اعتقاد به نزول فرشتگان، کتابهای آسمانی و پیامبران الهی
اعتقاد به نزول فرشتگان، کتابهای آسمانی و پیامبران الهی از جمله خصوصیات مؤمن حقیقی است که پیامبر صلی الله علیه و آله در خطبه غدیر به آن اشاره کرده است.
عامه از اهل تسنن ایمان و اسلام را یکی میدانند، تا بتوانند تمام مسلمانان صدر اسلام، حتی غاصبان خلافت و آنانی که با امیرالمؤمنین علیه السلام جنگیدند همه را در زمره مؤمنان بهحساب آورند. بهرغم نظر عامه، از نظر شیعه ایمان سه شرط دارد: مؤمن کامل کسی است که به هر آنچه که خداوند نازل کرده معتقد باشد و بر طبق آن عمل کند.
در ذیل شرح این قسمت از خطبه غدیر برخی محققان به اختصاصات انبیاء علیهم السلام پرداختهاند: پیامبران با بقیهٔ مردم در تکالیف عمومی مشترک هستند. اما ایشان تکالیفی اختصاصی هم دارند؛ مانند اینکه نماز شب برای پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله واجب بوده است.
مؤمن کیست؟
براساس نوشته برخی شارحان خطبه غدیر، در این قسمت از خطبه غدیر برخی خصوصیات مؤمن از منظر رسولالله صلی الله علیه و آله بیان شده است: اومن واژه برای متکلم وحده از مصدر ایمان بهمعنای ایمان آوردم. مقصود از کتب، کتابهای آسمانی است که بر تمام انبیا نازل شده است.
عامه از اهل تسنن ایمان و اسلام را یکی میدانند، تا بتوانند تمام مسلمانان صدر اسلام، حتی غاصبان خلافت و آنانی که با امیرالمؤمنین علیه السلام جنگیدند (اصحاب جمل، صفین و نهروان)، همه را در زمره مؤمنان بهحساب آورند.[۱] [یادداشت ۱]
بهرغم نظر عامه، از نظر شیعه ایمان سه شرط دارد:[۲] مؤمن کامل کسی است که به هر آنچه که خداوند نازل کرده معتقد باشد و بر طبق آن عمل کند. خداوند متعال هم در اوصاف متقین میفرماید: 
وَ الَّذینَ یُؤْمِنُونَ بِما اُنْزِلَ إِلَیْکَ وَ ما اُنْزِلَ مِنْ قَبْلِکَ وَ بِالْآخِرَةِ هُمْ یُوقِنُون؛ و آنان که به آنچه بهسوی تو و به آنچه پیش از تو نازل شده، مؤمن هستند و به روز قیامت یقین دارند
(بقره:۴).[۳]
اختصاصات انبیاء
در ذیل شرح این قسمت از خطبه غدیر برخی محققان به اختصاصات انبیاء علیهم السلام پرداختهاند: پیامبران با بقیهٔ مردم در تکالیف عمومی مشترک هستند. اما ایشان تکالیفی اختصاصی هم دارند.
تکالیف مخصوص پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در روایات تحت عنوان خَصائِصُ النَّبیّ ثبت شده است که در کتابهای اهل تسنّن هم به همین عنوان آمده است؛ اختصاصاتی مانند اینکه نماز شب برای پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله واجب بوده است یا اینکه بیشتر از چهار همسر اختیارکردن برای ایشان جایز بوده است که برای دیگران جایز نیست.
پیامبران در امور عمومی زندگی با دیگران مشترک هستند. همین نمازی که عموم میخوانند و به خدا عرض میکنند: اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقیمَ؛ ما را به راه راست هدایت کن (حمد:۶)، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله هم میخواند. از باب تعبّد، وقتی خداوند میگوید: قُلْ هُوَ اللَّهُ أحَدٌ؛ بگو: اوست خدای یکتا (اخلاص:۱)، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نیز آن را میگوید.[۴]
پانویس
- ↑ ابنحجر عسقلانی (درگذشت: ۸۵۲ق)، مورخ و محدث اهل سنت، در کتابش صراحتاً یادآور میگردد که شخصی چون عبدالله بن ابی – سرکرده منافقان مدینه- بهدلیل همصحبتی با پیامبر باید محترم شناخته شود و اگر کسی او را به عیب و نقص یاد نماید کافر و زندیق و از دین خارج است. (الاصابه، ج۱، ص۱۸–۱۷).
منابع
- الإصابة فی تمییز الصحابة؛ احمد بن علی (ابن حجر عسقلانی)، تحقیق: علی محمد معوض و عادل احمد عبدالموجود، بیروت: دار الکتب العلمیة، ۱۴۱۵ق.
- شرح خطبه غدیر؛ محمدرضا شریفی، اصفهان: انتشارات نورالحیات، ۱۴۴۶ق.
- شرح و تفسیر خطبه پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در غدیر خم؛ محمدتقی نقوی، تهران: انتشارات منیر، ۱۳۷۴ش.