شريک بن عبداللَّه نخعى قاضى

شریک بن عبدالله بن سنان نخعی، از بزرگان کوفه و نواده سنان نخعی معروف به ابوشریک بود که در نبرد قادسیه علیه سپاه ساسانی شرکت داشت. منصور دوانقی، دومین خلیفه عباسی، از او خواست تا قاضی کوفه شود، ولی شریک ابتدا امتناع کرد و پس از اصرار منصور، این منصب را پذیرفت و تا پایان عمر منصور آن را اداره کرد. در زمان خلیفه مهدی عباسی نیز این مقام را حفظ کرد، اما بعدها مهدی یا به روایت دیگری هادی، چهارمین خلیفه عباسی، او را از قضاوت عزل کردند.

شریک بن عبدالله نخعی قاضی

اطلاعات فردی
نام کامل	شریک بن عبدالله بن سنان نخعی
سرشناسی	قاضی دوران خلفاء عباسی
تولد	بخارا ،۷۵ ق
وفات	۱۷۷ ق
محل دفن	کوفه
اطلاعات علمی
استادان	أبا إسحاق السبیعی، ومنصور بن المعتمر، وعبد الملک بن عمیر
شاگردان	عبدالله بن المبارک، وعباد بن العوام، ووکیع بن الجراح
مذهب	اهل تسنن
اطلاعات فرهنگی
زمینه فعالیت	فقیه و محدث
علت شهرت	قضاوت

روایتی نقل شده که مهدی عباسی به شریک گفت باید یکی از سه کار را انجام دهد: قضاوت در کوفه، آموزش فرزندش یا صرف یک وعده غذا در سفره خلیفه. شریک که از هر سه امتناع داشت، آسان‌ترین را انتخاب کرد و یک بار غذای لذیذی در دربار مهدی خورد. این غذا باعث شد که او به دربار عباسی وابسته شود و پس از آن هم قضاوت، هم آموزش فرزندان خلیفه و هم همنشینی با عباسیان را بر عهده گرفت.

شریک از نظر علمای اهل سنت موثق و مورد اعتماد بود، اگرچه در نقل احادیث اشتباهاتی داشت. ابن سعد زهری او را ثقه و کثیر الحدیث معرفی کرده است. وی در زمان هارون الرشید در سال ۱۷۷ هجری قمری در سن ۹۲ سالگی در کوفه درگذشت.

اتمام حجت شریک با غدیر

سُئِلَ شَرِیکٌ؟ فَقِیلَ لَهُ: مَا تَقُولُ: فِی رَجُلٍ مَاتَ لَا یَعْرِفُ أَبَا بَکْرٍ؟ قَالَ: لَا شَیْءَ عَلَیْهِ، قِیلَ لَهُ: فَلَا یَعْرِفُ عَلِیّاً علیه السلام قَالَ: فِی النَّارِ! لِأَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلی الله علیه وآله أَقَامَهُ عَلَماً یَوْمَ الْغَدِیرِ، فَقَالَ: مَنْ کُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِیٌّ مَوْلَاهُ.

از شریک بن عبدالله پرسیدند: چه می‌گویی درباره کسی که از دنیا رفته و نسبت به ابوبکر معرفتی ندارد؟ پاسخ داد: چیزی بر عهده او نیست. گفتند: اگر نسبت به علی علیه السلام معرفت نداشته باشد چطور؟ گفت: در آتش است! زیرا پیامبرصلی الله علیه وآله در روز غدیر او را به عنوان عَلَم و راهنما بین مردم منصوب کرده و فرمود: «مَنْ کُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِیٌّ مَوْلَاهُ».

روایت حدیث غدیر

یکی از علما و بزرگان اهل سنت که حدیث غدیر را نقل کرده شریک بن عبداللَّه نخعی (۷۵–۱۷۷) است. ابن کثیر حدیث غدیر در ماجرای احتجاج امیرالمؤمنین علیه السلام در رحبه کوفه را از شریک نقل کرده است. ابن الوردی و ذهبی و یافعی و سیوطی: او را ستوده و توثیق کرده‌اند.