۲۱٬۹۷۲
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
لذا مقابله و تطبيق نسخه هاى يک كتاب، و يا مقابله متن يک [[حدیث]] كه در چند كتاب مختلف روايت شده، بسيارى از مشكلاتِ مربوط به متون را حل می كند، و هر نسخه ابهام و مشكلى را كه در نسخه ديگر وجود داشته بر طرف مى سازد و بدين ترتيب متن منقح و كامل به دست مى آيد. | لذا مقابله و تطبيق نسخه هاى يک كتاب، و يا مقابله متن يک [[حدیث]] كه در چند كتاب مختلف روايت شده، بسيارى از مشكلاتِ مربوط به متون را حل می كند، و هر نسخه ابهام و مشكلى را كه در نسخه ديگر وجود داشته بر طرف مى سازد و بدين ترتيب متن منقح و كامل به دست مى آيد. | ||
در مورد | در مورد «[[خطبه غدير]]» سه جهت مهم، لزوم مقابله را مؤكدتر مى نمايد: | ||
الف) اهميتِ خود خطبه غدير به عنوان يک حديث سرنوشت ساز و لزوم توجه خاص امت به اين منشور دائمى، كه وظيفه به دست آوردن متن منقّح آن را سنگين تر میكند. | الف) اهميتِ خود خطبه غدير به عنوان يک حديث سرنوشت ساز و لزوم توجه خاص امت به اين منشور دائمى، كه وظيفه به دست آوردن متن منقّح آن را سنگين تر میكند. | ||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
ب) طولانى بودن متن، كه طبعاً در متون طولانى موارد مبهم و مشكل در الفاظ و معانى بيشتر است و از طريق مقابله حل مى شود. | ب) طولانى بودن متن، كه طبعاً در متون طولانى موارد مبهم و مشكل در الفاظ و معانى بيشتر است و از طريق مقابله حل مى شود. | ||
ج) سماعى بودن حديث، يعنى حديث به صورت املاء نبوده است كه راوى بتواند آن را با حوصله بنويسد، بلكه در هنگام سخنرانىِ حضرت آن را به خاطر سپرده و بعد نقل كرده است، و طبعاً موارد زياده و نقيصه در چنين مواردى بيشتر | ج) سماعى بودن حديث، يعنى حديث به صورت املاء نبوده است كه راوى بتواند آن را با حوصله بنويسد، بلكه در هنگام سخنرانىِ حضرت آن را به خاطر سپرده و بعد نقل كرده است، و طبعاً موارد زياده و نقيصه در چنين مواردى بيشتر مى شود، و از طريق مقابله است كه كلمه ها و جمله هاى افتاده به جاى خود باز مى گردد. | ||
== تبليغ غدير با احياى نُسخ خطى<ref>غدير در آئينه كتاب: ص ۳۵.</ref> == | == تبليغ غدير با احياى نُسخ خطى<ref>غدير در آئينه كتاب: ص ۳۵.</ref> == | ||
| خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
در مورد «خطبه غدير» سه جهت مهم، لزوم مقابله نسخه هاى آن را مؤكدتر مى نمايد: اهميتِ خود خطبه، طولانى بودن متن، سماعى بودن حديث. | در مورد «خطبه غدير» سه جهت مهم، لزوم مقابله نسخه هاى آن را مؤكدتر مى نمايد: اهميتِ خود خطبه، طولانى بودن متن، سماعى بودن حديث. | ||
لذا آخرين اقدام اساسى كه درباره متن «خطبه غدير» انجام گرفته مقابله آن با سه روايت امام باقر عليه السلام و حذيفة بن اليمان و زيد بن ارقم است. | لذا آخرين اقدام اساسى كه درباره متن «خطبه غدير» انجام گرفته مقابله آن با سه روايت [[امام باقر عليه السلام]] و [[حذيفة بن اليمان]] و [[زيد بن ارقم]] است. | ||
به تعبير ديگر: | به تعبير ديگر: | ||
متن كامل خطبه غدير پس از مقابله و تطبيق آن در مدارک نُه گانه اش، يعنى كتاب هاى | متن كامل خطبه غدير پس از مقابله و تطبيق آن در مدارک نُه گانه اش، يعنى كتاب هاى «[[روضة الواعظين]]» و «[[الاحتجاج]]» و «[[اليقين]]» و «[[التحصين]]» و «[[العُدَد القويّة]]» و «[[الاقبال]]» و «[[الصراط المستقيم]]» و «[[نهج الايمان]]» و «[[نزهة الكرام]]» تنظيم و تلفيق و تنقيح شده است، و در يازده بخش تقديم خواهد شد و در اول هر بخش عنوانى براى آن ذكر مى شود. | ||
== كتب خطى در موضوع غدير<ref>غدير در آئينه كتاب: ص ۲۵،۲۴.</ref> == | == كتب خطى در موضوع غدير<ref>غدير در آئينه كتاب: ص ۲۵،۲۴.</ref> == | ||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
كتابخانه ملى ايران (تهران)، ۱ كتاب. | كتابخانه ملى ايران (تهران)، ۱ كتاب. | ||
كتابخانه | كتابخانه جلال الدين ارموى (تهران)، ۱ كتاب. | ||
