۲۱٬۸۲۰
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
== الف. راويان حديث غدير از صحابه == | == الف. راويان حديث غدير از صحابه == | ||
در اين بخش راويان | در اين بخش راويان [[حدیث غدیر]] از [[صحابه]] - كه ۱۴۷ نفر هستند - را همراه با كتاب يا كتبى كه حديث غدير را از آن صحابى نقل كرده اند مى آوريم: | ||
=== ۱. ابن ارقم === | === ۱. ابن ارقم === | ||
مغازلى در «المناقب» و ابن طاووس در «الطرائف» و | مغازلى در «المناقب» و [[سید بن طاووس|ابن طاووس]] در «الطرائف» و [[علامه مجلسی|مجلسی]] در «[[بحار الانوار (كتاب)|بحار الانوار]]» و ابن بطريق در «العمدة» حديث غدير را از فردى به نام ابن ارقم نقل كرده اند.<ref>مناقب على بن ابى طالب عليه السلام (ابن مغازلى) : ص ۱۶ ح ۲۳۲. الطرائف (ابن طاووس) : ص ۱۴۳ ح ۲۱۸. بحار الانوار: ج ۳۷ ص ۱۸۴ ح ۶۹ . العمدة (ابن بطريق) : ص ۵۱ .</ref> | ||
=== ۲. ابو بسطام خادم اسامة بن زيد === | === ۲. ابو بسطام خادم اسامة بن زيد === | ||
| خط ۷۱: | خط ۷۱: | ||
=== ۳۴.جرير بن حميد حميرى === | === ۳۴.جرير بن حميد حميرى === | ||
جعابى در «نخب المناقب» | جعابى در «نخب المناقب» [[حدیث غدیر]] را از وى نقل كرده است. | ||
=== ۳۵. جرير بن عبداللَّه بن جابر بجلى (م ۵۱ يا ۵۲ يا ۵۳ يا ۵۴ ق)<ref>مجمع الزوائد (هيثمى) : ج ۹ ص ۱۰۶. تاريخ الخلفاء (سيوطى) : ص ۱۴. البداية و النهاية (ابن كثير) : ج ۷ ص ۳۴۹. كنز العمال: ج ۶ ص ۳۹۹ ۱۵۴. كتاب الولاية: ص ۲۵۵. مناقب آل ابى طالب: ج ۲ ص ۲۲۸. المعجم الكبير: ج ۲ ص ۲۵۷ ح ۲۵۰۵.</ref> <ref>الطرائف: ج ۱ ص ۱۴۱.</ref> === | === ۳۵. جرير بن عبداللَّه بن جابر بجلى (م ۵۱ يا ۵۲ يا ۵۳ يا ۵۴ ق)<ref>مجمع الزوائد (هيثمى) : ج ۹ ص ۱۰۶. تاريخ الخلفاء (سيوطى) : ص ۱۴. البداية و النهاية (ابن كثير) : ج ۷ ص ۳۴۹. كنز العمال: ج ۶ ص ۳۹۹ ۱۵۴. كتاب الولاية: ص ۲۵۵. مناقب آل ابى طالب: ج ۲ ص ۲۲۸. المعجم الكبير: ج ۲ ص ۲۵۷ ح ۲۵۰۵.</ref> <ref>الطرائف: ج ۱ ص ۱۴۱.</ref> === | ||
| خط ۱۱۴: | خط ۱۱۴: | ||
=== ۵۴ . خويلد (خالد) بن خالد بن محرث هذلى، ابوذويب(م در خلافت عثمان)<ref>حديث الولاية: ص ۲۵۵ ح ۹۶. مقتل الحسين عليه السلام: ج ۱ ص ۴۸ فصل چهارم.</ref> <ref>الطرائف: ج ۱ ص ۱۴۱.</ref> === | === ۵۴ . خويلد (خالد) بن خالد بن محرث هذلى، ابوذويب(م در خلافت عثمان)<ref>حديث الولاية: ص ۲۵۵ ح ۹۶. مقتل الحسين عليه السلام: ج ۱ ص ۴۸ فصل چهارم.</ref> <ref>الطرائف: ج ۱ ص ۱۴۱.</ref> === | ||
