آيه ۱۰۳ انعام و غدیر

از دانشنامه غدیر

آیه«وَ هُوَ يُدْرِكُ الاَبْصارَ وَ هُوَ اللَّطيفُ الْخَبيرُ»[۱]

يكى از مسائل توحيدى كه پيامبر صلى الله عليه و آله در فرازى از بخش اول خطبه غدیر بيان فرمود قداست خداوند بود كه با ذكر آيه ۱۰۳ سوره انعام:

Ra bracket.png وَ هُوَ يُدْرِكُ الاَبْصارَ وَ هُوَ اللَّطيفُ الْخَبيرُ La bracket.png عدم دسترسى به كُنه ذات الهى را مطرح كرد، كه جز آنچه خداوند در وصف خويش فرموده هيچ كس راهى به معرفت او ندارد.

پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود:«قَدْ فَهِمَ السَّرائِرَ وَ عَلِمَ الضَّمائِرَ»، و اشاراتى به علم خداوند داشت، كه از باطن و خفاياى امور اطلاع دارد و غلبه مطلق از آنِ اوست؛ و خلق او بدون هيچ سابقه و نمونه ‏اى از خلقت بوده است.

آنگاه پيامبر صلى الله عليه و آله با ذكر آيه ۱۰۳ سوره انعامRa bracket.png وَ هُوَ يُدْرِكُ الاَبْصارَ وَ هُوَ اللَّطيفُ الْخَبيرُ La bracket.png عدم دسترسى به كُنه ذات الهى را مطرح كرد، كه جز آنچه خداوند در وصف خويش فرموده هيچ كس راهى به معرفت او ندارد:

«جَلَّ عَنْ اَنْ تُدْرِكَهُ الاَبْصارُ وَ هُوَ يُدْرِكُ الاَبْصارَ وَ هُوَ اللَّطيفُ الْخَبيرُ. لا يَلْحَقُ اَحَدٌ وَصْفَهُ مِنْ مُعايَنَةٍ، وَ لا يَجِدُ اَحَدٌ كَيْفَ هُوَ مِنْ سِرٍّ وَ عَلانِيَةٍ، اِلاّ بِما دَلَّ عَزَّ وَ جَلَّ عَلى نَفْسِهِ»:

بالاتر از آن است كه چشم‏ ها او را درک كنند ولى او چشم ‏ها را درک مى‏ كند و او لطف كننده و آگاه است.

هيچ كس نمى‏ تواند با ديدن به صفت او راه يابد، و كسى به چگونگى او از سرّ و آشكار دست نمى ‏يابد مگر به آنچه خود خداوند عز و جل راهنمايى كرده است.

پانویس

  1. انعام /  ۱۰۳. سخنرانى استثنائى غدير: ص ۱۳۷ - ۱۴۶. واقعه قرآنى غدير: ص ۸۰ .