مسجد الحرام

صحيفه ملعونه اول در مسجدالحرام

از جمله آياتى كه در سفر حجةالوداع و پس از اتمام مراسم حج در مورد صحیفه ملعونه اول بر پیامبر صلی الله علیه و آله نازل شده اين آيه است:

«وَ مَنْ يُرِدْ فِيهِ بِإِلْحادٍ بِظُلْمٍ نُذِقْهُ مِنْ عَذابٍ أَلِيمٍ»:

«هركس در مسجد الحرام به سبب الحاد و كفرش ظلمى را اراده كند، عذاب دردناک را به او مى‏ چشانيم».

اين آيه از دو بُعد قابل بررسى است:

۱. موقعيت تاريخى

انتخاب کعبه از سوى اصحاب صحيفه براى اقدام بر ضد خداى كعبه از شنيدنى‏ هاى تاريخ است. از آن جالب ‏تر قسم ياد كردن و هم قسم شدن در خانه پروردگار براى پايدارى در تخريب دين خالق بشر است، كه اگر اين قسم به خدا بوده موضوع آن بر ضد خدا بوده، و اگر بر بت‏ها و لات و عُزّى بوده چرا در خانه خدا بر بت قسم ياد كرده ‏اند؟! از آن هم جالب‏ تر سپردن و پنهان كردن صحيفه داخل كعبه است، كه پيمان نامه ضد خدا را نزد خدا به امانت سپردند!!

اين گونه اقدام ضد خدا در خانه خدا يک بار ديگر سابقه داشته، آنگاه كه قريش قبل از هجرت پيامبر صلى الله عليه و آله براى تحت فشار قرار دادن آن حضرت در دار الندوة پيمانى بستند كه آن حضرت و يارانش و بنى‏ هاشم را در شِعب ابى‏ طالب زندانى كنند و با آنان مجالست و معامله نكنند، و اين صحيفه را در كعبه آويزان كردند.

پيامبر صلى الله عليه و آله نيز درباره صحيفه اهل سقیفه فرمود: در اين امت گروهى پيدا شده ‏اند كه در نوشتن صحيفه بر ضد ما شباهت به آنانى پيدا كرده ‏اند كه در جاهلیت بر ضد ما صحيفه نوشتند و آن را در کعبه آويختند.

۲. تحليل اعتقادى

خداوند در قرآن اين اقدام الحادى بر ضد ولايت اهل ‏بیت ‏علیهم السلام را آورده است، و امام صادق ‏علیه السلام در بيان آن مى ‏فرمايد:

آيه «وَ مَنْ يُرِدْ فِيهِ بِإِلْحادٍ بِظُلْمٍ...»: «هر كس در مسجدالحرام به سبب الحادش ظلمى را اراده كند عذاب دردناک را به او مى ‏چشانيم» درباره اصحاب صحيفه نازل شده، آنگاه كه داخل كعبه شدند و بر كفر خود و انكار آنچه خدا از ولايت اميرالمؤمنين‏ عليه السلام نازل كرده هم پيمان شدند، و به اين صورت در خانه خدا الحاد نمودند با ظلم به پيامبر صلى الله عليه و آله و ولىّ او. «فَبُعْداً لِلْقَوْمِ الظَّالِمِينَ»: «پس قوم ظالم دور باشند».

از امام باقر علیه السلام درباره آيه «وَ مَنْ يُرِدْ فِيهِ بِإِلْحادٍ بِظُلْمٍ...» سؤال شد، حضرت فرمود: آنان بر ضد آل محمد عليهم السلام هم قسم شدند كه اگر پيامبر صلى الله عليه و آله از دنيا رفت خلافت را از آل محمد عليهم السلام مانع شوند و چيزى از خمس به آنان ندهند. خداوند هم آيه نازل كرد: «أَمْ يَحْسَبُونَ أَنَّا لا نَسْمَعُ سِرَّهُمْ وَ نَجْواهُمْ...».

در حدیث ديگرى در شأن نزول همين آيه آمده است: نَزَلَتْ فى مَنْ يَلْحَدُ بِأَميرِالْمُؤْمِنينَ‏ عليه السلام وَ يَظْلِمُهُ: اين آيه درباره كسانى كه درباره اميرالمؤمنين‏ عليه السلام الحاد مى‏ ورزند و به آن حضرت ظلم مى‏ كنند، نازل شده است.

«الحاد» به معناى اعراض و انحراف از حق است، كه درباره ولايت اميرالمؤمنين‏ عليه السلام به معناى انحراف از راه خدايى ولايت و كشيده شدن به سوى راه ضد خدايى يعنى سقيفه است.

براى توضيح بيشتر مراجعه شود به عنوان: صحیفه ملعونه اول.