عامر بن لیلی غفاری

عامر بن لیلی غفاری یکی از صحابه که حدیث غدیر را نقل کرده است. ابن حجر در «الاصابة» حدیث غدیر را در ماجرای احتجاج امیرالمؤمنین علیه السلام به حدیث غدیر در رحبه کوفه نقل کرده، که از جمله کسانی که در مناشده حضرت به حدیث غدیر گواهی دادند عامر بن لیلی غفاری است.

روایت حدیث غدیر

برخی منابع رجالی مانند ابن حجر در جلد دوم کتاب «الاصابه» و همچنین ابن منده به‌طور جداگانه از شخصی به نام عامر بن لیلی غفاری یاد کرده‌اند. نقل است که وی حدیث مشهور غدیر را از پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله شنیده و در کوفه نیز ضمن شهادت دادن به این حدیث، همراه با جمعی دیگر از صحابه، گواهی خود را اعلام داشته است. این نقل‌ها، توسط عمر بن عبدالله بن یعلی بن مره و پدر و جد او نیز تأیید شده است.

ابوموسی و همچنین ابن اثیر رجالی، احتمال داده‌اند که شاید این عامر همان «عامر بن لیلی بن ضمره» باشد، اما به اشتباه واژه «من» (یعنی عامر من لیلی) به جای «ابن» (عامر بن لیلی) ثبت شده است. استدلال آنان این است که هر فردی که غفاری معرفی شود، از تبار ضمره است؛ چراکه غفار پسر ملیل و او نیز پسر ضمره بوده است. به همین خاطر از دیدگاه برخی رجالیان، عامر بن لیلی غفاری و عامر بن لیلی بن ضمره شخص واحدی تلقی می‌شوند.

با این حال، علامه امینی یادآور می‌شود که چنانچه اختلاف معنادار در طریق نقل یا سند حدیث وجود داشته باشد، می‌توان احتمال داد که این دو، شخصیت‌های مجزایی باشند؛ بنابراین، وحدت یا تعدد این دو نام، بسته به ارزیابی رجالیون و تفاوت‌های سَندی، هنوز جای بحث و بررسی دارد.

از عمر بن عبدالله بن یعلی بن مره، از پدرش، و از جدش یعلی نقل کرده است که گفت: شنیدم رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله فرمود: «هر کس که من مولای او هستم، علی نیز مولای اوست. خدایا، دوست بدار آنکه او را دوست دارد و دشمن بدار آنکه با او دشمنی می‌ورزد.» وقتی علی علیه‌السلام وارد کوفه شد، مردم را فراخواند و گفت: هر کس پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله این سخن را از زبان او شنیده، شهادت دهد. چند نفر، که تعدادشان حدود دوازده نفر بود، برخاستند و شهادت دادند. در میان آن‌ها عامر بن لیلی غفاری نیز حضور داشت.