۲۲٬۹۷۹
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۱۶۶: | خط ۱۶۶: | ||
# <big>ياقوت حموى (م ۶۲۶ ق) در معجم الادباء: ۸۴/۱۸.</big> | # <big>ياقوت حموى (م ۶۲۶ ق) در معجم الادباء: ۸۴/۱۸.</big> | ||
# <big>ابن اثير (م ۶۳۰ ق) در اسد الغايه.</big> | # <big>ابن اثير (م ۶۳۰ ق) در اسد الغايه.</big> | ||
# <big>ابن ابى الحديد (م | # <big>ابن ابى الحديد (م ۶۵۶ ق) در شرح نهج البلاغه.</big> | ||
# <big>ابن خلّكان (م | # <big>ابن خلّكان (م ۶۸۱ ق) در وفيات الاعيان.</big> | ||
# <big>يافعى (م | # <big>يافعى (م ۷۶۸ ق) در مرآة الجنان.</big> | ||
# <big>ابن الشيخ بلوى (م | # <big>ابن الشيخ بلوى (م ۶۰۴ ق) در الف باء.</big> | ||
# <big>ابن كثير شامى (م | # <big>ابن كثير شامى (م ۷۷۴ ق) در البداية و النهاية.</big> | ||
# <big>ابن خلدون (م | # <big>ابن خلدون (م ۸۰۸ ق) در مقدمه ابنخلدون.</big> | ||
# <big>شمس الدين ذهبى (م | # <big>شمس الدين ذهبى (م ۷۴۸ ق) تذكرة الحفاظ.</big> | ||
# <big>نويرى (م حدود | # <big>نويرى (م حدود ۷۳۳ ق) در نهاية الارب فى فنون الادب.</big> | ||
# <big>ابن حجر عسقلانى (م | # <big>ابن حجر عسقلانى (م ۸۵۲ ق) در الاصابة و تهذيب التهذيب.</big> | ||
# <big>ابن صبژاغ مالكى (م | # <big>ابن صبژاغ مالكى (م ۸۵۵ ق) در الفصول المهمة.</big> | ||
# <big>مقريزى (م | # <big>مقريزى (م ۸۴۵ ق) در الخطط.</big> | ||
# <big>جلال الدين سيوطى (م | # <big>جلال الدين سيوطى (م ۹۱۱ ق) در تعدادى از كتاب هايش.</big> | ||
# <big>قرمانى دمشقى (م | # <big>قرمانى دمشقى (م ۱۰۱۹ ق) در اخبار الدول.</big> | ||
# <big>نورالدين حلبى (م | # <big>نورالدين حلبى (م ۱۰۴۴ ق) در السيرة الحلبية.</big> | ||
خط ۱۸۸: | خط ۱۸۸: | ||
<big>اكنون به نام تنى چند از محدثان بزرگ كه واقعه غدير خم را ياد كرده اند اشاره مى رود:</big> | <big>اكنون به نام تنى چند از محدثان بزرگ كه واقعه غدير خم را ياد كرده اند اشاره مى رود:</big> | ||
# <big>پيشواى مذهب شافعى، ابوعبدالله محمد بن ادريس شافعى (م | # <big>پيشواى مذهب شافعى، ابوعبدالله محمد بن ادريس شافعى (م ۲۰۴ ق) در النهاية ابن اثير.</big> | ||
# <big>پيشواى مذهب حنبلى احمد بن حنبل ( | # <big>پيشواى مذهب حنبلى احمد بن حنبل (م۲۴۱ ق) در مسند و مناقب خود.</big> | ||
# <big>ابن ماجه (م | # <big>ابن ماجه (م ۲۷۳ ق) در سنن خود.</big> | ||
# <big>ترمذى (م | # <big>ترمذى (م ۲۷۹ ق) در صحيح خود.</big> | ||
# <big>نسائى (م | # <big>نسائى (م ۳۰۳ ق) در الخصائص.</big> | ||
# <big>ابويعلى موصلى (م | # <big>ابويعلى موصلى (م ۳۰۷ ق) در مسند خود.</big> | ||
# <big>بغوى (م | # <big>بغوى (م ۳۱۷ ق) در السنن.</big> | ||
# <big>دولابى (م | # <big>دولابى (م ۳۲۰ ق) در الكنى و الاسماء.</big> | ||
# <big>طحاوى (م | # <big>طحاوى (م ۳۲۱ق) در مشكل الاثار.