متن و ترجمه خطبه غدیر به زبان فارسی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۷۹: خط ۱۷۹:
اى مردم، خداوند اين فضيلت را بر من ارزانى داشته كه منتى از او بر من و احسانى از جانب او به سوى من است. خدايى جز او نيست. حمد و سپاس از من بر او تا ابديت و تا آخر روزگار و در هر حال.
اى مردم، خداوند اين فضيلت را بر من ارزانى داشته كه منتى از او بر من و احسانى از جانب او به سوى من است. خدايى جز او نيست. حمد و سپاس از من بر او تا ابديت و تا آخر روزگار و در هر حال.


مَعاشِرَ النّاسِ، فَضِّلُوا عَلِيّاً فَإنَّهُ أفْضَلُ النّاسِ بَعْدي مِنْ ذَكَرٍ وَأُنْثى ما أنْزَلَ اللَّهُ الرِّزْقَ وَ بَقِيَ الْخَلْقُ. مَلْعُونٌ مَلْعُونٌ، مَغْضُوبٌ مَغْضُوبٌ مَنْ رَدَّ عَلَيَّ قَوْلي هذا وَ لَمْ‏يُوافِقْهُ. ألا إنَّ جَبْرَئيلَ خَبَّرَني عَنِ اللَّهِ تَعالى بِذلِكَ وَ يَقُولُ:‹‹مَنْ عادى عَلِيّاً وَ لَمْ ‏يَتَوَلَّهُ فَعَلَيْهِ لَعْنَتي وَ غَضَبي››<ref>هذه الفقرة في‹‹ب››هكذا : معاشر الناس، إنَّ اللَّه قد فضَّل علي بن أبي ‏طالب على الناس كلّهم و هو أفضل الناس بعدي من ذكرٍ أو أنظ، ما أنزل الرزق و بقي واحد من الخلق. ملعون معلون من خالف قولي هذا و لم يوافقه ... . و في‹‹ج››و‹‹ه››  و‹‹و››هكذا : ... ملعون ملعون من خالَفَه، مغضوب عليه. قولي عن جبرئيل و قول جبرئيل عن اللَّه عز و جل. فلتنظر نفس ما قدّمت لِغدٍ، و اتّقوا اللَّه أنْ تخالفوه، إنّ اللَّه خبير بما يعملون. ، »وَ لْتَنْظُرْ نَفْسٌ ما قَدَّمَتْ لِغَدٍ وَ اتَّقُوا اللَّهَ -  أنْ تُخالِفُوهُ فَتَزِلَّ قَدَمٌ بَعْدَ ثُبُوتِها -  إنَّ اللَّهَ خَبيرٌ بِما تَعْمَلُونَ«  ۶ إشارة إلى الآية ۱۸ من سورة الحشر، و الآية ۹۴ من سورة النحل.</ref>
مَعاشِرَ النّاسِ، فَضِّلُوا عَلِيّاً فَإنَّهُ أفْضَلُ النّاسِ بَعْدي مِنْ ذَكَرٍ وَأُنْثى ما أنْزَلَ اللَّهُ الرِّزْقَ وَ بَقِيَ الْخَلْقُ. مَلْعُونٌ مَلْعُونٌ، مَغْضُوبٌ مَغْضُوبٌ مَنْ رَدَّ عَلَيَّ قَوْلي هذا وَ لَمْ‏يُوافِقْهُ. ألا إنَّ جَبْرَئيلَ خَبَّرَني عَنِ اللَّهِ تَعالى بِذلِكَ وَ يَقُولُ:‹‹مَنْ عادى عَلِيّاً وَ لَمْ ‏يَتَوَلَّهُ فَعَلَيْهِ لَعْنَتي وَ غَضَبي››<ref>هذه الفقرة في «ب»هكذا : معاشر الناس، إنَّ اللَّه قد فضَّل علي بن أبي‏طالب على الناس كلّهم و هو أفضل الناس بعدي من ذكرٍ أو أنظ، ما أنزل الرزق و بقي واحد من الخلق. ملعون معلون من خالف قولي هذا و لم يوافقه ... . و في «ج» و «ه» و «و» هكذا : ... ملعون ملعون من خالَفَه، مغضوب عليه. قولي عن جبرئيل و قول جبرئيل عن اللَّه عز و جل. فلتنظر نفس ما قدّمت لِغدٍ، و اتّقوا اللَّه أنْ تخالفوه، إنّ اللَّه خبير بما يعملون. </ref>وَ لْتَنْظُرْ نَفْسٌ ما قَدَّمَتْ لِغَدٍ وَ اتَّقُوا اللَّهَ -  أنْ تُخالِفُوهُ فَتَزِلَّ قَدَمٌ بَعْدَ ثُبُوتِها -  إنَّ اللَّهَ خَبيرٌ بِما تَعْمَلُونَ.<ref>إشارة إلى الآية 18 من سورة الحشر، و الآية 94 من سورة النحل. </ref>


