هدیه

از دانشنامه غدیر

آداب روز غدير[۱]

 از موارد بسيار مهم در مورد روز و عید غدیر، اعمال و آداب عيد غدير است. به علت اهمیت اين روز، اعمال و آدابى ذكر شده كه با هيچ روزى برابرى نمى‏ كند و مختص به قشر خاص و سن معينى نيست، و داراى ابعاد اعتقادى و عبادى مختلفى است. از جمله آداب عيد غدير هديه دادن به مؤمنين است[۲]:

هديه فرستادن در ايجاد محبت ميان مؤمنان نقش به سزايى دارد. از نام‏ هاى روز غدير نيز «يوم الحباء و العطية» است. هديه باعث زيادى محبت و از بين رفتن كينه ها و شدت الفت بين مؤمنين مى‏ شود. قال على‏ عليه السلام: «وهبوا لإخوانكم و عيالكم من فضله»[۳]: در اين روز از فضل خداوند به برادران و عیال خود ببخشيد. در هيچ روزى از سال به اندازه اين عيد اسلامى و شيعى تأكيد بر هديه دادن به برادران دينى و نزديكان، بالأخص اهل و عيال و فرزندان نشده است.

در اين روز نثار حضرت فاطمه ‏علیها السلام را كه در شب زفاف آن حضرت در سدرةالمنتهی از درخت طوبى نثار كردند، ملائکه براى يكديگر به هديه مى ‏فرستند.

حضرت امام صادق‏ علیه السلام فرموده است: تهادوا تحابّوا. فان الهدية تذهب بالضعائن[۴]: به هم هديه دهيد تا همديگر را دوست داشته باشيد. همانا هديه كينه‏ ها را از بين مى ‏برد.

ارزشمندترين هديه در روز غدير، هديه ‏اى است كه براى پيشوايان معصوم ‏عليهم السلام و به خصوص حضرت بقية اللَّه الاعظم‏ عليه السلام فرستاده شود. البته بايد دانست كه امام‏ عليه السلام هيچ گونه نيازى به آفريده ‏اى از آفريدگان ندارد، و تمام خلائق با تمام دارايى هايشان در پيشگاه امام ‏عليه السلام ناچيز اند.

حضرت امام صادق‏ عليه السلام فرموده است: من زعم ان الامام يحتاج الى ما فى ايدى الناس فهو كافر. انما الناس يحتاجون ان يقبل منهم الامام...[۵]: هر كس گمان كند كه امام به آنچه در دست مردم است نيازمند مى ‏باشد كافر است، بلكه مردم محتاج آن هستند تا امام‏ عليه السلام چيزى از ايشان بپذيرد.

مؤمن مى ‏تواند هر روز به گونه ‏هاى مختلف به پيشگاه امام زمانش هديه بفرستد؛ مانند ثواب: ذكر صلوات، خواندن سوره ‏هايى از قرآن، نمازهاى مستحبى، زیارت‏ ها و كارهاى مستحب فراوان ديگر، و همچنين دعاهاى فراوان براى سلامتى و تعجيل در فرج حضرتش.

قال الفياض بن محمد بن عمر الطوسى: حضرت مجلس مولانا علی بن موسی الرضا علیه السلام فى يوم الغدير، و بحضرته جماعة من خواصه، قد احتبسهم عنده للافطار معه، و البسهم الصلاة و الكسوة حتى الخواتيم و النعال[۶]: فياض نقل مى‏ كند كه در روز غدير نزد حضرت رضا عليه السلام بودم. حضرت عده ‏اى از ياران خاص خويش را براى افطار نگاه داشت، و به ايشان صله و لباس و انگشتر و كفش داد.

تبليغ غدير با هديه دادن[۷]

يكى از شاخص ‏هاى زندگى معصومين ‏عليهم السلام تبليغ غدير به شكل‏ هاى مختلف است. از جمله تبليغ غدير با هديه دادن در غدير است كه ذيلاً به بيان آن مى ‏پردازيم:

در احاديث اهل‏ بیت ‏علیهم السلام مراسم و برنامه ‏هاى عامى براى همه اعياد وارد شده كه در كتب ادعیه مذكور است. گذشته از آن ها براى عيد و جشن غدیر دستورات خاصى از ائمه‏ علیهم السلام وارد شده كه از جمله آنها هديه دادن در روز غدير است

هدايا خاطره‏ ساز و به ياد ماندنى هستند، به خصوص براى كودكان و نوجوانان و براى محيط هاى خانوادگى! هديه به معناى تشكرى است به درگاه مُنعِم غدير! با هديه خود كه نام غدير را بر آن نوشته ‏ايم تبليغ عملى غدير را به دستور امامان‏ عليهم السلام به انجام رسانده ‏ايم.

اميرالمؤمنين‏ عليه السلام مى‏ فرمايد: در اين روز نعمت‏ هاى خداوند را به يكديگر هديه دهيد همان طور كه خداوند بر شما منت نهاده است.[۸]

همچنين امام رضا عليه السلام در روز غديرى روزه گرفت و براى افطار عده‏ اى را دعوت كرد، و براى آنان سخنان مفصلى درباره غدير فرمود، و به منازل آنان هدايايى فرستاد.[۹]

پانویس

  1. آداب عيد غدير(خانه كودک) : ص ۵۶-۱۴۵ . غدير دعا و محبت (نيشابورى): ص ۳۷ -۶۲. همراه با ذى‏ الحجه (اوحدى) : ج ۲ ص ۱۰۵ - ۱۸۱. ترجمه الغدير (امينى -  واحدى) : ص ۶۵۹ . اسرار غدير: ص ۲۴۶، ۲۵۴ - ۲۵۶. چهارده قرن با غدير: ص ۲۳۴،۲۳۳. قنوت خورشيد: ص ۲۹، به نقل از كتاب: غدير عيد برتر (صدرى) . چهارده قرن با غدير: ص ۷۷، ۱۵۳ - ۱۵۷، ۲۰۱ - ۲۰۹، ۲۳۳، ۲۳۴. غدير در قرآن: ج ۳ ص ۳۳۸ - ۳۴۰. اسرار غدير: ص ۲۴۶، ۲۵۲، ۲۵۳، ۲۵۴ - ۲۵۶، ۲۸۱، ۳۵۳ - ۳۶۳.
  2. خطبه حضرت على‏ عليه السلام در كوفه روز عيد غدير. وسائل: ج ۷ باب ۱۴.
  3. خطبه حضرت على‏ عليه السلام در روز غدير.
  4. بحار الانوار: ج ۷۵ ص ۴۴ ح ۱، باب الهدية.
  5. الكافى: ج ۱ ص ۵۳۷ ح ۲.
  6. بحار الانوار: ج ۹۸ ص ۳۲۲، به نقل از العدد القوية.
  7. اسرار غدير: ص ۲۴۶، ۲۵۴ - ۲۵۶. چهارده قرن با غدير: ص ۲۳۴،۲۳۳. تبليغ غدير در سيره معصومين‏ عليهم السلام: ص ۱۰۲ - ۱۰۴.
  8. عوالم العلوم: ج ۳/۱۵ ص ۲۰۹.
  9. عوالم العلوم: ج ۳/۱۵ ص ۲۲۱.