وى از شعراى زمان | وى از شعراى زمان [[جاهلیت]] و عصر [[اسلام]] است. | ||
=== ۵۵ . خويلد بن عمرو خزاعى، ابوشريح (م ۶۸ ق)<ref>جواهر العقدين: ج ۲ ص ۱۷۰ ، ۱۷۱.</ref> === | === ۵۵ . خويلد بن عمرو خزاعى، ابوشريح (م ۶۸ ق)<ref>جواهر العقدين: ج ۲ ص ۱۷۰ ، ۱۷۱.</ref> === | ||
=== ۵۶. رفاعة بن رافع انصارى === | === ۵۶. رفاعة بن رافع انصارى === | ||
ابن عقده در كتاب «الموالاة» و جعابى در «نخب المناقب» حديث غدير را از او نقل كرده اند.<ref>مناقب آل ابى طالب: ج ۲ ص ۲۲۸.</ref> | [[ابن عقده]] در كتاب «الموالاة» و جعابى در «نخب المناقب» حديث غدير را از او نقل كرده اند.<ref>مناقب آل ابى طالب: ج ۲ ص ۲۲۸.</ref> | ||
=== ۵۷. رفاعة بن عبدالمنذر انصارى === | === ۵۷. رفاعة بن عبدالمنذر انصارى === | ||
ابن | ابن عقده در كتاب «الموالاة» و جعابى در «نخب المناقب» و منصور رازى در «كتاب الغدير» [[حدیث غدیر]] را از رفاعة بن عبدالمنذر انصارى نقل كرده اند. | ||
در كتب شيعه نيز سيد بن طاووس در «الطرائف» حديث غدير را از وى نقل كرده است.<ref>الطرائف: ج ۱ ص ۱۴۰.</ref> | |||
=== ۵۸ . زبير بن عوام قرشى(م ۳۷ ق)<ref>كتاب الولاية: ص ۱۶۳ ح ۹. مناقب آل ابى طالب: ج ۲ ص ۲۲۸. مناقب على بن ابى طالب عليه السلام: ص ۲۷ ح ۳۹. اسنى المطالب: ص ۴۸.</ref> <ref>الطرائف: ج ۱ ص ۱۴۰.</ref> === | === ۵۸ . زبير بن عوام قرشى(م ۳۷ ق)<ref>كتاب الولاية: ص ۱۶۳ ح ۹. مناقب آل ابى طالب: ج ۲ ص ۲۲۸. مناقب على بن ابى طالب عليه السلام: ص ۲۷ ح ۳۹. اسنى المطالب: ص ۴۸.</ref> <ref>الطرائف: ج ۱ ص ۱۴۰.</ref> === | ||
=== ۵۹ . زيد بن ارقم انصارى خزرجى (م ۶۶ يا ۶۷ يا ۶۸ ق) === | === ۵۹ . زيد بن ارقم انصارى خزرجى (م ۶۶ يا ۶۷ يا ۶۸ ق) === | ||
احمد بن حنبل در سه مورد از مسند خود حديث غدير را از زيد بن ارقم روايت نموده است. هم چنين در مدارک زير حديث غدير را از او نقل كرده اند؛ كه بعضاً همراه با بيان ماجراى غدير و يا | [[احمد بن حنبل]] در سه مورد از مسند خود حديث غدير را از زيد بن ارقم روايت نموده است. | ||