اى مردم، على را فضيلت دهيد.<ref>«ب»: اى مردم، خداوند على بن ابیطالب را بر همه مردم فضيلت داده است</ref>كه او افضل مردم بعد از من از هر مرد و زن است تا مادامى كه خداوند رزق و روزى را نازل مى‏ كند و خلق باقى هستند. ملعون است ملعون است، مورد غضب است مورد غضب است كسى كه اين گفتار مرا رد كند و با آن موافق نباشد. بدانيد كه جبرئيل از جانب خداوند اين خبر را براى من آورده است<ref>«ج»و«ه»: گفتار من از جبرئيل و قول جبرئيل از خداوند عز و جل است.</ref>و مى‏ گويد: «هركس با على دشمنى كند و ولايت او را نپذيرد لعنت و غضب من بر او باد.» هر كس ببيند براى فردا چه پيش فرستاده است. از خدا بترسيد كه با على مخالفت كنيد و در نتيجه قدمى بعد از ثابت بودن آن بلغزد. خداوند از آنچه انجام مى‏ دهيد آگاه است.
اى مردم، على را فضيلت دهيد.<ref>«ب»: اى مردم، خداوند على بن ابیطالب را بر همه مردم فضيلت داده است</ref>كه او افضل مردم بعد از من از هر مرد و زن است تا مادامى كه خداوند رزق و روزى را نازل مى‏ كند و خلق باقى هستند. ملعون است ملعون است، مورد غضب است مورد غضب است كسى كه اين گفتار مرا رد كند و با آن موافق نباشد. بدانيد كه جبرئيل از جانب خداوند اين خبر را براى من آورده است<ref>«ج»و«ه»: گفتار من از جبرئيل و قول جبرئيل از خداوند عز و جل است.</ref>و مى‏ گويد: «هركس با على دشمنى كند و ولايت او را نپذيرد لعنت و غضب من بر او باد.» هر كس ببيند براى فردا چه پيش فرستاده است. از خدا بترسيد كه با على مخالفت كنيد و در نتيجه قدمى بعد از ثابت بودن آن بلغزد. خداوند از آنچه انجام مى‏ دهيد آگاه است.
خط ۱۸۵: خط ۱۸۵:
مَعاشِرَ النّاسِ، إنَّهُ جَنْبُ اللَّهِ الَّذي ذَكَرَ في كِتابِهِ الْعَزيزِ، فَقالَ تَعالى[مُخْبِراً عَمَّنْ يُخالِفُهُ] <ref>الزيادة من‹‹ب››.</ref> ‹‹أنْ تَقُولَ نَفْسٌ يا حَسْرَتا عَلى ما فَرَّطْتُ في جَنْبِ اللَّهِ››.<ref>الزمر /  ۵۶ .</ref>
مَعاشِرَ النّاسِ، إنَّهُ جَنْبُ اللَّهِ الَّذي ذَكَرَ في كِتابِهِ الْعَزيزِ، فَقالَ تَعالى[مُخْبِراً عَمَّنْ يُخالِفُهُ] <ref>الزيادة من‹‹ب››.</ref> ‹‹أنْ تَقُولَ نَفْسٌ يا حَسْرَتا عَلى ما فَرَّطْتُ في جَنْبِ اللَّهِ››.<ref>الزمر /  ۵۶ .</ref>


اى مردم، او (على) «جنب اللَّه»<ref>جنب:«یعنى كنار و جهت و ناحيه. شايد مراد در اينجا شدت ارتباط اميرالمؤمنين ‏عليه السلام با خداست.</ref> است كه خداوند در كتاب عزيزش ذكر كرده و درباره كسى كه با او مخالفت كند فرموده است: »اَنْ تَقُولَ نَفْسٌ يا حَسْرَتا عَلى ما فَرَّطْتُ فى جَنْبِ اللَّهِ«××× 2 زمر /  56 . ××× : »اى حسرت بر آنچه درباره جنب خداوند تفريط و كوتاهى كردم« .
اى مردم، او (على) «جنب اللَّه»<ref>جنب:«یعنى كنار و جهت و ناحيه. شايد مراد در اينجا شدت ارتباط اميرالمؤمنين ‏عليه السلام با خداست.</ref> است كه خداوند در كتاب عزيزش ذكر كرده و درباره كسى كه با او مخالفت كند فرموده است:«اَنْ تَقُولَ نَفْسٌ يا حَسْرَتا عَلى ما فَرَّطْتُ فى جَنْبِ اللَّهِ»<ref>زمر /  56 .</ref>:«اى حسرت بر آنچه درباره جنب خداوند تفريط و كوتاهى كردم.»


مَعاشِرَ النّاسِ، تَدَبَّرُوا القُرْآنَ وَ افْهَمُوا آياتِهِ وَ انْظُرُوا إلى مُحْكَماتِهِ وَ لاتَتَّبِعُوا مُتَشابِهَهُ، فَوَاللَّهِ لَنْ‏يُبَيِّنَ لَكُمْ زَواجِرَهُ <ref>‹‹د››: فواللَّه لهو مبيّن لكم نوراً واحداً.</ref> وَ لَنْ‏يُوضِحَ لَكُمْ تَفْسيرَهُ إلاَّ الَّذي أنَا آخِذٌ بِيَدِهِ وَ مُصْعِدُهُ إلَيَّ وَ شائِلٌ بِعَضُدِهِ وَ [رافِعُهُ بِيَدي] <ref>الزيادة من‹‹ب››و‹‹ج››.</ref> وَ مُعْلِمُكُمْ: أنَّ مَنْ كُنْتُ مَوْلاهُ فَهذا عَلِيٌّ مَوْلاهُ، وَ هُوَ عَلِيٌّ بْنُ أبي‏طالِبٍ أخي وَ وَصِيّي، وَ مُوالاتُهُ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أنْزَلَها عَلَيَّ.<ref>‹‹و››: أمر من اللَّه أنزله عليَّ.</ref>
مَعاشِرَ النّاسِ، تَدَبَّرُوا القُرْآنَ وَ افْهَمُوا آياتِهِ وَ انْظُرُوا إلى مُحْكَماتِهِ وَ لاتَتَّبِعُوا مُتَشابِهَهُ، فَوَاللَّهِ لَنْ‏ يُبَيِّنَ لَكُمْ زَواجِرَهُ <ref>‹‹د››: فواللَّه لهو مبيّن لكم نوراً واحداً.</ref> وَ لَنْ‏ يُوضِحَ لَكُمْ تَفْسيرَهُ إلاَّ الَّذي أنَا آخِذٌ بِيَدِهِ وَ مُصْعِدُهُ إلَيَّ وَ شائِلٌ بِعَضُدِهِ وَ [رافِعُهُ بِيَدي] <ref>الزيادة من‹‹ب››و‹‹ج››.</ref> وَ مُعْلِمُكُمْ: أنَّ مَنْ كُنْتُ مَوْلاهُ فَهذا عَلِيٌّ مَوْلاهُ، وَ هُوَ عَلِيٌّ بْنُ أبي‏طالِبٍ أخي وَ وَصِيّي، وَ مُوالاتُهُ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أنْزَلَها عَلَيَّ.<ref>‹‹و››: أمر من اللَّه أنزله عليَّ.</ref>


