امام زمان دریاری بیکران

کلمهٔ «غراف» به فتح غین و تشدید یا- صیغه مبالغه است، مانند فَتّال و ضرّاب و امثال آن، و اصل آن از غَرَفَ و یَغرِفُ، غُرفاً گرفته شده است. غُرف به فتح غین و سکون را- در اصل لغت عرب به معنای قطع کردن و جدا شدن است. گفته می‌شود: غرف الشیء ای جَزَّها یعنی قطع نمودن آن را و شاید کلمه «غرفه» از همین لغت گرفته شده باشد؛ چون غرفه از اتاق و خانه جدا است. البته باید توجه داشت که این الفاظ معادل پارسی آن اطلاق نیست و اطلاق غرفه بر اتاق بر سبیل مجاز است؛ بلکه غرفه عبارت از پیشگاه و محلی که به اتاق ضمیمه شود. همچنین غرفه بر کفی آب که از حوض یا نهر برداشته شود اطلاق گردد. برای مثال خداوند می‌فرماید:... إِلاَّ مَنِ اغْتَرَفَ غُرْفَةً بِیَدِه‏ مگر کسی که یک کف از آب با دست خود بردارد.[۱]

و شاید علت اطلاق غرفه بر کفی از آب آن باشد که یک مشت آب از حوض یا سطل یا هر چه هست چیزی است که جدا شده است.

حالا به مورد بحث بازگردیم و ببنیم مقصود از کلمه «غرف» در کلام رسول صلی الله علیه وآله چیست؟ و بحر عمیق کدام است؟ پس می‌گوییم: آنچه را که ما از عبارت می‌فهمیم آن است که رسول خدا صلی الله علیه وآله، امام زمان روحی فداه را تشبیه فرموده است به کسی که کنار دریایی عمیق قرار گرفته و آب‌های زیادی را با دست از دریا کشیده باشد و این دریا کنایه از دریای عدالت حق است که بسیار عمیق و بی‌نهایت است و تمام انبیا و اوصیا از این دریا غرفه‌هایی برداشته‌اند و به جامعه دادند؛ ولی مهدی موعود علیه السلام بر حسب مأموریتی که دارد و باید عدل کامل را در جامعه پیاده کند غرفه‌های بسیاری از این دریا را خواهد کشید و به جامعه خواهد داد. به همین جهت از مهدی موعود علیه السلام به کلمهٔ «غراف» که مبالغه است تعبیر فرموده است، یعنی بسیار بردارندهٔ آب زلال عدالت از دریای عدل الهی است همانکه در توصیف زمان ظهور ایشان معصوم علیه السلاممیفرمایند: یَمْلَأُ الْأَرْضَ بِهِ قِسْطاً وَ عَدْلًا کَمَا مُلِئَتْ ظُلْماً وَ جَوْراً؛ پس همچنانکه زمین پر از ظلم باشد باید از عدل پر گردد، بدیهی است که دریای بی پایان و عمیق عدل و عدالت ذات پاک حق تعالی است.[۲]

اختصاص «الغراف من بحر عمیق» به امام زمان روحی فداه

خطیب اعظم غدیر با بیانِ یکی از وی‍ژگی‌های منحصر به فرد در مورد حکومت عدالت گستر امام زمان علیه السلام تحقق یک عدالت الهی را فقط خاص ایشان می‌دانند. دسترسی جامعه بشریت به یک عدالت اجتماعی را الا و لابد به دست کسی می‌دانند که بتواند به «بحر عمیق» عدالت الهی دسترسی داشته و آن «آب زلال عدالت» را به کل بشریت برساند؛ لذا پیامبر صلی الله علیه وآله با تشبیه به «بحر عمیق» چند نکته مهم را به مخاطبین خویش تا قیامت می‌رسانند که:

اولاً: آگاه باشید و بدانید دسترسی به علوم انبیاء و تشخیص خاتم النبیین صلی الله علیه وآله و اجرای عدالت الهی در آخرالزمان کار احدی جز آن بزرگوار نیست؛ زیرا این علوم در عمق بی‌نهایت علم الهی قرار دارد و خداوند دسترسی به آن را فقط به ایشان داده است.

ثانیاً: این تشبیه نشان می‌دهد که شأنیت چنین جایگاه و عظمت علمی و اجرای چنین حکومت عدالت گستر فقط به آخرین وصیی پیامبر صلی الله علیه وآله سپرده شده است.

ثالثاً: از این تشبیه واضح می‌شود که تنها اوست که می‌تواند حیات بشری را از این «بحر عمیق» تضمین نماید؛ زیرا تمامی علوم اهل بیتb و عملکردشان، خاصه وجود مبارک آن بزرگواران مایه حیات برای کل عالم می‌باشد.

پانویس

  1. بقره / ۲۴۹.
  2. شرح و تفسیر خطبه پیامبر صلی الله علیه وآله در غدیر خم، ص ۴۱۹.