخ هاى دندان شكن به آنان داده اند. بخش قابل توجهى از اين مهم كتاب هايى است كه در رد آنان تأليف و منتشر شده است.
يادنامه ها:
كه به چند صورت ديده مى شوند:
الف) آنچه در غدير و يا هفته غدير به عنوان يادبود همان سال منتشر مىشود كه اكثراً مجموعه اى از حديث و تاريخ و شعر است، و گاهى به صورت شماره مخصوص يک مجله ارائه شده است.
ب) كتاب هايى كه در كنگره هاى مربوط به غدير انتشار مى يابد، و شامل مقالات ارائه شده در كنگره و نيز كتاب هاى تدوين شده به مناسبت كنگره است.
ج) سخنرانى هاى پرمحتواى كه صورت كتاب درآمده و منتشر شده است.
مسابقه غدير:
طرح مسابقه در مورد غدير نيز چند نوع ممكن است:
الف) مسابقه كتاب و تأليف در موضوع غدير.
ب) مسابقه مقاله نويسى و انشا در سطوح مختلف سنى و اجتماعى و شغلى.
ج) مسابقه نامهنگارى و پيام غدير. د) مسابقه شعر، چه شعر قديم يا شعر نو و يا نثر زيبا.
هـ) مسابقه آثار هنرى در هر رشته هنرى كه با غدير و صاحب آن اميرالمؤمنين عليه السلام مناسبت داشته باشد و از محدوده شرع خارج نباشد.
در تمام اين موارد با جمع آورى آثار شركت كنندگان در مسابقه و انتخاب بهترين ها و اهداى جوايز به مؤلفين و محققين و شاعران و هنرمندان برتر مىتوان گنجينه اى درباره غدير جمع آورى نمود، و در همين راستا افكار عمومى را از هر قشر و طبقه اى به سوى غدير رهنمون ساخت.