اى مردم، قرآن را تدبر نماييد و آيات آن را بفهميد و در محكمات آن نظر كنيد و به دنبال متشابه آن نرويد. به خدا قسم، باطن<ref>زواجر«به معناى باطن‏ها و ضميرها و نيز به معنى نهى‏ ها آمده است، و معناى اول با عبارت تناسب بيشترى دارد.</ref> آن را براى شما بيان نمى‏ كند××× 4 د« : به خدا قسم او به عنوان نورى واحد براى شما بيان كننده است. ××× و تفسيرش را برايتان روشن نمى‏كند مگر اين شخصى كه من دست او را مى‏گيرم و او را به سوى خود بالا مى‏برم و بازوى او را مى‏گيرم و با دو دستم او را بلند مى‏كنم و به شما مى‏فهمانم كه: »هر كس من صاحب اختيار اويم اين على صاحب اختيار او است« ، و او على بن ابى‏طالب برادر و جانشين من است، و ولايتِ او از جانب خداوندِ عز و جل است كه بر من نازل كرده است.
اى مردم، قرآن را تدبر نماييد و آيات آن را بفهميد و در محكمات آن نظر كنيد و به دنبال متشابه آن نرويد. به خدا قسم، باطن<ref>زواجر«به معناى باطن‏ها و ضميرها و نيز به معنى نهى‏ ها آمده است، و معناى اول با عبارت تناسب بيشترى دارد.</ref> آن را براى شما بيان نمى‏ كند<ref>«د»: به خدا قسم او به عنوان نورى واحد براى شما بيان كننده است. </ref>و تفسيرش را برايتان روشن نمى‏ كند مگر اين شخصى كه من دست او را مى‏ گيرم و او را به سوى خود بالا مى ‏برم و بازوى او را مى‏ گيرم و با دو دستم او را بلند مى‏ كنم و به شما مى‏ فهمانم كه: «هر كس من صاحب اختيار اويم اين على صاحب اختيار او است»، و او على بن ابیطالب برادر و جانشين من است، و ولايتِ او از جانب خداوندِ عز و جل است كه بر من نازل كرده است.


مَعاشِرَ النّاسِ، إنَّ عَلِيّاً وَ الطَّيِّبينَ مِنْ وُلْدي [مِنْ صُلْبِهِ]<ref>الزيادة من‹‹ج››و‹‹ه››و‹‹و››. و في‹‹ب››: إنَّ عليّاً و الطاهرين من ذرّيتي و ولدي... .</ref> هُمُ الثِّقْلُ الْأصْغَرُ، وَ الْقُرْآنُ الثِّقْلُ الْأكْبَرُ، فَكُلُّ واحِدٍ مِنْهُما مُنْبِئٌ عَنْ صاحِبِهِ <ref>‹‹و››خ‏ل: مبنيّ على صاحبه.</ref> وَ مُوافِقٌ لَهُ، لَنْ‏ يَفْتَرِقا حَتّى يَرِدا عَلَيَّ الْحَوْضَ. ألا إنَّهُمْ أُمَناءُ اللَّهِ في خَلْقِهِ وَ حُكّامُهُ في أرْضِهِ.<ref>‹‹الف››: حكماؤه في أرضه.‹‹ج››و‹‹و››: أمر من اللَّه في خلقه و حكمهه في أرضه.‹‹د››: بأمر اللَّه في خلقه و بحكمه في أرضه.</ref>
مَعاشِرَ النّاسِ، إنَّ عَلِيّاً وَ الطَّيِّبينَ مِنْ وُلْدي [مِنْ صُلْبِهِ]<ref>الزيادة من‹‹ج››و‹‹ه››و‹‹و››. و في‹‹ب››: إنَّ عليّاً و الطاهرين من ذرّيتي و ولدي... .</ref> هُمُ الثِّقْلُ الْأصْغَرُ، وَ الْقُرْآنُ الثِّقْلُ الْأكْبَرُ، فَكُلُّ واحِدٍ مِنْهُما مُنْبِئٌ عَنْ صاحِبِهِ <ref>‹‹و››خ‏ل: مبنيّ على صاحبه.</ref> وَ مُوافِقٌ لَهُ، لَنْ‏ يَفْتَرِقا حَتّى يَرِدا عَلَيَّ الْحَوْضَ. ألا إنَّهُمْ أُمَناءُ اللَّهِ في خَلْقِهِ وَ حُكّامُهُ في أرْضِهِ.<ref>‹‹الف››: حكماؤه في أرضه.‹‹ج››و‹‹و››: أمر من اللَّه في خلقه و حكمهه في أرضه.‹‹د››: بأمر اللَّه في خلقه و بحكمه في أرضه.</ref>


