۲۱٬۹۷۲
ویرایش
(قرار دادن امر به معروف) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
== <big>آيه «الَّذِينَ إِنْ مَكَّنَّاهُمْ فِى الْأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ وَ أَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ...»</big><ref>حج/ | == <big>آيه «الَّذِينَ إِنْ مَكَّنَّاهُمْ فِى الْأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ وَ أَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ...»</big><ref>حج/۴۱. غدير در قرآن: ج ۲ ص۴۵۱-۴۵۳.</ref> == | ||
<big>در غدير، ارتباط اعتقاد و عمل چنين به ما تفهيم شده كه احكام الهى در كنار ولايت اهل بيت عليهم السلام نه تنها مورد تأكيد است، كه تا ابد دو حلقه ناگسستنى خواهند بود. اين اهل بيت عليهم السلام هستند كه جزئيات احكام الهى را براى مردم بيان خواهند كرد، و اين احكام الهى اند كه با عمل بدان ها تسليم در برابر فرامين خدا را تجربه خواهيم كرد، و اين تسليم با اطاعت از فرستادگان پروردگار جلوه گر مى شود.</big> | <big>در غدير، ارتباط اعتقاد و عمل چنين به ما تفهيم شده كه احكام الهى در كنار ولايت اهل بيت عليهم السلام نه تنها مورد تأكيد است، كه تا ابد دو حلقه ناگسستنى خواهند بود. اين اهل بيت عليهم السلام هستند كه جزئيات احكام الهى را براى مردم بيان خواهند كرد، و اين احكام الهى اند كه با عمل بدان ها تسليم در برابر فرامين خدا را تجربه خواهيم كرد، و اين تسليم با اطاعت از فرستادگان پروردگار جلوه گر مى شود.</big> | ||
خط ۸: | خط ۸: | ||
<big>در بين اين تأكيدات، پيامبرصلى الله عليه وآله حلال و حرام را به طور كلى مطرح مى كند، و اينكه درباره جزئيات آن ها بايد به [[ائمه اثنی عشر|امامان عليهم السلام]] مراجعه شود.</big> | <big>در بين اين تأكيدات، پيامبرصلى الله عليه وآله حلال و حرام را به طور كلى مطرح مى كند، و اينكه درباره جزئيات آن ها بايد به [[ائمه اثنی عشر|امامان عليهم السلام]] مراجعه شود.</big> | ||
<big>اين آيات تضمين شده در كلام پيامبرصلى الله عليه وآله | <big>اين آيات تضمين شده در كلام پيامبرصلى الله عليه وآله ۷ آيه است، كه از جمله اين آيات آيه ۴۳ [[سوره بقره]] است:</big> | ||
<big>«وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ ارْكَعُوا مَعَ الرَّاكِعِينَ»<ref>بقره/ | <big>«وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ ارْكَعُوا مَعَ الرَّاكِعِينَ»<ref>بقره/۴۳.</ref>: «نماز را بپا داريد و زكات را بپردازيد و با ركوع كنندگان ركوع نماييد».</big> | ||
<big>«الَّذِينَ إِنْ مَكَّنَّاهُمْ فِى الْأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ وَ أَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَوْا عَنِ الْمُنْكَرِ وَ لله عاقِبَةُ الْأُمُورِ»<ref>حج/ | <big>«الَّذِينَ إِنْ مَكَّنَّاهُمْ فِى الْأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ وَ أَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَوْا عَنِ الْمُنْكَرِ وَ لله عاقِبَةُ الْأُمُورِ»<ref>حج/۴۱.</ref></big>: | ||
<big>«كسانى كه اگر آنان را در زمين امكانات دهيم نماز را بپا مى دارند و زكات را مى پردازند و امر به معروف و نهى از منكر مى نمايند و عاقبت امور متعلق به خداوند است».</big> | <big>«كسانى كه اگر آنان را در زمين امكانات دهيم نماز را بپا مى دارند و زكات را مى پردازند و امر به معروف و نهى از منكر مى نمايند و عاقبت امور متعلق به خداوند است».</big> | ||
خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
<big>مَعاشِرَ النّاسِ، أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ كَما امَرَكُمُ الله عَزَّ وَ جَلَّ، فَإِنْ طالَ عَلَيْكُمُ الامَدُ فَقَصَّرْتُمْ اوْ نَسيتُمْ فَعَلِىٌّ وَلِيُّكُمْ وَ مُبَيِّنٌ لَكُمْ؛ الَّذى نَصَبَهُ الله عزَّ وَ جَلَّ لَكُمْ بَعْدى امينَ خَلْقِهِ. انَّهُ مِنّى وَ انَا مِنْهُ، وَ هُوَ وَ مَنْ يَخْلُفُ مِنْ ذُرِّيَّتى يُخْبِرُونَكُمْ بِما تَسْالُونَ عَنْهُ وَ يُبَيِّنُونَ لَكُمْ ما لا تَعْلَمُونَ ... . الا وَ انّى اجَدِّدُ الْقَوْلَ: الا فَاقيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ أْمُرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ انْهَوْا عَنِ الْمُنْكَرِ:</big> | <big>مَعاشِرَ النّاسِ، أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ كَما امَرَكُمُ الله عَزَّ وَ جَلَّ، فَإِنْ طالَ عَلَيْكُمُ الامَدُ فَقَصَّرْتُمْ اوْ نَسيتُمْ فَعَلِىٌّ وَلِيُّكُمْ وَ مُبَيِّنٌ لَكُمْ؛ الَّذى نَصَبَهُ الله عزَّ وَ جَلَّ لَكُمْ بَعْدى امينَ خَلْقِهِ. انَّهُ مِنّى وَ انَا مِنْهُ، وَ هُوَ وَ مَنْ يَخْلُفُ مِنْ ذُرِّيَّتى يُخْبِرُونَكُمْ بِما تَسْالُونَ عَنْهُ وَ يُبَيِّنُونَ لَكُمْ ما لا تَعْلَمُونَ ... . الا وَ انّى اجَدِّدُ الْقَوْلَ: الا فَاقيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ أْمُرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ انْهَوْا عَنِ الْمُنْكَرِ:</big> | ||
<big>اى مردم، نماز را بپا داريد و زكات را بپردازيد همان گونه كه خداى عزوجل به شما دستور داده است. اگر زمان طويلى بر شما گذشت و كوتاهى نموديد يا فراموش كرديد، على صاحب اختيار شماست و براى شما بيان مى كند، همو كه خداوند عزوجل او را بعد از من به عنوان امين بر خلقش منصوب نموده است. او از من است و من از اويم. او و آنان كه از نسل من به خلافت مىرسند از آنچه سؤال كنيد به شما خبر مى دهند و آنچه را نمى دانيد برايتان بيان مى كنند. بدانيد كه من سخن خود را تكرار مى كنم: آگاه باشيد كه نماز را بپا داريد و زكات را بپردازيد و به نيكى امر كنيد و از منكر نهى نماييد.<ref>اسرار غدير: | <big>اى مردم، نماز را بپا داريد و زكات را بپردازيد همان گونه كه خداى عزوجل به شما دستور داده است. اگر زمان طويلى بر شما گذشت و كوتاهى نموديد يا فراموش كرديد، على صاحب اختيار شماست و براى شما بيان مى كند، همو كه خداوند عزوجل او را بعد از من به عنوان امين بر خلقش منصوب نموده است. او از من است و من از اويم. او و آنان كه از نسل من به خلافت مىرسند از آنچه سؤال كنيد به شما خبر مى دهند و آنچه را نمى دانيد برايتان بيان مى كنند. بدانيد كه من سخن خود را تكرار مى كنم: آگاه باشيد كه نماز را بپا داريد و زكات را بپردازيد و به نيكى امر كنيد و از منكر نهى نماييد.<ref>اسرار غدير: ص۱۵۵، ۱۵۶ بخش۱۰.</ref></big> | ||
=== <big>موقعيت تاريخى</big> === | === <big>موقعيت تاريخى</big> === | ||
خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
<big>جالب تر اين است كه پيامبرصلى الله عليه وآله بعد از چند فراز به صراحت مى فرمايد: «سخن خود را تكرار مى كنم» و اين تنها موردى است كه در خطبه غدير عنوان تكرار به خود مى گيرد.</big> | <big>جالب تر اين است كه پيامبرصلى الله عليه وآله بعد از چند فراز به صراحت مى فرمايد: «سخن خود را تكرار مى كنم» و اين تنها موردى است كه در خطبه غدير عنوان تكرار به خود مى گيرد.</big> | ||