</big> | ||
# <big>حاكم (م | # <big>حاكم (م ۴۰۵ ق) در المستدرك.</big> | ||
# <big>ابن مغازلى شافعى (م | # <big>ابن مغازلى شافعى (م ۴۸۳ ق) در المناقب.</big> | ||
# <big>ابن منده اصفهانى (م | # <big>ابن منده اصفهانى (م ۵۱۲ ق) در تأليف خود به طرق متعدد.</big> | ||
# <big>خطيب خوارزمى (م | # <big>خطيب خوارزمى (م ۵۶۸ ق) در المناقب و مقتل و الامام الحسين عليه السلام.</big> | ||
# <big>كنجى (م | # <big>كنجى (م ۶۵۸ ق) در كفاية الطالب.</big> | ||
# <big>محب الدين طبرى (م | # <big>محب الدين طبرى (م ۶۹۴ ق) در الرياض النضرة و ذخاير العقبى.</big> | ||
# <big>حموينى (م | # <big>حموينى (م ۷۲۲ ق) در فرائد السمطين.</big> | ||
# <big>ذهبى (م | # <big>ذهبى (م ۷۴۸ ق) در التلخيص.</big> | ||
# <big>هيثمى ( | # <big>هيثمى (م۸۰۷ ق) در مجمع الزوائد.</big> | ||
# <big>جزرى (م | # <big>جزرى (م ۸۳۰ ق) در اسنى المطالب.</big> | ||
# <big>ابوالعباس قسطلانى ( | # <big>ابوالعباس قسطلانى (م۹۲۳ ق) در المواهب اللدنية.</big> | ||
# <big>متقى هندى (م | # <big>متقى هندى (م ۹۷۵ ق) در كنز العمال.</big> | ||
# <big>هروى قارى ( | # <big>هروى قارى (م۱۰۱۴ ق) در المرقاة فى شرح المشكاة.</big> | ||
# <big>تاج الدين منّاوى (م | # <big>تاج الدين منّاوى (م ۱۰۳۱ ق) در كنوز الحقائق فى حديث خير الخلائق و فيض القدير.</big> | ||
# <big>شيخانى قادرى در الصراط السوى فى مناقب آل النبى عليهم السلام.</big> | # <big>شيخانى قادرى در الصراط السوى فى مناقب آل النبى عليهم السلام.</big> | ||
# <big>باكثير مكى (م | # <big>باكثير مكى (م ۱۰۴۷ ق) در وسيلة المال فى مناقب الآل.</big> | ||
# <big>ابوعبدالله زرقانى مالكى (م | # <big>ابوعبدالله زرقانى مالكى (م ۱۱۲۲ ق) در شرح المواهب.</big> | ||
# <big>ابن حمزه دمشقى خنفى در البيان و التعريف.</big> | # <big>ابن حمزه دمشقى خنفى در البيان و التعريف.</big> | ||
<big>بر همين منوال است حال و شأن علماى تفسير، زيرا آياتى از قرآن كريم كه بدين قضيه اشاره دارد در برابر ديدگان مفسر نمايان مى شود<ref>آل عمران/ | <big>بر همين منوال است حال و شأن علماى تفسير، زيرا آياتى از قرآن كريم كه بدين قضيه اشاره دارد در برابر ديدگان مفسر نمايان مى شود<ref>آل عمران/۳، ۶۷. معارج/۷۰.</ref>، و مفسر خود را ملزم مى بيند كه آنچه از مصدر وحى درباره نزول اين گونه آيات و تفسير آن ها رسيده بيان كند، و هرگز روا نمى داند كه كارش نارسا و جهدش ناقص باشد.</big> | ||
<big>اينک نام شمارى از مفسران سرشناس را كه در تفسير خود به ذكر اين واقعه پرداخته اند از نظر مى گذرانيم:</big> | <big>اينک نام شمارى از مفسران سرشناس را كه در تفسير خود به ذكر اين واقعه پرداخته اند از نظر مى گذرانيم:</big> | ||