اى مردم، على و پاكان از فرزندانم از نسل او ثقل اصغرند و قرآن ثقل اكبر است.××× 5 اشاره به حديث »إني تارك فيكم الثقلين، كتاب اللَّه و عترتى« است. ××× هر يك از اين دو از ديگرى خبر مى‏دهد و با آن موافق است. آنها از يكديگر جدا نمى‏شوند تا بر سر حوض كوثر بر من وارد شوند. بدانيد كه آنان امين‏هاى خداوند بين مردم و حاكمان او در زمين هستند.××× 6 ج« : اين امرى از جانب خداوند در خلقش و حُكم او در زمين است. ×××
اى مردم، على و پاكان از فرزندانم از نسل او ثقل اصغرند و قرآن ثقل اكبر است.<ref>اشاره به حديث «إني تارك فيكم الثقلين، كتاب اللَّه و عترتى »است. </ref> هر يك از اين دو از ديگرى خبر مى‏دهد و با آن موافق است. آنها از يكديگر جدا نمى‏ شوند تا بر سر حوض كوثر بر من وارد شوند. بدانيد كه آنان امين‏ هاى خداوند بين مردم و حاكمان او در زمين هستند.<ref>«ج»: اين امرى از جانب خداوند در خلقش و حُكم او در زمين است.</ref>


ألا وَ قَدْ أدَّيْتُ، ألا وَ قَدْ بَلَّغْتُ، ألا وَ قَدْ أسْمَعْتُ، ألا وَ قَدْ أوْضَحْتُ <ref>‹‹ج›› : ألا وقد نصحت.</ref> ، ألا وَ إنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ قالَ وَ أنَا قُلْتُ<ref>‹‹ب››: و إنّي أقول. ‹‹د››: و أنا قلته.</ref> عَنِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ، ألا إنَّهُ لا ‹‹أميرَالْمُؤْمِنينَ››غَيْرَ أخي هذا <ref>‹‹الف››و‹‹ب››و‹‹د››: ألا إنّه ليس أميرالمؤمنين غير أخي هذا.</ref> ، ألا لاتَحِلُّ إمْرَةُ الْمُؤْمِنينَ بَعْدي لِأحَدٍ غَيْرِهِ
ألا وَ قَدْ أدَّيْتُ، ألا وَ قَدْ بَلَّغْتُ، ألا وَ قَدْ أسْمَعْتُ، ألا وَ قَدْ أوْضَحْتُ <ref>‹‹ج›› : ألا وقد نصحت.</ref> ، ألا وَ إنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ قالَ وَ أنَا قُلْتُ<ref>‹‹ب››: و إنّي أقول. ‹‹د››: و أنا قلته.</ref> عَنِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ، ألا إنَّهُ لا ‹‹أميرَالْمُؤْمِنينَ››غَيْرَ أخي هذا <ref>‹‹الف››و‹‹ب››و‹‹د››: ألا إنّه ليس أميرالمؤمنين غير أخي هذا.</ref> ، ألا لاتَحِلُّ إمْرَةُ الْمُؤْمِنينَ بَعْدي لِأحَدٍ غَيْرِهِ


بدانيد كه من ادا نمودم، بدانيد كه من ابلاغ كردم، بدانيد كه من شنوانيدم، بدانيد كه من روشن نمودم××× 1 ج« : بدانيد كه من نصيحت نمودم. ×××، بدانيد كه خداوند فرموده است و من از جانب خداوند عز و جل مى‏گويم. بدانيد كه اميرالمؤمنينى جز اين برادرم نيست.××× 2 الف« و »ب« و »د« : بدانيد كه »اميرالمؤمنين« جز اين برادرم نيست. ××× بدانيد كه اميرالمؤمنين بودن بعد از من براى احدى جز او حلال نيست.
بدانيد كه من ادا نمودم، بدانيد كه من ابلاغ كردم، بدانيد كه من شنوانيدم، بدانيد كه من روشن نمودم<ref>« ج»: بدانيد كه من نصيحت نمودم. </ref>، بدانيد كه خداوند فرموده است و من از جانب خداوند عز و جل مى‏ گويم. بدانيد كه اميرالمؤمنينى جز اين برادرم نيست.<ref>«الف»و «ب»و«د»: بدانيد كه «اميرالمؤمنين»جز اين برادرم نيست.</ref>بدانيد كه اميرالمؤمنين بودن بعد از من براى احدى جز او حلال نيست.
== رَفْعُ عَلِيّ‏ عليه السلام بِيَدَيْ رَسوُلِ اللَّهِ‏ صلى الله عليه وآله ==
 
