تقارن وقایعی با عید غدیر

از دانشنامه غدیر

  در آن روز از ايام سال كه مقارن با روز غدير بوده است وقايع بسيار مهمى در عالم خلقت و در تكوين جهان رخ داده، همان طور كه انبياء عليهم السلام نيز برنامه‏ هاى مهم خود را در اين روز انجام داده ‏اند. اين به خاطر ارزشى است كه صاحب اين روز يعنى اميرالمؤمنين‏ عليه السلام به آن داده است و حاكى از آن است كه واقعه‏ اى مهم‏تر از آن در تاريخ عالم نبوده است كه سعى شده ساير وقايع با آن مقارن گردد و از مباركى اين روز طلب بركت و يُمن شود:

روزهاى حساس از تاريخ انبياء عليهم السلام

طبق فرمايش امامان ‏عليهم السلام، روزهاى حساسى از تاريخ پيامبران‏ عليهم السلام مصادف با روز غدير بوده است:

۱. روز قبولى توبه حضرت آدم ‏عليه السلام.[۱]

۲. روزِ حضرت شيث، فرزند و وصى حضرت آدم ‏عليهما السلام.[۲]

۳. روز نجاتِ حضرت ابراهيم ‏عليه السلام از آتش.[۳]

۴. روز نصب حضرت موسى‏ عليه السلام حضرت هارون‏ عليه السلام را.[۴]

۵. روز حضرت ادريس‏ عليه السلام.[۵]

۶. روز حضرت يوشع بن نون وصى حضرت موسى‏ عليهما السلام.[۶]

۷. روز نصب حضرت عيسى‏ عليه السلام وصى خود شمعون را.[۷]

بعضى از موارد فوق كه به صورت مبهم آمده و واقعه آن روز ذكر نشده به پيروى از متن حديث است و احتمالاً مربوط به روز مبعوث شدن ايشان به نبوت يا منصوب شدنشان به وصايت باشد.

عرضه ولايت اهل ‏بيت ‏عليهم السلام بر همه مخلوقات

همانطور كه در روز غدير «ولايت» بر انسان ‏ها عرضه شد، در عالم خلقت بر ساير مخلوقات نيز عرضه شد. امام رضا عليه السلام در حديثى به وقوع اين امور در روز غدير اشاره مى‏ فرمايد[۸]:

-  عرضه ولايت بر اهل آسمان‏ ها، و سبقت اهل آسمان هفتم در قبول آن، و تزيين آن به عرش الهى.

-  قبول اهل آسمان چهارم ولايت را پس از اهل آسمان هفتم، و تزيين آن به بيت‏ المعمور.

-  قبول اهل آسمان دنيا ولايت را پس از اهل آسمان چهارم، و تزيين آن به ستارگان.

-  عرضه ولايت بر بقعه‏ هاى زمين، و سبقت مكه در قبول آن و زينت آن به كعبه.

-  قبول مدينه ولايت را بعد از مكه، و زينت آن به پيامبر صلى الله عليه و آله.

-  قبول كوفه ولايت را بعد از مدينه، و زينت آن به اميرالمؤمنين ‏عليه السلام.

-  عرضه ولايت بر كوه ‏ها، و قبول سه كوه پيش از سايرين: عقيق، فيروزه، ياقوت. و به همين جهت بر ساير جواهرات فضيلت دارند.

-  قبول معادن طلا و نقره ولايت را بعد از عقيق و فيروزه و ياقوت.

-  هر كدام از كوه‏ ها كه ولايت را قبول نكرد چيزى بر آن نمى‏ رويد.

-  عرضه ولايت بر آب‏ ها، آنكه قبول كرد گوارا و آنكه قبول نكرد تلخ و شور شد.

-  عرضه ولايت بر نباتات، هر كدام قبول كرد شيرين و خوش طعم، و هر كدام قبول نكرد تلخ شد.

-  عرضه ولايت بر پرندگان، هر كدام قبول كرد با صداى زيبا و فصيح مى ‏خواند، و هر كدام قبول نكرد اَلكَن شد.