# <big>طبرى (م | # <big>طبرى (م ۳۱۰ ق) در جامع البيان عن تأويل آى القرآن.</big> | ||
# <big>ثعلبى (م | # <big>ثعلبى (م ۴۲۷ ق) در الكشف و البيان فى تفسير القرآن.</big> | ||
# <big>واحدى (م | # <big>واحدى (م ۴۶۸ ق) در اسباب النزول.</big> | ||
# <big>ابومحمد بغوى (م | # <big>ابومحمد بغوى (م ۵۱۶ ق) در تفسير خود.</big> | ||
# <big>قرطبى (م | # <big>قرطبى (م ۵۶۷ ق) در تفسير خود.</big> | ||
# <big>فخر رازى (م | # <big>فخر رازى (م ۶۰۶ ق) در مفاتيح الغيب.</big> | ||
# <big>قاضى بيضاوى (م | # <big>قاضى بيضاوى (م ۶۸۵ ق) در انوار التنزيل و اسرار التأويل.</big> | ||
# <big>ابن كثير شامى (م | # <big>ابن كثير شامى (م ۷۷۴ ق) در تفسير خود.</big> | ||
# <big>نيشابورى (م بعد از | # <big>نيشابورى (م بعد از ۷۲۸ ق) در تفسير خود.</big> | ||
# <big>جلال الدين سيوطى (م | # <big>جلال الدين سيوطى (م ۹۱۱ ق) در تفسير خود.</big> | ||
# <big>ابوالسعود العمادى (م | # <big>ابوالسعود العمادى (م ۹۸۲ ق) در ارشاد العقل السليم الى مزايا القرآن الكريم.</big> | ||
# <big>خطيب شربينى ( | # <big>خطيب شربينى (م۹۷۷ق) در تفسير خود.</big> | ||
# <big>قاضى شوكانى (م | # <big>قاضى شوكانى (م ۱۲۵۰ ق).</big> | ||
# <big>آلوسى بغدادى (م | # <big>آلوسى بغدادى (م ۱۲۷۰ ق) در روح المعانى فى تفسير القرآن و السبع المثانى.<ref>چند تن از اين مفسران را مترجم محترم در ترجمه استدراک و اضافه كرده است كه در اصل نيست.</ref></big> | ||
<big>اما علماى علم كلام، آنگاه كه در مسائل كلامى مربوط به امامت حجت و برهان مى آورند، براى چيرگى بر مدعى و يا به منظور نقل و دليل طرف مخالف ناگزير هستند كه متعرض واقعه غدير خم شوند. هر چند كه به زعم خود در چگونگى دلالت حديث مزبور به مناقشه پردازند.</big> | <big>اما علماى علم كلام، آنگاه كه در مسائل كلامى مربوط به امامت حجت و برهان مى آورند، براى چيرگى بر مدعى و يا به منظور نقل و دليل طرف مخالف ناگزير هستند كه متعرض واقعه غدير خم شوند. هر چند كه به زعم خود در چگونگى دلالت حديث مزبور به مناقشه پردازند.</big> | ||
خط ۲۳۹: | خط ۲۳۹: | ||
<big>اكنون تعدادى از متكلمان مشهور را كه در كتاب هاى خود به واقعه غدير خم اشاره كرده اند نام مى بريم:</big> | <big>اكنون تعدادى از متكلمان مشهور را كه در كتاب هاى خود به واقعه غدير خم اشاره كرده اند نام مى بريم:</big> | ||
# <big>قاضى ابوبكر باقلانى بصرى (م | # <big>قاضى ابوبكر باقلانى بصرى (م ۴۰۳ق) در التمهيد.</big> | ||
# <big>قاضى عبدالرحمن ايجى شافعى (م | # <big>قاضى عبدالرحمن ايجى شافعى (م ۷۵۶ ق) در المواقف.</big> | ||
# <big>سيد شريف جرجانى (م | # <big>سيد شريف جرجانى (م ۸۱۶ ق) در شرح المواقف.</big> | ||
# <big>بيضاوى (م | # <big>بيضاوى (م ۶۸۵ ق) در طوالع النوار.</big> | ||
# <big>شمس الدين اصفهانى در مطالع الانظار.</big> | # <big>شمس الدين اصفهانى در مطالع الانظار.</big> | ||
# <big>تفتازانى (م | # <big>تفتازانى (م ۷۹۲ ق) در شرح المقاصد.</big> | ||
# <big>مولا علاءالدين قوشچى (م | # <big>مولا علاءالدين قوشچى (م ۸۷۹ ق) در شرح تجريد.</big> | ||
خط ۲۵۴: | خط ۲۵۴: | ||