== معرفى اميرالمؤمنين ‏عليه السلام بر فراز دستان پيامبرصلى الله عليه وآله ==
ثُمَّ ضَرَبَ بِيَدِهِ إلى عَضُدِ عَلِيّ ‏عليه السلام فَرَفَعَهُ، وَ كانَ أميرُالْمُؤْمِنينَ ‏عليه السلام مُنْذُ أوَّلِ ما صَعَدَ رَسوُلُ ‏اللَّهِ‏ صلى الله عليه وآله مِنْبَرَهُ عَلى دَرَجَةٍ دوُنَ مَقامِهِ مُتَيامِناً عَنْ وَجْهِ رَسوُلِ‏ اللَّهِ ‏صلى الله عليه وآله كَأنَّهُما في مَقامٍ واحِدٍ. فَرَفَعَهُ [[رَسوُلُ ‏اللَّهِ ‏صلى الله عليه وآله]] بِيَدِهِ وَ بَسَطَهُما إلَى السَّماءِ وَ شالَ عَلِيّاًعليه السلام حَتّى صارَتْ رِجْلُهُ مَعَ رُكْبَةِ رَسوُلِ‏ اللَّهِ ‏صلى الله عليه وآله <ref>‹‹ب››: ... على درجة دون مقامه، فبسط يده نحو وجه رسول اللَّه ‏صلى الله عليه وآله بيده(كذا)حط استكمل بسطهما إلى السماء و شال علياًعليه السلام حتى صارت رجلاه مع ركبتي رسول اللَّه ‏صلى الله عليه وآله. و هذه الفقرة في كتاب ‹‹الاقبال››لابن طاووس هكذا : ثم ضرب بيده على عضده ... فرفعه بيده و قال: أيها الناس، من أولى بكم من أنفسكم؟ قالوا: اللَّه و رسوله. فقال: ألا من كنت مولاه فهذا علي مولاه، اللهم وال من والاه و عاد من عاداه و انصر من نصره و اخذل من خذله. </ref>، ثُمَّ قالَ: [أيُّهَا النّاسُ، مَنْ أوْلى بِكُمْ مِنْ أنْفُسِكُمْ؟ قالوُا: أللَّهُ وَ رَسوُلُهُ. فَقالَ:
ثُمَّ ضَرَبَ بِيَدِهِ إلى عَضُدِ عَلِيّ ‏عليه السلام فَرَفَعَهُ، وَ كانَ أميرُالْمُؤْمِنينَ ‏عليه السلام مُنْذُ أوَّلِ ما صَعَدَ رَسوُلُ ‏اللَّهِ‏ صلى الله عليه وآله مِنْبَرَهُ عَلى دَرَجَةٍ دوُنَ مَقامِهِ مُتَيامِناً عَنْ وَجْهِ رَسوُلِ‏ اللَّهِ ‏صلى الله عليه وآله كَأنَّهُما في مَقامٍ واحِدٍ. فَرَفَعَهُ [[رَسوُلُ ‏اللَّهِ ‏صلى الله عليه وآله]] بِيَدِهِ وَ بَسَطَهُما إلَى السَّماءِ وَ شالَ عَلِيّاًعليه السلام حَتّى صارَتْ رِجْلُهُ مَعَ رُكْبَةِ رَسوُلِ‏ اللَّهِ ‏صلى الله عليه وآله <ref>‹‹ب››: ... على درجة دون مقامه، فبسط يده نحو وجه رسول اللَّه ‏صلى الله عليه وآله بيده(كذا)حط استكمل بسطهما إلى السماء و شال علياًعليه السلام حتى صارت رجلاه مع ركبتي رسول اللَّه ‏صلى الله عليه وآله. و هذه الفقرة في كتاب ‹‹الاقبال››لابن طاووس هكذا : ثم ضرب بيده على عضده ... فرفعه بيده و قال: أيها الناس، من أولى بكم من أنفسكم؟ قالوا: اللَّه و رسوله. فقال: ألا من كنت مولاه فهذا علي مولاه، اللهم وال من والاه و عاد من عاداه و انصر من نصره و اخذل من خذله. </ref>، ثُمَّ قالَ: [أيُّهَا النّاسُ، مَنْ أوْلى بِكُمْ مِنْ أنْفُسِكُمْ؟ قالوُا: أللَّهُ وَ رَسوُلُهُ. فَقالَ:


خط ۲۱۵: خط ۲۱۶:
    و في‹‹ه››هكذا : اللهم إنّك أنزلت في عليّ وليّك عند تبيغ ذلك و نصبك إيّاه لها :‹‹اليوم أكملت لكم دينكم و أتممت عليكم نعمتى و رضيت لكم الإسلام ديناً، و من يبتغ غير الإسلام ديناً فلن يقبل منه و هو في الآخرة من الخاسرين››. اللهم أشهدك أنّي قد بلّغت.
    و في‹‹ه››هكذا : اللهم إنّك أنزلت في عليّ وليّك عند تبيغ ذلك و نصبك إيّاه لها :‹‹اليوم أكملت لكم دينكم و أتممت عليكم نعمتى و رضيت لكم الإسلام ديناً، و من يبتغ غير الإسلام ديناً فلن يقبل منه و هو في الآخرة من الخاسرين››. اللهم أشهدك أنّي قد بلّغت.


    ثمّ إن الظاهر أن في هذا الموضع ينتهي الكلام الذي قاله ‏صلى الله عليه وآله عند رفعه أميرالمؤمنين‏ عليه السلام بيده.</ref>  
    ثمّ إن الظاهر أن في هذا الموضع ينتهي الكلام الذي قاله ‏صلى الله عليه وآله عند رفعه أميرالمؤمنين‏ عليه السلام بيده.</ref>
== سپس پيامبرصلى الله عليه وآله دستش را بر بازوى على‏عليه السلام زد و او را بلند كرد. اين در حالى بود كه اميرالمؤمنين‏عليه السلام از زمانى كه پيامبرصلى الله عليه وآله بر فراز منبر آمده بود يك پله پايين‏تر از حضرت ايستاده بود و نسبت به صورت حضرت به طرف راست مايل بود كه گويى هر دو در يك مكان ايستاده‏اند.سپس پيامبرصلى الله عليه وآله با دستش او را بلند كرد و هر دو دست را به سوى آسمان باز نمود و على‏عليه السلام را از جا بلند كرد تا حدى كه پاى او موازى زانوى پيامبرصلى الله عليه وآله رسيد.××× 3 ب« : اميرالمؤمنين‏عليه السلام دست خود را به طرف صورت پيامبرصلى الله عليه وآله باز كرد تا آنكه هر دو دست او به طور كامل به سوى آسمان باز شد. پس على‏عليه السلام را بلند كرد به طورى كه دو پاى او مطابق زانوهاى پيامبرصلى الله عليه وآله قرار گرفت ==
 
