المقاصد العلیة فی المطالب السنیة (کتاب)
 | |
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| نویسنده | علامه امینی |
| تعداد جلد | ۱ |
| اطلاعات نشر | |
| ناشر | بنیاد محقق طباطبایی |
| محل نشر | قم |
| قطع | وزیری |
«المقاصد العلیة فی المطالب السنیة» اثری به زبان عربی از علامه عبدالحسین امینی (درگذشته ۱۳۹۰ق) است که به بررسی چهار آیه مهم قرآن میپردازد. این کتاب در اصل مجموعهای از چهار رساله مستقل بوده که هر یک به شرح و تفسیر معنای یکی از این آیات اختصاص دارد و بعدها با پژوهش و تصحیح سید محمد طباطبایی یزدی به صورت یک مجلد منتشر شده است.
نویسنده
عبدالحسین امینی نجفی (زادهٔ ۱۲۸۱ ش– درگذشتهٔ ۱۲ تیر ۱۳۴۹ ش) فرزند احمد امینی، در تبریز زاده شد. پدرش از علمای تبریز بود. جدّش «مولا نجفقلی»، مشهور به «امین الشرع» بود و از همین رو این خانواده «امینی» خوانده شدهاند.
پس ازفراگرفتن قرآن و علوم حوزوی در تبریز در سن ۲۲ سالگی به نجف مشرف شد و از عالمانی همچون سید ابوالحسن اصفهانی، میرزا محمدحسین نایینی، محمدحسین غروی اصفهانی و شیخ عبدالکریم حائری یزدی کسب فیض نمود و اجازه اجتهاد دریافت کرد.
او همچنین کتابخانه امیرالمؤمنین علیه السلام را در نجف تأسیس نموده، که در سال ۱۳۹۶ش حدود ۴۲ هزار جلد کتاب داشته است و سرانجام بدن مطهرش در حجره ای در کنار کتابخانه امیرالمؤمنین علیه السلام به خاک سپرده شد.
تألیفات
از ایشان آثاری متعددی در موضوع تاریخ اسلام، فقه، تفسیر و تراجم منتشر شده است که بعضی از این آثار موجب تقدیر در جهان اسلام گردید مانند: کتاب «الغدیر» که پس از سال ۱۳۶۴ ق، که مجلدات اولیه این کتاب منتشر گردید، شخصیت علامه امینی کاملاً جهانی شد؛ حتی شیخ دحدوح امام جمعه حلب هم بر این کتاب تقریظ زد و مستبصر شد.
از آثار ایشان:
- «الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب»، ۱۱ مجلد.
- «شهداء الفضیلة»، شرح حال ۱۳۰ نفر از عالمان شیعه. این کتاب با عنوان «شهیدان راه فضیلت» توسط جلال الدین فارسی ترجمه شده است.
- تحقیق و تعلیق «کامل الزیارات»، المطبعة المبارکة المرتضویة، ۱۳۵۶ق.
- «أدب الزائر لمن یَمَّمَ الحائر»، ۱۴۲۴ ق، مؤسسة البلاغ. این کتاب با عنوان «آداب کوی جانان» توسط محسن رجبی ترجمه شده است.
- «اَلْمَقاصِدُ الْعَلیَّة فِی الْمَطالِبِ السَّنیَّة»، بنیاد محقق طباطبایی، دارالتفسیر، ۱۳۹۲ ش.
- «سیرتنا و سنتنا سیرة نبینا و سنته»، ۱۴۲۷ ق، مؤسسة البلاغ.
- «تفسیر فاتحة الکتاب»، ۲۵۵ ص، ۱۳۹۵ ق، مکتبة الإمام أمیرالمؤمنین علی علیه السلام.
- «السجود علی التربة الحسینیه عند الشیعة الامامیه»، نشر مجنون.
- «اعلام الانام فی معرفة الملک العلاّم» این کتاب در «توحید» است، و بهعکس نام آن، که به عادت برخی از عالمان مسلمان به عربی گذاشته شده است، به زبان فارسی است.[۱]
- «ثمرات الأسفار إلی الأقطار»، ۴ مجلد، ۱۴۲۹ق، مرکز الامیر لإحیاء تراث الإسلامی.
- رسالهای، دربارهٔ «کتاب سلیم بن قیس الهلالی»[۲]
- «ریاض الانس» (در ۲ جلد، هر جلد ۱۰۰۰ صفحه) بیشتر مطالب این کتاب، در توصیف و معرفی کتابها و نسخههای خطیی است که مؤلف دیده است.
- رسالهای، دربارهٔ «نیّت».
- «رسالهای، در بیان حقیقت زیارات» (در پاسخ علمای پاکستان).
- «رسالهای، در علم «درایة الحدیث».
محتوای کتاب
در کتاب چهار بخش اصلی وجود دارد که هر یک به شرح و تفسیر یکی از آیات مهم قرآن اختصاص یافته است:
- مطلب اول: تفسیر آیه «قالوا ربَّنا أمَتَّنَا اثنَتَینِ وَأحییتَنا اثنَتَین» (سوره غافر، آیه ۱۱) در این بخش، علامه امینی به بررسی و تبیین معنای مرگ و حیات دوگانه انسانها میپردازد و ابعاد اعتقادی این آیه را واکاوی میکند.
- مطلب دوم: تفسیر آیه «وَللهِ الأسماءُ الحُسنیٰ فَادعوهُ بِها» (سوره اعراف، آیه ۱۸۰) این قسمت به شرح اسمای نیکوی الهی و اهمیت دعا و نیایش با استفاده از این نامها اختصاص یافته است.
- مطلب سوم: تفسیر آیه «وَإذ أخذ رَبُّکَ مِن بَنی آدَمَ مِن ظُهورِهِم ذُرّیتهم…» (سوره اعراف، آیه ۱۷۲) گستردهترین بخش کتاب است که به موضوع عالم ذر و پیمان الهی با فرزندان آدم میپردازد و ابعاد مختلف این واقعه را تحلیل میکند.
- مطلب چهارم: تفسیر آیه «وَکُنتُم أزواجاً ثلاثة» (سوره واقعه، آیه ۷) در این بخش، تقسیمبندی انسانها در قیامت به سه گروه و ویژگیهای هر گروه مورد بحث و بررسی قرار گرفته است