<big>سپس حضرت دستور نماز و زكات را با امر به معروف و نهى از منكر مى آورد. به همين جهت احتمال اشاره حضرت به آياتى كه اين چهار دستور در كنار يكديگر است به ميان مى آيد، كه در سوره حج آيه | <big>سپس حضرت دستور نماز و زكات را با امر به معروف و نهى از منكر مى آورد. به همين جهت احتمال اشاره حضرت به آياتى كه اين چهار دستور در كنار يكديگر است به ميان مى آيد، كه در سوره حج آيه ۴۱ و سوره توبه آيه ۷۱ آمده است.</big> | ||
=== <big>موقعيت قرآنى</big> === | === <big>موقعيت قرآنى</big> === | ||
<big>دستور به نماز و زكات به صورت فعل امر در سوره بقره سه بار و در سوره حج يک بار آمده است. آيه | <big>دستور به نماز و زكات به صورت فعل امر در سوره بقره سه بار و در سوره حج يک بار آمده است. آيه ۴۳ سوره بقره مسئله ركوع را هم ضميمه مى كند و مى فرمايد:</big> | ||
<big>«وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ ارْكَعُوا مَعَ الرَّاكِعِينَ». آيه 83 سوره بقره درباره پيمان بنى اسرائيل است كه از جمله اوامر خدا به آنان نماز و زكات است: «وَ إِذْ أَخَذْنا مِيثاقَ بَنِى إِسْرائِيلَ لا تَعْبُدُونَ إِلا الله وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً وَ ذِى الْقُرْبى وَ الْيَتامى وَ الْمَساكِينِ وَ قُولُوا لِلنَّاسِ حُسْناً وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ ثُمَّ تَوَلَّيْتُمْ إِلَّا قَلِيلاً مِنْكُمْ وَ أَنْتُمْ مُعْرِضُونَ».</big> | <big>«وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ ارْكَعُوا مَعَ الرَّاكِعِينَ». آيه 83 سوره بقره درباره پيمان بنى اسرائيل است كه از جمله اوامر خدا به آنان نماز و زكات است: «وَ إِذْ أَخَذْنا مِيثاقَ بَنِى إِسْرائِيلَ لا تَعْبُدُونَ إِلا الله وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً وَ ذِى الْقُرْبى وَ الْيَتامى وَ الْمَساكِينِ وَ قُولُوا لِلنَّاسِ حُسْناً وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ ثُمَّ تَوَلَّيْتُمْ إِلَّا قَلِيلاً مِنْكُمْ وَ أَنْتُمْ مُعْرِضُونَ».</big> | ||
<big>آيه | <big>آيه ۱۱۰ سوره بقره اشاره به جزاى اين دو عمل دارد و مى فرمايد: «وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ ما تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِكُمْ مِنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ الله إِنَّ الله بِما تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ».</big> | ||
<big>آيه | <big>آيه ۷۸ سوره حج - كه آخر اين سوره است - دين [[ابراهیم علیه السلام|حضرت ابراهيم عليه السلام]] را يادآور مى شود و مى فرمايد: «وَ جاهِدُوا فِى الله حَقَّ جِهادِهِ هُوَ اجْتَباكُمْ وَ ما جَعَلَ عَلَيْكُمْ فِى الدِّينِ مِنْ حَرَجٍ مِلَّةَ أَبِيكُمْ إِبْراهِيمَ هُوَ سَمَّاكُمُ الْمُسْلِمِينَ مِنْ قَبْلُ وَ فِى هذا لِيَكُونَ الرَّسُولُ شَهِيداً عَلَيْكُمْ وَ تَكُونُوا شُهَداءَ عَلَى النَّاسِ، فَأَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ اعْتَصِمُوا بِالله هُوَ مَوْلاكُمْ، فَنِعْمَ الْمَوْلى وَ نِعْمَ النَّصِيرُ».</big> | ||
=== <big>تحليل اعتقادى</big> === | === <big>تحليل اعتقادى</big> === | ||
خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
