آيه ۶ کهف و غدیر
 | |
| مشخصات آیه | |
|---|---|
| نام سوره | کهف |
| شماره آیه | ۶ |
| جزء | ۱۵ |
| محتوای آیه | |
| مکان نزول | مکه |
| موضوع | تأکید بر دستور امیرالمؤمنین خواندن امام علی علیه السلام |
| ترتیل آیه ترجمه صوتی | |
آیه ۶ سوره کهف آیه‌ای نازل‌شده در غدیر برای تأکید بر دستور امیرالمؤمنین خواندن امام علی علیه السلام.
بستر نزول آیه ۶ سوره کهف در رخداد غدیر چنین ترسیم شده است:[۱] پس از اتمام مراسم حجةالوداع، در روزى كه پيامبر صلى الله عليه وآله در مكه توقف داشت (روز چهاردهم ماه ذی‌الحجة) روز پرماجرايى بود. در كنار سپردن امانت‌های امامت به امیرالمؤمنین عليه السلام، دستور خاصى درباره سلام‌كردن اصحاب به او به‌عنوان «اميرالمؤمنين» نازل شد: 
فَلَعَلَّكَ باخِعٌ نَفْسَكَ عَلى آثارِهِمْ إِنْ لَمْ يُؤْمِنُوا بِهذَا الْحَدِيثِ أَسَفاً؛ گويى تو مىخواهى در اثر اعمال آنان خود را از تأسف و غم و اندوه هلاک كنى، اگر به اين گفتار ايمان نياورند 
.
در روايات آمده كه نزول آيه ۶ سوره کهف قبل از آيه تبلیغ بوده است. جبرئيل نازل شد و لقب «اميرالمؤمنين» را به‌عنوان اختصاص به على بن ابی‌طالب آورد و خود نيز به آن حضرت با همين لقب سلام كرد. امیرالمؤمنین عليه السلام كه متوجه سلام جبرئيل با اين لقب بود درباره آن پرسيد. حضرت پاسخ داد: اين جبرئيل است كه از سوى خداوند تحقق آنچه به من وعده داده را آورده است.
سپس، دستور الهى آمد كه بايد بزرگان اصحاب نزد على بن ابىطالب عليه السلام حضور یابند و به‌عنوان «اميرالمؤمنين» بر آن حضرت سلام كنند. پيامبر صلى الله عليه و آله كه از منصوب‌كردن اميرالمؤمنين عليه السلام در غدير ترس آن داشت كه او را تكذيب كنند، درباره سلام‌كردن آنان به‌عنوان «اميرالمؤمنين» ترس بيشترى داشت. اين اطمينان الهى بود كه اجراى اين دستور را با نزول آيه ۶ سوره كهف در چنين موقعيتى مؤكد نمود. اين بدان معنى بود كه پيامبر صلى الله عليه و آله وظيفه الهى خود را به انجام می‌رساند، اگر چه مردم سرپيچى كنند.
پيرو این دستور پيامبر صلى الله عليه و آله سرشناسان اصحاب خدمت على عليه السلام آمدند و با عنوان «اميرالمؤمنين» به آن حضرت سلام كردند. در بين آنها فقط ابوبكر و عمر به‌عنوان اعتراض به پيامبر صلى الله عليه و آله گفتند: آيا اين حقى از طرف خدا و رسولش است؟ حضرت غضبناک شده فرمود: آرى، حقى از طرف خدا و رسولش است. خداوند اين دستور را به من داده است.[۲]
پانویس
منابع
- بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار؛ محمدباقر بن محمدتقی مجلسی، بیروت: دار إحياء التراث العربی، ۱۴۰۳ق.
- کتاب سلیم بن قیس الهلالی؛ سلیم بن قیس هلالی، تحقیق: علاء‌الدین موسوی، تهران: مؤسسة البعثة (قسم الدراسات الإسلامية)، ۱۴۰۷ق.
- عوالم العلوم و المعارف و الأحوال من الآیات و الأخبار و الأقوال؛ عبدالله بن نورالله بحرانى اصفهانى، تحقیق: محمدباقر موحد ابطحى اصفهانى، قم: مؤسسة الإمام المهدى علیه السلام، ۱۳۸۲ش.
- غدیر در قرآن، قرآن در غدیر؛ محمدباقر انصاری، قم: انتشارات دلیل ما، ۱۳۸۷ش.
- مناقب آل ابی‌طالب؛ محمد بن علی بن شهرآشوب مازندرانی، تحقیق: محمدحسین آشتیانی و سید هاشم رسولی محلاتی، قم: مؤسسه انتشارات علامه، ۱۳۷۹ق.
- واقعه قرآنی غدیر: گزارش سفر یک‌ماهه پیامبر برای اعلان ولایت در سایه آیات قرآنی؛ محمدباقر انصاری، قم: انتشارات دلیل ما، ۱۳۸۶ش.