يک تقارن جالب

از لطايف مقدّرات الهى اين است كه در روز ۱۸ ذى‏ الحجه عثمان كشته شد و مردم پس از ۲۵ سال غصب خلافت، با اميرالمؤمنين ‏عليه السلام بيعت كردند و خلافت ظاهرى آن حضرت بار ديگر مقارن با روز غدير شد.[۹]

تقارن غدير با وقايع مذهبى ديگر را با بيانى ديگر نيز مى‏توان توضيح داد؛ و آن اينكه: يكى از موارد جالب توجه در مورد روز و عيد غدير، تقارن اين روز با ديگر روزهاى تاريخى و مذهبى است. از جمله:

۱. هر پيامبرى را كه خداوند فرستاده اين روز را براى او عيد قرار داده است.[۱۰]

۲. مصادف بودن عيد غدير با عيد نوروز.[۱۱]

۳. مصادف بودن روز عيد غدير با روز كشته شدن عثمان بن عفان در سنه ۳۴ ق در هجدهم ذى ‏الحجه، كه او را در خانه ‏اش كشتند و از آنجا بيرون آوردند و در مزبله مدينه انداختند.[۱۲] بعد از آن هم از ترس مهاجرين و انصار كسى او را دفن نمى‏كرد! تا بعد از سه روز با نيرنگ او را به مقبره يهوديان مدينه بردند و پنهانى او را دفن كردند.

وقتى معاوية بن ابى‏سفيان به خلافت ناحق خود دست يافت، خانه ‏هاى بين مقبره يهود و قبرستان بقيع را خراب كرد و در فاصله بين اين دو قبرستان مسلمانان را دفن كردند، تا قبر عثمان را به قبرستان مسلمانان وصل كرده باشند.

۴. در اين روز مردم بعد از كشته شدن عثمان براى بيعت با حضرت اميرالمؤمنين‏ عليه السلام به طرف منزل آن حضرت هجوم آوردند و با آن حضرت بيعت كردند. گر چه بيست و پنج سال و اندى خلافت آن حضرت را غصب كرده بودند. اين جهت مزيد بر سرور و شادى براى دوستان اميرالمؤمنين‏ عليه السلام است.[۱۳]

۵. در اين روز خداوند متعال موسى بن عمران‏ عليه السلام را ظفر داد و فرعون و ساحران را رسوا نمود.[۱۴]

۶. در اين روز خداوند متعال حضرت ابراهيم‏ عليه السلام را از آتش نجات داد.[۱۵]

۷. در اين روز حضرت موسى ‏عليه السلام يوشع بن نون را به عنوان وصى خود تعيين فرمود و در حضور جمع در فضل آن بزرگوار فرمايشاتى فرمود.[۱۶]

۸. در اين روز حضرت عيسى بن مريم ‏عليه السلام وصايت شمعون صفا عليه السلام وصى خود را علنى فرمود.

۹. در اين روز شاهد گرفت سليمان بن داوود عليه السلام رعيت خود را بر اينكه بعد از او آصف بن برخيا عليه السلام خليفه او است، و بياناتى در فضيلت و منقبت او فرمود و وصى بودن و افضل بودن او را بر آن جمع با دليل ثابت نمود.[۱۷]

۱۰. انبياء عليهم السلام، اوصياء خود را دستور مى‏ دادند كه اين روز را عيد قرار دهند و روزه بگيرند.[۱۸]

۱۱. در اين روزه پيامبر صلى الله عليه و آله بين اصحاب خود عقد اخوت بست.[۱۹]

۱۲. روز حضرت شيث است.[۲۰]

۱۳. روز حضرت ادريس است.[۲۱]

۱۴. روز حضرت يوم هود است.[۲۲]

۱۵. توبه حضرت آدم ‏عليه السلام در اين روز مورد قبول خداوند متعال واقع شد.[۲۳]

۱۶. در اين روز حضرت موسى‏ عليه السلام حضرت هارون ‏عليه السلام را عَلَمى براى امتش قرار داد.[۲۴]

۱۷. خداوند ولايت را در اين روز بر اهل آسمان‏ هاى هفت‏گانه عرضه داشت.[۲۵]

آسمان هفتم در قبول كردن سبقت بر ديگران گرفت و خداوند عرش را در او قرار داد. سپس آسمان چهارم در قبول كردن سبقت گرفت و خداوند او را مزيّن به ستارگان كرد.