هم چنين در مدارک زير حديث غدير را از او نقل كرده اند؛ كه بعضاً همراه با بيان ماجراى غدير و يا [[ثقلین(حدیث)|حدیث ثقلین]] است، و در بعضى مدارک با چند نقل و اسناد متعدد آمده است.<ref>كتاب الولاية: ص ۲۱۹ ح ۵۱ . مناقب آل ابى طالب: ص ۲۷ ح ۳۹. مسند احمد: ج ۱ ص ۱۱۸ و ج ۴ ص ۳۶۸ ، ۳۷۲. الخصائص (نسائى) : ص ۱۶ ۱۵. الكنى و الاسماء (دولابى) : ج ۲ ص ۶۱ . صحيح مسلم (چاپ سال ۱۳۲۷ ق) : ج ۲ ص ۳۲۵. مصابيح السنة (بغوى) : ج ۲ ص ۱۹۹. صحيح ترمذى: ج ۲ ص ۲۹۸. المستدرك (حاكم) : ج ۳ ص ۱۰۹ ، ۵۵۳ . فرائد السمطين: باب ۵۸ . الرياض النضرة (محب الدين طبرى) : ج ۲ ص ۱۶۹. تلخيص (ذهبى) : ج ۳ ص ۴۳۳. ميزان الاعتدال: ج ۳ ص ۲۲۴. الفصول المهمة: ص ۲۴. مطالب السئول (ابن طلحه شافعى) : ص ۱۶. مجمع الزوائد (هيثمى) : ج ۹ ص ۱۶۳،۱۰۴ و ج ۹ ص ۱۰۵. شرح المواهب (زرقانى مالكى) : ج ۷ ص ۱۳. المناقب (خوارزمى) : ص ۹۳. الاستيعاب: ج ۲ ص ۴۷۳. البداية و النهاية: ج ۵ ص ۲۰۸،۱۰۹ و ج ۷ ص ۳۴۸. كفاية الطالب (گنجى) : ص ۱۴. تاريخ الخلفاء (سيوطى) : ص ۱۱۴. الجامع الصغير: ج ۲ ص ۵۵۵ . تهذيب التهذيب: ج ۷ ص ۳۳۷. رياض الصالحين: ص ۱۵۲. البيان و التعريف: ج ۲ ص ۲۳۰،۱۳۶ . كنز العمال: ج ۶ ص ۳۹۰،۱۵۴،۱۵۲،۱۰۲،. مشكاة المصابيح: ص ۵۵۷ . تذكرة خواص الامة: ص ۱۸. نزل الابرار (بدخشانى) : ص ۲۱ ۱۹. روح المعانى: ج ۲ ص ۳۵۰</ref> <ref>اكمال الدين (صدوق) : ج ۱ ص ۲۳۴ ح ۵ . الامالى (طوسى) : ج ۱ ص ۲۳۱ ح ۴۶ و ص ۲۹۵ ح ۳۶، بشارة المصطفى صلى الله عليه و آله (طبرى) : ص ۲۰۳،۱۶۶. تفسير العياشى: ج ۲ ص ۹۷ ح ۸۹ و ص ۱۴۱ ح ۱۰. الطرائف (ابن طاووس) : ص ۱۵۰ ح ۲۲۷ ، ۲۲۸ و ص ۱۵۳ ح ۲۳. بحار الانوار: ج ۳۷ ص ۱۲۳ ح ۱۸ و ص ۱۳۷ ح ۲۵ و ص ۱۵۱ ح ۳۷ و ص ۱۶۷ ح ۴۳ و ص ۲۲ ح ۹۴. نفخات اللاهوت (كركى) : ص ۲۸.</ref> | |||
=== ۶۰ . زيد بن ثابت خزرجى انصارى نجّارى، ابوسعيد (م ۴۵ يا ۴۶ يا ۴۷ يا ۴۸ يا بعد از ۵۰ ق)<ref>كتاب الولاية: ص ۲۰۸ ح ۳۹. اسنى المطالب: ص ۴. مناقب آل ابى طالب: ج ۲ ص ۲۲۸.</ref> <ref>الطرائف: ج ۱ ص ۱۴۱.</ref> === | === ۶۰ . زيد بن ثابت خزرجى انصارى نجّارى، ابوسعيد (م ۴۵ يا ۴۶ يا ۴۷ يا ۴۸ يا بعد از ۵۰ ق)<ref>كتاب الولاية: ص ۲۰۸ ح ۳۹. اسنى المطالب: ص ۴. مناقب آل ابى طالب: ج ۲ ص ۲۲۸.</ref> <ref>الطرائف: ج ۱ ص ۱۴۱.</ref> === | ||
| خط ۱۳۴: | خط ۱۳۸: | ||
=== ۶۲ . زيد (يزيد) بن شراحيل انصارى<ref>اسد الغابة (ابن اثير) : ج ۲ ص ۲۳۳. الاصابة (ابن حجر) : ج ۱ ص ۵۶۷ . تاريخ آل محمد عليهم السلام: ص ۶۷ . مناقب سيدنا على عليه السلام: ص ۵۲ . كشف الاستار (چاپ در ذيل »مسند شمس الاخبار) : ج ۱ ص ۱۰۲.</ref> <ref>الطرائف: ج ۱ ص ۱۴۱.</ref> === | === ۶۲ . زيد (يزيد) بن شراحيل انصارى<ref>اسد الغابة (ابن اثير) : ج ۲ ص ۲۳۳. الاصابة (ابن حجر) : ج ۱ ص ۵۶۷ . تاريخ آل محمد عليهم السلام: ص ۶۷ . مناقب سيدنا على عليه السلام: ص ۵۲ . كشف الاستار (چاپ در ذيل »مسند شمس الاخبار) : ج ۱ ص ۱۰۲.</ref> <ref>الطرائف: ج ۱ ص ۱۴۱.</ref> === | ||
