حدیث ثقلین فراز حساس خطبه غدیر
حديث ثقلين فراز حساس خطبه غدير××× ۱ غدير در گذر زمان )مهدىپور( : ص ۱۳۱ - ۱۲۷. ××× يكى از حساسترين فرازهاى خطبه غدير به بيان حديث شريف ثقلين اختصاص دارد. خطبه رسول گرامى اسلامصلى الله عليه وآله در روز غدير بسيار طولانى است، و در حدود ۳۰ صفحه مىباشد.××× ۲ مدينة البلاغه )موسى زنجانى( : ج ۱ ص ۲۴۱ - ۲۱۳. ××× در كتاب »حديث الولايه« - كه باز آفرينى كتاب »الموالاة« ابنعقده مىباشد - تعداد ۱۴۲ مورد از طرق حديث غدير از صحابه به نقل ابنعقده بازيابى شده است.××× ۳ حديث الولايه )ابنعقده، تحقيق: امير تقدمى( : ص ۱۴۷ - ۳۹. ××× همچنين ابنمغازلى در كتاب مناقب خود پس از نقل خطبه غدير از طرق مختلف مىنويسد: در حدود يك صد تن از صحابه حديث غدير را از رسول اكرمصلى الله عليه وآله روايت كردهاند، كه ده تن )عشره مبشّره( نيز در ميان آنهاست. اين حديثى صحيح و ثابت است كه هيچ ضعفى در آن من سراغ ندارم، و اين از فضائل ويژه علىعليه السلام است كه احدى در اين فضيلت با او شريك نمىباشد.××× ۴ مناقب اهلالبيتعليهم السلام )ابنمغازلى، تحقيق: محمد كاظم محمودى( : ص ۸۴ . ××× در طول تاريخ رسالت، رسول اكرمصلى الله عليه وآله فقط دو سخنرانى داشتند كه بيش از يك صد هزار مستمع داشتند؛ يكى در روز عرفه در عرفات در حجةالوداع )نهم ذيحجة الحرام( سال ۱۰ ق. ديگرى در سرزمين غدير خم روز عيد غدير (۱۸ ذيحجة الحرام( سال ۱۰ ق. در هر دو مورد خطبه بسيار حساس و با عظمتى ايراد كرده، و در هر دو »حديث ثقلين« را بيان فرمودند. بد نيست در اينجا يادآور شويم كه صدور حديث ثقلين از زبان پيامبرصلى الله عليه وآله به دو مورد ياد شده اختصاص ندارد، بلكه حداقل در شش مورد اين حديث از بيان آن حضرت ثبت شده است: ۱. هنگام بازگشت از طائف، در سال هشتم هجرى. ۲. روز عرفه، نهم ذيحجة الحرام سال دهم هجرت در عرفات. ۳. روز دوازدهم ذيحجة الحرام××× ۱ البداية و النهاية: ج ۵ ص ۲۰۲. ××× سال دهم در مسجد خيف در منى. ۴. روز عيد غدير در سرزمين غدير خم، هجدهم ذيحجة الحرام سال دهم هجرى. ۵ . در آستانه ارتحال در مسجد النبىصلى الله عليه وآله، در اواخر ماه صفر سال يازدهم هجرى. ۶ . در بستر مرگ، روز ۲۸ صفر سال يازدهم، در حجره شريف.××× ۲ علىعليه السلام امام البررة )خوئى، خرسان : ج ۱ ص ۳۰۴ - ۲۹۲. ××× راويان حديث ثقلين از صحابه با توجه به تكرار حديث ثقلين، حداقل در شش مورد و ايراد خطابه از سوى رسول اكرمصلى الله عليه وآله در حجةالوداع در روز عرفه و به هنگام بازگشت در سرزمين غدير و در اجتماعى متجاوز از يكصد هزار نفر، اين حديث در تمام طبقات به حدّ تواتر رسيده است. در اينجا اسامى چهل تن از صحابه كه متن روايت آنان در دست مىباشد را يادآور مىيشويم: ۱. ابوايوب انصارى ۲. ابوذر غفارى ۳. ابورافع ۴. ابوسعيد خدرى ۵ . ابوشريح خزاعى ۶ . ابوقدامه انصارى ۷. ابوليلى انصارى ۸ . ابوهريره ۹. ابوالهيثم بن تيّهان ۱۰. انس بن مالك ۱۱. براء بن عازب ۱۲. جابر بن عبداللَّه انصارى ۱۳. جبير بن مطعم ۱۴. جرير بن عبداللَّه ۱۵. حبشى بن جناده ۱۶. حذيفة بن اسيد ۱۷. حذيفة بن ثابت ۱۸. حذيفة بن يمان ۱۹. حسن بن علىعليه السلام ۲۰. خزيمة بن ثابت ۲۱. زيد بن ارقم ۲۲. زيد بن اسلم ۲۳. زيد بن ثابت ۲۴. سعد بن ابىوقاص ۲۵. سلمان ۲۶. سهل بن سعد ۲۷. ضمره اسلمى ۲۸. طلحة بن عبداللَّه تيمى ۲۹. عامر بن ليلى ۳۰. عبدالرحمن بن عوف ۳۱. عبداللَّه بن حنطب ۳۲. عبداللَّه بن عباس ۳۳. عبداللَّه بن عمر ۳۴. عدى بن حاتم ۳۵. عقبة بن عامر ۳۶. على بن ابىطالبعليه السلام ۳۷. عمار ياسر ۳۸. عمر بن خطاب ۳۹. عمرو بن عاص ۴۰. مقداد بن اسود حديث ثقلين گذشته از افراد ياد شده، از سه تن از صحابيّات نيز روايت شده، و آنها عبارتند از: ۱. فاطمه زهراعليها السلام ۲. امسلمه همسر پيامبرصلى الله عليه وآله ۳. امايمن از بانوان بهشتى.××× ۱ علىعليه السلام امام البررة )خوئى، خرسان. : ج ۱ ص ۳۱۱. ××× ابنحجر مىنويسد: اين حديث از بيش از بيست تن از صحابه در موارد مختلف نقل شده است. از جمله: روز عرفه در حجةالوداع، روز غدير خم، به هنگام بازگشت از حج، پس از بازگشت از طائف و در دوران بيمارى حضرت در حجره شريفه هنگامى كه پر از صحابه بود. سپس اضافه مىكند: پيامبر اكرمصلى الله عليه وآله اين حديث را در اين موارد و در مواردى ديگر به جهت اهتمام خاص به شأن قرآن كريم و عترت طاهرهعليهم السلام تكرار فرموده است. آن گاه از طبرانى نقل كرده كه آخرين چيزى كه پيامبر اكرمصلى الله عليه وآله در لحظات آخر حيات خود بر زبان راند سفارش اهلبيتعليهم السلام خود بود.××× ۲ الصواعق المحرقه: ص ۱۵۰. ××× كثرت راويان حديث ثقلين موجب شده كه برخى از محدثان، متكلمان و تراجم نگاران به گردآورى اسامى راويان آن پرداخته، و برخى نيز كتاب مستقلى در همين رابطه تأليف كردهاند.