۲۳٬۰۶۰
ویرایش
عید غدیر در سیره اهل بیت علیهم السلام: تفاوت میان نسخه‌ها
عید غدیر در سیره اهل بیت علیهم السلام (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۱۵
، ۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۲۳←ب) حدیث غدیر در معرکه صفین
(صفحه‌ای تازه حاوی «=== عید غدیر در سیره اهل بیت علیهم السلام<ref>احمد زمانی</ref> === غدیر از اساسى ترین برنامه هاى پیامبر خدا براى دوام و عزت و شکوه اسلام و قرآن بود. او در بازگشت از حجةالوداع آخرین رسالت خویش را انجام داد. زیرا خدایش فرموده بود: يَا أَيُّهَا الر...» ایجاد کرد) |
|||
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
==== على علیه السلام و استدلال به غدیر ==== | ==== على علیه السلام و استدلال به غدیر ==== | ||
===== الف) سلیم بن قیس هلالى مى گوید: | ===== الف) در زمان خلافت عثمان ===== | ||
در زمان خلافت عثمان، در مسجد النبى نشسته | سلیم بن قیس هلالى مى گوید: | ||
در زمان خلافت عثمان، در مسجد النبى نشسته بودم؛ جمعى از مردم نیز در مسجد در حال گفتگو بودند. على بن ابى طالب به پاخاست، سوابق خویش در خدمت به اسلام را برشمرد و همگى بر درستى گفتارش گواهى دادند حضرت در باره روز غدیر خم فرمود: | |||
مردم در باره ولایت و وصایت از پیامبر خدا پرسیدند، در آن هنگام خداوند به پیامبرش فرمان داد تا خلیفه و جانشین بعد از خود را معرفى کند و توضیح دهد، همانطور که درباره نماز، روزه، زکات و حج جزئیات را بیان کرده است. | مردم در باره ولایت و وصایت از پیامبر خدا پرسیدند، در آن هنگام خداوند به پیامبرش فرمان داد تا خلیفه و جانشین بعد از خود را معرفى کند و توضیح دهد، همانطور که درباره نماز، روزه، زکات و حج جزئیات را بیان کرده است. | ||
| خط ۶۷: | خط ۶۹: | ||
===== ب) حدیث غدیر در معرکه صفین ===== | ===== ب) حدیث غدیر در معرکه صفین ===== | ||
حضرت على علیه السلام در یکى از روزها در جمع سپاه خود، که گروهى از مهاجرین و انصار <ref>ابوهیثم بن تیهان، خالد بن زید، ابوایوب انصاری، عمار بن یاسر و ... مجموعا هفتاد نفر از مهاجرین و انصار بدری حضور داشتند.</ref> نیز در آن به چشم مى خوردند از زبان پیامبر خدا فضایل خویش را برشمرد. آیات شریف «انما ولیکم الله و رسوله و الذین آمنوا الذین یقیمون الصلاة...<ref>مائده، ۵۵.</ref>» و «لم یتخذوا من دون الله و لا رسوله و لا المؤمنین ولیجه<ref>توبه،۱۶.</ref> » را تلاوت کرد و فرمود: مردم پرسیدند یا رسول الله، آیا ولایت اختصاص به بعضى از مؤمنان دارد یا براى عموم است؟ | حضرت على علیه السلام در یکى از روزها در جمع سپاه خود، که گروهى از مهاجرین و انصار <ref>ابوهیثم بن تیهان، خالد بن زید، ابوایوب انصاری، عمار بن یاسر و ... مجموعا هفتاد نفر از مهاجرین و انصار بدری حضور داشتند.</ref> نیز در آن به چشم مى خوردند از زبان پیامبر خدا فضایل خویش را برشمرد. | ||
آیات شریف «انما ولیکم الله و رسوله و الذین آمنوا الذین یقیمون الصلاة...<ref>مائده، ۵۵.</ref>» و «لم یتخذوا من دون الله و لا رسوله و لا المؤمنین ولیجه<ref>توبه،۱۶.</ref>» را تلاوت کرد و فرمود: مردم پرسیدند یا رسول الله، آیا ولایت اختصاص به بعضى از مؤمنان دارد یا براى عموم است؟ | |||