    اين فقره در كتاب اقبال سيد بن طاووس چنين آمده است: ... پيامبرصلى الله عليه وآله على‏عليه السلام را بلند كرد و فرمود: اى مردم، چه كسى صاحب اختيار شماست؟ گفتند: خدا و رسولش. فرمود: بدانيد كه هر كس من صاحب اختيار او بوده‏ام اين على صاحب اختيار اوست. خداوندا، دوست بدار هر كس او را دوست دارد، و دشمن بدار هر كس او را دشمن بدارد، و يارى كن هر كس او را يارى كند و خوار كن هر كس او را خوار كند. ××× سپس فرمود: اى مردم، چه كسى بر شما از خودتان صاحب اختيارتر است؟ گفتند: خدا و رسولش. فرمود:
 
»ألا فَمَنْ كُنْتُ مَوْلاهُ فَهذا عَلِيٌّ مَوْلاهُ، اللّهُمَّ والِ مَنْ والاهُ وَ عادِ مَنْ عاداهُ وَ انْصُرْ مَنْ نَصَرَهُ وَ اخْذُلْ مَنْ خَذَلَهُ« : بدانيد كه هر كس من صاحب اختيار اويم اين على صاحب اختيار اوست. خدايا دوست بدار هر كس او را دوست بدارد، و دشمن بدار هر كس او را دشمن بدارد، و يارى كن هر كس او را يارى كند، و خوار كن هر كس او را خوار كند.
 
 
اى مردم، اين على است برادر من و وصى من و جامع علم من××× 1 د« : و مدبر امور بعد از من. ×××، و جانشين من در امتم بر آنان كه به من ايمان آورده‏اند، و جانشين من در تفسير كتاب خداوند عز و جل و دعوت به آن، و عمل كننده به آنچه او را راضى مى‏كند، و جنگ كننده با دشمنان خدا و دوستى كننده بر اطاعت او××× 2 ب« : ... و جانشين من در امتم بر آنان كه به من ايمان آورده‏اند. بدانيد كه نازل كردن قرآن بر عهده من است، و تأويل و تفسيرش بعد از من و عمل كردن به آنچه خدا را راضى مى‏كند و جنگ با دشمنان خدا بر عهده اوست، و او راهنمايى كننده بر اطاعت خداوند است. ××× و نهى كننده از معصيت او.
 


