حدیث الولایة (کتاب)

از ویکی غدیر
حدیث الولایة (کتاب)
اطلاعات کتاب
زبانفارسی
تعداد جلد۱ ج

«حدیث الولایة و من روی غدیر خم من الصحابة» اثر احمد بن محمد بن سعید همدانی کوفی، مشهور به ابن عقده (متوفی 333 ق)، به بررسی حدیث غدیر و صحابه‌ای که این حدیث را نقل کرده‌اند، می‌پردازد. در این اثر، نسخه‌ای که توسط امیر تقدمی معصومی جمع‌آوری و تحقیق شده، معرفی می‌شود.

نویسنده

احمد بن محمد بن سعید همدانی کوفی، مشهور به ابن عقده،(م ۱۵ محرم ۲۴۹ق،۷ ذیقعده ۳۳۲ق). او محدث و پیرو مذهب جارودیه (از فرق زیدیه) بود که در میان امامیه مقبولیت داشت و بخش عمده‌ای از اصول شیعه را روایت کرده است.

ابن عقده بیشتر عمر خود را در کوفه گذرانده و از استادان برجسته‌ای چون ابراهیم بن ابی بکر و احمد بن ابی خیثمه بهره‌مند شده است. او به خاطر حافظه قوی و تسلطش بر حدیث شناخته می‌شود و به روایتی حافظ ۱۰۰ هزار حدیث بوده است، همچنین در نقل روایت‌های تاریخی نیز فعال بود و آثارش در این زمینه به ویژه در مقاتل الطالبیین تأثیرگذار بوده است.

احمد بن محمد بن سعید همدانی به عنوان یک رجالی معتبر شناخته می‌شود و در کتب مختلف رجال، به وثاقت و عظمت حفظ او تأکید شده است. علمای اهل سنت نیز برخی از او را مدح کرده‌اند، هرچند که برخی دیگر به دلیل تشیع او انتقاداتی نسبت به وی داشته‌اند.

«ذکر النبی(ص) و الصخرة و الراهب و طرق ذلک»، «جزئی از احادیث ابن عقده در ۶ برگ ضمن یک مجموعه در کتابخانه ظاهریه موجود است»، «تفسیر القرآن»، «الرجال»، «الولایة»،افزون بر آنچه ذکر شده است ابن شهر آشوب و ابن طاووس سه اثر دیگر از ابن عقده تحت عنوان الدلائل، المجموع و تسمیة المشایخ در دست داشته اند.

تحقیق:

امیر تقدمی معصومی یکی از علمای معاصر و از نویسندگان در زمینه مباحث اسلامی و تاریخ اسلام است. تقدمی معصومی تحصیلات خود را در حوزه‌های علمیه آغاز کرد و به تحصیل علوم دینی و اسلامی پرداخت. او به ویژه در زمینه فقه، اصول و تاریخ اسلام تخصص دارد. همچنین وی در زمینه تحقیق و تدریس در حوزه‌های علمیه فعال است و به آموزش مباحث علمی به طلاب و پژوهشگران می‌پردازد.

تالیفات

«نورالأمیرفی تثبیت خطبة الغدیر»، «طرق حدیث الغدیر "به روایت ابن عساکر و به روایت سه تن دیگر از علماء اهل سنت"»، «المنیر فی نبأالنبی صلی الله علیه وآله من الغدیر»، حدیث الولایة»،

محتوای کتاب

در ابتدای نسخه کتاب "حدیث الولایة و من روی غدیر خم من الصحابة"، پژوهشگر مقدمه‌ای را افزوده که در آن به بررسی نظرات علما و شخصیت‌های برجسته‌ای چون ابن نجار، حافظ دارقطنی، ابن ابی‌دارم، ابوطیب ابن هرثمه، صفدی، سمعانی، خطیب بغدادی، سیوطی و ذهبی در مورد توثیق و اعتبار ابن عقده پرداخته است.

تقدمی همچنین به این موضوع اشاره می‌کند که ابن عقده کتابی درباره طرق حدیث غدیر دارد و به علمای مختلفی که به وجود چنین کتابی برای او تصریح کرده‌اند، اشاره می‌کند، از جمله این علمای نام‌برده می‌توان به ابوالفتح بن ابوالفوارس، سمهودی، ابوالحجاج مزی، شمس‌الدین ذهبی، شهاب‌الدین قسطلانی، شیخانی، گنجی شافعی، محمد بن یوسف صالحی شامی، عبدالرحمن بناء و مناوی اشاره کرد.

