حقّ

از دانشنامه غدیر
نسخهٔ تاریخ ‏۲۴ نوامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۲:۰۲ توسط Modir (بحث | مشارکت‌ها)

 غدير روز جداسازى حق و باطل[۱]

  دشمنان غدير به طور جدى در آيات قرآن مطرح شده ‏اند، و پيامبر صلى الله عليه و آله به صراحت آياتى از قرآن را به آنان تفسير كرده است. در اين باره مى ‏توان ۲۱عنوان از آيات غدير استخراج نمود، كه يكى از آنها روز جداسازى حق و باطل« است:

غدير روز جداسازى اصحاب يمين از كوردلان است، كه ثمره ‏اش در قيامت آنگاه ظاهر مى‏شود كه«يَوْمَ نَدْعُوا كُلَّ أُناسٍ بِإِمامِهِمْ» ، پس گروهى خرسند مصداقِ «فَمَنْ أُوتِىَ كِتابَهُ بِيَمِينِهِ فَأُولئِكَ يَقْرَؤُنَ كِتابَهُمْ وَ لا يُظْلَمُونَ فَتِيلاً»[۲] مى ‏شوند، همان گونه كه گروهى ديگر ناخشنود مصداق «مَنْ كانَ فِى هذِهِ أَعْمى فَهُوَ فِى الْآخِرَةِ أَعْمى وَ أَضَلُّ سَبِيلاً»[۳] خواهند بود؛ و آن روزى است كه راه ‏هاى بازگشت بسته است.

 

غدير و حق‏ مدارى و حق ‏گرايى[۴]


  از ضوابط قابل توجه در تحليل گفتمان، پيوستگى و ريشه‏ مندى آن با حقيقت محض است. دعوت به انديشه حق، راه حق، حيات حق‏ جويانه، كرامت و عزت و شرافت اخلاقى مبتنى بر حق، رفتار و گفتار حق‏ مدارانه و... ، از وجوه برجسته گفتمان است، كه او را زيبا و مطلوب حق‏ جويان ساخته است. از اين رو هر انديشه و كلامى كه مبتنى بر حق و دعوت به حق باشد، نتيجه عقلى آن پايدارى و ماندگارى است.

اشارت پيامبر صلى الله عليه و آله در فرازهاى مختلف خطبه غدير، چه درباره خويش و چه درباره على ‏عليه السلام دلالت بر اين حقيقت است. آنجا كه مى‏ فرمايد: ايها الناس، اجيبوا داعى اللَّه؛ انا رسول ‏اللَّه [۵]: اى مردم، دعوت كننده خدا را اجابت كنيد؛ كه من پيام آور خدا هستم. و در حق على‏ عليه السلام مى‏ فرمايد: ... او است كه بر حق هدايت نموده و به آن عمل مى‏ كند، و باطن را ابطال و از آن نهى مى ‏نمايد... .[۶]


  غدير نمادِ حق[۷]


 در جهان هستى دو راه پيش روى انسان قرار دارد، كه در مسير زندگى خود با اختيار خويش يكى را بر مى‏ گزيند: راه حق، راه باطل.

حق در لغت به معناى ثبوت، استحكام، صحت و مطابقت است، و هر چه ثابت باشد و هيچ شكى در آن راه نداشته باشد از آن به حق تعبير مى‏ نمايند. از طرفى حق نقيض باطل است، و هر چيز زايل شونده و نابود شدنى را باطل گويند. بنابراين، باطل نابود است و حق ثابت و ماندنى، كه هرگز از بين نمى‏ رود و عوض نمى‏ شود و همواره محفوظ است. قرآن كريم مى ‏فرمايد: «فما ذا بعد الحق الا الضلال»[۸]: بعد از حق چيزى جز ضلالت و گمراهى وجود ندارد.

غدير نماد كامل حق را پس از پيامبرخدا صلى الله عليه و آله به جهانيان عرضه كرد. در حديث شريف -  كه بيش از ۲۰ صحابى آن را از پيامبر رحمت ‏صلى الله عليه و آله نقل كرده‏ اند و بين شيعه و سنّى قطعى است -  پيامبر اكرم ‏صلى الله عليه و آله فرمود: «على‏ عليه السلام مع الحق و الحق مع على‏ عليه السلام»××× 3 الاحتجاج: ج 1 ص 75. ×××: على‏عليه السلام همراه با حق است و حق همراه على‏عليه السلام است.

جلوه كامل اين نماد حق آنگاه خواهد بود، كه اميرالمؤمنين‏عليه السلام مى‏فرمايد: اذا نادى مناد من السماء: ان الحق فى آل محمدعليهم السلام. فعند ذلك يظهر المهدى‏عليه السلام على افواه الناس و يشربون ذكره فلا يكون لهم ذكر غيره××× 4 الملاحم و الفتن: ص 59 . منتخب الاثر: ج 215 ح 66 . ×××: آنگاه كه منادى آسمانى بانگ برآورد: به راستى حق با آل محمدعليهم السلام است. نام مقدس مهدى‏عليه السلام بر سر زبان‏ها مى‏افتد و مهر و محبت او در دل‏ها جاى مى‏گيرد و كارى جز ياد او نخواهند داشت.

و در اين هنگام اين آيه كريمه تأويل خواهد شد كه: »جاء الحق و زهق الباطل ان الباطل كان زهوقاً«××× 5 اسراء /  81 . ×××: حق آمد و باطل نابود شد به يقين باطل نابود شدنى است. امام باقرعليه السلام مى‏فرمايد: اذا قام القائم‏عليه السلام ذهبت دولة الباطل××× 1 الكافى: ج 8 ص 288. بحار الانوار: ج 24 ص 313. ×××: آنگاه كه حضرت قائم‏عليه السلام قيام كند دولت باطل نابود خواهد شد.

آرى، چرخ گردون هماره به كام ستمگران نخواهد چرخيد و كابوس خفقان و اختناق براى هميشه زندگى انسان‏ها را تيره و تار نخواهد ساخت. به زودى روزگارى فراخواهد رسيد كه در آن روزگار طومار ستم در هم خواهد پيچيد و پرچم حق بر فراز پهنه گيتى به اهتزاز در خواهد آمد.

  1. غدير در قرآن: ج ۳ ص ۳۱۳.
  2. اسراء /  ۷۱.
  3. اسراء /  ۷۱ ،۷۲.
  4. مجموعه مقالات كنگره بين ‏المللى غدير و انسجام اسلامى: ص ۲۶۸ - ۲۹۶
  5. نهج البلاغه (دشتى): خطبه اول.
  6. اسرار غدير (انصارى) : ص ۳۵.
  7. تجلّى غدير در عصر ظهور: ص ۱۱۷  - ۱۴۰.
  8. يونس ‏عليه السلام /  ۳۲.