=== ۶۳. زيد بن عبداللَّه انصارى<ref>الطرائف: ج ۱ ص ۱۴۱.</ref>=== | === ۶۳. زيد بن عبداللَّه انصارى<ref>الطرائف: ج ۱ ص ۱۴۱.</ref>=== | ||
ابن عقده در كتاب «الموالاة» حديث غدير را از زيد بن | ابن عقده در كتاب «الموالاة» حديث غدير را از زيد بن عبدالله انصارى نقل كرده است. | ||
=== ۶۴ . سعد بن ابى وقاص، ابواسحق (م ۵۴ يا ۵۵ يا ۵۶ يا ۵۸ ق)<ref>كتاب الولاية: ص ۱۵۵ ح ۱ و ص ۱۶۳ ح ۹ و ص ۱۷۹ ح ۱۴. الخصائص (نسائى) : ص ۱۸ ۳. العمدة: ص ۴۸. سنن ابن ماجه: ج ۱ ص ۳۰. مستدرک حاكم: ج ۳ ص ۱۱۶. حلية الاولياء: ج ۴ ص ۳۵۶. مشكل الاثار (طحاوى) : ج ۲ ص ۳۰۹. اسنى المطالب (جزرى) : ص ۳. كفاية الطالب: ص ۱۵۱،۱۶. مجمع الزوائد (هيثمى) : ج ۹ ص ۱۰۷. البداية و النهاية (ابن كثير) : ج ۵ ص ۲۱۲ و ج ۷ ص ۳۴۰. تاريخ الخلفاء (سيوطى) : ص ۱۱۴. كنز العمال: ج ۶ ص ۴۰۵،۱۵۴. نزل الابرار: ص ۲۰. مقتل الحسين عليه السلام (خوارزمى) : ص ۱ ح ۴۸. مناقب سيدنا على عليه السلام: ص ۵۳ . كشف الاستار: ج ۱ ص ۱۰۲.</ref> <ref>كتاب سليم بن قيس الهلالى. بشارة المصطفى صلى الله عليه وآله (طبرى) : ص ۲۰۴. الامالى (مفيد) : ص ۵۸ ح ۲. بحار الانوار: ج ۴۰ ص ۴۹ ح ۷۵.</ref> === | === ۶۴ . سعد بن ابى وقاص، ابواسحق (م ۵۴ يا ۵۵ يا ۵۶ يا ۵۸ ق)<ref>كتاب الولاية: ص ۱۵۵ ح ۱ و ص ۱۶۳ ح ۹ و ص ۱۷۹ ح ۱۴. الخصائص (نسائى) : ص ۱۸ ۳. العمدة: ص ۴۸. سنن ابن ماجه: ج ۱ ص ۳۰. مستدرک حاكم: ج ۳ ص ۱۱۶. حلية الاولياء: ج ۴ ص ۳۵۶. مشكل الاثار (طحاوى) : ج ۲ ص ۳۰۹. اسنى المطالب (جزرى) : ص ۳. كفاية الطالب: ص ۱۵۱،۱۶. مجمع الزوائد (هيثمى) : ج ۹ ص ۱۰۷. البداية و النهاية (ابن كثير) : ج ۵ ص ۲۱۲ و ج ۷ ص ۳۴۰. تاريخ الخلفاء (سيوطى) : ص ۱۱۴. كنز العمال: ج ۶ ص ۴۰۵،۱۵۴. نزل الابرار: ص ۲۰. مقتل الحسين عليه السلام (خوارزمى) : ص ۱ ح ۴۸. مناقب سيدنا على عليه السلام: ص ۵۳ . كشف الاستار: ج ۱ ص ۱۰۲.</ref> <ref>كتاب سليم بن قيس الهلالى. بشارة المصطفى صلى الله عليه وآله (طبرى) : ص ۲۰۴. الامالى (مفيد) : ص ۵۸ ح ۲. بحار الانوار: ج ۴۰ ص ۴۹ ح ۷۵.</ref> === | ||
| خط ۲۳۷: | خط ۲۴۱: | ||