در پایان مقدمه، نام ۹۸ صحابی ذکر شده است که ابن عقده حدیث غدیر را از آن‌ها روایت کرده است. این اطلاعات به وضوح نشان‌دهنده اهمیت حدیث غدیر و اعتبار آن در منابع اسلامی است.

فهرست مطالب

  • هوية الكتاب
  • فهرس العناوين
  • موجز من ترجمة ابن عقدة
    • تثبيت كتاب لابن عقدة في طرق حديث الغدير
    • أسماء الصحابة الذين روى عنهم ابن عقدة حديث الغدير
    • إلى أين مسير كتاب ابن عقدة ؟
    • إلفات نظر
  • مَا رَوَاهُ عَن وَاحِدٍ
    • مَا رَوَاهُ عَنْ أَبِي امَامَةَ أَسْعَدِ بْنِ زُرَارَةَ الْأَنْصَارِيِّ
    • مَا رَوَاهُ عَنْ أَبِي القَاسِم الأَصبَغِ بنِ نُبَاتَةَ التَّمِيمِي
    • مَا رَوَاهُ عَنْ أَبِي حَمزَةَ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ اَلْأَنْصَارِيِّ
    • مَا رَوَاهُ عَنْ أَبِي سهل بُرَيْدَةَ بْنِ الْحَصِيبِ الْأَسْلَمِيِّ
    • مَا رَوَاهُ عَنْ أَبِي سُلَيمَانَ جَابِرِ بنِ سَمُرَة السوَائِي
    • مَا رَوَاهُ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللّٰهِ جَابِرَ بْنَ عَبْدِ اَللّٰهِ اَلْأَنْصَارِيَّ
    • مَا رَوَاهُ عَنْ أَبِي ذَرٍّ جُنْدَبَ بْنِ جُنَادَةَ الغِفَاري
    • مَا رَوَاهُ عَنْ أَبِي قُدَّامَة حَبَّةَ بنِ جُوَين العرني
    • مَا رَوَاهُ عَنْ أَبِي سريحة حذيفة بن اسيد الغفاري
    • مَا رَوَاهُ عَنْ أَبِي مُحَمَّدٍ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ - سَلاَمُ اللّٰهِ عَلَيهِمَا -
    • مَا رَوَاهُ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللّٰهِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ - سَلاَمُ اللّٰهِ عَلَيهِمَا
    • مَا رَوَاهُ عَنْ أَبِي رافع القبطي مَوْلَى اَلنَّبِيِّ - صَلَّى اَللهُ عَلَيْهِ و آلِهِ و سَلَّمَ -
    • مَا رَوَاهُ عَنْ أَبِي مَرْيَمَ زِرِّ بْنِ حُبَيْشٍ الأَسَدِيِّ
    • مَا رَوَاهُ عَنْ أَبِي انيسة زيد بن أرقم الأنصاري
    • مَا رَوَاهُ عَنْ أَبِي سعيد زَيد بن ثابت الأنصاري
    • مَا رَوَاهُ عَنْ أَبِي اسامة زيد بن حارثة الأنصاري
    • ما رواه عن سعد بن جنادة العوفي
    • مَا رَوَاهُ عَنْ أَبِي سَعِيدٍ سَعْدٍ بْنِ مَالِكِ الخدري
    • مَا رَوَاهُ عَنْ أَبِي إسحاق سعد بن مالك أبي وقّاص الزهري
    • مَا رَوَاهُ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللّٰهِ سلمان الفارسي
    • مَا رَوَاهُ عَنْ أَبِي عامر سلمة بن الأكوع الأسلمي
    • مَا رَوَاهُ عَنْ أَبِي سليمان سمرة بن جندب الفزاري
    • مَا رَوَاهُ عَنْ أَبِي امامة الصديّ بن عجلان الباهلي
    • ما رواه عن ضمرة - ضميرة - الأسلمي
    • ما رواه عَنْ عَامِرِ بْنِ عُمَيْرٍ النميري
    • ما رواه عن عَامر بن لَيلَى بن ضَمرَة
    • مَا رَوَاهُ عَنْ أَبِي الطُّفَيْلِ عَامِرِ بْنِ وَاثِلَةَ الليثي