<big>بنابراين عمل به دو امر «اقيموا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ» اگر بايد طبق امر خدا باشد، الَى الابَد نياز به معصومين عليهم السلام دارد، كه جوانب گسترده آن ها را بيان كنند، و در هر مسئله تازه اى كه پيش مى آيد به كلماتشان مراجعه شود.</big> | <big>بنابراين عمل به دو امر «اقيموا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ» اگر بايد طبق امر خدا باشد، الَى الابَد نياز به معصومين عليهم السلام دارد، كه جوانب گسترده آن ها را بيان كنند، و در هر مسئله تازه اى كه پيش مى آيد به كلماتشان مراجعه شود.</big> | ||
== <big>ارتباط امر به معروف و ولايت</big><ref>سخنرانى استثنائى غدير: ص | == <big>ارتباط امر به معروف و ولايت</big><ref>سخنرانى استثنائى غدير: ص ۶۸.</ref> == | ||
<big>در مسائلى كه به نوعى با ولايت مرتبط است و در دو بُعد اعتقاد و عمل جلوه مى كند، در خطبه غدير مبانى مستحكمى ارائه شده كه يكى از آن ها كلياتى درباره امر به معروف و تبليغ است.</big> | <big>در مسائلى كه به نوعى با ولايت مرتبط است و در دو بُعد اعتقاد و عمل جلوه مى كند، در خطبه غدير مبانى مستحكمى ارائه شده كه يكى از آن ها كلياتى درباره امر به معروف و تبليغ است.</big> | ||
خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
<big>در اين باره براى پدران نسبت به فرزندان و فاميل نسبت به يكديگر وظيفه خاصى تعيين كردند. سپس به طور عام اعلام كردند كه حاضران براى غايبان و دور و نزديک بايد در راه تبليغ انجام وظيفه كنند.</big> | <big>در اين باره براى پدران نسبت به فرزندان و فاميل نسبت به يكديگر وظيفه خاصى تعيين كردند. سپس به طور عام اعلام كردند كه حاضران براى غايبان و دور و نزديک بايد در راه تبليغ انجام وظيفه كنند.</big> | ||
== <big>تبليغ امامت</big><ref>واقعه قرآنى غدير: ص | == <big>تبليغ امامت</big><ref>واقعه قرآنى غدير: ص ۱۰۶. </ref> == | ||
<big>در فرازى از بخش دهم خطبه غدير، پيامبرصلى الله عليه وآله دو نكته بسيار مهم درباره امر به معروف و نهى از منكر يادآور شد كه اگر آن حضرت نفرموده بود به ذهن كسى خطور نمى كرد:</big> | <big>در فرازى از بخش دهم خطبه غدير، پيامبرصلى الله عليه وآله دو نكته بسيار مهم درباره امر به معروف و نهى از منكر يادآور شد كه اگر آن حضرت نفرموده بود به ذهن كسى خطور نمى كرد:</big> | ||
خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
<big>ب) امر به معروف و نهى از منكر بايد طبق دستور مقام عصمت باشد، و گرنه معروف و منكر شناخته نمى شود تا كسى بخواهد امر و نهى كند.</big> | <big>ب) امر به معروف و نهى از منكر بايد طبق دستور مقام عصمت باشد، و گرنه معروف و منكر شناخته نمى شود تا كسى بخواهد امر و نهى كند.</big> | ||
<big>در اينجا پيامبرصلى الله عليه وآله تأكيد خاصى داشت كه امامتِ فرزندان معصوم على عليه السلام در متن قرآن است و آيه | <big>در اينجا پيامبرصلى الله عليه وآله تأكيد خاصى داشت كه امامتِ فرزندان معصوم على عليه السلام در متن قرآن است و آيه ۲۸ سوره زخرف «وَ جَعَلَها كَلِمَةً باقِيَةً فى عَقِبِهِ» را شاهد آن قرار داده فرمود:</big> | ||
<big>«آنجا كه خدا مى فرمايد: امامت را مطلبى باقى در نسل او قرار داديم»، و سپس به حديث ثقلين اشاره كردند كه «لَنْ تَضِلُّوا ما اِنْ تَمَسَّكْتُمْ بِهِما».</big> | <big>«آنجا كه خدا مى فرمايد: امامت را مطلبى باقى در نسل او قرار داديم»، و سپس به حديث ثقلين اشاره كردند كه «لَنْ تَضِلُّوا ما اِنْ تَمَسَّكْتُمْ بِهِما».</big> | ||