در آن هنگام خداوند فرمان داد تا پیامبرش ولایت را همانند نماز، روزه، زکات و حج توضیح دهد و تبیین کند. | در آن هنگام خداوند فرمان داد تا پیامبرش ولایت را همانند نماز، روزه، زکات و حج توضیح دهد و تبیین کند. | ||
| خط ۸۵: | خط ۸۹: | ||
==== غدیر از نگاه مولى الموحدین علیه السلام ==== | ==== غدیر از نگاه مولى الموحدین علیه السلام ==== | ||
على علیه السلام سپس فرمود: خداوند در روز غدیر <ref>از روز غدیر خم در روایت تعبیر به «یوم | على علیه السلام سپس فرمود: خداوند در روز غدیر <ref>از روز غدیر خم در روایت تعبیر به «یوم الدوح» شده است که این واژه هم در روایات و هم در اشعار به کار گرفته شده است. (بحارالانوار، ج ۹۴، ص ۱۱۵).</ref>آنچه در باره منتخبین خود اراده کرد بر پیامبرش فرو فرستاد، به او فرمان داد تا ولایت و وصایت را ابلاغ کند و مجال را از کافران و منافقان بگیرد نگران گزند دشمنان نباشد. | ||
روز غدیر قدر و منزلت بسیار دارد، در آن روز گشایش هاى الهى فرا رسیده و حجتش بر همه تمام شده است. | روز غدیر قدر و منزلت بسیار دارد، در آن روز گشایش هاى الهى فرا رسیده و حجتش بر همه تمام شده است. | ||
| خط ۱۲۳: | خط ۱۲۷: | ||
حسن بن على در برابر طاغوت شام و مردم کوفه خطبه اى خوانده، مردم را به بالاترین نعمت از دست رفته، که حاکمیت اهل بیت بود، توجه داد. شایستگى و لیاقت خویش و مشروعیت خلافتش را متذکر شد و داستان روز بیاد ماندنى غدیر را چنین بازگو کرد: | حسن بن على در برابر طاغوت شام و مردم کوفه خطبه اى خوانده، مردم را به بالاترین نعمت از دست رفته، که حاکمیت اهل بیت بود، توجه داد. شایستگى و لیاقت خویش و مشروعیت خلافتش را متذکر شد و داستان روز بیاد ماندنى غدیر را چنین بازگو کرد: | ||
«وقد سمعت هذه الامة جدى صلى الله علیه و آله یقول: ما ولت امة امرها رجلا و فیهم من هو اعلم منه الا لم یزل یذهب امرهم سفالا حتى یرجعوا الى ما ترکوه و سمعوه صلى الله علیه و آله یقول لابى: انت منى بمنزلة هارون من موسى الا انه لا نبى بعدى. و قد راوه و سمعوه حین اخذ بید ابى بغدیر و قال لهم: من کنت مولاه فعلى مولاه اللهم وال من والاه و عاد من عاده ثم امرهم ان یبلغ الشاهد منهم الغائب ثم قال... »<ref>ینابیع المودة، قندوزى حنفى، ج۳، ص۱۵۳؛ بحارالانوار، ج ۱۰، ح ۵، ص ۱۴۴ - ۱۳۸.</ref> | «وقد سمعت هذه الامة جدى صلى الله علیه و آله یقول: ما ولت امة امرها رجلا و فیهم من هو اعلم منه الا لم یزل یذهب امرهم سفالا حتى یرجعوا الى ما ترکوه و سمعوه صلى الله علیه و آله یقول لابى: انت منى بمنزلة هارون من موسى الا انه لا نبى بعدى. و قد راوه و سمعوه حین اخذ بید ابى بغدیر و قال لهم: من کنت مولاه فعلى مولاه اللهم وال من والاه و عاد من عاده ثم امرهم ان یبلغ الشاهد منهم الغائب ثم قال...»<ref>ینابیع المودة، قندوزى حنفى، ج۳، ص۱۵۳؛ بحارالانوار، ج ۱۰، ح ۵، ص ۱۴۴ - ۱۳۸.</ref> | ||
