خُمّ

غدير خمّ

بسيارى از اهل لغت و جغرافى نويسان و تاريخ نگاران محل غدير خم را بين مكه و مدينه دانسته‏ اند.

درباره مكان غدير خم ياقوت حموى در «معجم البلدان» مى‏ نويسد: غدير از «غدر» به معناى فريب گرفته شده است، زيرا غدير جايى است كه انسان از كنار آن عبور مى ‏كند و آبى در آنجا مى‏ بيند. اما وقتى نزد آن مى ‏رود آن را خشک و بى‏ آب مى‏ يابد و از تشنگى مى ‏ميرد؛ كه منظور همان سراب است كه به اين مسئله انسان را فريب مى‏ دهد.

وى همچنين «خمّ» را نام چاهى از بنى‏ مره ذكر كرده است. نيز نقلى از زمخشرى دارد كه خمّ نام مردى بوده است. او همچنين درباره منطقه جغرافيايى غدير خم مى ‏نويسد: و غدير خمّ: بين مكة و المدينة، بينه و بين الجحفة ميلان : غدير خم بين مكه و مدينه است، و تا جحفه دو مايل فاصله دارد. طبرسى نيز روايتى دارد كه طبق آن غدير در سه مايل قبل از جحفه واقع شده است.

ابن‏ اثير در «نهايه» مى ‏گويد: «غدير خم محلى بين مكه و مدينه است» .

ياقوت در «معجم البلدان» مى‏ گويد: «حازمى گفته است: خم، مسير سيلى بين مكه و مدينه است ... ، و زمخشرى گفته كه خم، نام مرد رنگرزى است كه آبگير بين مكه و مدينه به او نسبت داده شده است» .

ابن‏ منظور در «لسان العرب» مى‏ گويد: «خم آبگير معروفى بين مكه و مدينه در جحفه است كه همان غدير خم است» .

فيروزآبادى در «قاموس» مى‏ گويد: «غدير خم، محلى است در مسير سيلى بين حرمين شريفين» .

از اين عبارات معلوم مى‏ شود اختلافى درباره اينكه غدير بين مكه و مدينه است وجود ندارد، و بحث بر سر تعيين مكان آن بين اين دو شهر است.

براى توضيح بيشتر مراجعه شود به عنوان: جغرافياى غدير.