اميرالمؤمنين عليه السلام در چند مورد و به چند شكل حديث غدير را بيان فرموده است: | اميرالمؤمنين عليه السلام در چند مورد و به چند شكل حديث غدير را بيان فرموده است: | ||
الف | الف) [[شعر غدیر|شعر]] حضرت در غدير كه حديث غدير هم در آن آمده، و راويان مورد وثوق و اعتماد آن را ذكر نموده اند. | ||
ب | ب) احتجاج آن حضرت به حديث غدير در روز شورى. | ||
ج | ج) احتجاج آن حضرت به حديث غدير در [[جمل|جنگ جمل]]. | ||
د | د) احتجاج آن حضرت به حديث غدير و سوگند دادنش براى گواهى دادن به آن در [[رحبه کوفه]]. | ||
هـ) نقل حديث غدير به طور كلى. | |||
=== ۱۱۳. عمّار بن ياسر عنسى، ابواليقظان (م ۳۷ ق)<ref>كتاب صفّين(نصر بن مزاحم) : ص ۱۸۶. كتاب الولاية: ص ۱۹۱ ح ۲۳. مقتل الحسين عليه السلام: ج ۱ ص ۴۸. شرح نهج البلاغة: ج ۲ ص ۲۷۳. فرائد السمطين (حموينى) : ص ۵۸ باب ۴۰. اسنى المطالب (جزرى) : ص ۴. شواهد التنزيل: ج ۱ ص ۲۲۳ ح ۲۳۱. الدرّ المنثور: ج ۲ ص ۲۹۳. مجمع الزوائد: ج ۷ ص ۱۷.</ref> <ref>الطرائف: ج ۱ ص ۱۴۰.</ref> === | === ۱۱۳. عمّار بن ياسر عنسى، ابواليقظان (م ۳۷ ق)<ref>كتاب صفّين(نصر بن مزاحم) : ص ۱۸۶. كتاب الولاية: ص ۱۹۱ ح ۲۳. مقتل الحسين عليه السلام: ج ۱ ص ۴۸. شرح نهج البلاغة: ج ۲ ص ۲۷۳. فرائد السمطين (حموينى) : ص ۵۸ باب ۴۰. اسنى المطالب (جزرى) : ص ۴. شواهد التنزيل: ج ۱ ص ۲۲۳ ح ۲۳۱. الدرّ المنثور: ج ۲ ص ۲۹۳. مجمع الزوائد: ج ۷ ص ۱۷.</ref> <ref>الطرائف: ج ۱ ص ۱۴۰.</ref> === | ||
| خط ۲۸۰: | خط ۲۸۴: | ||
=== ۱۳۰. قيس بن سعد بن عباده انصارى خزرجى (م ۵۹ يا ۶۰ ق)<ref>مناقب آل ابى طالب: ج ۲ ص ۲۲۸.</ref> <ref>كتاب سليم بن قيس الهلالى: ج ۲ ص ۷۷۷ ح ۲۶.</ref> === | === ۱۳۰. قيس بن سعد بن عباده انصارى خزرجى (م ۵۹ يا ۶۰ ق)<ref>مناقب آل ابى طالب: ج ۲ ص ۲۲۸.</ref> <ref>كتاب سليم بن قيس الهلالى: ج ۲ ص ۷۷۷ ح ۲۶.</ref> === | ||
قيس بن سعد بن عباده يكى از شعراى غدير، و نيز يكى از كسانى است كه در ماجراى احتجاج اميرالمؤمنين عليه السلام به حديث غدير در | قيس بن سعد بن عباده يكى از شعراى غدير، و نيز يكى از كسانى است كه در ماجراى احتجاج اميرالمؤمنين عليه السلام به حديث غدير در [[کوفه]] براى حضرت شهادت داد. | ||
هم چنين او به حديث غدير بر [[معاویة بن ابی سفیان]] احتجاج كرده است. | |||
=== ۱۳۱. قيس بن عاصم<ref>مناقب آل ابى طالب: ج ۲ ص ۲۲۸.</ref> === | === ۱۳۱. قيس بن عاصم<ref>مناقب آل ابى طالب: ج ۲ ص ۲۲۸.</ref> === | ||
| خط ۲۸۹: | خط ۲۹۵: | ||