مردم سخن جدم پیامبر را به یاد دارند که مىفرمود: هر گاه مردم کسى را به رهبرى خویش برگزینند در حالى که لایق تر و آگاهتر از آن فرد وجود داشته باشد، براى خویش تیره بختى خریده اند مگر اینکه دوباره بدانچه رها کردند و به فراموشى سپردند بازگردند و آنچه را که از پیامبرشان در باره پدرم شنیده اند دنبال کنند، رسول خدا مى فرمود: اى على تو بعد از من مانند هارون پس از موسى هستى، او جانشین برادرش موسى بوده تو نیز جانشین و خلیفه منى; تنها تفاوت [میان آنها و ما] این است که بعد من پیامبرى و نبوت نخواهد بود. | مردم سخن جدم پیامبر را به یاد دارند که مىفرمود: هر گاه مردم کسى را به رهبرى خویش برگزینند در حالى که لایق تر و آگاهتر از آن فرد وجود داشته باشد، براى خویش تیره بختى خریده اند مگر اینکه دوباره بدانچه رها کردند و به فراموشى سپردند بازگردند و آنچه را که از پیامبرشان در باره پدرم شنیده اند دنبال کنند، رسول خدا مى فرمود: اى على تو بعد از من مانند هارون پس از موسى هستى، او جانشین برادرش موسى بوده تو نیز جانشین و خلیفه منى; تنها تفاوت [میان آنها و ما] این است که بعد من پیامبرى و نبوت نخواهد بود. | ||
| خط ۱۳۴: | خط ۱۳۸: | ||
یکسال قبل از مرگ معاویه، امام حسین - علیه السلام - به زیارت بیت الله الحرام در مراسم پر شکوه، حج مشرف شد عبدالله بن عباس و عبدالله بن جعفر او را همراهى نمودند. آن سال عده زیادى از زنان و مردان بنى هاشم حضور داشتند. | یکسال قبل از مرگ معاویه، امام حسین - علیه السلام - به زیارت بیت الله الحرام در مراسم پر شکوه، حج مشرف شد عبدالله بن عباس و عبدالله بن جعفر او را همراهى نمودند. آن سال عده زیادى از زنان و مردان بنى هاشم حضور داشتند. | ||
امام حسین در ایام تشریق آنان را در سرزمین منى جمع نمود در آن اجتماع عظیم بیش از هفتصد نفر از مردان تابعین و | امام حسین در ایام تشریق آنان را در سرزمین منى جمع نمود در آن اجتماع عظیم بیش از هفتصد نفر از مردان تابعین و دویست نفر از صحابه پیامبر خدا گرداگرد وجودش زیر خیمه حلقه زدند و منتظر سخنان امام خویش بودند، حضرت بپا خاست و پس از حمد و ثناى الهى فرمود: | ||
شما شاهد و ناظر تجاوزات معاویه جنایتکار نسبت به ما و شیعیان هستید و از آنها اطلاع دارید، سخنان مرا گوش کنید و بنویسید [تا براى آیندگان بماند] و به دیگر شهرها و قبائل و افراد مؤمن و مورد اعتماد خود برسانید و آنان را دعوت به اداء حق ما (اهل بیت) کنید ترس آن دارم که وقتش بگذرد و حقوق ما مغلوب ستمگر گردد، گر چه خداوند بالاترین پشتیبان است. | شما شاهد و ناظر تجاوزات معاویه جنایتکار نسبت به ما و شیعیان هستید و از آنها اطلاع دارید، سخنان مرا گوش کنید و بنویسید [تا براى آیندگان بماند] و به دیگر شهرها و قبائل و افراد مؤمن و مورد اعتماد خود برسانید و آنان را دعوت به اداء حق ما (اهل بیت) کنید ترس آن دارم که وقتش بگذرد و حقوق ما مغلوب ستمگر گردد، گر چه خداوند بالاترین پشتیبان است. | ||
| خط ۱۵۳: | خط ۱۵۷: | ||
==== امام صادق(ع) در مسجد غدیر ==== | ==== امام صادق(ع) در مسجد غدیر ==== | ||
حسان جمال مىگوید: همراه امام صادق از مدینه به مکه مسافرت کردم. در نزدیکى میقات جحفه، چون به «مسجد غدیر» رسیدیم امام - علیه السلام - به جانب چپ مسجد نگریست و فرمود: این مکانى است که پیامبر خدا ، در روز غدیر، على را جانشین خود معرفى کرد و فرمود: من کنت مولاه فعلى، مولاه.آنگاه امام به جانب دیگر نگاه کرد، جایگاه خیمه هاى دیگران را نشان داد و فرمود: سالم غلام ابوخذیفه و ابوعبیده جراح نیز در آنجا بود؛ گروهى از مردم چون على را بر روى دست پیامبر دیدند با حسادت به وى نگریستند و به یکدیگر مى گفتند: به دو چشم او [پیامبر] نگاه کنید، چگونه همانند دیوانه به اطراف خویش مى نگرد و قرار ندارد. | حسان جمال مىگوید: همراه امام صادق از مدینه به مکه مسافرت کردم. در نزدیکى میقات جحفه، چون به «مسجد غدیر» رسیدیم امام - علیه السلام - به جانب چپ مسجد نگریست و فرمود: این مکانى است که پیامبر خدا ، در روز غدیر، على را جانشین خود معرفى کرد و فرمود: من کنت مولاه فعلى، مولاه. | ||
