شاخصه های واقعه غدیر

از دانشنامه غدیر

شاخصه ‏هاى واقعه و خطبه غدير[۱]

واقعه و خطبه غدیر چندين شاخصه مهم دارد. به عنوان نمونه به چند مورد اشاره مى‏ كنيم:

۱.همراهى بيش از يک صد و بيست هزار مسلمان با پیامبر خدا صلی الله علیه و آله در حج آخرين(حجةالوداع) و حضور اين جمعيت كثير در وادى غدير.

۲. خطابه يک ساعته نبى معظم اسلام‏ صلى الله عليه و آله براى جمع مسلمانان و معرفى امیرالمؤمنین علی بن ابى‏ طالب‏ علیه السلام به عنوان جانشين بلافصل و ولى و صاحب اختيار مؤمنين و مسلمين.

۳. قرار گرفتن عمامه رسول‏ خداصلى الله عليه و آله چون تاجى بر سر امير المؤمنين‏ عليه السلام.[۲]

۴. بيعت بيش از ۱۲۰ هزار زن و مرد با ولىّ بر حق خدا و نهايتاً سه روز اقامت در غدير و تأكيد پيامبر خدا صلى الله عليه و آله بر پيام ‏هايى چون:

-  سلام نمودن به على‏ عليه السلام با عنوان «اميرالمؤمنين».

-  اعلان ثابت بودن احکام الهی و حرام و حلال خدا تا قيام قیامت.

-  تبليغ پيام غدير به عنوان بالاترين امر به معروف و نهى از منكر.

-  رساندن پيام غدير به وسيله نسل‏ هاى قبل به نسل‏ هاى ديگر و بعدى و پدران به فرزندان و... .

۵ .نزول آيه شريفه «سَأَلَ سَائِلٌ بِعَذَابٍ وَاقِعٍ...» پس از انكار عامدانه ولايت على ‏عليه السلام توسط حارث فهری و هلاكت او به درخواست خويش.

۶. نام گذارى روز غدير به عنوان عيد الله الاكبر و افضل الاعياد و يوم ابلاء السرائر.

۷. انعقاد عقد اخوت ميان مسلمين.

۸. دعاى پيامبر صلى الله عليه و آله كه فرمود: پروردگارا دوست بدار هر كه او (على‏ عليه السلام) را دوست مى ‏دارد و دشمن بدار هر كه او را دشمن بدارد. ياوران او را يارى كن، و خوار و ذليل فرما هر كس او را خوار نمايد.

۹. معرفى حضرت امير عليه السلام به عنوان كسى كه خدا او را منصوب نموده و به او فضيلت داده و امام از طرف خداست و اولين ايمان آورنده به خدا و رسول و اولين عمل كننده به حق و هدايت است.

۱۰. معرفى على ‏عليه السلام به عنوان كسى كه در ليلة المبيت جانش را فداى رسول‏ خدا صلى الله عليه و آله نمود، و مصداق آيه «وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ‏ يَشْرِي‏ نَفْسَهُ ابْتِغاءَ مَرْضاتِ اللَّه‏»[۳] مى ‏باشد.

۱۱.نزول آيه شريفه «...الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَ رَضِيتُ‏ لَكُمُ‏ الْإِسْلامَ دِينا...».[۴]

۱۲.شاهد گرفتن خدا بر آن چه پيامبر صلى الله عليه و آله حسب دستور او با آيه «يا أَيُّهَا الرَّسُولُ‏ بَلِّغ‏...» .

۱۳.بيان جملاتى چون:

-  أَلَا وَ قَدْ أَدَّيْتُ‏ ‏...

-  أَلَا وَ قَدْ بَلَّغْت...

-  أَلَا وَ قَدْ أَسْمَعْتُ ...

- أَلَا وَ قَدْ أَوْضَحْت‏...

-  إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ قَالَ وَ أَنَا قُلْتُهُ عَنِ اللَّهِ تَعَالَى ...

- أَلَا إِنَّهُ لَيْسَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ غَيْرَ أَخِي هَذَا ...

- لَا تَحِلُّ إِمْرَةُ الْمُؤْمِنِينَ بَعْدِي لِأَحَدٍ غَيْرِه‏ ...[۵]

۱۴. گرفتن بازوى على ‏عليه السلام و اخذ اقرار از امت با جمله: أَلَسْتُ أوْلَى بِكُمْ مِنْ أنْفُسِكُمْ؟ و پاسخ و تأييد مردم با جمله: اللّهُمَّ بَلى. و پس از آن فرمايش پيامبر صلى الله عليه و آله كه فرمود: مَعَاشِرَ اَلنَّاسِ هَذَا عَلِيٌّ أَخِي وَ وَصِيِّي... .

آرى، همه اين فرازها -  كه پرتوى است از شعاع‏ هاى حيات‏ بخش خورشيد آسمان غدير -  هماره بر تارک تاريخ جاودانه خواهد درخشيد، و به يقين فراموش نخواهد شد، و نسيان عمده آن ها جز گمراهى و رسوايى فراموش كنندگان بازتابى نخواهد داشت.

پانویس

  1. غدير فراموشى هرگز (حامد مهدوى) : ص۱۶ - ۲۱ .
  2. در عرب آن روزگار رسم بود هر گاه مى‏ خواستند رياست شخص بزرگى را بر قومى اعلام كنند يكى از مراسمشان بستن عمامه بر سر او بود. اهميت اين برنامه آن گاه بيشتر مى‏ شد كه شخص بزرگى عمامه خود را بر سر كسى مى ‏بست، و اين كار در حقيقت به معناى اعتماد به او بود. الغدير: ج ۱ ص ۲۹۱.
  3. بقره / ۲۰۷.
  4. نعمت در اين آيه ولايت امير المؤمنين ‏عليه السلام است كه طبق آيه «بدّلوا نعمة اللَّه كفراً» ؛ مردم اين نعمت را تبديل به كفر كردند و على ‏عليه السلام را كنار زدند. صفير ولايت: ش ۱۲.
  5. آگاه باشيد حق را ادا نمودم. آگاه باشيد آن را رساندم. آگاه باشيد گوش‏ ها شنيدند. آگاه باشيد واضح و روشن نمودم. آگاه باشيد پروردگار بلندمرتبه چنين پيام داده و من از جانب او مى‏ گويم. آگاه باشيد به جز اين برادرم كسى امير مؤمنان نيست و جايز نيست كسى غير از او را امير المؤمنين بناميد.