۱۸. روز عرضه ولايت بر زمين‏ هاست. زمين مكه قبل از زمين‏ هاى ديگر سبقت گرفت، خداوند او را به كعبه مزيّن كرد. سپس زمين مدينه سبقت گرفت، و خداوند آن را مزيّن نمود به محمد مصطفى‏ صلى الله عليه و آله. سپس در قبول ولايت زمين كوفه سبقت گرفت، و خداوند آن را به اميرالمؤمنين على بن ابى‏ طالب‏ عليه السلام مزين نمود.[۲۶]

۱۹. روز عرضه ولايت بر كوه ‏هاست. اولين كوه‏ هايى كه به ولايت اقرار كردند سه كوه بودند:

عقيق و فيروزه و ياقوت. به خاطر اقرار به ولايت، اين كوه ‏ها بهترين جواهر شدند. سپس سبقت گرفت بر كوه ‏ها، كوه ‏هاى ديگرى كه معادن طلا و نقره شدند. و آنچه قبول ولايت نكرد زمين بى‏ حاصل خشک و شوره ‏زار شد.[۲۷]

۲۰. روزى است كه ولايت بر آب‏ ها عرضه شد. پس آنچه از آب‏ ها قبول ولايت كرد شيرين و گوارا گشت، و آنچه قبول نكرد شور و تلخ شد.[۲۸]

۲۱. روز عرضه ولايت بر پرندگان است. آن هايى كه قبول كردند خوشخوان و خوش صدا شدند، و آن هايى كه منكر شدند گنگ گشتند.[۲۹]

منبع

اسرار غدير: ص ۲۴۱ - ۲۴۳. چهارده قرن با غدير: ص ۲۳۲،۲۳۱. غدير دعا و محبت _(نيشابورى): ص ۳۴ - ۳۶.

پانویس

  1. بحار الانوار: ج ۳۷ ص ۱۶۳. عوالم العلوم: ج ۳/۱۵ ص ۲۱۲.
  2. بحار الانوار: ج ۳۷ ص ۱۶۳. عوالم العلوم: ج ۳/۱۵ ص ۲۰۹.
  3. بحار الانوار: ج ۳۷ ص ۱۶۳. عوالم العلوم: ج ۳/۱۵ ص ۲۲۲،۲۱۲.
  4. بحار الانوار: ج ۳۷ ص ۱۶۳. عوالم العلوم: ج ۳/۱۵ ص ۲۱۳.
  5. بحار الانوار: ج ۳۷ ص ۱۶۳. عوالم العلوم: ج ۳/۱۵ ص ۲۰۹.
  6. بحار الانوار: ج ۳۷ ص ۱۶۳. عوالم العلوم: ج ۳/۱۵ ص ۲۰۹.
  7. عوالم العلوم: ج ۳/۱۵ ص ۲۱۳،۲۰۹.
  8. عوالم العلوم: ج ۳/۱۵ ص ۲۲۴.
  9. اثبات الهداة: ج ۲ ص ۱۹۸. بحار الانوار: ج ۳۱ ص ۴۹۳.
  10. العدد القويه: ص ۱۶۶.
  11. بحار الانوار: ج ۵۶ ص ۹۱. المهذب البارع: ج ۱ ص ۱۹۵،۱۹۴؛ الطهارة (شيخ انصارى): ص ۳۲۸.
  12. توضيح المقاصد (شيخ بهايى). مسارّ الشيعه (شيخ مفيد).
  13. مسارّ الشيعه.
  14. مسارّ الشيعه.
  15. وسائل: ج ۷ ب ۱۴ ح ۱۲، مسارّ الشيعة.
  16. وسائل: ج ۷ ب ۱۴، ح ۱۲، مسارّ الشيعة.
  17. وسائل: ج ۷ ب ۱۴ ح ۱۲، مسارّ الشيعة، توضيح المقاصد.
  18. وسائل: ج ۷ ب ۱۴ ح ۷،۲.
  19. مفاتيح الجنان.
  20. بحار الانوار: ج ۹۷ ص ۱۱۶.
  21. بحار الانوار: ج ۹۷ ص ۱۱۶.
  22. بحار الانوار: ج ۹۷ ص ۱۱۶.
  23. وسائل: ج ۷ ب ۱۴ ح ۱۲.
  24. وسائل: ج ۷ ب ۱۴ ح ۱۲.
  25. الاقبال: ص ۴۶۵.
  26. الاقبال: ص ۴۶۵.
  27. الاقبال: ص ۴۶۵.
  28. الاقبال: ص ۴۶۵.
  29. الاقبال: ص ۴۶۵.