آنگاه امام به جانب دیگر نگاه کرد، جایگاه خیمه هاى دیگران را نشان داد و فرمود: سالم غلام ابوخذیفه و ابوعبیده جراح نیز در آنجا بود؛ گروهى از مردم چون على را بر روى دست پیامبر دیدند با حسادت به وى نگریستند و به یکدیگر مى گفتند: به دو چشم او [پیامبر] نگاه کنید، چگونه همانند دیوانه به اطراف خویش مى نگرد و قرار ندارد. | |||
در این هنگام جبرئیل نازل شد <ref>فاصله مسجد غدیر با میقات جحفه سه میل (تقریبا ۵۷۶۰ متر) مىباشد. (معجم معالم الحجاز، ج ۲، ص ۱۲۴).</ref>و این آیات را بر پیامبر خدا قرائت کرد: | در این هنگام جبرئیل نازل شد <ref>فاصله مسجد غدیر با میقات جحفه سه میل (تقریبا ۵۷۶۰ متر) مىباشد. (معجم معالم الحجاز، ج ۲، ص ۱۲۴).</ref>و این آیات را بر پیامبر خدا قرائت کرد: | ||
| خط ۱۶۱: | خط ۱۶۷: | ||
آنان که کافر شدند، چون قرآن را شنیدند چیزى نمانده بود که تو را چشم بزنند; آنها مى گفتند: او واقعا دیوانه است، در حالى که قرآن جز بیدارى و آگاهى براى جهانیان نیست. <ref>فروع کافى، ج ۴، ص۵۶۶; نورالثقلین، ج ۵، ص۳۹۹. روایات دیگرى نیز در شان این آیه وارد شده است که همین مضمون را نشان مى دهد. ر ک: تفسیر على بن ابراهیم; روضه کافى، ص ۳۴۴، ح ۵۴۲.</ref> | آنان که کافر شدند، چون قرآن را شنیدند چیزى نمانده بود که تو را چشم بزنند; آنها مى گفتند: او واقعا دیوانه است، در حالى که قرآن جز بیدارى و آگاهى براى جهانیان نیست. <ref>فروع کافى، ج ۴، ص۵۶۶; نورالثقلین، ج ۵، ص۳۹۹. روایات دیگرى نیز در شان این آیه وارد شده است که همین مضمون را نشان مى دهد. ر ک: تفسیر على بن ابراهیم; روضه کافى، ص ۳۴۴، ح ۵۴۲.</ref> | ||
==== امام کاظم | ==== امام کاظم علیه السلام و مسجد غدیر ==== | ||
عبدالرحمان بن حجاج گفت: خدمت موسى بن جعفر رسیدم. در حالى که قصد سفر داشتم، از آن حضرت در باره مسجد غدیر خم پرسیدم. | عبدالرحمان بن حجاج گفت: خدمت موسى بن جعفر رسیدم. در حالى که قصد سفر داشتم، از آن حضرت در باره مسجد غدیر خم پرسیدم. | ||
امام - علیه السلام - فرمود: در آن مسجد نماز بخوانید که فضیلت و ثواب بسیار دارد، پدرم [به هر که عازم آن دیار بود] فرمان مى داد تا در مسجد غدیر نماز بگذارد.<ref>وسائل الشیعه، ج۳، ص۵۴۹، ح ۲، ب ۶۱؛ فروع کافى، ج ۴، ص۵۶۶، ح ۱؛ تهذیب الاحکام، ج۶، ص ۱۸، ح ۲۱، ب۱۶؛ من لا یحضره الفقیه، ج ۲، ص۵۵۹، ح۳۱۴۳.</ref> | امام - علیه السلام - فرمود: در آن مسجد نماز بخوانید که فضیلت و ثواب بسیار دارد، پدرم [به هر که عازم آن دیار بود] فرمان مى داد تا در مسجد غدیر نماز بگذارد.<ref>وسائل الشیعه، ج۳، ص۵۴۹، ح ۲، ب ۶۱؛ فروع کافى، ج ۴، ص۵۶۶، ح ۱؛ تهذیب الاحکام، ج۶، ص ۱۸، ح ۲۱، ب۱۶؛ من لا یحضره الفقیه، ج ۲، ص۵۵۹، ح۳۱۴۳.</ref> | ||
==== امام رضا | ==== امام رضا علیه السلام ==== | ||
===== الف) عرشیان و روز غدیر ===== | ===== الف) عرشیان و روز غدیر ===== | ||