== <big>خطبه غدير و امر به معروف</big><ref>اسرار غدير: | == <big>خطبه غدير و امر به معروف</big><ref>اسرار غدير: ص۱۰۰، ۲۲۲.</ref> == | ||
<big>گر چه محوريت خطبه غدير امر امامت و ولايت بود، ولى پيامبرصلى الله عليه وآله در خطبه غدير جملاتى هم در مورد امر به معروف بيان داشتند. از جمله فرمودند:</big> | <big>گر چه محوريت خطبه غدير امر امامت و ولايت بود، ولى پيامبرصلى الله عليه وآله در خطبه غدير جملاتى هم در مورد امر به معروف بيان داشتند. از جمله فرمودند:</big> | ||
خط ۱۰۶: | خط ۱۰۶: | ||
<big>البته لزوم مراعات شرائط زمان و مكان و افراد در همه اين موارد واضح است.</big> | <big>البته لزوم مراعات شرائط زمان و مكان و افراد در همه اين موارد واضح است.</big> | ||
== <big>معرفى معروف و منكر فقط نزد ائمه عليهم السلام</big><ref>غدير در قرآن: ج | == <big>معرفى معروف و منكر فقط نزد ائمه عليهم السلام</big><ref>غدير در قرآن: ج ۲ ص ۴۷. </ref> == | ||
<big>يكى از آياتى كه پيامبر صلى الله عليه وآله در خطبه غدير به آن استناد فرمود، آيه | <big>يكى از آياتى كه پيامبر صلى الله عليه وآله در خطبه غدير به آن استناد فرمود، آيه ۲۸ سوره زخرف است:</big> | ||
<big>«وَ جَعَلَها كَلِمَةً باقِيَةً فِى عَقِبِهِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ»:</big> | <big>«وَ جَعَلَها كَلِمَةً باقِيَةً فِى عَقِبِهِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ»:</big> | ||
خط ۱۱۸: | خط ۱۱۸: | ||
<big>مَعاشِرَ النّاسِ، الْقُرْآنُ يُعَرِّفُكُمْ انَّ الائِمَّةَ مِنْ بَعْدِهِ وُلْدُهُ، وَ عَرَّفْتُكُمْ انَّهُمْ مِنّى وَ مِنْهُ، حَيْثُ يَقُولُ الله فى كِتابِهِ: «وَ جَعَلَها كَلِمَةً باقِيَةً فِى عَقِبِهِ»:</big> | <big>مَعاشِرَ النّاسِ، الْقُرْآنُ يُعَرِّفُكُمْ انَّ الائِمَّةَ مِنْ بَعْدِهِ وُلْدُهُ، وَ عَرَّفْتُكُمْ انَّهُمْ مِنّى وَ مِنْهُ، حَيْثُ يَقُولُ الله فى كِتابِهِ: «وَ جَعَلَها كَلِمَةً باقِيَةً فِى عَقِبِهِ»:</big> | ||
<big>اى مردم، قرآن به شما مى شناساند كه امامان بعد از على فرزندان او هستند و من هم به شما شناساندم كه امامان از نسل من و اويند. آنجا كه خدا مى فرمايد: «امامت را مطلبى باقى در نسل ابراهيم قرار داد».<ref>اسرار غدير: ص | <big>اى مردم، قرآن به شما مى شناساند كه امامان بعد از على فرزندان او هستند و من هم به شما شناساندم كه امامان از نسل من و اويند. آنجا كه خدا مى فرمايد: «امامت را مطلبى باقى در نسل ابراهيم قرار داد».<ref>اسرار غدير: ص ۱۵۶ بخش ۱۰. </ref></big> | ||
<big>اين تصريح حضرت به اين خاطر است كه آينده امت از نظر كسانى كه مردم بايد به آنان مراجعه كنند و از آنان دستور بگيرند در اواخر خطبه محكم كارى و دقت بيشترى را اقتضا مى كرد. مرجع شناخت حلال و حرام و معروف و منكر مسئله مهمى بود كه پيامبرصلى الله عليه وآله با استناد به قرآن پايه آن را محكم فرمود و از هر گونه انحرافى نجات داد.</big> | <big>اين تصريح حضرت به اين خاطر است كه آينده امت از نظر كسانى كه مردم بايد به آنان مراجعه كنند و از آنان دستور بگيرند در اواخر خطبه محكم كارى و دقت بيشترى را اقتضا مى كرد. مرجع شناخت حلال و حرام و معروف و منكر مسئله مهمى بود كه پيامبرصلى الله عليه وآله با استناد به قرآن پايه آن را محكم فرمود و از هر گونه انحرافى نجات داد.</big> |