    • مَا رَوَاهُ عَنْ أَبِي الفضل اَلْعَبَّاسِ بْنِ عَبْدِ اَلْمُطَّلِبِ الهاشمي
    • مَا رَوَاهُ عَنْ أَبِي عِمَارَة عَبد خير بن يزيد الهمداني
    • مَا رَوَاهُ عَنْ أَبِي هريرة عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ بْنِ صَخْرٍ الدوسي
    • مَا رَوَاه عَنْ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ بْنِ يعمر الديلِي
    • مَا رَوَاهُ عَنْ أَبِي إبراهيم عَبْدُ اَللّٰهِ بْنُ أَبِي أَوْفَى الْأَسْلَمِيِّ
    • مَا رَوَاهُ عَنْ أَبِي صفوان عَبْدِ اللَّهِ بْنِ بُسْرٍ المازني
    • مَا رَوَاهُ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ عَبْدِ اَللّٰهِ بْنِ جَعْفَرٍ بْنِ أَبِي طَالِبٍ الهاشمي
    • مَا رَوَاهُ عَنْ أَبِي العبّاس عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبَّاسٍ الهاشمي
    • مَا رَوَاهُ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ عَبْدُ اَللّٰهِ بْنُ عُمَرَ العدوي
    • ما رَوَاهُ عَنْ عَبْدِ اَللّٰهِ بْنُ يَامِيلَ - أَو يامين -
    • مَا رَوَاهُ عَنْ أَبِي الحسن أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ - سَلاَمُ اللّٰهِ عَلَيه -
    • مَا رَوَاهُ عَنْ أَبِي اَلْيَقْظَانِ عَمَّارَ بْنَ يَاسِرٍ العنسي
    • مَا رَوَاهُ عَنْ أَبِي السَّكَن عُمَيرَةَ بنِ سَعدٍ الهمداني
    • مَا رَوَاهُ عَنْ أَبِي سُلَيمَان مَالِكِ بنِ الحُوَيرث اللّيثي
    • مَا رَوَاهُ عَنْ أَبِي دسمة وحشي بن حرب الحبشي
    • مَا رَوَاهُ عَنْ أَبِي مرازم يَعْلَى بْنِ مُرَّةَ الثَّقَفِيِّ
    • ما رواه عن اثنين أو أكثر
    • مَا رَوَاهُ عَنْ أَبِي سريحة حذيفة بن اسيد الغفاري و عَامر بن لَيلَى بن ضَمرَة
    • ما رواه عَنْ عَمْرٍو ذِي مَرٍّ الهمداني و سَعِيدُ بْنُ وَهْبٍ الهمداني و زَيدُ بنُ يُثَيعٍ الهمداني
    • ما رواه عن الصحابيّات
    • ما رواه عن امّ عبد اللّه عَائِشَةَ بِنْتِ أَبِي بَكْرٍ
    • مَا رَوَاهُ عَن اُمِّ أَبِيهَا فَاطِمَةَ الزَّهرَاءَ - سَلاَمُ اللّٰهِ عَلَيهَا -
    • ما رواه عَنْ أُمِّ هَانِئٍ بِنْتِ أَبِي طَالِبٍ
    • ما رواه عن امّ سلمة هند بنت أبي اميّة المخزوميّة
  • مستدركات
    • طرق حديث الغدير
      • حديث الغدير برواية الحافظ أبي عبد الرحمن أحمد بن شعيب النسائي المقتول سنة 303 ه
      • فهرس العناوين
      • مَا رَوَاهُ بُرَيْدَةُ بْنُ الْحَصِيبِ الْأَسْلَمِيِّ
      • مَا رَوَاهُ زَيْدُ بْنُ أَرْقَمَ الأنصاري
      • مَا رَوَاهُ زَيْدُ بْنُ يثيع الهمداني
      • ما رواه سَعْدُ بْنُ أَبِي وَقَّاصٍ الزُهرِي
      • مَا رَوَاهُ سَعِيدُ بْنُ وهب الهمداني
      • ما رواه عامر بن واثلة الليثي
      • ما رَوَاهُ عَبْدُ اَللّٰهِ بْنُ عَبَّاسٍ الهَاشِمِي