كتابخانه شيخ على خيابانى، ۱ كتاب. | كتابخانه شيخ على خيابانى، ۱ كتاب. | ||
| خط ۱۱۲: | خط ۱۱۲: | ||
الف) هر سه روايت توافق كلى دارند. روايت [[امام باقر علیه السلام]] و روايت [[حذیفة بن یمان یمانی|حذیفه]] و روايت [[زید بن ارقم انصاری|زید بن ارقم]] در متن خطبه به طور كلى توافق دارند، به جز موارد مربوط به اختلاف كلمات و عبارات كه در هر حديثى يک امر عادى است. | الف) هر سه روايت توافق كلى دارند. روايت [[امام باقر علیه السلام]] و روايت [[حذیفة بن یمان یمانی|حذیفه]] و روايت [[زید بن ارقم انصاری|زید بن ارقم]] در متن خطبه به طور كلى توافق دارند، به جز موارد مربوط به اختلاف كلمات و عبارات كه در هر حديثى يک امر عادى است. | ||
اين تطابق از نظر علمى با توجه به طولانى بودن [[حدیث]] بسيار مهم است، به خصوص با در نظر گرفتن اين نكته كه امام باقر عليه السلام از طريق علم الهى و غيبى خطبه را نقل فرموده اند و شخصاً در غدير حاضر نبوده اند در حالى كه حذيفه و زيد بن ارقم از شاهدان و حاضران واقعه غدير بوده اند. اضافه بر آن كه حذيفه و زيد بن ارقم از راويان مورد اعتماد عامه نيز هستند. | اين تطابق از نظر علمى با توجه به طولانى بودن [[حدیث]] بسيار مهم است، به خصوص با در نظر گرفتن اين نكته كه [[امام باقر عليه السلام]] از طريق علم الهى و غيبى خطبه را نقل فرموده اند و شخصاً در غدير حاضر نبوده اند در حالى كه حذيفه و زيد بن ارقم از شاهدان و حاضران واقعه غدير بوده اند. اضافه بر آن كه حذيفه و زيد بن ارقم از راويان مورد اعتماد عامه نيز هستند. | ||
ب) هر سه روايت مؤيد و مكمل يكديگرند، به اين معنى كه در مقابله نسخه ها كلمه يا جمله اى در نسخه اى از روايت امام باقر عليه السلام وجود دارد و در نسخه ديگر وجود ندارد، و همان كلمه يا جمله در روايات زيد بن ارقم و حذيفه نيز در روايتى وجود دارد و در روايتى وجود ندارد. | ب) هر سه روايت مؤيد و مكمل يكديگرند، به اين معنى كه در مقابله نسخه ها كلمه يا جمله اى در نسخه اى از روايت امام باقر عليه السلام وجود دارد و در نسخه ديگر وجود ندارد، و همان كلمه يا جمله در روايات زيد بن ارقم و حذيفه نيز در روايتى وجود دارد و در روايتى وجود ندارد. | ||
| خط ۱۱۸: | خط ۱۱۸: | ||
اين حاكى از قصور يا اشتباه راويان و ناسخين است و نشان مى دهد كه اصل هر سه روايت در حد بالايى بر يكديگر منطبق بوده است. | اين حاكى از قصور يا اشتباه راويان و ناسخين است و نشان مى دهد كه اصل هر سه روايت در حد بالايى بر يكديگر منطبق بوده است. | ||
ج) در دو يا سه مورد كه به مسئله تولى و تبرى مربوط مى شود، جمله مزبور در بعضى نسخه ها از هر سه روايت به صورت كنايه آمده و يا حذف شده است، و اين حاكى از شرائط خاص تقيه در راويان خطبه است. نمونه آن مسئله «اصحاب صحيفه» و نام اولين بيعت كنندگان است كه در بعضى نُسخ صراحتاً نيامده است. | ج) در دو يا سه مورد كه به مسئله [[تولى و تبرى]] مربوط مى شود، جمله مزبور در بعضى نسخه ها از هر سه روايت به صورت كنايه آمده و يا حذف شده است، و اين حاكى از شرائط خاص تقيه در راويان خطبه است. نمونه آن مسئله «اصحاب صحيفه» و نام اولين بيعت كنندگان است كه در بعضى نُسخ صراحتاً نيامده است. | ||
د) در روايتِ كتاب «الاقبال» [[سید بن طاووس]]، و نيز كتاب «الصراط المستقيم» علامه بياضى نوعى تلخيص مشهود است كه يا مؤلف در مقام اختصار بوده و يا راوى اصل، آن را مختصر نموده است. | د) در روايتِ كتاب «الاقبال» [[سید بن طاووس]]، و نيز كتاب «الصراط المستقيم» [[علامه بياضى]] نوعى تلخيص مشهود است كه يا مؤلف در مقام اختصار بوده و يا راوى اصل، آن را مختصر نموده است. | ||
به هر حال، مقدار موجود از متن در اين دو كتاب نيز مقابله شده و موارد اختلاف نسخه در آنها با ذكر نام اين دو كتاب در پاورقى ها ذكر خواهد شد. | به هر حال، مقدار موجود از متن در اين دو كتاب نيز مقابله شده و موارد اختلاف نسخه در آنها با ذكر نام اين دو كتاب در پاورقى ها ذكر خواهد شد. | ||