ابن ماجه قزوینی، ابوعبدالله محمد بن یزید بن ماجه ربعی قزوینی،[۱] از محدّثان بزرگ اهل سنت در قرن سوم هجری بود.[۲] او در سال ۲۰۹ یا ۲۰۷ هجری در قزوین به دنیا آمد و در سال ۲۷۳ یا ۲۷۵ هجری درگذشت. ابن ماجه به عنوان یکی از پیشوایان نویسندگان کتب ششگانه حدیث اهل سنت شناخته می‌شود.

ابن ماجه قزوینی
اطلاعات فردی
نام کاملابوعبدالله محمد بن یزید بن ماجه ربعی قزوینی
تولد۲۰۷ قمری قزوین
وفات۲۷۵ قمری
محل دفنقزوین
اطلاعات علمی
استادانداوود بن رشید، ابراهیم بن منذر حزامی، عبدالله بن معاویه
شاگردانابراهیم قطان، محمد بن عیسی صفار ابهری، اسحاق بن محمد قزوینی
تالیفاتسنن ابن ماجه، تفسیر قرآن، تاریخ
تحصیلاتبصره، کوفه، بغداد، شام، مصر و ری
مذهبشافعی
اطلاعات فرهنگی
زمینه فعالیتحدیث، تفسیر، تاریخ
علت شهرتگردآورنده کتاب سنن، یکی از صحاح سته و منابع معتبر حدیثی اهل سنت

زندگینامه[۳]

ابن ماجه برای فراگیری حدیث به شهرهای مختلف مانند بصره، کوفه، بغداد، شام، مصر و ری سفر کرد و از اساتیدی چون داوود بن رشید، ابراهیم بن منذر حزامی، عبدالله بن معاویه و هشام بن عمار استفاده کرد.[۴] او در خراسان، عراق، حجاز، مصر و شام حدیث شنیده است.

ابو عبدالله تألیفات مهمی در زمینه حدیث، تفسیر و تاریخ دارد.[۵] مهم‌ترین اثر او «سنن ابن ماجه» است که یکی از شش کتاب معتبر حدیث اهل سنت به‌شمار می‌آید.[۶] این کتاب شامل ۳۲ کتاب و حدود ۴۳۴۱ حدیث است. علاوه بر «سنن»، او «تفسیر قرآن کریم» و «تاریخ» را نیز تألیف کرده است.

ابن ماجه در سن ۶۴ سالگی در روز دوشنبه، هشت روز مانده به رمضان سال ۲۷۳ هجری درگذشت و در روز سه‌شنبه به خاک سپرده شد. بر او توسط برادرش ابوبکر نماز خوانده شد.[۷]

اهمیت و جایگاه

ابن ماجه به عنوان حافظ و امام حدیث شناخته شده است[۸]. کتاب «سنن ابن ماجه» اگرچه شامل احادیث صحیح و حسن است، اما برخی از روایات ضعیف و منکر در آن وجود دارد که باعث شده برخی از علما آن را از زمره صحاح ستّه خارج کنند. با این حال، بسیاری از احادیث او به تنهایی نقل شده است که صحیح هستند.[۹]

روایت حدیث غدیر[۱۰]

یکی از بزرگان اهل سنت که حدیث غدیر را نقل کرده ابن ماجه قزوینی (م ۲۷۳ ق) است.[۱۱] وی حدیث غدیر را با اشاره به ماجرای غدیر در سنن خود نقل کرده است.[۱۲]

یافعی و ابن حجر و سیوطی:[۱۳] او را بسیار توثیق و تعریف کرده و کتاب وی در حدیث را یکی از کتاب‌های ششگانه اصلی می‌دانند. خلیلی بسیار او را ستوده است.

پانویس

  1. الوافی بالوفیات. ج ۵، ص ۲۲۰.
  2. محمد بن یزید الربعی (بفتح الراء و الموحدة) القزوینی أبو عبد اللَّه ابن ماجة (بتخفیف الجیم) صاحب «السنن» أحد الائمة حافظ، صنف السنن، و التفسیر، و التاریخ، مات سنة ثلث و سبعین و له أربع و ستون التقریب ج ۲ ص ۲۲۰.
  3. عبقات الأنوار فی إمامة الأئمة الأطهار؛ ج‏۱۸؛ ص۱۷۶
  4. الوافی بالوفیات. ج ۵، ص ۲۲۰.
  5. عبقات الأنوار فی إمامة الأئمة الأطهار؛ ج‏۱۸؛ ص۱۷۶
  6. الوافی بالوفیات. ج ۵، ص ۲۲۰.
  7. عبقات الأنوار فی إمامة الأئمة الأطهار؛ ج‏۱۸؛ ص۱۷۶
  8. الحافظ الکبیر محمد بن یزید بن ماجة القزوینی صاحب «السنن» و «التاریخ» کان اماما فی الحدیث، عارفا بعلومه و جمیع ما یتعلق به، ارتحل الی العراق، و البصرة، و الکوفة، و بغداد، و مکة، و الشام، و مصر، و الری لکتب الحدیث، و کتابه فی الحدیث أحد الکتب الستة آلتی هی اصول الحدیث و امهاته. مرآة الجنان ج ۲ ص ۱۸۸. عبقات الأنوار فی إمامة الأئمة الأطهار؛ ج‏۶؛ ص۲۱۱
  9. مرآة الجنان ج ۲ ص ۱۸۸
  10. چکیده عبقات الانوار (حدیث غدیر): ص ۲۲۵.
  11. عبقات الأنوار فی إمامة الأئمة الأطهار؛ ج‏۷؛ ص۳۴۶
  12. السنن: ج ۱ ص ۴۳.
  13. مرآة الجنان: حوادث سال ۲۷۳. تقریب التهذیب: ج ۲ ص ۲۲۰. طبقات الحفّاظ: ۲۷۸.