پرش به محتوا

سعید بن وهب همدانی

از ویکی غدیر
سعید بن وهب همدانی
اطلاعات فردی
نام کاملسعید بن وهب جُهَنی همدانی
سرشناسیتابعی، از اصحاب امیرالمؤمنین علی علیه السلام
تولدسده اول هجری قمری
وفاتمشهور: ۸۶ ق
محل دفنکوفه
خویشان سرشناسعبدالرحمن بن سعید بن وهب (فرزند)
اطلاعات علمی
استادانعلی بن ابی‌طالب علیه السلام، عبدالله بن مسعود، معاذ بن جبل، سلمان فارسی،..
شاگردانابو اسحاق سبیعی، عبدالرحمن بن سعید بن وهب (فرزندش)، یونس بن ابی اسحاق
اطلاعات فرهنگی
زمینه فعالیتروایت حدیث
علت شهرتملازمت با امام علی علیه السلام، شرکت در جنگ‌های صفین و جمل، راوی حدیث غدیر

سعید بن وهب همدانی، مشهور به قراد و کنیه‌اش ابو عبدالرحمن است. او از قبیله بزرگ همدان، شاخه خیوائیان، اهل کوفه و از خاندان یحمدی بود. در کوفه زندگی می‌کرد و از بزرگان و سران قوم خود بود. در کوفه درگذشت. در مورد سال وفاتش اختلاف است: ۷۵ هجری، ۷۶ هجری، ۸۶ هجری، ۹۶ هجری یا ۹۷ هجری ذکر شده است. ابن سعد می‌گوید: «در کوفه در سال ۸۶ هجری، در خلافت عبدالملک بن مروان وفات یافت».[۱]

جایگاه راوی

او از طبقه مخضرمین و طبقه دوم راویان حدیث است. به سبب ملازمت فراوان با علی بن ابی‌طالب به «قراد» معروف شد.[۲][۳]

ابن حجر عسقلانی: در «تقریب التهذیب» گفته است: «ثقه».[۴]ذهبی: گفته است: «ثقه، از اشراف همدان».[۵]عجلی: گفته است: «سعد بن الأخرم، سوید بن غفله و سعید بن وهب که از عبدالله شنیده‌اند، همگی ثقه‌اند».[۶]ابن نمیر، احمد بن صالح مصری، ابن خلفون: همگی او را توثیق کرده‌اند.[۷]ابن حبان: او را در کتاب «ثقات» آورده است.[۸]یحیی بن معین: گفته است: «ثقه».[۹]ابراهیم نخعی: گفته است: «سعید بن وهب از اصحاب عبدالله بود».[۱۰]دربرخی نسخه‌های رجال شیخ طوسی، نام او به صورت «سعد» آمده است، اما صحیح همان «سعید» است.[۱۱]

استادان:

از علی بن ابی‌طالب علیه السلام، عبدالله بن مسعود، معاذ بن جبل (در زمان حیات پیامبر صلی الله علیه وآله در یمن از او شنیده است)، خباب بن ارت، سلمان فارسی، عبدالله بن عمر، شریح قاضی و عبدالله بن زبیر روایت کرده است.

شاگردان:

ابو اسحاق سبیعی، پسرش عبدالرحمن بن سعید بن وهب، یونس بن ابی اسحاق و گروهی دیگر از او روایت کرده‌اند.

روایت حدیث غدیر[۱۲]

یکی از تابعین که حدیث غدیر را از صحابه نقل کرده سعید بن وهب همدانی کوفی (م ۷۶ ق) است.[۱۳] بسیاری از پیشوایان ماجرای احتجاج امیرالمؤمنین علیه السلام به حدیث غدیر در رحبه کوفه را از سعید بن وهب نقل کرده است.

عن سعید بن وهب‏، و عن زید بن یثیع قال: نشد علی الناس فی الرحبة من سمع رسول اللَّه صلی اللَّه علیه و سلم یقول یوم غدیر خم إلا قام؟ فقام من قبل سعد ستة، و من قبل زید ستة، فشهدوا أنهم سمعوا رسول اللَّه صلی اللَّه علیه و سلم یقول لعلی یوم غدیر خم: «أ لیس رسول اللَّه أولی بالمؤمنین؟» قالوا: بلی، قال: «اللَّهمّ من کنت مولاه، فعلی مولاه، اللَّهمّ وال من والاه و عاد من عاداه»[۱۴]

از سعید بن وهب و از زید بن یثیع روایت شده است که گفتند: علی علیه‌السلام در رحبه مردم را سوگند داد و فرمود: «هر کس از شما شنیده است که رسول خدا صلی‌الله علیه و آله در روز غدیر خم درباره علی سخنی گفته، برخیزد و شهادت دهد.» پس از طرف سعید شش نفر و از طرف زید نیز شش نفر برخاستند و گواهی دادند که شنیدند رسول خدا صلی‌الله علیه و آله در روز غدیر خم درباره علی فرمود: «آیا من نسبت به مؤمنان از خودشان سزاوارتر نیستم؟» گفتند: آری. فرمود: «خدایا! هر کس من مولای او هستم، علی مولای اوست. خدایا! دوست بدار کسی را که او را دوست دارد و دشمن بدار کسی را که با او دشمنی می‌کند.»

پانویس

  1. إکمال تهذیب الکمال جلد5 صفحه۳۶۶، تهذیب التهذیب جلد2 صفحه۴۸
  2. تهذیب التهذیب جلد2 صفحه48
  3. سیر أعلام النبلاء جلد4 صفحه180
  4. تقریب التهذیب جلد1 صفحه 390
  5. الکاشف جلد2 صفحه499
  6. إکمال تهذیب الکمال جلد5 صفحه366
  7. إکمال تهذیب الکمال جلد5 صفحه366
  8. تهذیب الکمال جلد11 صفحه97، تهذیب التهذیب جلد2 صفحه48
  9. الجرح والتعدیل جلد4 صفحه69؛ تهذیب التهذیب جلد2 صفحه48
  10. إکمال تهذیب الکمال جلد5 صفحه366
  11. تنقیح المقال فی علم الرجال. جلد 2، صفحه 34
  12. چکیده عبقات الانوار (حدیث غدیر): صفحه ۱۶۹.
  13. دانشنامه غدیر، جلد ۱۱، صفحه ۳۰۰.
  14. عبقات الأنوار فی إمامة الأئمة الأطهار؛ جلد‏6؛ صفحه158