<big>پس از گرد آمدن مردم، آن حضرت در جايگاه بلندى به ايراد خطبه پرداخت و فرمود: اين گروه مسلمانان، آيا من بر شما و امور شما سزاوارتر از خود شما نيستم؟ گفتند: به خدا سوگند آرى. آنگاه فرمود: هر كس كه من مولاى اويم پس از من على عليه السلام مولاى او است. خداوندا، دوست بدار آن كس را كه او دوست بدارد، و دشمن بدار آن كس را كه او را دشمن بدارد، و يارى كن ياران او را، و خوار كن خوار كنندگان او را.<ref>عين لفظ آن ها ذكر شد، براى اينكه اين واقعه را بى سند به طور ارسال مسلّم ذكر نموده اند.</ref></big> | <big>پس از گرد آمدن مردم، آن حضرت در جايگاه بلندى به ايراد خطبه پرداخت و فرمود: اين گروه مسلمانان، آيا من بر شما و امور شما سزاوارتر از خود شما نيستم؟ گفتند: به خدا سوگند آرى. آنگاه فرمود: هر كس كه من مولاى اويم پس از من على عليه السلام مولاى او است. خداوندا، دوست بدار آن كس را كه او دوست بدارد، و دشمن بدار آن كس را كه او را دشمن بدارد، و يارى كن ياران او را، و خوار كن خوار كنندگان او را.<ref>عين لفظ آن ها ذكر شد، براى اينكه اين واقعه را بى سند به طور ارسال مسلّم ذكر نموده اند.</ref></big> | ||
<big>برخى از متكلمانى كه اين واقعه را ذكر كرده اند عبارتند از: قاضى نجم محمد شافعى (م | <big>برخى از متكلمانى كه اين واقعه را ذكر كرده اند عبارتند از: قاضى نجم محمد شافعى (م ۸۷۶ ق) در «بديع المعانى»، جلال الدين سيوطى در اربعين خود، مفتى شام حامد بن على عمادى در «الصلاة الفاخرة بالاحاديث المتواتره» و آلوسى بغدادى (م ۱۳۲۴ ق) در «نثر اللئالى».</big> | ||
<big>علماى علم لغت نيز هر گاه كه به لغاتى از قبيل «مولى»، «خم»، «غدير» و «ولىّ» برخورد كنند، ناچار به حديث غدير خم اشاره مى كنند. مانند: ابن دريد، محمد بن حسن (م | <big>علماى علم لغت نيز هر گاه كه به لغاتى از قبيل «مولى»، «خم»، «غدير» و «ولىّ» برخورد كنند، ناچار به حديث غدير خم اشاره مى كنند. مانند: ابن دريد، محمد بن حسن (م ۳۲۱ ق) در «الجمهرة»<ref>نامبرده گويد: غدير خم معروف است، و اين همان مكانى است كه رسول خدا صلى الله عليه وآله در آنچه به پاخاست و خطبه اى مبنى بر فضيلت اميرالمؤمنين على ابن ابى طالب عليه السلام ايراد فرمود. در جلد چاپى جمهره چنين مذكور است، و ابنشهرآشوب و جز او از روى نسخه هاى خطىِ آن - كه از زمانهاى قديم در دست بوده - چنين حكايت نموده اند: اين همان جايگاهى است كه پيامبرصلى الله عليه وآله در آنجا به ولايت على عليه السلام تصريح نموده است. به هر حال، در نسخه هاى چاپى رعايت امانت نشده و مطلب مورد تحريف قرار گرفته است. الجمهرة فى اللغة: ج ۱ ص ۷۱.</ref>، ابن اثير در «النهاية»، حموى در «معجم البلدان» در بيان «خم»، زبيدى حنفى در «تاج العروس» و نبهانى در «المجموعه النبهانية».</big> | ||