=== ۱۳۴. محمد بن ابى بكر === | === ۱۳۴. محمد بن ابى بكر === | ||
[[سلیم بن قیس هلالی (ابوصادق)|سلیم]] در كتاب خود به نام «[[کتاب سلیم بن قیس الهلالی (کتاب)|کتاب سلیم بن قیس الهلالی]]» حديث غدير را از وى نقل كرده است. | |||
=== ۱۳۵. محمد بن مسلمه انصارى (م ۴۳ يا ۴۶ يا ۴۷ ق)<ref>كتاب سليم بن قيس الهلالى: ج ۲ ص ۶۳۶ ح ۱۱.</ref> === | === ۱۳۵. محمد بن مسلمه انصارى (م ۴۳ يا ۴۶ يا ۴۷ ق)<ref>كتاب سليم بن قيس الهلالى: ج ۲ ص ۶۳۶ ح ۱۱.</ref> === | ||
=== ۱۳۶. مقداد بن عمرو كندى زهرى (م ۳۳ ق)<ref>فرائد السمطين: ج ۱ ص ۳۱۲ ح ۲۵۰.</ref> <ref>الطرائف: ج ۱ ص ۱۴۰.</ref>=== | === ۱۳۶. مقداد بن عمرو كندى زهرى (م ۳۳ ق)<ref>فرائد السمطين: ج ۱ ص ۳۱۲ ح ۲۵۰.</ref> <ref>الطرائف: ج ۱ ص ۱۴۰.</ref>=== | ||
ابن عقده در كتاب «الموالاة» حديث غدير را از مقداد | [[ابن عقده]] در كتاب «الموالاة» حديث غدير را از مقداد [[فرهنگ غدیر در تاریخ|روایت]] كرده است. | ||
=== ۱۳۷. ناجية بن عمرو خزاعى<ref>اسد الغابة (ابن اثير) : ج ۵ ص ۶ . الاصابة (ابن حجر) : ج ۳ ص ۵۴۲ . كتاب الولاية: ص ۱۹۵ ح ۲۹. مناقب آل ابى طالب: ج ۲ ص ۲۲۸. مقتل الحسين عليه السلام: ج ۱ ص ۴۸.</ref> <ref>الطرائف: ج ۱ ص ۱۴۱.</ref> === | === ۱۳۷. ناجية بن عمرو خزاعى<ref>اسد الغابة (ابن اثير) : ج ۵ ص ۶ . الاصابة (ابن حجر) : ج ۳ ص ۵۴۲ . كتاب الولاية: ص ۱۹۵ ح ۲۹. مناقب آل ابى طالب: ج ۲ ص ۲۲۸. مقتل الحسين عليه السلام: ج ۱ ص ۴۸.</ref> <ref>الطرائف: ج ۱ ص ۱۴۱.</ref> === | ||
| خط ۳۲۱: | خط ۳۲۷: | ||
=== ۱۴۷. يعلى بن مرّة بن وهب ثقفى، ابومُرازم<ref>كتاب الولاية: ص ۱۹۵ ح ۲۹. مناقب آل ابى طالب: ج ۲ ص ۲۲۸. اسد الغابة (ابن اثير) : ج ۲ ص ۲۳۳ و ج ۴ ص ۹۳ و ج ۵ ص ۶ . الاصابة(ابن حجر) : ج ۳ ص ۴۵۲.</ref> <ref>الطرائف: ج ۱ ص ۱۴۱.</ref> === | === ۱۴۷. يعلى بن مرّة بن وهب ثقفى، ابومُرازم<ref>كتاب الولاية: ص ۱۹۵ ح ۲۹. مناقب آل ابى طالب: ج ۲ ص ۲۲۸. اسد الغابة (ابن اثير) : ج ۲ ص ۲۳۳ و ج ۴ ص ۹۳ و ج ۵ ص ۶ . الاصابة(ابن حجر) : ج ۳ ص ۴۵۲.</ref> <ref>الطرائف: ج ۱ ص ۱۴۱.</ref> === | ||
اين ها يک صد و چهل و هفت تن از بزرگان صحابه | اين ها يک صد و چهل و هفت تن از بزرگان [[صحابه]] [[حضرت محمّد صلی الله علیه و آله|پیامبر صلی الله علیه و آله]] هستند كه به شكل هاى مختلف و جريان هاى متفاوت حديث غدير را نقل كرده اند، كه هر كدام با اسناد بسيار و در كتب متعدد آمده است. | ||
