کیفیت ابلاغ ولایت
. كيفيت ابلاغ ولايت××× 3 ژرفاى غدير: ص 43 - 40. ×××
آنچه در آن زمان و تا زمان ما استثنايى بودن مراسم غدير را به ثبت رسانده، برنامهريزى خاصى بود كه به صورت بسيار دقيق و غير عادى به خصوص در حد عادات و فرهنگ آن عصر اجرا شد. اين جهات در چند جنبه قابل دقت است:
1. صد و بيست هزار نفر در برابر يك منبر
مجلس عظيمى به وسعت يكصد و بيست هزار نفر در آن زمان سابقه نداشت. شايد بتوان ادعا كرد در مجلسى بدون وسايل تقويت كننده صدا و ديد، چنان اجتماعى در مقابل يك منبر - كه همه گوينده را ببينند و صداى او را بشنوند - تاكنون نيز سابقه ندارد، و در آن زمان مردم براى اولين بار با چنين منظرهاى مواجه شده بودند. البته فرد يا افرادى، سخنان پيامبرصلى الله عليه وآله را براى مردم تكرار مىكردند كه افراد دورتر بشنوند و متوجه خطابه باشند.××× 1 تاريخ يعقوبى: ج 2 ص 110. المعجم الكبير: ج 5 ص 67 . ×××
2. منبر استثنايى زير درختان
منبرى بلند از سنگ و جهاز شتر زير درختان و سايبان قراردادن پارچهها بر فراز درختان بلند براى درست انجام شدن مراسم خطبه، كار تازهاى بود. حتى چند نفر مأمور شدند تا شاخههاى مزاحمى كه قابل بريدن نبود با دستان خود نگه دارند تا به منبر اصابت نكند و مراسم با نظم كامل انجام شود.
3. دو نفر بر فراز يك منبر
ايستادن پيامبرصلى الله عليه وآله بر فراز منبر بلند، در حالى كه سابقه ذهنى مردم نشستن حضرت بر منبر و يا ايستادن بدون منبر بود، حالت استثنايى به نظر مىرسيد. ايستادن اميرالمؤمنينعليه السلام از اول خطبه بر فراز منبر در كنار پيامبرصلى الله عليه وآله - به طورى كه دو نفر در حال قيام در محل سخنرانى ديده شوند - يكى از جذابترين و توجه برانگيزترين قسمتهاى برنامه بود كه تا امروز نظير نداشته است.
4. يك ساعت سخنرانى زير آفتاب
طول سخنرانى كه حدود يك ساعت به طور متوالى در آن مكان گرم ادامه داشته و مردم گوش مىدادهاند نيز در بين سخنرانىهاى پيامبرصلى الله عليه وآله بىسابقه است.
5 . بلند كردن و معرفى اميرالمؤمنينعليه السلام
بلند كردن و معرفى اميرالمؤمنينعليه السلام در بين سخنرانى، يك كار خارج از محدوده سخنرانى است، و در هيچ يك از سخنرانىهاى حضرت و حتى در عُرف سخنرانان جهان ديده نشده است. اين كار به عنوان يك اقدام بسيار فوقالعاده و بياد ماندنى درباره حساسترين فراز خطبه انجام گرفت.
6 . بيعت لسانى از فراز منبر
بيعت و اقرار لسانى گرفتن از مردم به اين صورت كه حضرت از مردم بخواهد تا در بين سخنرانى، اقرار خود را به طور مفصل بر زبان جارى كنند و محتواى سخنان حضرت را با صداى بلند تكرار كنند، نيز اقدامى استثنايى بين همه سخنرانىهاى عالم و ابداعى در اين فن به شمار مىآيد.