      • مَا رَوَاه عَمرُو ذُو مرّ الهمداني
      • ما رواه عميرة بن سعد الهمداني
      • حديث الغدير برواية الحافظ أبي اَلْقَاسِمِ سُلَيْمَانُ بْنُ أَحْمَدَ اَلطَّبَرَانِيُّ المتوفّى سنة 360 ه
      • فهرس العناوين
      • ما اختلف أو اشترك في نقله واحد
      • مَا رَوَاهُ بُرَيْدَةُ بْنُ الْحَصِيبِ الْأَسْلَمِيِّ
      • ما رواه جَابِرَ بْنَ عَبْدِ اَللّٰهِ اَلْأَنْصَارِيَّ
      • ما رواه جَرِيرُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ الْبَجَلِيِّ
      • ما رواه حُبْشِيِّ بْنِ جُنَادَةَ السَّلُولِيِّ
      • ما رواه حذيفة بن اسيد الغفاري
      • ما رواه خَالِدُ بْنُ زَيْدٍ أَبُو أَيُّوبَ الأنصاري
      • مَا رَوَاهُ زَيْدُ بْنُ أَرْقَمَ الأنصاري
      • مَا رَوَاهُ زَيْدُ بْنُ ثَابِتٍ اَلْأَنْصَارِيِّ
      • ما رواه سعد بن مالك أَبُو سَعِيدٍ اَلْخُدْرِيُّ
      • مَا رَوَاهُ عَبْدُ اَلرَّحْمَنِ بْنُ صَخْرٍ أبو هريرة الدوسي
      • ما رَوَاهُ عَبدُ اَللّٰهِ بْنُ عَبَّاسٍ الهاشمي
      • ما رواه عمّار بن ياسر العنسي
      • ما رواه عمرو ذو مرّ الهمداني
      • ما رواه عميرة بن سعد الهمداني
      • ما رواه مالك بن الحويرث الليثي
      • ما اختلف أو اشترك في نقله اثنان أو أكثر
      • مَا رَوَاهُ زَيْدُ بْنُ أَرْقَمَ الأنصاري أو حذيفة بن اسيد الغفاري
      • ما رواه عَمْرٌو ذُو مَرٍّ و زَيْدَ بْنَ أَرْقَمَ الأنصاري
      • مَا رَوَاهُ سَعِيدُ بْنُ وَهَبِ الهَمدَاني و حَبّةُ بنُ جُوَين العَرَنِي وَ زَيْدُ بْنُ أَرْقَمَ الأنصاري
      • حديث الغدير برواية أَبِي بَكْرٍ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْحُسَيْنِ اَلْآجُرِّيِّ المتوفّى سنة 360 ه
      • فهرس العناوين
      • مَا رَوَاهُ أَنَسُ بْنُ مَالِكٍ الأنصاري
      • ما رَوَاهُ اَلْبَرَاءُ بْنُ عَازِبٍ اَلْأَنْصَارِيُّ
      • مَا رَوَاهُ بُرَيدَةُ بْنُ الحَصِيب الأَسْلَمِي
      • مَا رَوَاهُ جَابِرُ بْنُ عَبْدِ اَللّٰهِ اَلْأَنْصَارِيُّ
      • مَا رَوَاهُ حَرمَلَةُ أَبُو بَسطَام مَولَى اُسَامَةَ بن زَيد
      • ما رواه خَالِدُ بْنُ زَيْدٍ أَبُو أَيُّوبَ الأنصاري
      • مَا رَوَاهُ زَيْدُ بْنُ أَرْقَمَ الأنصاري
      • مَا رَوَاهُ سَعْدُ بْنُ مالك أَبُو سَعيِد الخُدرِي
      • مَا رَوَاهُ سَعِيدُ بْنُ وهب الهمداني
      • مَا رَوَاهُ عَبْدُ اَللّٰهِ بْنُ عَبَّاسٍ الهاشمي
      • ما رَوَاهُ عَبْدُ اَللّٰهِ بْنُ مَسْعُودٍ الهذلي
      • ما رواه عمرو ذو مرّ الهمداني
      • ما رواه عميرة بن سعد الهمداني
      • مَا رَوَاهُ مَالِكُ بنُ الحُوَيرِث اللَّيثي
  • صفة المصادر
  • أسماء الرواة على حسب حروف الهجاء
  • فهرس المحتويات