بسا آن چه به دست نياورده ايم يا به دست ما نرسيده بسيار بيش از اين باشد، چرا كه با توجه به جمعيتى كه در غدير خم وجود داشته، حتماً راويان حديث غدير چندين برابر نام بردگان بوده است. | |||
اجتماعى كه در آن روز به اين داستان گوش فرا داده و آن را درک كردند بيش از يک صد هزار تن بوده اند. | |||
بالطبع تک تک اين گروه عظيم پس از بازگشت به وطن خود از اين واقعه عظيم سخن گفته و آن را نقل كرده اند. | |||
همان طور كه هر مسافرى پس از بازگشت به وطن، آن چه از حوادث مهم و غير عادى در طى مسافرت ديده را براى خويشان و دوستان خود بيان مى كند. | |||
اين گروه عظيم هم چنين بوده اند و اين داستان تاريخى و مهم را همگى بازگو كرده اند. البته آنان كه كينه در دل داشتند، حِقد درونى آن ها مانع شد كه اين داستان مهم را نقل و اشاعه دهند. | |||
بنابراين، اين تعداد كه نام آن ها برده شد از جمله اشخاصى هستند كه اين واقعه را از آن جماعت نقل كرده اند، و چه بسيار كسانى هم كه پس از درک اين مجمع بزرگ و شنيدن اين امر مهم قبل از آن كه به وطن و مسكن خود برسند و يا پيش از آن كه موفق ببيان مشهودات و مسموعات خود شوند، دست حوادث آن ها را نابود ساخته، يا در بيابان ها و پهنه صحراى حجاز مرگ گريبان شان را گرفته و يا سوانح و حوادث گوناگون آن ها را از يادآورى و بيان اين خاطره بزرگ باز داشته است. | بنابراين، اين تعداد كه نام آن ها برده شد از جمله اشخاصى هستند كه اين واقعه را از آن جماعت نقل كرده اند، و چه بسيار كسانى هم كه پس از درک اين مجمع بزرگ و شنيدن اين امر مهم قبل از آن كه به وطن و مسكن خود برسند و يا پيش از آن كه موفق ببيان مشهودات و مسموعات خود شوند، دست حوادث آن ها را نابود ساخته، يا در بيابان ها و پهنه صحراى [[حجاز]] [[مرگ]] گريبان شان را گرفته و يا سوانح و حوادث گوناگون آن ها را از يادآورى و بيان اين خاطره بزرگ باز داشته است. | ||
در روايت | در روايت [[زید بن ارقم انصاری|زید بن ارقم]] تلويحاً به اين معنى اشاره شده كه قسمتى از حاضرين در آن روز و در آن مكان از جمله صحرانشينان بوده اند كه سخنى از آنان در دسترس ديگران قرار نگرفته و منشأ نشر و اِسناد اين خبر واقع نشده اند. با همه اين امور و حوادث و موانع، در اثبات و تواتر اين حديث آن چه كه به آن دست يافته و ذكر كرديم كافى است. | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||