تحلیلی بر منتخب منشور اخلاقیات علی ابن ابی طالب در خطبه غدیر

چکیده مقاله:

تفسیر نادرست مفاهیم دینى که ناشى از عواملى چون بدفهمى یا غرض ورزى است،مشکلات و خطراتى جدى بر جامعه دین داران تحمیل مى کند. براى جلوگیرى از آسیباعتقادى در اجتماع دینى، قبل از هر چیز نیازمند فهم صحیح مفاهیم دینى مى باشیم. دراین راستا ابتدایى ترین و صحیح ترین اقدام، رجوع به منابع اصیل دین (کتاب و سنت) است.

در برخورد با مشکل انکار امامت یا تحریف معناى حقیقى آن نیز مراجعه به متون وحیانى،اولین و ضرورى ترین اقدام به نظر مى رسد. اینکه امام کیست مقام و اوصاف اختصاصى امام چیست ما در قبال وى چه وظیفه اى داریم و سوالاتى از این قبیل، جز با تبیین دقیق آیات و روایات مربوط به این موضوع، پاسخ صحیح داده نمى شوند.

در مواردى مشاهده شده که با ارایه برداشت ها و قرایت هاى جدید و خودساخته از مفهوم امامت، قلب ماهیتى در چیستى این مقام به وجود آمده؛ مثلا تفسیر مقام امامت به یک مقامباطنى و محدود کردن آن به ارتباطات شخصى، تفسیرى است که نه تنها دلیل شرعى معتبرى ندارد، بلکه به عکس با بسیارى از نصوص و آموزه هاى متقن شیعى مغایرت دارد.

از منظر روایات شیعه، امامت مقام رفیعى است که خداوند به بندگان خاص خود اعطا کردهو رکن اصلى این مقام را فرض الطاعه تشکیل مى دهد؛ یعنى علاوه بر جنبه الوهى و اعطاى مقام امامت از سوى خداوند، آ نچه مردم با آن مواجه اند، شکل تعامل آنان در قبال امام است که همان تبعیت و اطاعت مطلق نسبت به امام مى باشد.

این وجوب الهى، گستره تمامى اعتقادات، افعال و گفتار آدمیان را شامل مى شود؛ اطاعتى که در آن چند و چون وجودندارد و ماموم به حجیت افعال، گفتار، اوامر و نواهى امام در همه زمینه ها معتقد است. معناى مذکور صاز طرق متعددى قابل وصول است. ما در این نوشتار این مساله را از منظر خطابه غدیر و با تکیه بر فراز من کنت مولاه فعلی مولاه بررسى مى کنیم.

منبع

چهارمین کنگره بین المللی فرهنگ و اندیشه دینی.