اوست خليفه رسول خدا، و اوست اميرالمؤمنين و امام هدايت كننده از طرف خداوند، و اوست قاتل ناكثين و قاسطين و مارقين××× 3 ناكثان: طلحه و زبير و عايشه و اهل جمل؛ قاسطان: معاويه و اهل صفين؛ و مارقان: اهل نهروان هستند. ××× به امر خداوند.
خداوند مى‏فرمايد: »ما يُبَدَّلُ الْقَوْلُ لَدَيَّ«××× 4 ق /  29. ×××، »سخن در پيشگاه من تغيير نمى‏پذيرد« ، پروردگارا، به امر تو مى‏گويم××× 5 الف« : مى‏گويم: سخن نزد من -  به امر پروردگارم -  تغيير نمى‏يابد. »ه « : به امر خداوند مى‏گويم: سخن نزد من تغيير نمى‏يابد. ×××: »خداوندا دوست بدار هر كس على را دوست بدارد و دشمن بدار هر كس على را دشمن بدارد، و يارى كن هر كس على را يارى كند و خوار كن هر كس على را خوار كند، و لعنت نما هر كس على را انكار كند و غضب نما بر هر كس كه حق على را انكار نمايد« .
پروردگارا، تو هنگام روشن شدن اين مطلب و منصوب نمودن على در اين روز اين آيه را درباره او نازل كردى: »الْيَوْمَ اَكْمَلْتُ لَكُمْ دينَكُمْ وَ اَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتي وَ رَضيتُ لكُمُ الْإسْلامَ ديناً«××× 1 مائده /  3. ×××: »امروز دين شما را برايتان كامل نمودم و نعمت خود را بر شما تمام كردم و اسلام را به عنوان دين شما راضى شدم« ، و فرمودى: »اِنَّ الدّينَ عِنْدَ اللَّهِ اْلاِسْلامُ« : »دين نزد خداوند اسلام است« ، و فرمودى: »و مَنَ يَبْتَغِ غَيْرَ الْإسْلامِ ديناً فَلَنْ  يُقْبَلَ مِنْهُ وَ هُوَ فِي اْلآخِرَةِ مِنَ الْخاسِرينَ«××× 2 آل عمران /  85 . ×××: »و هر كس دينى غير از اسلام انتخاب كند هرگز از او قبول نخواهد شد و او در آخرت از زيانكاران خواهد بود« . پروردگارا، تو را شاهد مى‏گيرم كه من ابلاغ نمودم.××× 3 الف« و »ب« و »د« و »ه « : پروردگارا، تو بر من نازل كردى كه امامت بعد از من براى على است آن هنگام كه اين مطلب را بيان نمودم و او را نصب كردم، به آنچه كامل كردى براى بندگانت دينشان را و تمام نمودى بر آنان نعمت خود را و فرمودى: »هر كس دينى غير از اسلام انتخاب كند از او قبول نمى‏شود و او در آخرت از زيانكاران است« . خدايا من تو را شاهد مى‏گيرم كه من ابلاغ نمودم، و تو به عنوان شاهد كفايت مى‏نمايى. ×××
    5
== التَّأْكيدُ عَلى تَوَجُّهِ الْأُمَّةِ نَحْوَ مَسْأَلَةِ الْإمامَةِ ==
== التَّأْكيدُ عَلى تَوَجُّهِ الْأُمَّةِ نَحْوَ مَسْأَلَةِ الْإمامَةِ ==
مَعاشِرَ النّاسِ، إنَّما أكْمَلَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ دينَكُمْ بِإمامَتِهِ.<ref>‹‹ب››: معاشر الناس، هذا عليّ، إنّما أكمل اللَّه عز و جلّ لكم دينكم بإمامته.</ref> فَمَنْ لَمْ‏يَأْتَمَّ بِهِ وَ بِمَنْ يَقُومُ مَقامَهُ مِنْ وُلْدي<ref>‹‹و››: و بمن كان من ولدي.</ref> مِنْ صُلْبِهِ إلى يَوْمِ الْقِيامَةِ وَ الْعَرْضِ عَلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَأوُلئِكَ الَّذينَ حَبِطَتْ أعْمالُهُمْ [فِى الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ] <ref>الزيادة من‹‹ب››، و هي إشارة إلى الآية ۲۲ من سورة آل عمران.</ref>وَ فِى النّارِ هُمْ خالِدُونَ،‹‹لايُخَفَّفُ عَنْهُمُ الْعَذابُ وَ لا هُمْ يُنْظَرُونَ.<ref>آل عمران /  ۸۸ .</ref>  
مَعاشِرَ النّاسِ، إنَّما أكْمَلَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ دينَكُمْ بِإمامَتِهِ.<ref>‹‹ب››: معاشر الناس، هذا عليّ، إنّما أكمل اللَّه عز و جلّ لكم دينكم بإمامته.</ref> فَمَنْ لَمْ‏يَأْتَمَّ بِهِ وَ بِمَنْ يَقُومُ مَقامَهُ مِنْ وُلْدي<ref>‹‹و››: و بمن كان من ولدي.</ref> مِنْ صُلْبِهِ إلى يَوْمِ الْقِيامَةِ وَ الْعَرْضِ عَلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَأوُلئِكَ الَّذينَ حَبِطَتْ أعْمالُهُمْ [فِى الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ] <ref>الزيادة من‹‹ب››، و هي إشارة إلى الآية ۲۲ من سورة آل عمران.</ref>وَ فِى النّارِ هُمْ خالِدُونَ،‹‹لايُخَفَّفُ عَنْهُمُ الْعَذابُ وَ لا هُمْ يُنْظَرُونَ.<ref>آل عمران /  ۸۸ .</ref>  
خط ۳۵۱: خط ۳۷۱:


أللّهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤْمِنينَ[بِما أدَّيْتُ وَ أمَرْتَ] <ref>الزيادة من‹‹ب››.</ref> وَ اغْضِبْ عَلَى[الْجاحِدينَ] <ref>الزيادة من‹‹ب››. و في‹‹د››: اعطب، مكان‹‹اغضب››.</ref> الْكافِرينَ، وَ الْحَمْدُ للَّهِِ رَبِّ الْعالَمينَ.
أللّهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤْمِنينَ[بِما أدَّيْتُ وَ أمَرْتَ] <ref>الزيادة من‹‹ب››.</ref> وَ اغْضِبْ عَلَى[الْجاحِدينَ] <ref>الزيادة من‹‹ب››. و في‹‹د››: اعطب، مكان‹‹اغضب››.</ref> الْكافِرينَ، وَ الْحَمْدُ للَّهِِ رَبِّ الْعالَمينَ.
== اعلان رسمى ولايت و امامت دوازده امام ==
== معرفى اميرالمؤمنين ‏عليه السلام بر فراز دستان پيامبرصلى الله عليه وآله ==
سپس پيامبرصلى الله عليه وآله دستش را بر بازوى على‏عليه السلام زد و او را بلند كرد. اين در حالى بود كه اميرالمؤمنين‏عليه السلام از زمانى كه پيامبرصلى الله عليه وآله بر فراز منبر آمده بود يك پله پايين‏تر از حضرت ايستاده بود و نسبت به صورت حضرت به طرف راست مايل بود كه گويى هر دو در يك مكان ايستاده‏اند.
سپس پيامبرصلى الله عليه وآله با دستش او را بلند كرد و هر دو دست را به سوى آسمان باز نمود و على‏عليه السلام را از جا بلند كرد تا حدى كه پاى او موازى زانوى پيامبرصلى الله عليه وآله رسيد.××× 3 ب« : اميرالمؤمنين‏عليه السلام دست خود را به طرف صورت پيامبرصلى الله عليه وآله باز كرد تا آنكه هر دو دست او به طور كامل به سوى آسمان باز شد. پس على‏عليه السلام را بلند كرد به طورى كه دو پاى او مطابق زانوهاى پيامبرصلى الله عليه وآله قرار گرفت.
    اين فقره در كتاب اقبال سيد بن طاووس چنين آمده است: ... پيامبرصلى الله عليه وآله على‏عليه السلام را بلند كرد و فرمود: اى مردم، چه كسى صاحب اختيار شماست؟ گفتند: خدا و رسولش. فرمود: بدانيد كه هر كس من صاحب اختيار او بوده‏ام اين على صاحب اختيار اوست. خداوندا، دوست بدار هر كس او را دوست دارد، و دشمن بدار هر كس او را دشمن بدارد، و يارى كن هر كس او را يارى كند و خوار كن هر كس او را خوار كند. ××× سپس فرمود: اى مردم، چه كسى بر شما از خودتان صاحب اختيارتر است؟ گفتند: خدا و رسولش. فرمود:
»ألا فَمَنْ كُنْتُ مَوْلاهُ فَهذا عَلِيٌّ مَوْلاهُ، اللّهُمَّ والِ مَنْ والاهُ وَ عادِ مَنْ عاداهُ وَ انْصُرْ مَنْ نَصَرَهُ وَ اخْذُلْ مَنْ خَذَلَهُ« : بدانيد كه هر كس من صاحب اختيار اويم اين على صاحب اختيار اوست. خدايا دوست بدار هر كس او را دوست بدارد، و دشمن بدار هر كس او را دشمن بدارد، و يارى كن هر كس او را يارى كند، و خوار كن هر كس او را خوار كند.
اى مردم، اين على است برادر من و وصى من و جامع علم من××× 1 د« : و مدبر امور بعد از من. ×××، و جانشين من در امتم بر آنان كه به من ايمان آورده‏اند، و جانشين من در تفسير كتاب خداوند عز و جل و دعوت به آن، و عمل كننده به آنچه او را راضى مى‏كند، و جنگ كننده با دشمنان خدا و دوستى كننده بر اطاعت او××× 2 ب« : ... و جانشين من در امتم بر آنان كه به من ايمان آورده‏اند. بدانيد كه نازل كردن قرآن بر عهده من است، و تأويل و تفسيرش بعد از من و عمل كردن به آنچه خدا را راضى مى‏كند و جنگ با دشمنان خدا بر عهده اوست، و او راهنمايى كننده بر اطاعت خداوند است. ××× و نهى كننده از معصيت او.
اوست خليفه رسول خدا، و اوست اميرالمؤمنين و امام هدايت كننده از طرف خداوند، و اوست قاتل ناكثين و قاسطين و مارقين××× 3 ناكثان: طلحه و زبير و عايشه و اهل جمل؛ قاسطان: معاويه و اهل صفين؛ و مارقان: اهل نهروان هستند. ××× به امر خداوند.
خداوند مى‏فرمايد: »ما يُبَدَّلُ الْقَوْلُ لَدَيَّ«××× 4 ق /  29. ×××، »سخن در پيشگاه من تغيير نمى‏پذيرد« ، پروردگارا، به امر تو مى‏گويم××× 5 الف« : مى‏گويم: سخن نزد من -  به امر پروردگارم -  تغيير نمى‏يابد. »ه « : به امر خداوند مى‏گويم: سخن نزد من تغيير نمى‏يابد. ×××: »خداوندا دوست بدار هر كس على را دوست بدارد و دشمن بدار هر كس على را دشمن بدارد، و يارى كن هر كس على را يارى كند و خوار كن هر كس على را خوار كند، و لعنت نما هر كس على را انكار كند و غضب نما بر هر كس كه حق على را انكار نمايد« .
پروردگارا، تو هنگام روشن شدن اين مطلب و منصوب نمودن على در اين روز اين آيه را درباره او نازل كردى: »الْيَوْمَ اَكْمَلْتُ لَكُمْ دينَكُمْ وَ اَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتي وَ رَضيتُ لكُمُ الْإسْلامَ ديناً«××× 1 مائده /  3. ×××: »امروز دين شما را برايتان كامل نمودم و نعمت خود را بر شما تمام كردم و اسلام را به عنوان دين شما راضى شدم« ، و فرمودى: »اِنَّ الدّينَ عِنْدَ اللَّهِ اْلاِسْلامُ« : »دين نزد خداوند اسلام است« ، و فرمودى: »و مَنَ يَبْتَغِ غَيْرَ الْإسْلامِ ديناً فَلَنْ  يُقْبَلَ مِنْهُ وَ هُوَ فِي اْلآخِرَةِ مِنَ الْخاسِرينَ«××× 2 آل عمران /  85 . ×××: »و هر كس دينى غير از اسلام انتخاب كند هرگز از او قبول نخواهد شد و او در آخرت از زيانكاران خواهد بود« . پروردگارا، تو را شاهد مى‏گيرم كه من ابلاغ نمودم.××× 3 الف« و »ب« و »د« و »ه « : پروردگارا، تو بر من نازل كردى كه امامت بعد از من براى على است آن هنگام كه اين مطلب را بيان نمودم و او را نصب كردم، به آنچه كامل كردى براى بندگانت دينشان را و تمام نمودى بر آنان نعمت خود را و فرمودى: »هر كس دينى غير از اسلام انتخاب كند از او قبول نمى‏شود و او در آخرت از زيانكاران است« . خدايا من تو را شاهد مى‏گيرم كه من ابلاغ نمودم، و تو به عنوان شاهد كفايت مى‏نمايى. ×××
    5


==      تأكيد بر توجه امت به مسئله امامت ==
==      تأكيد بر توجه امت به مسئله امامت ==