علی بن عبدالله سَمهودی (نورالدین)

از دانشنامه غدیر

روايت حديث غدير[۱]

یكى از علما و بزرگان اهل‏ سنت كه حدیث غدیر را نقل كرده على بن عبدالله سَمهودى، نورالدين است. سمهودى حديث غدير را با نقل ماجراى غدير در «وفاء الوفاء» از «مسند احمد» روایت كرده، كه پيشتر نيز به آن اشاره شد.[۲] سخاوى و ابن‏ عماد و ابن‏ عيدروس و شوكانى[۳]: وى را توثيق كرده و علم او را به خصوص در فقه و اصول عقايد و اصول فقه ستوده ‏اند.

نقل احتجاج اميرالمؤمنين ‏عليه السلام در رحبه كوفه[۴]

از ادله دلالت حدیث غدیر بر امامت و خلافت اين است كه اميرالمؤمنين‏ عليه السلام در رحبه کوفه حديث «مَن كُنتُ مَولاهُ فَعَلىٌّ مَولاهُ» را مطرح كرده و از شاهدان حاضر در مجلس از صحابه كه در غدير حاضر بودند طلب شهادت كرد. اين ماجرا را شمارى از بزرگان اهل ‏سنت نقل كرده ‏اند. از جمله على بن عبدالله سَمهودى، نورالدين است.

سَمهودى در «جواهر العقدين» ماجراى مناشده را از ابوالطُفَيل نقل كرده است. سپس مى‏ گويد: ابن‏عقده اين حديث را از طريق محمد بن كثير از فِطر و ابوالجارود از ابوالطُفَيل نقل كرده است.[۵]

نقل ماجراى حارث فهرى[۶]

از جمله دلايل قطعى بر دلالت حديث غدير بر امامت اميرالمؤمنين‏ عليه السلام، ماجراى حارث فهری و عذاب الهى با سنگ آسمانی و نزول آياتى از سوره معارج از جمله آيه «سئل سائل بعذاب واقع» است. اين ماجرا را شمارى از بزرگان اهل‏ سنت نقل كرده ‏اند، كه از جمله آنان على بن عبدالله سَمهودى شافعى، نورالدين (ت ۸۴۴ - م  ۹۱۱ ق) است.

سمهودى در «جواهر العقدين» حديث نزول آيات آغازين سوره معارج درباره حارث بن نعمان را از ثعلبى نقل كرده است.[۷] سخاوى و عبدالقادر عيدروس و عبدالغفار بن ابراهيم عَكّى عُدثانى و محمد بن يوسف شامى و عبدالحق دهلوى و محمد بن عبدالرسول بَرزَنجى و محمود بن على شيخانى قادرى و ابراهيم كردى و احمد بن فضل بن محمد باكثير مكّى و محمد بن محمدخان بدخشى و تاج ‏الدين دهّان مكّى و احمد بن عبدالقادر عجيلى و رشيدالدين خان دهلوى[۸]: وى را توثيق كرده و ستوده ‏اند.

او شاگرد سعد بن ديرى بوده، و بامى و جوهرى به او اجازه تدريس داده، و شِهاب سارمساجى به او هم اجازه تدريس و هم اجازه فتوا داده ‏اند. وى از خواصّ مَحَلّى و مُناوى بوده، و اين دو و زكريا به او اجازه فتوا دادند. حافظ ابن‏ فَهد و حافظ شمس‏ الدين سخاوى نيز وى را توثيق كرده‏ اند. وى فتاوايش را در دو مجلد جمع كرده و «جواهر العِقدين فى فضل الشرفين» و «تاريخ مدينة» از آثار او است.

پانویس

  1. چكيده عبقات الانوار (حديث غدير): ص ۲۸۴.
  2. جواهر العقدين (مخطوط).
  3. الضوء اللامع: ج ۵ ص ۲۴۵. شَذَرات الذهب: ج ۸ ص ۵۰ . النور السافر: ص ۵۸-۶۰ . البدر الطالع: ج ۱ ص ۴۷۰.
  4. چكيده عبقات الانوار (حديث غدير): ص ۵۲۶ .
  5. جواهر العقدين (مخطوط).
  6. چكيده عبقات الانوار (حديث غدير): ص ۴۹۷.
  7. جواهر العقدين (مخطوط).
  8. الضوء اللامع لاهل القرن التاسع: ج ۵ ص ۲۴۵. النور السافر عن احوال القرن العاشر: حوادث سال ۹۱۱. عجالة الراكب و بلغة الطالب (مخطوط). سبل الهدى و الرشاد فى سيرة خير العباد: مقدمه كتاب. جذب القلوب: مقدمه كتاب. الإشاعة لأشراط الساعة: مقدمه كتاب. الصراط السوىّ فى مناقب آل النبى‏ عليهم السلام (مخطوط). بُلغَة المسير إلى توحيد اللَّه العلىّ الكبير. وسيلة المآل فى عدّ مناقب الآل‏ عليهم السلام (مخطوط). مفتاح النجا (مخطوط). كفاية المتطلّع فى مرويّات شيخ حسن العجيمى (مخطوط). ذخيرة المآل (مخطوط). ايضاح لطافة المقال.